ቀዳም 25 ሚያዝያ 2015፡ 7.8 ዝዓቐኑ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ነታ ብሰሜን ህንዲ እትርከብ ኣኽራን ዝበዝሓ ሃገረ ነፓል ኣናዊጽዋ። እቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ኻብታ ርእሲ ኸተማ ዝዀነት ካታማንዱ ብሰሜናዊ ምዕራብ 80 ኪሎ ሜተር ኣቢሉ ርሒቑ እዩ ተኸሲቱ። እቲ ዜሕዝን ድማ፡ ልዕሊ 8,500 ሰባት ሞይቶም። ስለዚ ኸኣ፡ ኣብ ታሪኽ ነፓል ብብዝሒ እቲ ዘስዓቦ ሞት ቀዳማይ ደረጃ ዝሓዘ ባህርያዊ ሓደጋ ዀይኑ ተመዝጊቡ ኣሎ። ልዕሊ ፍርቂ ሚልዮን ኣባይቲ እውን ዓንዩ እዩ። ኣብ ነፓል 2,200 ናይ የሆዋ መሰኻኽር ኣለዉ፣ መብዛሕትኦም ድማ ኣብቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ዘጋጠመሉ ኸባቢ እዮም ዚነብሩ ነይሮም። እቲ ዜሕዝን ከኣ፡ ሓንቲ ናይ የሆዋ ምስክርን ክልተ ደቃን ሞይተን እየን።

ብዛዕባ እቲ ኣጋጣሚ ኸኣ ሓንቲ ሚሸል ዝስማ ናይ የሆዋ ምስክር፡ “እተን ኣብቲ ብዙሕ ዕንወት ዘጋጠመሉ ኸባቢ ዝነበራ ጉባኤታት፡ ክርስትያናዊ ኣኼባታት ኣብ ዚገብራሉ እዋን እዩ እቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ኣጋጢሙ። ብዙሓት ኣብ ገዛኦም ኣብ ዝነበሩሉ እዋን እንተ ዜጋጥም ነይሩ፡ ብዘይጥርጥር ብዙሓት ምተጐድኡ ነይሮም” በለት። እቶም ኣብ ኣኼባታት ተኣኪቦም ዝነበሩ ሰባት፡ ህይወቶም ኪድሕን ዝኸኣለ ብኸመይ እዩ፧ ንድፊ ኣዳራሽ መንግስቲ ኣምላኽ ዓብዪ ኣበርክቶ ገይሩ እዩ።

ኣብ ነፓል እተሃንጸ ኣዳራሻት መንግስቲ ኣምላኽ፡ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ኸም ዚጻወር ጌርካ እዩ ተሃኒጹ። ማን ባሃዱር ዝስሙ ኣብ ህንጸት ኣዳራሽ መንግስቲ ኣምላኽ እተሳተፈ ሰብ፡ “ንንእሽቶ ህንጻ ስለምንታይ ክንድዚ ዚኣክል ድልዱል መሰረት ከም እንሃንጽ ብዙሕ ሳዕ ንሕተት ኔርና ኢና። ሕጂ ጥቕሙ ተረዲኡና!” ይብል። ድሕሪ እቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ፡ ኣዳራሻት መንግስቲ ኣምላኽ ከም መዕቀሊ ዀይኑ ኼገልግል ተፈቒዱ ነይሩ እዩ። ድሕሪ እቲ ሓደጋ ንኣሽቱ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ይኽሰት እኳ እንተ ነበረ፡ ናይ የሆዋ መሰኻኽርን እቶም ጐረባብትን ኣብቲ ኣዳራሻት ተዓቚቦም ምጽናሖም ድሕንነት ተሰሚዕዎም ነይሩ እዩ።

ሽዑ፡ ክርስትያን ሽማግለታት ብቕልጡፍ ነቶም ደሃይ ዘጥፍኡ ኣባላት ጉባኤ ኼናድይዎም ጀመሩ። ሓንቲ ባቢታ ዝስማ ናይ የሆዋ ምስክር፡ “ሽማግለታት ንድሕንነት ጉባኤ ኻብ ድሕንነቶም ንላዕሊ እዮም ሰሪዖምዎ። ከምዚኣ ዝበለት ፍቕሪ ብምርኣይና ልብና ተተንክዩ እዩ” በለት። ጽባሕ እቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ፡ ሰለስተ ኣባላት ኮሚተ እቲ ኣብ ነፓል ዚግበር ዕዮ ናይ የሆዋ መሰኻኽር ብሓላፍነት ዚመርሑ ክርስትያናትን እቶም ሓለውቲ ወረዳ ዚብሃሉ ገየሽቲ ኣገልገልትን ናብ ጉባኤታት እናኸዱ እንታይ ከም ዜድሊ ኺግምግሙ፡ ንሽማግለታት እተን ጉባኤታት እውን ኪድግፍዎም ጀመሩ።

ሽዱሽተ መዓልቲ ድሕሪ እቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ፡ ኣብቲ ኣብ ሕቡራት መንግስትታት ኣመሪካ ዚርከብ ዓለምለኻዊ ቐንዲ ቤት ጽሕፈት ዜገልግል ጌሪ ብሮ ምስ ብዓልቲ ቤቱ ሩቢ ናብ ነፓል ከደ። ኣባል እቲ ኣብ ላዕሊ እተጠቕሰ ኮሚተ ዀይኑ ዜገልግል ሩበን ድማ፡ “ኣብ ካትማንዱ ሕንፍሽፍሽ ብምንባሩ፡ ንኣሽቱ ምንቅጥቃጥ ምድሪ እውን ስለ ዝነበረ፡ ሓውና ብሮ ኺመጽእ ዚኽእል እንተ ዀይኑ ርግጸኛታት ኣይነበርናን። ንሱ ግና ኪመጽእ ቈሪጹ ነይሩ፡ ከምቲ ዝሓሰቦ ድማ ገይሩ! እቶም ኣብዚ ዓዲ ዚነብሩ ናይ የሆዋ መሰኻኽር፡ ኪበጽሖም ብምምጻኡ ተሓጒሶም እዮም” ይብል።

ኣብ ነፓል ኣብ ዚርከብ ቤት ጽሕፈት ናይ የሆዋ መሰኻኽር ዚዓዪ ሺላስ ከምዚ በለ፦ “ኣገልግሎት ተሌፎን ምስ ተዓረየ፡ ተሌፎንና መዓልትን ለይትን ክትድውል ትውዕል ነይራ! ኣብ እተፈላለየ ዅርናዓት ዓለም ዚርከቡ ናይ የሆዋ መሰኻኽር ብዛዕባና ተሻቒሎም እዮም ነይሮም። ገሊኦም ንሕና ዘይንርድኦ ቛንቋታት ዚዛረቡ እኳ እንተ ዀኑ፡ ንዓና ዘላቶም ፍቕርን ኪሕግዙና ዘለዎም ህንጥዮትን ግና ተረዲኡና እዩ።”

 ድሕሪ እቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ንሓያሎ መዓልትታት፡ ኣብታ ዓዲ ዚነብሩ ናይ የሆዋ መሰኻኽር፡ ምግቢ ሒዞም ናብ ኣዳራሻት መንግስቲ ኣምላኽ ብምኻድ ነቶም እተሸገሩ የካፍልዎም ነበሩ። ብተወሳኺ፡ ኮሚተ ረድኤት ቈመ፡ ነዊሕ ከይጸንሐ ድማ ካብ ባንግላደሽን ህንዲን ጃፓንን ረድኤት ኪውሕዝ ጀመረ። ኣብ ውሽጢ ሒደት መዓልትታት፡ ካብ ኤውሮጳ ዝመጹ ሰብ ሞያ ሕክምና ዝዀኑ ናይ የሆዋ መሰኻኽር ኣብ ሓደ ኣዳራሽ መንግስቲ ኣምላኽ ኰይኖም ኪሕክሙ ጀመሩ። ኣብቲ ዕዮኦም ከኣ፡ ነቶም ግዳያት ምንቅጥቃጥ ምድሪ ኣካላዊ ሕክምና ጥራይ ዘይኰነስ፡ ብስምዒታዊ መዳይ እውን ይሕግዝዎም ነበሩ።

ኡታራ ዝስማ ሰበይቲ፡ “እቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ዜስካሕክሕን ዜፍርህን እዩ ነይሩ። ድሕሪኡ ግና፡ ካብ ቅድሚ ሕጂ ብዝያዳ ኢና ምስ መንፈሳውያን ቤተ ሰብና ተቐራሪብና” ኢላ ንስምዒት ብዙሓት ገሊጻ እያ። እወ፡ እቲ ምንቅጥቃጥ ምድሪ ነታ ህዝቢ የሆዋ ንኣምላኾምን ንሓድሕዶምን ዘላቶም ፍቕሪ ኣየዳኸማን። እኳ ደኣስ፡ ነታ ፍቕሪ እቲኣ ኣሐይልዋ እዩ።