Kujiko kusazgapu

• kuzikira

• kuchita vinthu mwakunozgeke

• kuchita liŵi ntchitu zambula kukondwesa

• kuwona kuti anyinu atikuluskani

Ŵana wo atesesa kujiko angasuzgika cha kukana mayeseru, chinanga kuti vinthu vo angayeseka navu, vingawoneka kuti vakukondwesa. Kweni ŵana wo atondeka kujiko,

• angaja akali

• angayamba kusuzgika maŵanaŵanu

• angayamba kukweŵa foja, kuloŵe pamwenga kumwa munkhwala wakutimbanyizga wongu

• angayamba kurya vakurya vambula magulu

Kafukufuku munyaki wangulongo kuti ŵana wo atesesa kujiko nge mo arara achitiya atamatama cha, asuzgika maŵanaŵanu cha chifukwa chakusoŵa ndalama kweniso akumana ndi masuzgu cha chifukwa chakuleka kuvwiya marangu. Kafukufuku mwenuyu wanguchitiska Pulofesa Angela Duckworth wa pa Yunivesite ya Pennsylvania kukamba kuti: “Kujiko nkhuheni cha ku munthu.”

Sambirani kukamba kuti awa, ndipu mungasinthanga cha.

FUNDU YA M’BAYIBOLU: “Asani wakamba kuti ‘Hinya,’ waŵi hinya ndipu asani wakamba kuti ‘Awa’ waŵi awa.”—Mateyu 5:37.

Asani ŵana akhumba chinthu chinyaki, aliya ukongwa chinanga pangaŵa pa gulu, kuti apapi ŵawu aŵapaski vo akhumba. Kweni asani mpapi wangapereka chinthu cho, mwana wasambira kuti kuliya ndiyu nthowa yamampha yo mpapi wangasinthiya awa kuja hinya.

Kweni asani mpapi wakamba kuti awa ndipu wasintha cha, mwana wasambira fundu yakukhumbika ukongwa yakuti, ndi nyengu zosi cha po tingasaniya vinthu vo tikhumba. Dr. David Walsh wangukamba kuti: “Chinanga kuti ŵanthu wo asaniya vo akhumba awoneka kuti akondwa, kweni uneneska ngwakuti, ŵanthu wo atijiko ndiwu akondwa ukongwa. Kungaŵa kuŵavi chanju kusambiza ŵana  ŵidu kuti agomezgengi kuti nyengu zosi asaniyengi vo akhumba.” *

Asani sonu mutimukaniya vinthu vinyaki mwana winu, vazakumuwovya kujiko pa vinthu viheni kunthazi. Mwakuyeruzgiyapu, wangazikana asani waziyeseka kuti wamwi munkhwala wakutimbanyizga wongu, wachiti ureŵi pamwenga kuchita vinthu vinyaki viheni.

Muwovyengi ŵana ŵinu kuti aziŵengi vo vingachitika asani achita vinthu vamampha ndipuso viheni.

FUNDU YA M’BAYIBOLU: “Chechosi cho munthu wamija, ndichu so wazamuvuna.”—Agalatiya 6:7.

Mwana winu wakhumbika kuziŵa kuti chechosi cho wangachita che ndi vakutuwapu vaki. Mwaviyo, kuleka kujiko kungachitiska kuti wakumani ndi masuzgu. Mwakuyeruzgiyapu, asani mwana winu we ndi mtima wakunjoŵi, anyaki angayanja cha kucheza nayu. Kweni asani watesesa kujiko asani anyaki amuyamba, pamwenga wadumuliza anyaki cha asani alongoro, ŵanthu angayanja ukongwa kucheza nayu. Wovyani mwana winu kuziŵa kuti vinthu vimuyendiyengi umampha asani watijiko.

Musambizengi ŵana ŵinu kuti aziŵengi vinthu vakukhumbika ukongwa.

FUNDU YA M’BAYIBOLU: “Musimikizi kuti vinthu vakukhumbika ukongwa ndi nivi.”—Afilipi 1:10.

Kujiko kutitiwovya kuti tilekengi kuchita vinthu viheni, kweniso kuti tichitengi cho ntchamampha chinanga chingaleka kutikondwesa. Mwaviyo, musambizengi mwana winu kuti waziŵengi vinthu vakukhumbika ukongwa, ndipu wayambengi kuchita venivi. Mwakuyeruzgiyapu, wechendaluti kuchiseŵe, wakhumbika kumaliza dankha homuweki.

Jani chakuwoniyapu chamampha.

FUNDU YA M’BAYIBOLU: “Ndakupaskani chakuwoniyapu kuti nge mo ini ndakuchitiyani, namwi so muchitengi venivi.”—Yohane 13:15.

Mwana winu wawonengi vo muchita asani mwakumana ndi vinthu vakuguŵiska. Ndipu vakuchita vinu vilongongi kuti kujiko kutovya kuti vinthu viyendengi umampha. Mwakuyeruzgiyapu, asani mwana winu wachita chinthu chiheni, kumbi mutufya mtima pamwenga cha?