‘Oku Faka‘ai‘ai ‘e he Kau Tēmenioó ‘a e Angatu‘u ki he ‘Otuá
Ka ko e hā ‘oku ngāue mālohi pehē fau ai ‘a Sētane mo ‘ene kau tēmenioó ke kākaa‘i ‘a e kakaí? Koe‘uhi ‘oku nau loto ke tau kau mo kinautolu ‘i he‘enau angatu‘ú. ‘Oku nau loto ke tau lotu ange kiate kinautolu. ‘Oku nau loto ke tau tui ki he‘enau ngaahi loí pea ke tau fai ‘a e ngaahi me‘a ‘oku ‘ikai ke fakahōifua kia Sihová. ‘Oku kau ki he ngaahi me‘á ni ‘a e ngaahi ‘ulungaanga fakafonua ‘o fekau‘aki mo e kau maté.
Ko e mate ‘a ha tokotaha ‘ofeiná ‘oku fakamamahi fakaeongo ia, pea ‘oku fakaenatula mo totonu ke fakahāhā ‘a e loto-mamahí. ‘I he hili ‘a e mate ‘a hono kaume‘a ko Lāsalosí, na‘e “tagi” ‘a Sīsū.—Sione 11:35, PM.
‘Oku lahi ‘a e ngaahi ‘ulungaanga fakafonua ‘oku fekau‘aki mo e maté, pea ‘oku nau kehekehe ‘aupito ‘i he ngaahi feitu‘u kehe ‘i māmani. Ko e konga lahi ‘oku ‘ikai ke fepaki ia mo e ngaahi tefito‘i mo‘oni mei he Tohitapú. Kae kehe, ‘oku ‘i ai ‘a e ngaahi tō‘onga ‘e ni‘ihi ‘oku makatu‘unga ‘i he tui ‘oku mo‘ui ‘a e kau maté pea ‘oku malava ke nau sio mai ki he kau mo‘uí. Ko e ngaahi ‘ā-pō, tangi ta‘emapule‘i mo e ngaahi ouau lahi fau ki he putú ‘oku tupu kotoa ia mei he manavahē ki hono faka‘ita‘i ‘a e laumālie ‘o e kau maté. Ka koe‘uhi ko e kau maté “‘oku ‘ikai te nau ‘ilo ha momo‘i me‘a,” ko kinautolu ‘oku nau fai ‘a e ngaahi me‘a peheé ‘oku nau poupou‘i ‘a e loi ‘a Sētané.—Koheleti 9:5.
‘Oku tupu ‘a e ngaahi ‘ulungaanga fakafonua pe ngaahi ouau kehe mei he tui ‘oku fiema‘u ki he kau maté ‘a e tokoni ‘a e kau mo‘uí pea te nau uesia ‘a e kau mo‘uí ‘o kapau he ‘ikai ke fakafiemālie‘i kinautolu. ‘I he ngaahi fonua ‘e ni‘ihi ‘oku fai ‘a e kai mo e ngaahi feilaulau ‘i he hili ‘a e ‘aho ‘e 40 pe ta‘u ‘e taha mei he mate ‘a e tokotahá. ‘Oku taku ‘o pehē ‘oku tokoni‘i heni ‘a e tokotaha kuo maté ke ‘hiki atu’ ki he nofo‘anga laumālié. Ko e toe me‘a ‘e taha ‘oku anga‘akí ko hono foaki atu ‘a e me‘akai mo e inu ki he tokotaha maté.
‘Oku hala ‘a e ngaahi me‘á ni he ‘oku nau poupou‘i ‘a e ngaahi loi ‘a Sētane ‘o fekau‘aki mo e kau maté. ‘E hōifua ‘a Sihova ‘i he‘etau kau ‘i ha fa‘ahinga founga ‘i he ngaahi ‘ulungaanga fakafonua ‘oku makatu‘unga ‘i he ngaahi akonaki ‘a e kau tēmenioó? ‘Ikai ‘aupito!—2 Kolinitō 6:14-18.
‘Oku ‘ikai ke kau ‘a e kau sevāniti ‘a e ‘Otua mo‘oní ‘i ha fa‘ahinga tō‘onga ‘a ia ‘okú ne poupou‘i ‘a e ngaahi loi ‘a Sētané. Ka, ‘oku nau anga-‘ofa ‘o fakahanga ‘enau tokangá ke tokoni‘i ‘a e kau mo‘uí pea fakafiemālie‘i kinautolu. ‘Oku nau ‘ilo ‘i he mālōlō ‘a ha taha, ko Sihova pē ‘oku malava ke ne tokoni‘i ‘a e tokotaha ko iá.—Siope 14:14, 15.
‘Oku Fakahalaia‘i ‘e he ‘Otuá ‘a e Fakaha‘ele Fa‘ahikehé
‘Oku fetu‘utaki ‘a e kakai ‘e ni‘ihi mo e kau tēmenioó ‘o fakahangatonu pe fakafou ‘i ha tokotaha fetu‘utaki. ‘Oku ui ‘a e me‘á ni ko e fakaha‘ele fa‘ahikehe. Ko e vūtū, fai sausau, mēsiki, ko e fakahā monū ‘o kau ki he kaha‘ú pea mo e faka‘eke‘eke ‘o kau ki he kau maté ko e ngaahi founga kotoa ia ‘o e fakaha‘ele fa‘ahikehé.
‘Oku fakahalaia‘i ‘e he Tohitapú ‘a e ngaahi me‘á ni, ‘o ne pehē: “‘E ‘ikai ‘ilo ‘iate koe ha taha . . . ‘oku fai me‘a tongafisi, ha taha ‘oku fai ‘a e talotalo kovi, pe ha fai tuki, pe fiemana, pe ha fai sausau, pe ha fakaha‘ele fa‘ahikehe, pe ha maki, pe ha fakaha‘ele mate. He ko e me‘a fakalielia kia Sihova ‘a ia fua pē ‘oku fai me‘a pehe.”—Teutalōnome 18:10-12.
Ko e hā ‘oku fakatokanga mālohi pehē fau mai ai ‘a Sihova kiate kitautolu ‘o kau ki he ngaahi me‘á ni?
‘Oku fakatokanga mai ‘a Sihova kiate kitautolu ‘o kau ki he ngaahi founga kehekehe kotoa ‘o e fakaha‘ele fa‘ahikehé koe‘uhi ko e lelei
pē ma‘atautolu. ‘Okú ne ‘ofa mo tokanga ki he kakaí, pea ‘okú ne ‘ilo‘i ‘e pau ke mamahi ‘a e fa‘ahinga ‘oku nau hoko ‘o kau mo e kau tēmenioó.Ko ha tokotaha pehē ko Nilda, ‘a ia ko e tokotaha fetu‘utaki mo e laumālié ‘i Pelēsila. Na‘e ‘ai ‘e he kau tēmenioó ‘a e mo‘ui ‘a e fefine ko ‘ení ke mātu‘aki mamahi. ‘Okú ne fakamatala: “Ko e ngaahi laumālié . . . na‘a nau pule‘i au, ‘o fekau‘i ‘a e me‘a ke u faí. Na‘á ku taufetongi ‘i he tu‘unga ko hono kei ‘ilo‘i ha me‘a mo e tu‘unga ko e ‘ikai te u toe ‘ilo‘i ha me‘a pea na‘e fakatokoto au he fale mahakí koe‘uhi ko e ngaahi palopalema faka‘atamai. Na‘e fakatanga‘i lahi ‘aupito au ‘e he kau tēmenioó ‘o uesia ai hoku ngaahi neavé. Na‘á ku folo ‘a e faito‘o fakanonga peá u kamata ke u inu mo ifi ma‘u pē. Na‘e hoko ‘eni ‘i he ngaahi ta‘u lahi.”
Na‘e faifai atu pē pea na‘e malava ke tau‘atāina ‘a Nilda mei he tākiekina ‘a e kau tēmenioó ‘i he tokoni ‘a Sihova pea mo ‘ene Kau Fakamo‘oni ‘i māmaní, pea ‘okú ne lolotonga mo‘ui‘aki ha founga mo‘ui lelei. ‘Okú ne pehē: “‘Oku ou fakalototo‘a‘i kotoa atu ke ‘oua ‘aupito ‘e hoko ‘o kau ki ha me‘a fekau‘aki mo e ngaahi laumālie [anga-fulikivanú].”