‘Dondo Nen Sha A Mo Zan Zan’
‘Dondo Nen Sha A Mo Zan Zan’
“Ka sha kwagh ne je i yer ne ye, gadia Kristu kpaa ya ican sha ci wen, A ver ne ikav je sha u né dondo Un ijime yô.”—1 PETERU 2:21.
1, 2. Er nan ikyav i vough i Yesu i lun ortesen la i gande se u dondon ga?
YESU KRISTU lu Ortesen u hemban u i gbe je nan zende shin tar ne yô. Heela tseegh ga, lu or u vough, ken uma na u lu or la cii er isholibo mayange mayange ga. (1 Peteru 2:22) Nahan ngun ka u kaan ér ikyav i Yesu i lun ortesen la i gande i uumace mba lun a isholibo mban vea dondon shinii? Mayange ga cii.
2 Er se nenge ken ngeren u á kar la nahan, Yesu lu wa imaagh ki ityesen na sha dooshima. Man dooshima ka kwagh u hanmô wase cii nana fatyô u lun a mi ken a nan yô. Mkaanem ma Aôndo ka ma shi taver se ishima er se vese shi se seer lun ken dooshima ayol a ase hanma shighe. (Mbafilipi 1:9; Mbakolose 3:14) Yehova veren ishima ér akaa a un gbe la á er akaa a a gande tahav vev ken inya ga. Sha kpôô yô, er ‘Aôndo a lu dooshima’ shi á er se sha ibeen na yô, a fatyô u kaan ér a er se ér se eren akaa sha dooshima. (1 Yohane 4:8; Genese 1:27) Nahan zum u se er mkaanem ma apostoli Peteru ma i nger ken itinekwagh yase ne yô, alaghga se lu a vangertiôr ser se fatyô u yaren tom sha ma. Se fatyô u dondon Kristu kôôsôô. Sha kpôô yô, se fatyô u ungwan tindi u Yesu a we la, ér: ‘Dondo nen sha a Mo zan zan’ la. (Luka 9:23) De se time sha igbenda i alaghga se dondo ikyav i dooshima u Kristu a tese la, se hii sha mimi mba yange tesen la, se mase nengen sha kwagh u ior mba yange tesen la kpaa.
U Maan Dooshima u Se Lu a Mi sha Mimi Mba Se Hen La
3. Er nan ka i taver mbagen u henen kwagha, kpa kanyi kwaghwan i lu ken Anzaakaa 2:1-5 naa?
3 Aluer ka u mimi mba se tesen ior mbagenev la vea doo se ishima yô, saa mhen u henen mimi mbara una doo se ishima. Ken tar u ainge ne, imba dooshima la i gbe lun nahan tsô ga. Mbamzeyol amba er makeranta u henen sha inja ga man aeren a dang aa nga a hii ken mbayev la nga a na mbakpishiv ve kera lu a ishima i henen kwagh ga cii. Nahan kpa, ka hange hange u se hen kwagh hen Yehova yô. Anzaakaa 2:1-5 kaa ér: “Wan wam, aluer u ngohol akaaôron am, man u koso atindi am her a we, je, er u ver ato ou sha kwaghfan, u ver ishima you sha mkav yô, een, aluer wea yila mkav, wea genger imo sha u keren mkav yô, aluer wea ker un er azurfa nahan, man wea ker un er akaa a injaa a i yer yô, nahan ú kav mcie u cian TER, mfe u fan Aôndo kpaa, ú zua a mi.”
4. Ikyav i kwagh u i kaa ér “ver ishima you sha mkav” la inja na ér nyi, man ka mnenge u nyi una wase se u eren nahana?
4 Ver ishima wer ivur i sha 1 zan zan 4 la í taver se ishima kwa kimbir kimbir ér se nôngo kwagh sha er se “ngohol” shi se “koso” tseegh ga kpa shi se “ker” un kpaa yô. Nahan kanyi kwagh ia mgbegha se u eren akaa ne ciilii? Se nenge nen ase kwaghngeren ne, ér “ver ishima you sha mkav.” Ngeren ugen kaa ér kwaghwan ne “ka zamber u i zamber ér i ver ishima tseegh ga, kpa ka u kaan ér se lu a ma mhen: ú lumun a ityesen la fele fele je.” Nahan kanyi ia na se lumun shi ishima ia tseer se ker u henen kwagh u Yehova a lu tesen laa? Ka mnenge wase la. Gba u se nengen “mfe u fan Aôndo” e̱r ka “azurfa” man “akaa a injaa a i yer yô.”
5, 6. (a) Kanyi ia fatyô u eren zum u shighe a kar yô, man se er nan ve se yange imba kwagh la u erene? (b) Er nan i gbe u se zer seer mfe u se lu a mi u akaa a injaa a a lu ken Bibilo la?
5 Ka ican ga u lun a imba mnenge la. Ikyav i tesen yô, ‘mfe u Aôndo’ u ú hen la ka keng una kua mimi mbá Yehova á we ishima ér uumace mba jighjigh ve lu uma gbem sha won ken Paradiso shin tar la. (Pasalmi 37:28, 29) Shighe u ú hii u henen mimi la yô, ka keng ú tôô wer ka kwagh u injaa, lu kwagh u mfe ne una iv mhen wou man ishima you a ishimaveren man iember. Hegen di ye? Shighe karen yô, iwuese i u lu a mi sha kwagh u ú zough a mi u injaa la ya tsegh shin vihii? Nahan, ker gbenda er akaa ahar. Hiihii yô, hide lu a iwuese, inja na yô, hide hii u henen ken ishima hanma shighe er i hii ve mimi mba Yehova a tesen we mbara ve lu u a inja, je í kou mba yange u hen ken anyom a karen ken ijime imôngo la yô.
6 Sha uhar yô, za hemen u seer kwagh sha kwagh u injaa u ú lu a mi la. Hen ase yôô, aluer u za zua a iwen injaa mape u dugh i yô, u gema ú gba fiir shin ikpa gedee tsô man a kuma u jee? Shin ú seer timen nengen aluer ia wa vande hen ijiir la yôô? Mkaanem ma Aôndo mgbogh a awen a injaa a kwagh u mimi man a á bee zenaria yô. Wea zua a á nan nan je kpa, ú fatyô u seer zuan a mi. (Mbaromanu 11:33) Er u dugh iwen i been zenaria u kwagh u mimi la u gbihi sha tar je, pine iyol you wer: ‘Kanyi i ne ve á lu kwagh u injaa? A seer nan mo mkav u kaven mlu u Yehova shin mbaawashima nava? Á seer wan mo akaa wang á me fatyô u dondon Yesu ijime yôô?’ Ú timen sha mbampin mbara la una wase u u maan mdoo u mimi mba Yehova a tesen we ve doo u ishima la.
Ú Tesen Dooshima sha Mimi Mba Se Tesen La
7, 8. Ka igbenda igen i nyi se fatyô u tesen mbagen ser mimi mba se henen ken Bibilo mbara ve doo se ishima? Na ikyav.
7 Er se lu tesen mbagenev la, a er nan ve se fatyô u tesen ser mimi mba se hen ken Mkaanem ma Aôndo la ve doo se ishima? Ú dondon ikyav i Yesu la yô, ka se har kwaghpasen wase man ityesen yase cii sha Bibilo. Ken ayange ne, mba taver ior mba Aôndo asema hanma ijiir cii ér ve yar tom a Bibilo tsung je shighe u ve due kwaghpasen ve u ken igbar la yô. Er u nguren yaren tom a mhen la yô, ker igbenda i u na orya la nana fa er kwagh u u lu pasen nan ken Bibilo la a lu a inja kpishi yô.—Mateu 13:52.
8 Ikyav i tesen yô, num tan u ior mba wan tswam yange ve ta sha gar u New York City la ngu karen a kar nahan, anmgbian u ken Kristu u kwase ugen yar tom a Pasalmi 46:1, 11 sha u pasen ior mba ve ver ato a na ken tom na u pasen kwagh cii. Á hii sha u pinen ior er ve lu wan ishima a kwagh u kpilighyol u a er ve ne yô. Á kpe iyol á ungwa kwagh u vea ôr la cii, una been yô, a wuese ve, maa á kaa á ve ér: “De m tese u ivur ruamabera igen i i nem ishima surum jim jim ken ashighe a taver ne yô?” Yange lam a ior kpishi doo doo, mba vendan lu kpuaa tseegh. Una lamen a agumaior yô, anmgbian u kwase shon á kaa á ve ér: “M ndera tesen Bibilo hegen hemba anyom 50, man ne fa kwagh u á lu kpa? M ngu á tagher a̱ ma mzeyol môm u takerada ne u kan shio u nan iwasen sha mi ga.” Sha u yaren tom sha gbenda u mimi man u saan saan yô, ka se tese ior ser kwagh u se henen ken Mkaanem ma Aôndo la ngu se a inja shi ma doo se ishima kpaa.—Pasalmi 119:97, 105.
9, 10. Er nan i lu a inja u yaren tom a Bibilo shighe u se lu nan imo sha akaa a se tesen laa?
9 Zum u ior ve pine se kwagh sha atesen a ase yô, ka se zua a ian i tesen ser Mkaanem ma Aôndo ma doo se ishima. Sha u dondon ikyav i Yesu yô, se mba gbe nan ikyar sha mbamhen asev tsô ga. (Anzaakaa 3:5, 6) Kpaa, ka se yar tom a Bibilo sha u nan mlumun. Ka i cier we iyol e̱r alaghga or á va za pine u mpin u ú fatyô u nan ikyar sha mi ga yôô? Time sha igbenda ihiar i u fatyô u hemban mzeyol shon la yô.
10 Nôngo sha afatyô wou u wan ago iyol. Apostoli Peteru nger wener: “Tsegha nen Kristu ken asema a en, A̱ lu Ter, waan nen ago iyol veren nen a ver sha u né na imo sha mpin u hanma or u nana pine ne ityôikaa i ishimaverenkeghen i i lu ken a ven la, kpa i̱ lu sha ishima i legh legh man sha mcie kpaa.” (1 Peteru 3:15) Ú wa ago iyol u ver a ver u nan imo sha akaa a u tesen la vee? Ikyav i tesen yô, aluer ma or pine u er i hii ve u nyer iyol ken aeren a á har sha ruamabera ga yô, ú na nan mlumun wer, “Kwaghaôndo wam venda” tsô man á kuma u je ga. Imba mlumun la alaghga ia na or a hen ér ka ior mbagen ve ôron we kwagh u ú er ye, sha nahan yô, ú ngu môm ken mcivir u imegh. Á hemba doon u kaan wer: “Mkaanem ma Aôndo Bibilo venda imba kwagh la,” shin “Me va er kwagh u vihin Aôndo wam.” Maa na ityôkyaa i kuman ken ato er i hii ve i lu nahan yô.—Mbaromanu 12:1.
11. Ka antakerada u nyi alaghga una wase se u wan ago iyol sha u nan mlumun sha mbampin mba sha kwagh u mimi u Mkaanem ma Aôndoo?
11 Aluer ka u inja er u wa ago iyol ga yô, er nan u tee shighe sha u henen antakerada u Atineakaa á Bibilo Á Timen Shami la ga? * Tsua atineakaa a á lu inja er alaghga or nana za pine u kwagh sha mi la, man kôr atôakaa a a har sha Ruamabera la ken ityough. Lu a antakerada wou u Atineakaa á Bibilo Á Timen Shami la kua Bibilo you ikyua ikyua. De timbir u yaren tom a akaa ne ga, kaa a nan wer u ngu a antakerada u ú soo u yaren tom a mi u nan mlumun mba Bibilo i lu a mi sha mbampin mba shon yô.
12. Aluer se mba a ikyar i nan sha mpin u i pin se ken Bibilo la ga yô, se er nena?
12 De ze ishima you iyol gbilin gbilin ga. Orumace u yinan u nana na mbamlumun sha akaa cii môm kpa nan ngu ga. Nahan shighe u i pine u mpin u ken Bibilo u ú lu a ikyar sha mi ga yô, ú fatyô u kaan nahan wer: “M sugh u sha imba mpin u dedoo u ú pin ne. Ú ôron kwagh sha mimi yô, m ngu a ikyar sha mi ga, kpa m fa tsô mer Bibilo ia lu a ikyar sha mi. Kwagh u timen ken Bibilo ngu a doom ishima kpen kpen, nahan me time sha mpin wou la tsô me va pase u kwagh u a lu yô.” Gbenda u lamen a or sha mimi man a iyol hiden ijime u ngula nahan alaghga ua na iliam ia za hemen.— Anzaakaa 11:2.
Ior Mba Se Tesen la Doo Se Ishima
13. Er nan i doo u nengen ior mba se pasen ve kwagh la sha gbenda u dedoo?
13 Yesu lu tese er ior mba un tesen mbara ve doo un ishima yô. Se fatyô u dondon ikyav na ne sha nyi gbenda? Mayange je se lu nen a ieren i dang sha iyol i ior mba ve we ndor a vese ga. Een, “ityav mbi iyange i vesen i Aôndo, Uhembanagee” la mbi hemban kporom a kporom ikyua ikyua cii, man mbiá tim ior kpishi ken uumace mba ve lu ubiliôn ubiliôn ne. (Mpase 16:14; Yeremia 25:33) Kpa, se fa mba vea war man mba vea kpe la ga. Shighe u ôron ijir ngu ken hemen, shi ngi sha ikyev i un u Yehova a ver la, Yesu Kristu. Er í lu a ôr ijir ga je, hanmô or nana lu se sha inja i nana va hingir ortom u Yehova yô.—Mateu 19:24-26; 25:31-33; Aerenakaa 17:31.
14. (a) Se gbidye kwar sha iyol yase sha u fan aluer mhôônom ma kôron se a ior kpa se fa nena? (b) Ka sha igbenda i nyi se fatyô u tesen ser mhôônom kôr se a mbagenev shi kwagh ve gba se ishima?
14 Mhôônom ma kôron se a ior di er yange ma kôr Yesu kpaa nahan. Alaghga se pine ayol a se ser: ‘Mhôônom ma kôrom mo a ior mba aie man icugh i kwaghaôndo man pati man aeren a kasua a shin tar ne á tsume a ve la kpa? Aluer kwagh gba ve a loho u se pasen ve ne ga nahan, m ker gbenda u fan ityôkyaa i í ne ve kwagh a lu nahan kpa? M fa er mo shin mbagenev mba hegen ve lu eren Yehova tom sha jighjigh ne kpa yange vande lun se nahan la gaa? M gema gbenda wam u pasen kwagh vough vough kpa? Shin m hule kwagh u ior mban sha mer kwagh u eren sha kwagh ve ngu ga?’ (Mpase 12:9) Shighe u ior ka vea nenge ér mimi je kwagh gba se sha kwagh ve sha mimi yô, ka ve hemba keghen iyol i veren ato a loho wase la. (1 Peteru 3:8) Shi alaghga mhôônom ma zungwen ma a na kwagh u ior mba se zough a ve ken tom wase u pasen kwagh la una hemba gban se ishima cii. Alaghga se nger mbampin man mbamzeyol vev mbara. Shighe u se hidi u za sôron ve yô, se fatyô u tesen ve er se lu henen sha akaa a yange ve ôr ken imôngo yase igen la yô. Shi aluer mba a kwagh ugen u a lu zan ve iyol tsuku tsuku sha shighe la yô, alaghga se lu sha ian i nan ve iwasen i ia wase ve yô.
15. Er nan se fe ior sha aeren a dedoo, shi se er kwagh ne nena?
15 Se mba fe ior sha aeren a ve a dedoo la di er Yesu nahan. Alaghga ormaren u nan lu tswen nan ngu nôngon kwagh kpoghuloo sha u yesen ônov mba nan. Nomsoor ugen ngu nôngon ér ma un sue tsombor na. Gba igyanden or ishima u ma nan kav akaa a ken jijingi. Se mba nengen a akaa la nahan ken ior mba se zough a ve shi se mba wuese ve vough vough kpa? Sha u eren nahan yô, se udugh ve se va a ve ken ikyum yase man alaghga gbenda ua bugh u pasen ve kwagh u Tartor.—Aerenakaa 26:2, 3.
Iyol i Hiden a Mi Ijime Ngi Hange Hange sha u Tesen Dooshima
16. Er nan i lu a inja u lun a ishima i legh legh man lahan ior mba se pasen ve kwagh la ga?
16 Aluer ior mba se tesen mbara doo se ishima yô, kwagh la una mgbegha se u dondon kwaghwan u Bibilo i we la, ér: “Kwaghfan yô, ne iyolmoron kpa dooshima yô, gem maan a maa.” (1 Mbakorinte 8:1) Yesu lu a mfe u ganden agee, kpa mayange moron iyol ga cii. Nahan er u due u samber a akaa a u ne jighjigh a mi la nahan, palegh u za sendegh anyiman shin ú tesen hemba cii la. Se ver ishigh ser loho ne ma u ker ior sha mtema shi mimi mba ve doo se ishima yum mban ma ve doo ior. (Mbakolose 4:6) Umbur wer, shighe u Peteru lu wan Mbakristu kwagh ér ve waan iyol ve keghen a kegh u nan imo la, yange umbur se ér se eren kwagh la “sha ishima i legh legh man sha mcie kpaa.” (1 Peteru 3:15) Aluer se mba a ishima i legh legh shi se mba lahan ve ga yô, se hemba lu sha ian i van a ior ikyua a Aôndo u se civir un ne.
17, 18. (a) Se er nan sha kwagh u ior ve nengen er se kuma u lun mbatomov ga laa? (b) Er nan mfe u fan ijô i ngise i hii ngeren Bibilo ker la i lu hange hange sha u lun mbahenen Bibilo ga?
17 Ma ityôkyaa ngi i tesen ior mfe u se lu a mi shin mfe takerada wase ga. Aluer ior mba hen haregh wou venda u keghen ato a ma or u nan lu a digirii shin nan lu a ititor ga yô, ieren ve la i de ne u iyolkpen ga. Kwagh yange gba Yesu sha kwagh u ior lu kaan ér un za makeranta u tesen u ior zaan sha ayange na la ga; shi yange lumun a mnenge u ior sha u eren akaa ér ve wuese un ér un mgbogh a mfe kpishi kpaa ga.—Yohane 7:15.
18 Dooshima man iyol hiden a mi ijime hemba ngin mbatomov Mbakristu kwagh a̱ ma nyi mfetakerada u henen ken imakeranta cii. Ortesen u Hemban cii, Yehova tsegha se sha ci u tom ne. (2 Mbakorinte 3:5, 6) Man mbahemenev mba Mbakristu Mbaaiev vea ôr nyityô kwagh kpa gba u se za hen ijô i ngise í nger Bibilo a mi la sha u va hingir mbatesen Mkaanem ma Aôndo ga. Yehova yar tom a jijingi na sha u í nger Bibilo sha asember a wang man gbenda u̱ wang u̱ hanma or nana fatyô u fan mimi mba injaa mba ve lu ker la yô. Mimi mban mba gem mba lu kwagh ugen kposo ga, zum u i gema ve ken ijô uderi uderi kwa uderi uderi je kpaa. Nahan, er mfe u fan ijô i ngise la ngu a wase sha ashighe agen nahan kpa, ka kwagh u hange hange ga. Heela tseegh ga, u moron iyol sha ijô i fan la una fatyô u nan or nana undu kwagh u a lu Mbakristu mba mimi kwagh u hange hange la—ka u ngohol ityesen je la.—1 Timoteu 6:4.
19. Ka ken nyi gbenda tom u Mbakristu u lu tom u eren sha ci u ioro?
19 Tom wase u Mbakristu ka tom u í gbe u se lu a iyol hiden ijime je ka lian ga. Hanma shighe yô ka se na ayol a ase sha u tagher a ahendan man ior mba kwagh a gbe ve sha kwagh shon ga kua tôvacan kpaa. (Yohane 15:20) Kpa, sha u eren tom wase sha jighjigh yô, se mba eren tom u u lu hange hange yô. Aluer se hide a iyol ijime se mba shiren mbagen ken tom ne yô, se lu dondon dooshima u Yesu Kristu lu a mi sha ior la. Nenge ase kwagh ne: Aluer ka u se pase udubu mbaiorov mba kwagh a gbe ve sha kwagh shon ga shin ior mba hendan sha u se ar a ishange or i môm u nan lu inja er ka iyôngo la yô, kwagh la kuma u se nôngo kwagh kpoghuloo gaa? Kape i lu vough je la! Nahan sha u sendegh ken tom ngeegh je gban uwegh ga la, se lu eren mba ve lu inja er ka iyôngo mba se lu a ar a ve ga la tom sha afatyô wase cii. Ka keng Yehova man Yesu vea nenge ér se zua a ambaaior a dedoo ne kpishi shi se wase ve cii man mkur una va ye.—Hagai 2:7.
20. Ka igbenda igen i nyi se fatyô u tesen sha aerene?
20 U tesen sha aeren ka gbenda ugen u tesen wer ú lumun u eren mbagenev tom. Ikyav i tesen yô, se soo u tesen ior ser tom u eren Yehova ‘Aôndo u saan saan la’ ka kwagh u hemban ken uma cii u i doo u or a er yô. (1 Timoteu 1:11) Er ve lu nengen aeren a ase man gbenda u se eren kwagh a mba wanndor a vese man mba se ze makeranta a ve imôngo man mba se eren tom a ve imôngo la nahan, vea fatyô u nengen a msaanyol man mkom u se lu a mi la kpa? Shi ka se tese mbahenen Bibilo ser tiônnongo u Mbakristu ka ijiir i se zough a dooshima ken botar u kwagh u orgen a gbe ve kwagh ga ne. Mba se lu henen Bibilo a ve la vea fatyô u nengen ér se cii se doo ayol a ase ken tiônnongo man se mba nôngon kwagh taveraa sha u nengen ér se mba ken bem a mbagenev kpa?—1 Peteru 4:8.
21, 22. (a) U gbidyen kwar sha tom wase la una fatyô u nan se u yaren tom a aan a a due a nyi? (b) Kanyi kwagh se hen ken ngeren u a ve laa?
21 Ishima i se lu a mi i eren tom wase la alaghga ia fatyô u mgbeghan se u hiden gbidyen kwar sha ayol a ase. U eren nahan sha mimi la, wase ior kpishi u fan ér mba sha ian i seer tom ve sha u tôôn tom u eren hanma shighe shin yemen tom hen ape kwagh a hembe gban sha mbatomov la. Mbagen tsua u henen zwa ugen kposo sha u eren tom hen ajiir a ior mba ken ityar igen ve lu haan twev hen haregh ve la. Aluer u zua a imba gbenda i eren kwagh nahan yô, gbidye kwar kure kure shi er msen sha kwagh la kpaa. Aluer u ngu eren tom ne yô, ua va ú a iember kpishi man mkom man bemshima kpaa.—Orpasenkwagh 5:12.
22 Aluer ka nyi je ia er kpa, de se dondon nen Yesu Kristu zan zan sha u maan dooshima wase u se lu a mi sha akaa a mimi a se lu tesen man sha ior mba se tesen ve la. U maan shi tesen dooshima sha igbenda ihiar ne una wase se u wan imaagh ki dedoo ki lun mbatesen mba lun inja er Kristu nahan. Kpa se fatyô u maan sha imaagh ki se we la nena? Ngeren mba dondon mban vea time sha igbenda igen jighilii í Yesu yange a yar tom a í yô.
[Footnote]
^ Ka Mbashiada mba Yehova ve gber ye.
Ú Na Mlumun Wer Nyi?
• Kanyi ishimataver se lu a mi i tesen ér ikyav i Yesu u lun ortesen la i gande se u dondon ga?
• Se tese ser mimi mba se hen ken Bibilo mbara doo se ishima nena?
• Er nan i lu a inja u hiden a iyol ijime her er se lu seer ú lun a mfe nee?
• Ka igbenda igen i nyi i lu i se fatyô u tesen dooshima hen ior mba se lu nôngon ser se tese ve laa?
[Study Questions]
[Pictures on page 10]
Nôngo sha afatyô wou u wan ago iyol
[Pictures on pages 10, 11]
Aluer ‘mfe u Aôndo’ ngu ú a inja yô, u fatyô u yaren tom a Bibilo tsembelee
[Picture on page 12]
Se mba tesen ser ior doo se ishima sha u pasen ve loho u dedoo ne