ፓናማ በቲ ንኣትላንቲክን ንፓሲፊክን ውቅያኖስ ዜራኽብ መትረብ እያ ብዝያዳ እትፍለጥ። ብዘይካዚ፡ ኣብ ሰሜንን ደቡብን ኣመሪካ ንዚነብሩ ሰባት እውን ተራኽቦም እያ። እተፈላለየ ዓሌትን ባህልን ዘለዎም ሰባት እዮም ዚነብሩላ። መብዛሕትኦም እቶም ተቐማጦ፡ ደቀባት ምስ ኤውሮጳውያን ተዋሲቦም ዝወለድዎም እዮም።

ብ1501 ስጳኛውያን ዳህሰስቲ ናብ ፓናማ ምስ መጹ፡ ሓያሎ ደቀባት ረኸቡ፣ ገለ ኻባታቶም ሎሚ እውን ኣለዉ። ነቶም ጉና (ቀደም ኩና ዚብሃሉ ዝነበሩ) ደቀባት እስከ ኸም ኣብነት ንውሰድ። ብዙሓት ኣባላት እዞም ደቀባት እዚኦም፡ ኣብተን ሳን ብላስ ዚብሃላ እኩባት ደሴታትን ኣብቲ ኣብ ጥቓ ዶብ ፓናማን ኮሎምብያን ዚርከብ ገማግም  ፓሲፊክ ውቅያኖስን እዮም ዚነብሩ። ኣብኡ ኸኣ እናሃደኑን ብታንኳ ገይሮም ዓሳ እናገፈፉን ምግቢ ዚዀኖም እናብቈሉን እዮም ዚናበሩ።

ኣብ ማሕበረ ሰብ ጉና፡ ሓደ ሰብኣይ ኪምርዖ ኸሎ፡ ምስ እንዳ ኣሕሙኡን ምስ ኣዝማድ ሰበይቱን ይነብር፣ ንዓታቶም ከኣ የገልግሎም። ድሕሪ ግዜ፡ ሰበይቱ ጓል እንተ ወሊዳ፡ ንስድራ ቤቱ ሒዙ ኻብ እንዳ ኣሕሙኡ ብምፍላይ ናብራኡ ይምስርት።

ኣብ ፓናማ 300 ዚዀና ጉባኤታት ናይ የሆዋ መሰኻኽር ኣለዋ። ኣኼባታት ድማ ብስጳንኛን ብቛንቋ ምልክት ፓናማን ብቻይንኛን ብኖበሬን ብእንግሊዝኛን ብክሪዮል ሀይቲን ብጉናን ብጉጃራቲን እዩ ዚምራሕ።