I Nenge a Iti i ken Bibilo sha Ityegh Ki Gen Ki sha Ayange a Tsuaa La
Ken inyom i 2012 la, i dugh abamber a ityegh ki sha inyatyuu ki gen ki ki tse i kom anyom 3,000 hegen la shin inya, nahan doo mbatimenshaakaa kpen kpen. Lu nyi i doo ve yumu? Lu abamber la kpôô kpôô doo ve ga, kpa lu kwagh u ve nenge i nger sha mi la.
Yange mbadughunakaa shin inya mba va tee abamber la cii mba zough ijiir i môm yô, ve nenge a ngeren u Mbakanaan mba sha ayange a tsuaa la sha mi. Ngeren la kaa ér: “Eshebaal Ben [wan u] Beda.” Ka hiin je mbadughunakaa shin inya ve nenge a iti ne sha ikyagh ki sha ayange a tsuaa je la.
Jighilii yô, i ter kwagh u Eshebaal ugen ken Bibilo. Eshebaal ne lu môm ken ônov mba Tor Saulu. (1 Kron. 8:33; 9:39) Profesô Yosef Garfinkel, u lu môm ken mba ve dugh abamber a ityegh kin shin inya la, kaa ér: “Doo kpishi u fan er iti i Eshebaal la i lu ken Bibilo, shi mbadughunakaa shin inya kpa ve va nenge a i hegen sha itye yô. Lu sha shighe u hemen u Tor Davidi la tseegh i ter iti ne ye.” Mbagenev hen ér lu sha shighe u Davidi la tseegh or ya iti nahan ye. Sha ingin kpa, kwagh u mbadughunakaa shin inya ve zough a mi la, sue kwagh u Bibilo i er yô.
I ter iti i Eshebaal ne ijiir igen ken Bibilo, kpa i gema i nger i ér Ishibosheti, inja na yô, i dugh “baal” sha iti shon kera, i gema i wa “bosheti” her. (2 Sam. 2:10) Sha ci u nyi? Mbatimenshaakaa pase ér: “Ken takerada u Samuel u sha Uhar la, i ter iti i Eshebaal la ga sha ci u yange a ter i yô, ior ve hen ér mba ôron kwagh u aôndo u uraahumbe u Mbakanaan civir la. Kpa i gema i de iti ne lu ken Takerada u Kroniku la her.”