Ko e fāʻeleʻi ʻo ha pēpē ʻoku lava fakatouʻosi ke fakafiefia mo fakatupu lōmekina ki ha ongo meʻa mali. ʻI he tuʻunga ko e ongo mātuʻa foʻou, te mo ʻohovale nai ke ʻilo ko e lahi taha homo taimí mo e iví ʻoku ngāueʻaki ia ke tokangaʻi hoʻomo pēpeé. Ko e ʻikai ha mohe feʻunga fakataha mo e feliliuaki ʻo e ngaahi ongó ʻe lava ke ne lōmekina ai homo vahaʻangataé. Kuo pau kiate kimoua fakatouʻosi ke mo fai ha ngaahi feʻunuʻaki ke tokangaʻi hoʻomo pēpeé mo maluʻi hoʻomo nofo malí. ʻE lava fēfē ke tokoniʻi kimoua ʻe he faleʻi ʻa e Tohi Tapú ke mo feangainga mo e ngaahi pole ko ení?

MEʻA ʻOKU LEAʻAKI ʻE HE TOHI TAPÚ: “Ko e ʻofá ʻoku kātaki mo anga-lelei.” Pea ko e ʻofá foki “ʻoku ʻikai te ne kumi ki heʻene lelei pē ʻaʻana, ʻoku ʻikai te ne hoko ʻo ʻitangofua.” (1 Kolinitō 13:4, 5) ʻI he tuʻunga ko e faʻē foʻou, ʻoku fakanatula pē ke fakahangataha hoʻo tokangá ki hoʻomo pēpeé. Neongo ia, ʻe kamata nai ke ongoʻi liʻekina ho husepānití, ko ia ʻoua ʻe ngalo ʻokú ne fiemaʻu foki hoʻo tokangá. ʻI hoʻo kātaki mo anga-leleí, ʻe lava ai ke ke tokoniʻi ho husepānití ke ne ongoʻi ʻoku fiemaʻu ia pea kau ki hono tokangaʻi hoʻomo kiʻi tamá.

“Ko kimoutolu ngaahi husepāniti, hokohoko atu . . . hoʻomou nofo mo kinautolú ʻo fakatatau ki he ʻilo.” (1 Pita 3:7) Hoko ʻo ʻiloʻi ʻoku fakamoleki ʻe ho uaifí ʻa e lahi taha hono iví ʻi hoʻomo pēpeé. Kuó ne maʻu ha fatongia foʻou pea ʻe hoko nai ia ke ne ongosia, helaʻia, pea aʻu ki haʻane loto-mafasia ai. ʻI he taimi ʻe niʻihi ʻe aʻu nai ʻo ne ʻita ʻiate koe, kae feinga ke ke anga-mokomoko ai pē, koeʻuhí “ko ia ʻoku fakatotoka ki he ʻita ʻoku lelei hake ʻi ha fuʻu mafi.” (Palōveepi 16:32) Hoko ʻo ʻiloʻilo, pea ʻoatu kiate ia ʻa e poupou ʻokú ne fiemaʻú.—Palōveepi 14:29.

MEʻA ʻE LAVA KE KE FAÍ:

• Ngaahi Tamai: Tokoni ki ho uaifí ʻi hono tokangaʻi ʻa e pēpeé, naʻa mo e taimi poʻulí. Fakasiʻisiʻi ʻa e lahi ʻo e taimi ʻokú ke fakamoleki ʻi he ngaahi ngāue kehé koeʻuhí kae lava ke ke fakamoleki ʻa e taimi lahi ange mo ho uaifí pea mo hoʻomo pēpeé

• Ngaahi Faʻē: ʻI he taimi ʻoku loto-lelei ai ho husepānití ke tokoni kiate koe mo e pēpeé, tali ʻene tokoní. Kapau ʻoku ʻikai ke ne fakahoko lelei ʻa e ngāué, ʻoua ʻe fakaangaʻi ia, kae fakahaaʻi anga-ʻofa kiate ia ʻa e founga ke fakahoko ai iá

MEʻA ʻOKU LEAʻAKI ʻE HE TOHI TAPÚ: “Te na hoko ko e kakano pe taha.” (Sēnesi 2:24) Neongo kuo ʻi ai ha mēmipa foʻou ʻi homo fāmilí, manatuʻi ko koe mo ho hoá ʻokú mo kei “kakano pe taha.” Ngāue tōtōivi ke tauhi homo vahaʻangataé ke mālohi.

Ngaahi uaifi, hoko ʻo houngaʻia ʻi he tokoni mo e poupou ho husepānití. Ko hoʻo fakahāhā ʻa e houngaʻiá ʻe lava ke hoko ia ko e “meʻa faitoʻo.” (Palōveepi 12:18) Ngaahi husepāniti, tala ange ki ho uaifí ʻa e lahi hoʻo ʻofá mo hoʻo fakamahuʻingaʻi iá. Fakaongoongoleleiʻi ia ʻi he anga ʻene tokangaʻi ʻa e fāmilí.—Palōveepi 31:10, 28.

“Tuku ki he tokotaha taki taha ke ne hanganaki kumi, ʻo ʻikai ki he lelei pē ʻaʻaná, ka ki he lelei ʻa e tokotaha kehé.” (1 Kolinitō 10:24) Fai maʻu pē hoʻo lelei tahá ki ho hoá. ʻI he tuʻunga ko e ongo meʻa mali, vaheʻi ʻa e taimi ke talanoa, fakaongoongoleleiʻi, mo fefanongoʻaki. ʻOua ʻe siokita ʻi homo vā fakaefehokotaki fakasinó. Tokanga ki he ngaahi fiemaʻu ho hoá. ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “ʻOua ʻe fetaʻofiʻaki, tuku kehe pē ʻi ha felotoi ki ai.” (1 Kolinitō 7:3-5) Ko ia talanoa faitotonu ki he kaveinga ko ení fakaekimoua pē. ʻI hoʻomo maʻu ʻa e kātakí mo e mahinó te ne fakaivimālohiʻi ai homo vahaʻangataé.

MEʻA ʻE LAVA KE KE FAÍ:

• ʻOua ʻe ngalo ke vaheʻi ha taimi fakaekimoua pē

• Fai ha fanga kiʻi ngāue iiki ʻa ia te ne ʻai ai ho hoá ke ne ongoʻi ʻoku ʻofaʻi ia, hangē ko hono ʻoatu ha kiʻi tohi pe ko ha kiʻi meʻaʻofa

MEʻA ʻOKU LEAʻAKI ʻE HE TOHI TAPÚ: “Talu mei he kei valevalé mo hoʻo ʻilo ki he ngaahi potutohi māʻoniʻoní, ʻa ia ʻoku malava ke ne ʻai koe ke ke poto ke maʻu ai ʻa e fakamoʻui.” (2 Tīmote 3:15) Palani ʻa e meʻa te mo fai ke akoʻi ʻaki hoʻomo pēpeé. Kuó ne maʻu ʻa e malava fakaofo ke ako, naʻa mo e ki muʻa ke fāʻeleʻí. Lolotonga ʻene kei ʻi manava ʻa e pēpeé, ʻoku lava ke ne ʻiloʻi ho leʻó pea fakafeangai ki hoʻo ngaahi ongoʻí. Lau tohi kiate ia ʻi heʻene kei valevalé. Neongo ʻe ʻikai nai ke ne mahinoʻi ʻa e meʻa ʻokú ke laú, ka ʻe lava ke tokoni eni kiate ia ke ne manako ʻi he lau tohí ʻi heʻene lahi haké.

ʻOku ʻikai ʻaupito ke fuʻu kei siʻi hoʻo pēpeé ke ne fanongo ʻi hoʻo talanoa fekauʻaki mo e ʻOtuá. ʻAi ke ne fanongo ki hoʻo lotu kia Sihová. (Teutalōnome 11:19) Naʻa mo e taimi ʻokú mo vaʻinga fakataha aí, talanoa fekauʻaki mo e ngaahi meʻa kuo ngaohi ʻe he ʻOtuá. (Saame 78:3, 4) ʻI he tupu hake hoʻo kiʻi tamá, te ne fakatokangaʻi hoʻo ʻofa kia Sihová pea te ne ako ke ne ʻofa mo ia foki kia Sihova.

MEʻA ʻE LAVA KE KE FAÍ:

• Lotu tautefito ke maʻu ha poto ke ke akoʻi ʻaki hoʻo pēpeé

• Toutou leaʻaki ki hoʻo pēpeé ʻa e ngaahi foʻi lea tefitó mo e ngaahi fakakaukaú koeʻuhí ke ne kamata tokamuʻa ʻi hono ako iá