CHIIYO 19
LWIIMBO 6 Julu Lyaambilizya Bulemu bwa Leza
Atutobelezye Ngilozi Zisyomeka
“Amutembaule Jehova, nywebo nyoonse nobangelo bakwe.”—INT. 103:20.
NZITUTAYIYE
Tulabona zyiiyo nzitukonzya kwiiya kuzwa kungilozi.
1-2. (a) Tusiyene biyeni angilozi? (b) Tukozyenie biyeni angilozi?
CHIINDI Jehova naakakukwelela mukasimpe, wakakutamba mumpuli iilaaluyando, iikomba nguwe alubo mpuli eeyi iswaanizya ngilozi. (Dan. 7:9, 10) Chiindi nituyeeya atala angilozi, nga twayeeya mbuzisiyene andiswe. Muchikozyano, ngilozi zyakaba aachiindi chilamfu kaziliwo mpawo bantu nibakazoolengwa. (Job. 38:4, 7) Zilaamanguzu kwiinda ndiswe. Zilasalala alubo zililuleme kwiinda ndiswe akaambo kakuti tulaachibi.—Lk. 9:26.
2 Nikuba kuti kuli mputusiyene angilozi, pesi kuli mputukozyenie. Muchikozyano, mbuli ngilozi andiswe tulakonzya kutondeezya bumwi buntu mbwalaabo Jehova. Ngilozi zilaalwaangunuko lwakulisalila, zilaamazina, zilaabuntu busiyene-siyene alubo zichita milimu iisiyene-siyene mukubelekela Jehova mbuli ndiswe. Alubo ngilozi zilizi kuti zyeelede kuzulwidwa aaLeza mbuli mbutuchita andiswe.—1 Pet. 1:12.
3. Twiiyaanzi kuzwa kungilozi?
3 Mbukunga tulikozyenie angilozi muzintu zyiingi, chikozyano changilozi chilakonzya kutusungwaazya alubo tulakonzya kujana zyiiyo zyiingi kuzwa kuli nzizyo. Muchiiyo eechi, tulabona mbutukonzya kutobelezya kulibombya kwangilozi, mbuziyanda bantu, mbuzilisimya ambuzibeleka changuzu kuti mbungano ikkale kayisalala.
NGILOZI ZILALIBOMBYA
4. (a) Ngilozi zitondeezya biyeni kuti zilalibombya? (b) Niinzi chipa kuti ngilozi zilibombye? (Intembauzyo 89:7)
4 Ngilozi zilalibombya. Nikuba kuti zili aaluzibo, zili aamanguzu abusongo, zilamuswiilila Jehova. (Int. 103:20) Chiindi nizichita milimu yazyo tazilisumpuli pe akaambo kazintu nzizichita naakuti kubelesya manguzu aazyo kuti bantu bazibikkile maanu. Zichita kuyanda kwaLeza kazibotelwa nikuba bantu kabatazizi pe amazinaazyo. a (Matl. 32:24, 29; 2 Bam. 19:35) Tazizumini pe kutambula bulemu bweelede kuya kuli Jehova. Niinzi chipa kuti ngilozi zilibombye? Akaambo kakuti zilamuyanda Jehova alubo zilamulemeka.—Bala Intembauzyo 89:7.
5. Imwi ngilozi yakatondeezya biyeni kuti ilalibombya chiindi niyakalulamika mwaapostoli Johane? (Langa chifanikisyo.)
5 Atubone imwi nkani iitondeezya imwi ngilozi mbuyakatondeezya kulibombya. Kuma 96 C.E., imwi ngilozi njitutazi zina yakatondeezya mwaapostoli Johane chilengaano. (Chi. 1:1) Niinzi nzyaakachita Johane naakabona chilengaano eecho? Wakeezya kukomba ngilozi eeyo. Nikuba oobo, ngilozi eeyo yakafwambaana kubuzya Johane kuti: “Peepe! Utachiti oobo pe! Ime ndili muzike biyo mbuli nduwe abakombinyokwe. . . Komba Leza!” (Chi. 19:10) Eezi zitondeezya kuti ngilozi eeyi yakali kulibombya. Ngilozi eeyi taakwe niyakayanda pe kutambula bulemu butali bwayo. Yakabuzya Johane kuti akombe Jehova Leza. Alubo nziyakachita eezi teekwakali kumulangila aansi pe Johane. Nikuba kuti ngilozi eeyi yakali yakomba Jehova kwachiindi chilamfu akuti yakali aamanguzu kwiinda Johane, yakalibombya kwiinda mukwiita mwaapostoli Johane kuti mubelesima. Alubo nikuba kuti yakali kuyanda kumululamika Johane, teeyakamululamika munzila iichisa pe mwaapostoli ooyu wakali wachembaala. Pesi yakaambuula aanguwe munzila yaluzyalo. Kulakonzeka kuti ngilozi eeyi yakazibona kuti zintu nzyaakabona muchilengaano Johane nzizyo zyakapa kuti ayande kwiikomba.
Ngilozi yakatondeezya kuti ilalibombya niyakali kwaambuula aaJohane akumululamika (Langa fuka 5)
6. Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano changilozi chakulibombya?
6 Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano changilozi chakulibombya? Andiswe tweelede kuchita milimu yesu njitupedwe mumbunga katutalisumpuli pe naakuti kweezya kulidunda akaambo kazintu nzitwakachita. (1 Kor. 4:7) Tatweelede kubonaanga tulisumpukide kwiinda bamwi akaambo kakuti twaba aachiindi chilamfu katukomba Jehova naakuti kuliimwi mikuli njitulaayo mumbunga. Kasimpe nkakuti, kuvula kwamilimu njituchita mumbunga kweelede kupa kuti tulibikke aansi. (Lk. 9:48) Tuyanda kubelekela bamwi mbuli mbuzichita ngilozi. Alubo tatuyandi kulibona mbuli kuti tulisumpukide kwiinda bamwi.
7. Kujana twatondeezya biyeni kuti tulalibombya chiindi nitululamika umwi muntu?
7 Alubo tulakonzya kutondeezya kuti tulalibombya chiindi nitululamika umwi muntu, mukombima naakuti mwana. Chiindi nitululamika umwi muntu tulakonzya kudombola zintu nzyayelede kuleka kuchita. Pesi mbuli mbuyakachita ngilozi niyakali kululamika Johane, yakamululamika munzila yaluzyalo. Andiswe tweelede kululamika bamwi katutabasiyi kabamanide manguzu. Kuti katutalisumpuli tulakonzya kupa bamwi lulayo luzwa muMagwalo munzila yabulemu alubo ilaaluyando.—Kol. 4:6.
NGILOZI ZILABAYANDA BANTU
8. (a) Kweendelana alugwalo lwa Lukka 15:10, ngilozi zitondeezya biyeni kuti zilabayanda bantu? (b) Nguuli mulimu nguzilawo ngilozi mumulimu wakukambawuka? (Langa chifanikisyo chili aachivumbyo.)
8 Ngilozi taziziwubaansyi pe zintu nzibaswaana bantu naakuti kubonaanga bantu tabayandikani pe, pesi zilabayanda bantu. Zilabotelwa chiindi sizibi naasanduka akuboola mumbunga yaJehova naakuti umwi muntu nachincha maponeno aakwe kuti aze mukasimpe. (Bala Lukka 15:10.) Alubo ngilozi zitola lubazu mumulimu wakukambawuka mulumbe waBwaami. (Chi. 14:6) Nikuba kuti ngilozi tazikambawukili bantu chantongola meso pe, pesi zizulwida basikupupulula kumuntu uuyanda kwiiya atala aJehova. Teechiindi choonse pe ngilozi mpuzituzulwida mumulimu wakukambawuka, akaambo kakuti Jehova ulakonzya kubelesya zimwi nzila zili mbuli muuya wakwe uusalala kuti ugwasye bantu naakuti kuzulwida bakombi bakwe. (Mil. 16:6, 7) Nikuba oobo, ulazibelesya ngilozi kuti zitugwasye mumulimu wakukambawuka. Nkinkaako, chiindi nitukambawuka makani mabotu tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti ngilozi mpuzili kuti zitugwasye.—Langa kabbokesi kati, “ Mbuzyakasandulwa Nkombyo Zyabo.” b
Bakwetene bachayizya kubukambawusi bwaantanganana, kabali munzila kuya kung’anda, muchizi wabona mwanakazi uukataazikene. Muchizi ooyu ulizi kuti ngilozi zilatuzulwida kuti tuyanduule bantu bayanda kugwasigwa mubukombi. Muchizi ooyu wabona kuti weelede kwaambuula aamwanakazi ooyu (Langa fuka 8)
9. Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano changilozi akutondeezya kuti tulabayanda bantu?
9 Kujana twazitobelezya biyeni ngilozi akutondeezya kuti tulabayanda bantu? Chiindi nitumvwa chizibisyo chakuti umwi muntu waboozegwa mumbungano nga twabotelwa mbuli mbuzibotelwa ngilozi. Nga twayezya kuchita zintu zyoonse zikonzya kutondeezya muntu ooyo waboozegwa mumbungano kuti tulamuyanda akuti tulikubotelwa kuti wasaanguna kukomba Jehova lubo. (Lk. 15:4-7; 2 Kor. 2:6-8) Tulakonzya kutobelezya chikozyano changilozi kwiinda mukuchita zyoonse nzitukonzya kuti tutole lubazu mumulimu wakukambawuka. (Muk. 11:6) Mbuli ngilozi mbuzitugwasya nitukambawuka makani mabotu, andiswe tulakonzya kuyanduula nzila mutukonzya kugwasya bakwesu abachizi mumulimu wakukambawuka. Muchikozyano, tulakonzya kuchita mabambe aakuti tuzwe aawumwi sikupupulula uutakwe luzibo mumulimu wakukambawuka. Alubo tulakonzya kuyanduula nzila zyakukambawuka nzibakonzya kubelesya bakwesu abachizi bakomena naakuti bachiswa.
10. Twiiyaanzi kuzintu zyakachitikila Sara?
10 Niinzi nzitweelede kuchita kuti zyiimo zyesu kazichitatuzumizyi kuti tuchite zyiingi mukubelekela Jehova? Tulakonzya kuyanduula zimwi nzila zikonzya kutugwasya kuti tubelekaamwi angilozi. Atubone zyakachitikila muchizi uutegwa Sara c waku-India. Naakapayona kwaminyaka iisika ku 20, Sara wakachiswa alubo wakaba nsibukilwi bulo. Chiimo eechi chakamumana manguzu. Pesi akaambo kakugwasigwa aabakombinyina akukkala kabala Bbayibbili, Sara wakazoosaanguna lubo kubotelwa. Sara wakayanduula nzila mpya zyakukambawuka zyakali kweendelana aachiimo chakwe. Wakali wasaanguna kukambawuka kabelesya fooni kupela akaambo kakuti taakachili kukonzya pe kukkala kuti alembe magwalo. Nkinkaako, wakafoonena bantu mbaakali kuyanda kubweedela mpawo bantu aabo bakali kumubuzya bamwi bantu bakali aachiyandisyo chakwiiya. Nziizili mpindu zyakaba? Mumyeezi miche, Sara wakali waba aazyiiyo zyaBbayibbili zili 70. Bantu mbaakali kwiiyaabo bakali bavula zyakuti taakachili kubakonzya pe alikke. Zimwi zyiiyo wakazipa bamwi bamumbungano. Biingi mbaakayiyaabo Bbayibbili Sara, lino balikunjila miswaangano. Yeeya kubotelwa nkuzibaako ngilozi chiindi nizibeleka aabakwesu abachizi bali mbuli Sara, bachita zyoonse nzibakonzya mumulimu wakukambawuka.
NGILOZI ZILALISIMYA
11. Niinzi zitondeezya kuti ngilozi zilalisimya?
11 Ngilozi nzikozyano zibotu kunkani yakulisimya. Zyakalisimya kukutajatwa kabotu akububi kwaminyaka myiingi. Zyakabona Saatani azimwi zilenge zyamuuya kazili kupapila Jehova. (Matl. 3:1; 6:1, 2; Jud. 6) Bbayibbili litubuzya kuti imwi ngilozi yakakazigwa aadimoni lilaamanguzu. (Dan. 10:13) Kuzwa bantu nibakasaanguna kupona, ngilozi zyakabona bantu bache loko bakali kusumpula bukombi bwakasimpe. Nikuba kuti zyakabona zintu zisiyene-siyene zitali kabotu, ngilozi zisyomeka zyakasala kwiinkilila kunembo kazikomba Jehova kazibotelwa alubo kazili aabusungu. Zilizi kuti aachiindi chilikabotu, Leza uzoogwisya kutajatwa kabotu koonse.
12. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tulisimye?
12 Kujana twalisimya biyeni mbuli ngilozi? Mbuli ngilozi, tulakonzya kubona bantu kabatalikujatwa kabotu naakuti tulakonzya kukazigwa. Pesi tulaachoonzyo chakuti aachiindi cheelede, Leza uzoogwisya bubi boonse. Mbuli ngilozi, ‘tatuleki pe kuchita zintu zibotu.’ (Gal. 6:9) Alubo Leza usyomezya kuti ulatugwasya kuti tulisimye. (1 Kor. 10:13) Tulakonzya kukomba kuli Jehova katukumbila kuti atupe muuya wakwe uusalala kuti utugwasye kuti tube aamoyo mulamfu akuti tubotelwe. (Gal. 5:22; Kol. 1:11) Niinzi nzweelede kuchita kuti kulikukazigwa? Syoma Jehova chakumaninina alubo utayoowi pe. Jehova unookkala kakugwasya alubo unookusimya.—Heb. 13:6.
NGILOZI ZILAGWASILIZYA KUTI MBUNGANO IKKALE KAYISALALA
13. Nguuli mulimu uuyandikana nguzilaawo ngilozi mumazubaano aakumamanino? (Mateyo 13:47-49)
13 Mazubaano aakumamanino, Jehova wakapa ngilozi mulimu uuyandikana loko. (Bala Mateyo 13:47-49.) Mamiliyoni aabantu bazwa munyika zisiyene-siyene balikwaaswiilila makani mabotu. Bamwi nga babweza ntaamu kuti babe maKkristu bakasimpe pesi bamwi tababwezi ntaamu. Ngilozi zyakapegwa mulimu ‘wakupambula babi kuzwa kubaluleme.’ Eezi zyaamba kuti zyakapegwa mulimu wakukwabilila mbungano kuti ikkale kayisalala. Pesi eezi tazyaambi kuti muntu woonse uuleka kuba Kamboni tazoobooli lubo pe mumbunga alubo tazyaambi kuti mumbungano tamukoozooba mapenzi pe, pesi tulaachoonzyo chakuti ngilozi zilikubeleka changuzu kuti mbungano zikkale kazisalala.
14-15. Kujana twazitobelezya biyeni ngilozi kwiinda mukupa kuti mbungano ikkale kayisalala? (Langa zifanikisyo.)
14 Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano changilozi kunkani yakusalazya mbungano? Kwiinda mukuchita lubazu lwesu kuti mbungano ikkale kayisalala kunkani zyakulijata amubukombi. Eezi zipa kuti tweezye kukwabilila myoyo yesu kwiinda mukusala bantu balikabotu bakumvwananaabo akutantamuka bantu bakonzya kupa kuti tupambanisye bweenzuma mbutulaabo aJehova. (Int. 101:3) Alubo tulakonzya kugwasya bakombima kuti bakkale kabasyomeka kuli Jehova. Muchikozyano, kujana wachita biyeni kuti waziba kuti mukombinyokwe wakachita chibi chipati? Akaambo kakuti tulamuyanda mukombima ooyo, tulamubuzya kuti aambuule aabaalu. Kuti taachita oobo, iswe tulababuzya baalu atala ankani eeyo. Tuyanda kuti mukombima wakaba aabweenzinyina butali kabotu aJehova agwasigwe chakufwambaana.—Jak. 5:14, 15.
15 Zilawusisya kuti bamwi bakachita zibi zipati, bakagwisigwa mumbungano. Kuti eezi zyachitika tweelede ‘kuleka kuliswaanizya’ aambabo. d (1 Kor. 5:9-13) Mabambe aaya apa kuti mbungano ikkale kayisalala. Chiindi nituswiilila Jehova kwiinda mukutaliswaanizya aabantu bakagwisigwa mumbungano, zilakonzya kubagwasya kuti babone kuti beelede kuboola kuli Jehova. Chiindi nibaboola kuli Jehova, nga twabotelwaamwi aJehova angilozi.—Lk. 15:7.
Niinzi nzitweelede kuchita kuti twaziba kuti umwi mukombima wachita chibi chipati? (Langa fuka 14) e
16. Muunzilaanzi mutukonzya kutobelezya ngilozi?
16 Nchilongezyo chipati loko kuti Jehova wakatuzumizya kuti tujane zyiiyo kuzwa kungilozi akuti tubelekaamwi anzizyo. Atutobelezye buntu bwangilozi buli mbuli kulibombya, kuyanda bantu, kulisimya akusalazya mbungano. Kuti twatobelezya ngilozi, andiswe tulaba chipanzi champuli yabakombi baJehova mane kukabe kutamani.
LWIIMBO 123 Kulibombya Cakusyomeka Kubweendelezi bwa Leza
a Aakati kamamiliyoni aangilozi, ngilozi zibili kupela nzizyo zyaambidwe mazina muBbayibbili, Mikkayeli aGabbriyeli.—Dan. 12:1; Lk. 1:19.
b Ulakonzya kujana zikozyano zyiingi muBbuku Ligwasya Kuvwuntauzya lya Bakamboni ba Jehova aamutwe utii, ”Bangelo.”
c Amwi mazina akachinchwa.
d Mbuli mbukwakapandululwa muLipoti Iizwa kuKabunga Keendelezya Namba 2 yamu 2024, kuti muntu wakagwisigwa mumbungano wasika kumiswaangano, sikupupulula ulakonzya kubelesya moyo wakwe wakayiisigwa aaBbayibbili kuti asale kumujuzya muntu ooyo naakuti kutamujuzya.
e BUPANDULUZI BWACHIFANIKISYO Chili Aachivumbyo: Muchizi wasungwaazya mweenzinyina kuti aambuule aabaalu. Nikwayinda chiindi, mweenzinyina naaleka kuchita oobo, muchizi ooyo wabuzya baalu zyakachitika.
