እታ “ጸረ ክርስቶስ” እትብል ቃል፡ ንነገስታትን ንፊልምታትን ንኻልእ እተፈላለየ ነገራትን ከም መጸውዒ ዀይና ንንውሕ ዝበለ ግዜ ኸተገልግል ስለ ዝጸንሐት፡ ‘ጸረ ክርስቶስ መን እዩ፧ እዛ ቓል እዚኣ፡ ሎሚ እውን ንዓና ተገድሰና ድያ፧’ ዚብል ሕቶ ኺልዓል ባህርያዊ እዩ። መንነት ጸረ ክርስቶስ ንምፍላጥ፡ ኣብ መጽሓፍ ቅዱስ ከነናዲ ርትዓዊ እዩ፣ ኣብኡ ድማ እዛ ቓል እዚኣ ሓሙሽተ ሳዕ ተጠቒሳ ትርከብ።

ነታ “ጸረ ክርስቶስ” እትብል ቃል እተጠቕመላ እንኮ ጸሓፊ መጽሓፍ ቅዱስ፡ ሃዋርያ ዮሃንስ እዩ። ንሱ ንጸረ ክርስቶስ ብኸመይ እዩ ገሊጽዎ፧ ነቲ ኣብታ ብስሙ እትጽዋዕ ቀዳመይቲ መልእኽቱ ዚርከብ ቃላት እሞ ኣስተብህለሉ፦ “ደቀየ፡ እዚኣ እታ ዳሕረይቲ ሰዓት እያ፣ ከምቲ እቲ ጸረ ክርስቶስ ከም ዚመጽእ ዝሰማዕኩምዎ ኸኣ፡ ሕጂ እውን ብዙሓት ኣጽራረ ክርስቶስ ተንሲኦም ኣለዉ፣ እዚኣ እታ ዳሕረይቲ ሰዓት ምዃና፡ በዚ ኢና እንፈልጥ። ካባና እዮም ወጺኦም፡ ግናኸ፡ ካባና ኣይነበሩን . . . እቲ ንየሱስ ብሓቂ ክርስቶስ ምዃኑ ዚኽሕዶ እንተ ዘይኰይኑስ፡ መን እዩ ሓሳዊ፧ እቲ ንኣቦን ንወድን ዚኽሕዶም፡ ንሱ እቲ ጸረ ክርስቶስ እዩ።”—1 ዮሃንስ 2:18, 19, 22።

ካብዘን ቃላት እዚአን እንታይ ኢና እንመሃር፧ ዮሃንስ “ብዙሓት ኣጽራረ ክርስቶስ” ከም ዘለዉ ምጥቃሱ፡ ጸረ ክርስቶስ ንሓደ ውልቀ ሰብ ዘይኰነስ ንጕጅለ ሰባት ከም ዜመልክት እዩ ዚሕብር ነይሩ። እቶም ንጸረ ክርስቶስ ዜቝሙ ሰባትን ውድባትን ሓሶት ይዝርግሑ፡ የሱስ መሲሕ ወይ ክርስቶስ ምዃኑ ይኽሕድዎ፡ ነቲ ኣብ መንጎ ኣምላኽን ወዱ የሱስ ክርስቶስን ዘሎ ርክብ ከኣ ጠውዮም ንምቕራብ ይጽዕሩ እዮም። እዞም ንጸረ ክርስቶስ ዜቝሙ ሰባት፡ ንሳቶም ባዕላቶም ክርስቶስ ወይ ከኣ ንክርስቶስ ተወከልቱ ኸም ዚዀኑ እዮም ዚዛረቡ፣ እንተዀነ ግና፡ “ካባና እዮም ወጺኦም” ስለ ዚብል፡ ካብ ናይ ሓቂ ትምህርትታት መጽሓፍ ቅዱስ ርሒቖም እዮም። ዮሃንስ፡ ኣብታ ምናልባት ነቲ ቐቅድሚ ሞት ሃዋርያት ዝነበረ ግዜ ኸተመልክት እትኽእል “ዳሕረይቲ ሰዓት” ኰይኑ ንመልእኽቱ ኺጽሕፍ ከሎ እዚ ጕጅለ እዚ ነይሩ እዩ።

ዮሃንስ ንጸረ ክርስቶስ ብዚምልከት እንታይ ካልእ ነገራት እዩ ጽሒፉ፧ ብዛዕባ ናይ ሓሶት ነብያት ኪዛረብ ከሎ፡ ከምዚ ዚብል መጠንቀቕታ ሃበ፦ “እቲ መንፈሳዊ መግለጺ ኻብ ኣምላኽ ምዃኑ በዚ ኢኹም እትፈልጡ፦ የሱስ ክርስቶስ ብስጋ ኸም ዝመጸ ዚእመን ዘበለ ዅሉ መንፈሳዊ መግለጺ፡ ካብ ኣምላኽ እዩ። የሱስ ክርስቶስ ብስጋ ኸም ዝመጸ ዘይእመን ዘበለ ዅሉ መንፈሳዊ መግለጺ ግና፡ ካብ ኣምላኽ ኣይኰነን። እዚ ኸኣ እቲ ኸም ዚመጽእ ሰሚዕኩምዎ ዘለኹም ናይ ጸረ ክርስቶስ መንፈሳዊ መግለጺ እዩ፣ ሕጂ እውን ድሮ ኣብ ዓለም ኣሎ።” (1 ዮሃንስ 4:2, 3) ኣብታ ኻልአይቲ መልእኽቱ እውን ነዚ ነጥቢ እዚ ደጊምዎ ኣሎ፦ “የሱስ ክርስቶስ ብስጋ ኸም ዝመጸ ዘይእመኑ ብዙሓት መስሓትቲ ኣብ ዓለም ተንሲኦም ኣለዉ። እቲ መስሓትን እቲ ጸረ ክርስቶስን እዚ እዩ።” (2 ዮሃንስ 7) ብንጹር እምበኣር፡ ሃዋርያ ዮሃንስ፡ ኵሎም እቶም ደይ መደይ ኢሎም ብዛዕባ የሱስ ክርስቶስን ትምህርትታቱን ሃይማኖታዊ ሓሶት ዚዝርግሑ ሰባት፡ ጸረ ክርስቶስ ከም ዝዀኑ ይርዳእ ነበረ።

ዮሃንስ ብዛዕባ ኸምዚኦም ዝኣመሰሉ ሃይማኖታውያን መታለልቲ ቕድሚ ምጽሓፉ ነዊሕ ዓመታት ይገብር፡ የሱስ ንሰዓብቱ፡  “ካብቶም ብውሽጦም ሃርጓማት ተዃሉ ኽነሶም፡ ክዳን ኣባጊዕ ተኸዲኖም ዚመጹኹም ናይ ሓሶት ነብያት ተጠንቀቑ” ብምባል መዓዶም። (ማቴዎስ 7:15) ሃዋርያ ጳውሎስ እውን ብተመሳሳሊ ነቶም ኣብ ተሰሎንቄ ዝነበሩ ክርስትያናት ከምዚ ብምባል ኣጠንቀቖም፦ “ቅድም ክሕደት ከይኰነ፡ እቲ ጠሓስ ሕጊ ዝዀነ ሰብ፡ እቲ ወዲ ጥፍኣት ድማ ከይተገልጸ፡ እታ መዓልቲ እቲኣ [መዓልቲ የሆዋ] ስለ ዘይትመጽእ፡ ብዝዀነ ይኹን ሓደ እኳ ኣየስሕትኩም።”—2 ተሰሎንቄ 2:3።

ኣብ ቀዳማይ ዘመን፡ ናይ ሓሶት ነብያትን ከሓድትን ድሮ ነታ ክርስትያናዊት ጉባኤ ንምድኻም ይጽዕሩ ነበሩ። ኵሎም እቶም ብዛዕባ የሱስ ክርስቶስን ትምህርትታቱን፡ ሓሶትን ሃይማኖታዊ ምትላልን ኣብ ምዝርጋሕ ዚነጥፉ ዝነበሩ ሰባት፡ ኣብታ ዮሃንስ እተጠቕመላ “ጸረ ክርስቶስ” እትብል ቃል እቱዋት ነበሩ። ጳውሎስ ነዚኣቶም፡ “እቲ ወዲ ጥፍኣት” ኢሉ ምግላጹ፡ የሆዋ ብኸመይ ከም ዚርእዮም ዚሕብር እዩ ነይሩ።

ሎሚኸ፧ እቶም ንጸረ ክርስቶስ ዜቝሙ ሰባትን ውድባትን ገና ንየሱስ ክርስቶስን ንትምህርትታቱን ይጻረርዎ እዮም ዘለዉ። ንመንነት እቲ ኣቦ ዝዀነ የሆዋ ኣምላኽን ወዱ የሱስ ክርስቶስን ንምድንጋር፡ ደይ መደይ ኢሎም ሓሶትን ምትላልን ይዝርግሑ እዮም። ካብ ከምዚ ዝኣመሰለ ሃይማኖታዊ ምትላል እንጥንቀቐሉ ብቑዕ ምኽንያት ኣሎና። እስከ ኽልተ ኣብነት ንርአ።

ንዘመናት ዚኣክል፡ ኣብያተ ክርስትያናት፡ ኣቦን ወድን ሓደ ኣካል ከም ዝዀኑ ብምግላጽ ሰረተ እምነት ስላሴ ኸም ዜስፋሕፍሕ ገይረን እየን። በዚ ኸኣ፡ እቲ ጸረ ክርስቶስ ንመንነት የሆዋ ኣምላኽን የሱስ ክርስቶስን ምስጢር ገበሮ። እዚ ምስጢር እዚ፡ ቅኑዕ ዝልቦም ሰባት ኣስኣሰር የሱስ ክርስቶስ ከይስዕቡን ከምቲ መጽሓፍ ቅዱስ ዜተባብዖም ንኣምላኽ ከይቀርብዎን ዚዓናቕፍ እዩ።—1 ቈረንቶስ 11:1፣ ያእቆብ 4:8።

ኣብያተ ክርስትያናት፡ ነቲ የሆዋ ዚብል ብሕታዊ ስም ኣምላኽ ካብ ትሕዝቶኡ ተሓኺኹ ዝተረፈ ትርጉማት መጽሓፍ ቅዱስ ብምጥቃመን ነዚ ምድንጋራት እዚ መሊሰን ኣጋዲደናኦ እየን። እቲ የሆዋ ዚብል ስም፡ ኣብቲ በዅሪ ጽሑፋት መጽሓፍ ቅዱስ ዳርጋ 7,000 ሳዕ ተጠቒሱ ዚርከብ ክነሱ እዮም ካብ ትርጉማቶም ኣውጺኦምዎ። ውጽኢቱኸ እንታይ ኰነ፧ መንነት እቲ ናይ ሓቂ ኣምላኽ ብዝያዳ ምስጢር ኰይኑ ተረፈ።

ብኻልእ ሸነኽ ግና፡ ነቲ የሆዋ ዚብል ስም ኣምላኽ ምፍላጥ፡ ቅኑዕ ንዝልቦም ሓያሎ ሰባት ንኣምላኽ ብዝያዳ ኪቐርብዎ ሓጊዝዎም እዩ። ምስ ክልተ ሰብ ሓዳር ዝዀኑ ናይ የሆዋ መሰኻኽር እተዘራረበ ሪቻርድ፡ ከምኡ እዩ ተሰሚዕዎ። “ስም እቲ ናይ ሓቂ ኣምላኽ የሆዋ ምዃኑ ኻብ መጽሓፍ ቅዱስ ኣርእዮምኒ እዮም። ኣምላኽ ብሕታዊ ስም ከም ዘለዎ ቕድሚኡ ፈጺመ ሰሚዐ ስለ ዘይፈልጥ፡ በዚ ኣዝየ ተመሲጠ እየ” ኸኣ በለ። ካብቲ ግዜ እቲ ኣትሒዙ፡ ምስ ስርዓታት መጽሓፍ ቅዱስ ምእንቲ ኺሰማማዕን ንየሆዋ ምእንቲ ኼሐጕስን፡ ኣብ ህይወቱ ለውጥታት ገበረ። ወሲኹ ድማ፡ “ስም ኣምላኽ ምፍላጠይ፡ ምስኡ ጥብቂ ርክብ ክምስርት ሓጊዙኒ እዩ” በለ።

ንዘመናት ዚኣክል፡ እቲ ጸረ ክርስቶስ ንሚልዮናት ሰባት ኣብ መንፈሳዊ ጸልማት ኣእትይዎም እዩ። እንተዀነ ግና፡ ነቲ ቓል ኣምላኽ ዝዀነ መጽሓፍ ቅዱስ ብምጽናዕና፡ ናይ ሓቂ መንነት እቲ ጸረ ክርስቶስ ክንፈልጥ፡ ከምኡ እውን ካብ ሃይማኖታዊ ሓሶትን ምትላልን ጸረ ክርስቶስ ሓራ ኽንወጽእ ክኢልና ኢና።—ዮሃንስ 17:17።