Ikinji Musa 21:1—36

  • Ysraýyllara berlen kada⁠-⁠kanunlar (1—36)

21  Halka şu hökümlerimi-de aýt+:  Eger ýewreý guly satyn alsaňyz+, ol alty ýyl hyzmat etsin. Ýedinji ýyl hiç zat tölemän, azatlyga çykyp biler+.  Gul ýeke gelen bolsa, ýeke gitsin. Aýaly bilen gelen bolsa, ony-da äkitsin.  Eger hojaýyny guluny öýlendirse, onuň hem çagalary bolsa, aýaly bilen çagalary hojaýynyňky bolar. Azatlyga çykanda, guluň ýeke özi gitsin+.  Emma gul: „Men hojaýynymy, aýalymy hem çagalarymy gowy görýärin, olardan aýrylasym gelenok“+ diýip dursa,  hojaýyn guluny hak Hudaýyň huzuryna getirip, gapynyň ýa-da bosaganyň öňünde temen bilen gulagyny deşsin. Şondan soň ol bütin ömrüne hojaýynyna gul bolar.  Eger biri gyzyny gyrnak edip satsa, gyz beýleki gullar ýaly azatlyga çykyp bilmez.  Hojaýyny gyrnagy halaman, aýal edip almasa we birine satjak bolsa, başga milletli adama satmaga haky ýokdur. Sebäbi ol gyrnagyna haýynlyk edýändir.  Eger ol gyrnagy ogluna alyp berjek bolsa, ony gyzy ýaly görmelidir*. 10  Başga aýal alsa-da, birinji aýalynyň iýjegini, geýjegini ýetirip durmalydyr we är-aýallyk borjundan* mahrum etmeli däldir+. 11  Eger ol şol üç zady etmese, onda gyrnak hiç zat tölemän, azatlyga çykyp biler. 12  Birini urup öldüren adamyň özi-de öldürilsin+. 13  Emma ol muny tötänden eden bolsa, meniň saýlan ýerime gaçyp biler. Sebäbi ol bilgeşleýin adam öldürmedi+, hak Hudaý muňa ýol berendir. 14  Ýöne gahar-gazap bilen bilgeşleýin adam öldüren ganhor hökman öldürilsin+. Ol gurbanlyk ojagymyň* ýanynda duran bolsa-da, äkidip öldüriň+. 15  Ene-atasyna el galdyran adam hem öldürilsin+. 16  Adam ogurlap+ satýan+ ýa-da ogurlanan adamy öýünde saklaýan kişi öldürilsin+. 17  Ene-atasyna dil ýetiren* adam öldürilsin+. 18  Iki adam dawalaşyp durka, biri beýlekisini daş bilen ursa ýa-da ýumruklasa*, ol hem ölmän galyp, düşekde ýatsa, 19  soň aýaga galyp, pişekli içeri-daşary çykyp başlasa, onda uran adama jeza berilmesin. Ýöne ol birini ýaralap, işden goýany üçin, ýetiren zyýanynyň öwezini dolsun, hassa aýaga galýança ony eklesin. 20  Kim guluny ýa gyrnagyny taýaklap öldürse, hökman jeza berilsin+. 21  Ýöne gul ýa gyrnak ölmän galyp, birki gün ýaşasa, hojaýyna jeza bermeli däldir. Sebäbi hojaýyny ony pula satyn alypdy. 22  Iki adam urşup durka, olaryň biri tötänlikde göwreli aýaly ursa, ol hem wagtyndan öň dogursa+, ýöne özüne-de, çagasyna-da hiç zat bolmasa, onda günäkär adam kazylaryň öňünde+ aýalyň äriniň aýdan puluny tölesin. 23  Ýöne aýal ýa-da çagasy ölse, onda jan ýerine jan alyp, ganhory hem öldüriň+. 24  Göz ýerine göz, diş ýerine diş, el ýerine el, aýak ýerine aýak+, 25  ýanyk ýerine ýanyk, ýara ýerine ýara, urgy ýerine urgy bilen jeza berilsin. 26  Biri öz guluny ýa gyrnagyny urup, kör etse, gözüne zyýan ýetireni üçin, ony azat etsin+. 27  Eger ol guluny ýa gyrnagyny urup, dişini döwse, dişini döweni üçin azat etsin. 28  Biriniň öküzi bir erkegi ýa aýaly süsüp öldürse, şol öküz daşlanyp öldürilsin+, eti iýilmesin. Emma öküziň eýesine jeza berilmesin. 29  Ýöne öküz süsek bolsa, eýesine aýdylsa-da, ol öküzini daňyp saklamasa, öküz hem bir erkegi ýa-da aýaly süsüp öldürse, öküz daşlanyp öldürilsin, eýesi-de ölüme höküm edilsin. 30  Eger öküziň eýesine jerime salynsa, ol aýdylan puly töläp, janyny halas edip biler. 31  Öküz biriniň ogluny ýa gyzyny süsüp öldürse-de, öküziň eýesine şu kanuna görä çäre görülsin. 32  Eger öküz biriniň guluny ýa gyrnagyny süsüp öldürse, öküziň eýesi onuň hojaýynyna 30 şekel* kümüş bersin, öküz hem daşlanyp öldürilsin. 33  Eger biri çukuryň üstüni açyp goýsa ýa-da gazan çukurynyň üstüni ýapmasa, oňa-da biriniň öküzi ýa eşegi gaçsa, 34  çukuryň eýesi ýetiren zyýanynyň öwezini dolsun+. Ol malyň eýesine bahasyny töläp, maslygyny özüne alyp biler. 35  Biriniň öküzi başga biriniň öküzini süsüp öldürse, olar diri öküzi satyp, bahasyny deň bölüşsinler, ölen maly hem paýlaşsynlar. 36  Ýöne eýesi öküziniň süsekdigini bilibem, daňyp saklamadyk bolsa, ol ölen öküziň ýerine öküz bermelidir. Ölen malyň maslygyny bolsa özüne alsyn.

Çykgytlar

Ýa-da: gyzy bilen deň tutmalydyr.
Jynsy gatnaşyk göz öňünde tutulýar.
Sözlüge serediň.
Ýa-da: sögen; gargan.
Başga manysy: bir zat bilen ursa.