ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

มี​ผู้​ออก​แบบ​ไหม?

ระบบขับเคลื่อนของแมงกะพรุน

ระบบขับเคลื่อนของแมงกะพรุน

● แมง​กะพรุน​มี​น้ำ​เป็น​ส่วน​ประกอบ​อย่าง​น้อย 95 เปอร์เซ็นต์ และ​มี​ขนาด​เส้น​ผ่า​ศูนย์กลาง​ตั้ง​แต่ 3 เซนติเมตร​ไป​จน​ถึง 2 เมตร. แมง​กะพรุน​หลาย​ชนิด​มี​กล้ามเนื้อ​ที่​ผลัก​ดัน​ให้​ตัว​มัน​เคลื่อน​ที่​ไป​โดย​อาศัย​การ​หด​ตัว​และ​การ​คลาย​ตัว​เป็น​จังหวะ​ของ​ลำ​ตัว​ซึ่ง​มี​รูป​ทรง​คล้าย​ระฆัง คล้าย ๆ กับ​การ​หุบ​ร่ม​และ​การ​กาง​ร่ม.

ขอ​พิจารณา: นัก​วิทยาศาสตร์​ที่​ศึกษา​การ​เคลื่อน​ที่​ของ​แก๊ส​และ​ของ​เหลว​พบ​ว่า​แมง​กะพรุน​บาง​ชนิด แม้​ว่าย​น้ำ​ได้​ช้า แต่​มี​วิธี​การ​ขับ​เคลื่อน​ตัว​มัน​เอง​ที่​น่า​สนใจ. เมื่อ​ร่าง​กาย​หด​ตัว​ใน​แต่​ละ​ครั้ง สัตว์​ชนิด​นี้​จะ​ก่อ​ให้​เกิด​กระแส​วน​รูป​โดนัท คล้าย​กับ​ควัน​บุหรี่​ที่​พ่น​ให้​เป็น​วง ซึ่ง​มัน​จะ​ผลัก​กระแส​วน​นี้​ออก​จาก​ตัว​มัน​เอง. แรง​ผลัก​ดัน​ที่​เป็น​ผล​จาก​การ​เคลื่อน​ที่​ของ​กระแส​วน​เหล่า​นี้​ก่อ​ให้​เกิด​แรง​ปฏิกิริยา​ที่​ผลัก​ให้​แมง​กะพรุน​เคลื่อน​ไป​ข้าง​หน้า คล้าย ๆ กับ​ไอพ่น แต่​ด้วย​การ​สั่น​สะเทือน​ของ​พลัง​งาน​เป็น​จังหวะ​แทน​ที่​จะ​เป็น​การ​ผลัก​อย่าง​ต่อ​เนื่อง. วารสาร​นิว ไซเยนติสต์ กล่าว​ว่า “เรื่อง​นี้​ฟัง​ดู​เรียบ​ง่าย. แต่​การ​จำลอง​แบบ​ทาง​คณิตศาสตร์​ที่​แสดง​การ​ก่อ​ให้​เกิด​กระแส​วน​ที่​เป็น​วง​นั้น​เป็น​เรื่อง​ที่​ทำ​ได้​ยาก​มาก.”

นัก​วิจัย​กำลัง​ศึกษา​ระบบ​ขับ​เคลื่อน​ของ​แมง​กะพรุน​เพื่อ​จะ​สร้าง​พาหนะ​ที่​ขับ​เคลื่อน​ใต้​น้ำ​ที่​มี​ประสิทธิภาพ​ยิ่ง​ขึ้น. นัก​วิจัย​คน​หนึ่ง​ได้​พัฒนา​และ​สร้าง​เรือ​ดำ​น้ำ​ซึ่ง​ยาว 1.2 เมตร​ที่​ก่อ​ให้​เกิด​วง​คลื่น​บริเวณ​ท้าย​เรือ​คล้าย ๆ กับ​ที่​แมง​กะพรุน​ทำ. พาหนะ​ชนิด​นี้​ใช้​พลัง​งาน​น้อย​กว่า​เรือ​ที่​ใช้​ใบ​พัด​แบบ​ดั้งเดิม 30 เปอร์เซ็นต์. การ​ประยุกต์​ใช้​อีก​อย่าง​หนึ่ง​ที่​อาจ​นำ​มา​ใช้​ได้​ก็​คือ​ด้าน​ที่​เกี่ยว​กับ​หัวใจ​มนุษย์. เนื่อง​จาก​การ​ไหล​ของ​เลือด​ภาย​ใน​ห้อง​หนึ่ง​ของ​หัวใจ​ก่อ​ให้​เกิด​วง​ของ​กระแส​วน ดัง​นั้น​เมื่อ​พบ​กระแส​วน​ที่​ผิด​ปกติ นั่น​อาจ​เป็น​สัญญาณ​แรก​เริ่ม​ของ​โรค​หัวใจ.

คุณ​คิด​อย่าง​ไร? ระบบ​ขับ​เคลื่อน​ของ​แมง​กะพรุน​เกิด​ขึ้น​โดย​วิวัฒนาการ​ไหม? หรือ​มี​ผู้​ออก​แบบ?

[ภาพ​หน้า 13]

แมง​กะพรุน​ก่อ​ให้​เกิด​วง​ของ​กระแส​วน​แล้ว​ก็​ผลัก​วง​ของ​กระแส​วน​นี้​ออก​จาก​ตัว​มัน​เพื่อ​ทำ​ให้​มัน​เคลื่อน​ที่​ไป​ได้

[ที่​มา​ของ​ภาพ​หน้า 13]

Photo: © JUNIORS BILDARCHIV/age fotostock; graphic: Courtesy of Sean Colin