1, 2. Kumbi Yehova wakambiskana wuli ndi ateŵeti ŵaki?

 BAYIBOLO likonkhoska kuti ŵanthu akwamba kali kulonde ulongozgi wakutuliya kwaku Yehova. Anyaki alondiyanga ulongozgi wakutuliya kwaku Chiuta kuziya mwa angelu, m’malotu ndipuso muviwona. Ivi vaŵawovyanga kuti aziŵi vo vichitikengi kunthazi. Yehova waŵapaskanga so nchitu zakuti achiti. (Maŵ. 7:89; Ezek. 1:1; Dan. 2:19) Anyaki alondiyanga ulongozgi waku Yehova kuziya mu ŵanthu wo amuteŵetiyanga m’gulu laki lapacharu chapasi. Yehova watumbikanga wosi wo alondonga ulongozgi waki mwambula kuphwere kanthu za nthowa yo awulondiyanga.

² Mazuŵa nganu, Yehova wapereka ulongozgi kuziya m’Bayibolo, mzimu wakupaturika kweniso kuziya mumpingu. (Mac. 9:31; 15:28; 2 Tim. 3:16, 17) Iyu watitipaska ulongozgi wakuvwika umampha ndipu vija nge kuti ‘makutu ngidu ngatuvwa mazu kuvuli kwidu ngakuti: “Nthowa ndi iyi, yendani mwaku yo.”’ (Yes. 30:21) Yesu nayu watitiwovya kuti tivwengi vo Yehova wakamba po walongozga mpingu kuziya mwa “muŵanda wakugomezgeka yo ndi wakuwamu.” (Mat. 24:45) Kuti tizilonde umoyu wamuyaya, tikhumbika kuvwiya ulongozgi wo watitipaska.​—Ŵah. 5:9.

3. Kumbi ndi vinthu wuli vo vingachitiska kuti tileki kuvwiya ulongozgi waku Yehova? (Wonani chithuzi cho che pachanya.)

³ Satana Diabolo wakhumbisiska kuti tileki kuvwiya ulongozgi  waku Yehova wo ungataska umoyu widu. Kusazgiyapu pa fundu iyi, “mtima” widu ngwakunyenga ndipu ukhoza kutitimbanyizga kuti tileki kuvwiya ulongozgi waku Yehova. (Yer. 17:9) Mwaviyo, tiyeni tikambiskani vo tingachita kuti timalani ndi vinthu vo vingachitiska kuti tileki kuvwiya vo Chiuta wakamba. Tiwonengi so mo kukambiskana ndi Yehova kungavikiliya ubwezi widu ndi iyu mwambula kuphwere kanthu za mo vinthu viliri pa umoyu widu.

4. Kumbi Satana watimbanyizga wuli maŵanaŵanu nga ŵanthu?

⁴ Satana wayesesa kutimbanyizga maŵanaŵanu nga ŵanthu mwakupharazga nkhani ndipuso vilatu vaboza. (Ŵerengani 1 Yohane 5:19.) Kusazgiyapu pa nkhani zo zilembeka m’manyuzipepala, pacharu chosi chapasi papharazgika nkhani zaboza kuziya pa TV, mawailesi, ndipuso Intaneti. Chinanga kuti vinthu ivi vingaŵa ndi nkhani zo ŵanthu anyaki angakondwa nazu kweni kanandi zikoliyana cha ndi fundu zaku Yehova za mijalidu yamampha. (Yer. 2:13) Mwakuyeruzgiyapu, manyuzipepala ndipuso magulu ngakupharazga nkhani ngakamba kuti kugonana kwa anthurumi pamwenga anthukazi pe nkhwamampha ndipu ŵanthu anandi awona kuti Bayibolo ligozga ŵaka pa nkhani iyi.​—1 Ŵakor. 6:9, 10.

5. Kumbi tingachita wuli kuti tileki kunyengeka ndi nkhani zaboza zo Satana wapharazga?

⁵ Kumbi ŵanthu wo atanja fundu zaurunji zaku Chiuta angachita wuli kuti aleki kunyengeka ndi fundu zaboza zaku Satana? Kumbi angaziŵa wuli chiheni ndi chamampha? Pijapija asani ‘avwiya visimisimi vaku [Chiuta].’ (Sumu 119:9) Mazu ngaku Chiuta nge ndi ulongozgi wamampha wo utitiwovya kuziŵa nkhani zauneneska. (Nthanthi 23:23) Yesu wanguko mazu nga m’Bayibolo ndipu wangukamba kuti ‘munthu wakajanga ndi umoyu . . . ndi nenedu losi lakutuwa mu mulomu waku Chiuta.’ (Mat. 4:4) Tikhumbika kuziŵa mo tingagwiriskiya nchitu fundu za m’Bayibolo pa umoyu widu. Mwakuyeruzgiyapu, Mosese wechendalembi dangu laku Yehova pa nkhani ya ureŵi, Yosefe wanguziŵa kuti Chiuta wakana kuti munthu wachitengi ureŵi. Iyu wakhumbanga cha kuti waleki kuvwiya Yehova po muwolu waku Potifara wamunyengeliyanga kuti wachiti nayu ureŵi. (Ŵerengani Chiyambo 39:7-9.) Chinanga kuti wanguyesesa kwa nyengu yitali kweni Yosefe wanguzomerezga cha kuti mazu ngaki ngamutondekeski kuvwiya mazu ngaku Chiuta. Asani tivwiya vo Yehova wakamba, tikhoza kuziŵa chamampha ndi chiheni ndipuso kukana nkhani zaboza zo Satana wapharazga.

6, 7. Kumbi tingachita wuli kuti tikani ulongozgi uheni waku Satana?

⁶ Charu chazaza ndi visambizu vachisopa vakupambanapambana kweniso fundu zinandi zaboza ndipu ŵanthu anandi awona kuti nkhwakukhumbika cha kuti afufuzi chisopa chauneneska. Kweni Yehova wakonkhoska ulongozgi waki mwakuvwika umampha kuti wo akhumba awugwiriskiyi nchitu. Titenere kusankha yo tikhumba kumuvwiya. Tikhumbika ‘kuziŵa mazu’ ngaku Yesu ndipuso kumuvwiya chifukwa vingachitika cha kuti tivwi mazu nga  ŵanthu ŵaŵi nyengu yimoza. Iyu ndiyu Yehova wakusankha kuti waphweriyengi mbereri zaki.​—Ŵerengani Yohane 10:3-5.

⁷ Yesu wangukamba kuti, “Chenjeni ndi cho mutuvwa.” (Marko 4:24) Ulongozgi waku Yehova ngwakuvwika umampha ndipuso ngwakwenere kweni tikhumbika kuvwiya ndipuso kunozgekereska mtima widu kuti tiwulonde. Asani tileka kuphwere, tikhoza kuvwiya ulongozgi uheni waku Satana m’malu mwakuvwiya ulongozgi waku Chiuta. Tingazomerezganga cha kuti umoyu widu ulongozgekengi ndi sumu, mavidiyo, mabwezi, mafilimu nga pa TV, asambizi pamwenga wo atiti aziŵa vinthu.​—Ŵakol. 2:8.

8. (a  Kumbi tinganyengeka wuli ndi nthowa zaku Satana? (b) Nchinthu wuli chingachitika asani tileka kuvwiya vo mtima widu utititcheŵeska?

⁸ Satana waziŵa kuti te ambula kufikapu ndipu wayesesa kutinyenga kuti tivwiyengi ulongozgi waki. Asani Satana walimbana nasi munthowa iyi, vija vakusuzga kuti tilutirizgi kuja akugomezgeka. (Yoh. 8:44-47) Kumbi tingachita wuli kuti timalani umampha ndi suzgu yeniyi? Ŵanaŵaniyani munthu yo wanyengeka ndi vinthu viheni kwa nyengu yimanavi ndipu pavuli paki wachita vinthu viheni ukongwa vo waŵanaŵananga kuti wangavichita cha. (Ŵar. 7:15) Nchinthu wuli cho chamuchitiska? Iyu watenere kuti wangwamba kuleka kuvwiya mazu ngaku Yehova kamana ndi kamana. Watenere so kuti wangutondeka kuziŵa vo mtima waki wamutcheŵeskanga pamwenga wanguleka kuvitole kanthu. Mwakuyeruzgiyapu, watenere kuti wanguleka kuromba, kuluta mu uteŵeti mwakujalikiskika pamwenga walutanga kaŵikaŵi cha ku maunganu. Pavuli paki, wanguchita vinthu vo waziŵanga kuti viheni. Tikhoza kukana kuchita vinthu viheni nge ivi asani tilutirizga kuvwiya po mtima widu utititcheŵeska kweniso kuchitapu kanthu mwaliŵi kuti tinozgi vinthu. Asani tivwiya vo Yehova wakamba, tivwiyengi cha fundu za ŵanthu ampatuku.​—Nthanthi 11:9.

9. Nchifukwa wuli nkhwakukhumbika ukongwa kuziŵa liŵi asani tayamba kuchita vinthu viheni?

⁹ Asani taziŵa liŵi kuti te ndi nthenda, tikhoza kutaska umoyu widu. Mwakuyana ŵaka, asani taziŵa liŵi vinthu vo vingatiyesa, tingachita cha ubudi. Pa nyengu yo taziŵiya venivi, tikukhumbika kuchitapu kanthu mwaliŵi Satana wechendatiko kuti tichitengi ‘khumbu laki.’ (2 Tim. 2:26) Kumbi tikhumbika kuchitanji asani taziŵa kuti taleka kuchita vo Yehova wakhumba? Tingasweranga cha kuwere kwaku iyu kweniso kuvwiya ulongozgi waki ndi mtima widu wosi. (Yes. 44:22) Titenere kuziŵa kuti tingakumana ndi masuzgu asani tasankha uheni. Mwaviyo, nkhwakukhumbika ukongwa kuchitapu kanthu mwaliŵi kuti tileki kukumana ndi masuzgu.

10, 11. (a) Kumbi tingalongo wuli kuti tayamba kujikuzga? (b) Kumbi tisambiranji pa vinthu viheni vo Kora, Datani ndipuso Abiramu anguchita?

¹⁰ Titenere kuziŵa kuti mtima widu ukhoza kutinyenga. Mijalidu yiheni ye ndi nthazi ukongwa pa umoyu widu. Mwakuyeruzgiyapu, tingayamba kuja ndi jalidu lakujikuzga ndipuso mbunu. Ŵanaŵaniyani mo mijalidu yeniyi yingatitimbanyizgiya kuti tileki kuvwiya vo Yehova wakamba kweniso mo yingachitiskiya kuti tichiti vinthu viheni. Munthu wakujikuzga kanandi waŵanaŵaniya ukongwa zaku iyu. Iyu wangawona kuti wakhoza kuchita chechosi cho wakhumba ndipu palivi yo wangamukambiya chakuchita. Mwaviyo, iyu wangawona kuti wakhumbika cha kuvwiya ulongozgi wa Akhristu anyaki, ŵara mumpingu kweniso gulu laku Chiuta. Munthu waviyo wawona kuti mazu ngaku Yehova ngakukhumbika cha.

¹¹ Pa nyengu yo Ayisraele ŵenga mubozwa, Kora, Datani ndipuso Abiramu awonanga kuti Mosese ndi Aroni mbakwenere cha kuŵalongozga. Chifukwa chakujikuzga, ŵanthu akugaruka ŵenaŵa angusankha nthowa yawu yakusope Yehova. Kumbi Yehova wanguchitanji nawu? Iyu wanguŵabaya. (Maŵ. 26:8-10) Nkhani iyi yititisambiza fundu yikulu ukongwa! Munthu wakumana ndi masuzgu nganandi asani wagarukiya Yehova. Titenere so kukumbuka kuti “kujikuzga kudanjiya paurongu pa phalanyiku.”​—Nthanthi 16:18; Yes. 13:11.

12, 13. (a) Kambani chakuwoniyapu cho chilongo kuti jalidu lambunu lingachitiska kuti munthu wakumani ndi masuzgu. (b) Konkhoskani mo jalidu lambunu lingakuwiya asani munthu watondeka kulileka.

¹² Ŵanaŵaniyani so jalidu lambunu. Kanandi munthu wambunu waryiya masuku pamutu anyaki ndipu waŵanaŵanaku cha za jalidu lamampha. Mwakuyeruzgiyapu, Namani yo wenga mulongozgi wa nkhondu ku Siriya, wanguchizgika makhati. Pavuli paki, wangumupaska vawanangwa Elisha kweni Elisha wanguvikana. Kweni Gehazi mteŵeti waku Elisha wanguvikhumbira ukongwa. Iyu wangukamba mumtima waki kuti: “Mo aliri amoyu Ambuya [Yehova], ndikamuchimbiriyanga [Namani], kwachirondaku kanthu kwaku iyu.” Gehazi wangumutchimbiriya nadi Namani ndipu wanguchikamba boza nge kuti watumika ndi Elisha kuti wamupaski “talente limoza la siliva ndi malaya ngaŵi.” Kumbi nchinthu wuli cho chinguchitikiya Gehazi wati wapusikiya mteŵete waku Yehova? Makhati ngaku Namani ngangumuyambukiya munthu wambunu mwenuyu.​—2 Ŵaka. 5:20-27.

¹³ Jalidu lambunu lingayamba kamanakamana kweni lingakuwa mwaliŵi asani waleka kulisiya. Nkhani ya m’Bayibolo yaku Akani yilongo mo jalidu lambunu linganangiya munthu. Wonani mo mbunu zaku Akani zingukuwiya mwaliŵi. Iyu wangukamba kuti: ‘Po ndinguti ndawona mu vakusoŵa salu yakujeduka yakutuwa ku Shinara ndi ndalama machumi pe chumi ngaŵi (200) za siliva, ndi barunga la golidi la uzitu wa muyesu machumi pe chumi ngankhondi (50) nga shekelu, ndinguvikhumbira’ ndipu ndinguvito. M’malu mwakuti waleki kuŵanaŵana vinthu viheni, Akani wanguba vinthu ndipu wanguvibisa muhema waki. Vinthu viheni vo Akani wanguchita vati vaziŵika, Yoswa wangumukambiya kuti Yehova wamuzisiyengi suzgu pabanja laki. Akani ndi banja laki anguponyeka ndi mya ndipu angufwa zuŵa lenilo. (Yos. 7:11, 21, 24, 25) Mbunu ndi jalidu liheni ukongwa lo weyosi wangaŵa nalu. Mwaviyo, “mutcheŵi ku mbunu yosi.” (Luka 12:15) Chinanga kuti nyengu zinyaki tingaŵanaŵana vinthu viheni, tikhumbika kuvikiliya maŵanaŵanu ngidu mwaliŵi ndipu tingazomerezganga cha kuti maŵanaŵanu ngaheni ngakuwi mpaka kuchita ubudi.​—Ŵerengani Yakobe 1:14, 15.

14. Kumbi tikhumbika kuchitanji asani tayamba jalidu lakujikuzga ndipuso lambunu?

¹⁴ Jalidu lakujikuzga ndipuso mbunu vingachitiska kuti munthu wakumani ndi masuzgu.  Kuŵanaŵaniya vo vingachitika asani tachita vinthu viheni, kungatiwovya kuti tileki kuzomerezga maŵanaŵanu ngenanga kuti ngatitondekeski kuvwiya vo Yehova wakamba. (Mar. 32:29) Chiuta wauneneska watitikambiya ŵaka vinthu vamampha cha kweni watitikambiya so umampha wakuchita venivi ndipuso vinthu viheni vo vingatichitikiya asani tasankha nthowa yiheni. Asani mtima widu utitinyenga kuti tichiti chinthu chinyaki chifukwa cha jalidu lakujikuzga pamwenga mbunu, nchinthu chazeru kuŵanaŵaniya vo vingatichitikiya. Titenere kuŵanaŵaniya so mo vinthu viheni vo tingachita vingatikwaskiya isi, mabwezi ngidu kweniso mo vingakwaskiya ubwezi widu ndi Yehova.

15. Kumbi Yesu wakulongo chakuwoniyapu wuli pa nkhani yakukambiskana ndi Chiuta?

¹⁵ Yehova watitikhumbiya vamampha. (Sumu 1:1-3) Iyu watitipaska ulongozgi pa nyengu yaki. (Ŵerengani Ŵahebere 4:16.) Chinanga kuti Yesu wenga wakufikapu, iyu walekanga cha kukambiskana ndi Yehova. Yehova wamuwovyanga ndi kumulongozga munthowa zakupambanapambana. Yehova wangutuma angelu kuti azimuteŵete, wangumupaska mzimu wakupaturika kuti umuwovyengi ndipu ungumulongozga kuti wasankhi akutumika 12. Kuchanya naku kunguvwika mazu ngaku Yehova ngakumusimikizgiya kuti wamuwovyengi kweniso wakondwa nayu. (Mat. 3:17; 17:5; Marko 1:12, 13; Luka 6:12, 13; Yoh. 12:28) Nge mo Yesu wachitiyanga, nasi tikhumbika kuromba kwaku Chiuta ndi mtima widu wosi. (Sumu 62:7, 8; Ŵah. 5:7) Rombu lingatiwovya kuti tikambiskanengi ndi Yehova nyengu zosi ndipuso kuti tichitengi vinthu vo vitimukondwesa.

16. Kumbi tingachita wuli kuti Yehova watiwovyi kuti tivwengi mazu ngaki?

¹⁶ Chinanga kuti ulongozgi waku Yehova ngwawezi kweni wachichizga munthu cha kuti walondo ulongozgi waki. Tikhumbika kupempha kuti watipaski mzimu wakupaturika ndipu iyu watipaskengi kwambula kutondeka. (Ŵerengani Luka 11:10-13.) Mwaviyo, tikhumbika kuphwere ‘mo tivwiya.’ (Luka 8:18) Mwakuyeruzgiyapu, chingaŵa chinyengu asani tiromba kuti Yehova watiwovyi kuti tileki kuŵanaŵana vinthu viheni kweni tilutirizga kuwonere vithuzi vakuyuska chiryokuryoku chakugonana pamwenga mafilimu ngaheni. Titenere kusanirika ko mzimu waku Yehova usanirika. Tiziŵa kuti mzimu waki usanirika ku maunganu. Ateŵeti anandi aku Yehova akumana ndi masuzgu cha chifukwa chakuti atuvwa mazu ngaku Yehova kumawunganu. Ivi vaŵawovya kuti aleki kuja ndi maŵanaŵanu ngaheni ndipu asintha umoyu wawu.​—Sumu 73:12-17; 143:10.

17. Nchifukwa wuli kujithemba nkhwakofya?

¹⁷ Ŵanaŵaniyani Fumu Davidi ya Ayisraele. Iyu weche munamana, wangupunda Goliati, chinkhara cha Afilisti. Davidi wenga fumu, msilikali, wakuvikiliya ŵanthu ndipuso wasankhanga vakuchita m’malu mwa mtundu wosi. Kweni iyu wati wayamba kujithemba, mtima waki ungumunyenga ndipu wanguchita ureŵi ndi Betesheba. Davidi wangunozga so kuti Uriya, murumu waku Betesheba wabayiki. Kweni wati wachenyeka, wangujiyuyuwa ndipu wanguzomerezga vo wangunanga. Pavuli paki, wangunozga ubwezi waki ndi Yehova.​—Sumu 51:4, 6, 10, 11.

18. Kumbi nchinthu wuli chingatiwovya kuti tilutirizgi kuvwa mazu ngaku Yehova?

¹⁸ Tikhumbika kulondo ulongozgi wa pa 1 Ŵakorinte 10:12 ndipuso titenere cha kujithemba. Chifukwa chakuti tingafiska cha “kunyoroska menderu” ngidu, tingayamba kuvwisiya mazu ngaku Yehova pamwenga Murwani waki. (Yer. 10:23) Mwaviyo, tingalekanga cha kuromba, tilongozgekengi ndi mzimu wakupaturika kweniso tivwengi mazu ngaku Yehova nyengu zosi.