AKHRISTU a munyengu ya akutumika anguyesesa kuti apharazgiyi ŵanthu anandi “uthenga wamampha wa Ufumu.” (Mat. 24:14) Anyaki anguluta ku vyaru vinyaki. Mwakuyeruzgiyapu, wakutumika Paulo wanguluta kucharu cho sonu chidanika kuti Turkey ndipu wangupharazga muvigaŵa vinandi pa ulendu waki wa umishonale. * Mu 2014, pati pajumpha vyaka pafupifupi 2,000 kutuliya po wakutumika Paulo wangulutiya ku Turkey, ŵanthu anandi anguluta kuchipharazga mucharu ichi. Ntchifukwa wuli kunguluta ŵanthu anandi viyo? Mbayani wo anguluta kuchipharazgaku?

Ku Turkey kwe ŵanthu 79 miliyoni kweni kwe apharazgi akujumpha 2,800 pe. Ivi ving’anamuwa kuti pafupifupi mupharazgi yumoza wakhumbika kupharazgiya ŵanthu akukwana 28,000. Nge mo mwawone, apharazgi akwenuku afiska ŵaka kupharazgiya ŵanthu amanavi wo aja mucharu ichi. Abali ndi azichi pafupifupi 550 wo angutuwa muvyaru vinyaki, anguluta ku Turkey kuti akapharazgiyi ŵanthu anandi kwa nyengu yimanavi. Yiwu atichiziŵa chineneru cha ku Turkey ndipu apharazgiyanga limoza ndi abali akweniko. Kumbi angufiskanji?

Angupharazgiya ŵanthu anandi. Mpingu unyaki wa ku Istanbul ungulemba kuti: “Ŵanthu wo takumananga nawu, atifumbanga kuti: ‘Kumbi mwe ndi unganu ukulu? Tiwona Akaboni aku Yehova anandi!’” Mpingu unyaki wa ku Izmir ungulemba kuti: “Munyamata munyaki yo wagwiranga ntchitu yakuyendesa galimotu wangufumba mura munyaki kuti, ‘Ntchinthu wuli chichitika? Sonu mupharazga ukongwa kuluska kali!’” Ŵanthu anandi anguziŵa kuti Akaboni apharazganga.

Abali ndi azichi wo angutuwa muvyaru vinyaki angukondwa ukongwa ndi upharazgi uwu. Steffen, yo wangutuliya ku Denmark wangukamba kuti: “Zuŵa lelosi ŵanthu wo ndaŵapharazgiyanga akambanga kuti ŵenga ŵechendavwepu zaku Yehova. Ndingujivwa kuti ndingufiska kukambiyaku ŵanthu zina laku Yehova.” Jean-David yo wangutuwa ku France wangulemba kuti: “Tingupharazga mumsewu umoza pe kwa maola nganandi. Venga vakukondwesa ukongwa! Ŵanthu anandi aŵaziŵanga cha Akaboni aku Yehova. Pafupifupi khomu lelosi lo tingufika, takambisananga ndi ŵanthu, kuŵalongo mavidiyo ndi kuŵapaska mabuku.”

Abali ndi azichi 550 wo anguza kuzipharazga, angugaŵiya mabuku ngakukwana 60,000 kwa masabata  ngaŵi pe! Upharazgi wenuwu unguwovya kuti ŵanthu anandi avwisiyi uthenga wamampha.

Angwamba kupharazga mwaphamphu. Abali ndi azichi a mucharu chenichi anguchiskika ndi ntchitu yeniyi. Anandi anguŵanaŵana kuti ayambi uteŵeti wa nyengu zosi. Ivi vinguwovya kuti chiŵerengeru cha apayiniya ku Turkey chifiki pa 82, mu myezi 12.

Abali ndi azichi wo anguluta ku Turkey ŵati awere ku vyaru vo angutuliya, angukonkhosa mo ntchitu yakupharazga yinguŵawovye. Muzichi munyaki yo wangutuwa ku Germany, zina laki Şirin wangulemba kuti: “Abali ndi azichi a ku Turkey angupharazga mwaphamphu kwaku weyosi. Pakwamba ndachitanga soni ukongwa kupharazgiya ŵanthu. Ndiwonga kuti chifukwa cha upharazgi wapade wenuwu, vo abali ndi azichi a ku Turkey achitanga ndipuso marombu ngo abali aperekanga vingundiwovya kuti ndileki kuchita soni pakupharazga. Ndingufiska kupharazga ndi kugaŵiya ŵanthu timapepala mumphepeti mwa njanji! Sonu ndichita soni so cha nge po ndachitiyanga kali.”

Johannes wa ku Germany wangukamba kuti: “Ndingusambiraku vinthu vinyaki vakundiwovya pa uteŵeti wangu. Abali ndi azichi a ku Turkey anguyesesa kupharazgiya ŵanthu anandi.” Yiwu apharazgiyanga munthu weyosi yo amusaniya. Nani ndinguwona kuti nkhachitengi viyo asani ndawere ku Germany. Sonu ndipharazgiya ŵanthu anandi kuluska po ndachitiyanga kali.”

Zeynep wa ku France wangukamba kuti: “Upharazgi wenuwu ungundiwovya kuti ndipharazgengi mwambula mantha ndipuso ndigomezgengi ukongwa Yehova.”

Abali ndi azichi ayanjananga.  Chifukwa chakuti abali ndi azichi wo angutuliya muvyaru vakupambanapambana ayanjananga, vinguchitisa kuti ŵanthu aŵapharazgiyengi mwambula kusuzga. Jean-David yo tamuzumbuwa pakwambiriya wanguti: “Abali angutilonde umampha ukongwa.” Iyu wangulutiriza kukamba kuti: “Yiwu angutilonde nge anyawu kweniso nge ŵanthu a mubanja lawu ndipu angutipasa nyumba zakugonamu. Ndaziŵanga kuti ndisi akukoliyana pacharu chosi nge mo kanandi ndiŵerenge mumabuku ngidu. Kweni pa nyengu iyi, ndingujiwone ndija. Ndingujivwa kuti ndikuchita umampha kuja kaboni waku Yehova ndipu nditimuwonga chifukwa cha mwaŵi wenuwu.”

 Claire wa ku France wanguti: “Chinanga kuti anyaki ŵenga a ku Denmark, France, Germany ndi ku Turkey kweni tosi tenga banja limoza. Venga nge kuti Chiuta wasisita mphaka zosi za charu ndi chilabala chikulu.”

Stéphanie wa ku France wanguti: “Ntchitu yapade yo tenga nayu yakupharazga, yingutisambiza kuziŵa kuti tikoliyana chifukwa cha mudawuku pamwenga chineneru cha kweni chifukwa chakuti tosi titanja Yehova.”

Abali ndi azichi anyaki wo anguluta kuchipharazga ku Turkey angwamba kuŵanaŵana kuti asamiyi kwenuku kuti akawovyi pa ntchitu yikulu yo yakhumbikanga kugwirika mucharu ichi. Anyaki akusama kali. Titiŵawonga ukongwa abali ndi azichi ŵenaŵa.

Mwakuyeruzgiyapu, ŵanaŵaniyani kagulu ka apharazgi 25 ko kenga mudera linyaki lakutali. Kagulu yaka kenga ndi mura yumoza kwa vyaka vinandi. Mu chaka cha 2015 apharazgi ŵenaŵa angukondwa ukongwa chifukwa angulonde abali ndi azichi 6, a ku Germany ndi Netherlands kuti akaŵawovyi.

Kumbi abali ndi azichi wo anguluta kuchipharazga ku Turkey kwa nyengu yimanavi angukamba kuti vinthu venga wuli kwenuku? Mbuneneska kuti nyengu zinyaki vija vakusuzga kuchipharazga kucharu chinyaki kweni kuchita viyo nkhwamampha ukongwa. Vwani vo anyaki angukamba:

Federico ngwakuto ndipu wangutuwa ku Spain. Iyu we ndi vyaka va m’ma 40 ndipu wanguti: “Kuleka kuja ndi vinthu vinandi vakuliŵavu kwandiwovya kuja wakufwatuka ndipuso kwandiwovya kuŵanaŵaniya vinthu vakukhumbika ukongwa.” Kumbi iyu wachiska ŵanthu anyaki kuti achiteku uteŵeti uwu? Iyu wanguti: “Hinya! Asani usamiya kucharu chinyaki kuti ukawovyi ŵanthu kuziŵa Yehova, ndikuti uthemba iyu kuti wakuwovyengi. Utijivwa kuti Yehova watikuphwere ukongwa.”

Rudy ngwakuto ndipu wangutuwa ku Netherlands. Iyu we ndi vyaka pafupifupi 60 ndipu wangukamba kuti: “Vija vakukondwesa ukongwa kuteŵete ko kukhumbika apharazgi anandi ndi kukambiyaku ŵanthu  anandi uneneska wo ŵechendawuvwepu. Asani uwona mo ŵanthu akondwe asani atuvwa uneneska wa m’Bayibolu, nawi ukondwa.”

Sascha ngwakuto ndipu wangutuwa ku Germany. Iyu we ndi vyaka va m’ma 40 ndipu wangukamba kuti: “Nyengu yeyosi yo nde mu uteŵeti ndikumana ndi ŵanthu wo akamba kuti nkhakwamba kuvwa vo Bayibolu likamba. Asani nditiŵapharazgiya kuti aziŵi Yehova vitindikondwesa ukongwa.”

Atsuko ngwakuyirwa ndipu wangutuwa ku Japan. Iyu we ndi vyaka va m’ma 30 ndipu wangukamba kuti: “Kali ndakhumbisisanga kuti Aramagedoni yizi luŵi. Kweni ndati ndaluta ku Turkey, ndinguwonga Yehova chifukwa chakuzizipizga kwaki. Asani ndiwona mo Yehova walongozge vinthu pa ntchitu yakupharazga, ndikhumbisisa kuja nayu pafupi.”

Muzichi Alisa we ndi vyaka va m’ma 30. Iyu wangutuwa ku Russia ndipu wangukamba kuti: “Kuteŵete Yehova mu nthowa iyi kwandiwovya kuti ndiwoni umampha waki wosi.” (Sumu 34:8) Iyu wangukamba so kuti: “Yehova ndi Da wangu kweniso ndi Bwezi langu la pamtima lo litindiwovya pa vakuchitika vinandi. Pe vinthu vinandi vakukondwesa vo vandichitikiya pa umoyu wangu ndipu Yehova wanditumbika ukongwa!”

Ntchitu yapade yakupharazga uthenga wamampha yo yinguchitika mucharu cha Turkey, yinguchitisa kuti ŵanthu anandi avwi uthenga wamampha. Chinanga kuti ve viyo, pe so madera nganandi ngambula kupharazgika. Zuŵa lelosi ŵanthu wo asamiya ku Turkey kuti akapharazgi, akumana ndi ŵanthu wo ŵechendavwepu zaku Yehova. Kumbi mungayanja kuchiteŵete ku dera la viyo? Asani ndi viyo titikuchiskani kuti: “Yunukani ndipu wonani minda, pakuti yacha kali kuti yivuniki.” (Yoh. 4:35) Kumbi mungayanja kuchiwovya kucharu cho minda “yacha kali kuti yivuniki”? Asani ndi viyo, yambani sonu kunozgeke kuti mufiski kuchita venivi. Fundu yimoza ya uneneska njakuti: Asani mupharazgengi mwaphamphu uthenga wamampha “mpaka kukumaliya kwa charu chapasi,” musaniyengi vitumbiku vo imwi mwaŵanaŵaniyangaku cha!—Mac. 1:8.