ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

ฉันจะเอาชนะนิสัยนี้ได้อย่างไร?

ฉันจะเอาชนะนิสัยนี้ได้อย่างไร?

หนุ่ม​สาว​ถาม​ว่า . . .

ฉัน​จะ​เอา​ชนะ​นิสัย​นี้​ได้​อย่าง​ไร?

“ผม​เริ่ม​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง​เมื่อ​อายุ​แปด​ขวบ. ต่อ​มา​ผม​ได้​เรียน​รู้​ว่า​พระเจ้า​ทรง​คิด​อย่าง​ไร​เกี่ยว​กับ​เรื่อง​นี้. ทุก​ครั้ง​ที่​ผม​ยอม​แพ้​ให้​กับ​นิสัย​นี้​ผม​จะ​รู้สึก​แย่​มาก ๆ. ผม​มัก​จะ​ถาม​ตัว​เอง​ว่า ‘พระเจ้า​จะ​รัก​คน​อย่าง​ผม​ได้​อย่าง​ไร?’ ตอน​นั้น​ผม​แน่​ใจ​ว่า​ผม​ไม่​มี​วัน​ได้​เข้า​โลก​ใหม่​ของ​พระเจ้า.”—ลูอิซ. *

บาง​ที​คุณ​อาจ​เป็น​เหมือน​ลูอิซ คือ​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง​จน​ติด​เป็น​นิสัย. คุณ​รู้​ว่า​พระ​ยะโฮวา​จะ​พอ​พระทัย​ถ้า​คุณ​ต้านทาน​แรง​กระตุ้น​นี้​และ​ควบคุม​ตัว​เอง ซึ่ง​เป็น​ผล​อย่าง​หนึ่ง​แห่ง​พระ​วิญญาณ​ของ​พระเจ้า. (ฆะลาเตีย 5:22, 23; 2 เปโตร 1:5, 6) ทว่า​บาง​ครั้ง​คุณ​ยอม​แพ้. หลัง​จาก​ที่​คุณ​กลับ​ไป​ทำ​เช่น​นั้น​อีก​ใน​แต่​ละ​ครั้ง คุณ​ก็​คิด​ว่า​คุณ​คง​ไม่​มี​หวัง​ที่​จะ​เปลี่ยน​แปลง​ตัว​เอง​ให้​ดี​ขึ้น​อีก​แล้ว และ​คิด​ว่า​คุณ​คง​ไม่​มี​ความ​สามารถ​ที่​จะ​ดำเนิน​ชีวิต​ตาม​มาตรฐาน​อัน​ชอบธรรม​ของ​พระเจ้า​ได้.

เด็ก​หนุ่ม​คน​หนึ่ง​ชื่อ​เปโดร​ก็​มอง​ตัว​เอง​อย่าง​นี้. เขา​บอก​ว่า “เมื่อ​ผม​กลับ​ไป​ทำ​อย่าง​นั้น​อีก ผม​รู้สึก​แย่​มาก ๆ. ผม​คิด​ว่า​ผม​คง​ไม่​มี​วัน​ลบ​ล้าง​สิ่ง​ที่​ตัว​เอง​ทำ​ได้​เลย. ผม​รู้สึก​ยาก​มาก​ที่​จะ​อธิษฐาน​ถึง​พระเจ้า. ผม​จะ​เริ่ม​อธิษฐาน​โดย​พูด​ว่า ‘ข้า​แต่​พระ​ยะโฮวา ข้าพเจ้า​ไม่​ทราบ​ว่า​พระองค์​จะ​สดับ​ฟัง​คำ​อธิษฐาน​นี้​หรือ​ไม่ แต่ . . . ’” เด็ก​หนุ่ม​อีก​คน​หนึ่ง​ชื่อ​อันเดร​ก็​คิด​ทำนอง​นี้​ด้วย. เขา​บอก​ว่า “ผม​รู้สึก​เหมือน​ตัว​เอง​เป็น​คน​หน้า​ซื่อ​ใจ​คด. เป็น​เรื่อง​ลำบาก​มาก​ที่​จะ​ลุก​จาก​ที่​นอน​ใน​ตอน​เช้า​และ​เริ่ม​วัน​ใหม่. ผม​รู้สึก​ยาก​มาก​ที่​จะ​นั่ง​ใน​การ​ประชุม​คริสเตียน​ตลอด​รายการ​หรือ​ร่วม​ทำ​งาน​เผยแพร่.”

ถ้า​คุณ​มี​ความ​รู้สึก​คล้าย ๆ กัน​กับ​ลูอิซ, เปโดร, หรือ​อันเดร ก็​ขอ​ให้​มี​กำลังใจ​เถอะ. คุณ​ไม่​ได้​เป็น​คน​เดียว​ที่​มี​ปัญหา​นี้ และ​ยัง​ไม่​หมด​หวัง​ที่​คุณ​จะ​เปลี่ยน​แปลง​ตัว​เอง! คน​หนุ่ม​สาว​หลาย​คน—และ​แม้​แต่​คน​ที่​เป็น​ผู้​ใหญ่​แล้ว​บาง​คน—เคย​ต้อง​ต่อ​สู้​อย่าง​หนัก​กับ​การ​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง และ​ก็​สามารถ​เอา​ชนะ​ได้​จริง ๆ. คุณ​ก็​ทำ​ได้​เช่น​กัน. *

รับมือ​กับ​ความ​รู้สึก​ผิด

ดัง​ที่​กล่าว​ไป​แล้ว คน​ที่​ติด​นิสัย​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง​มัก​รู้สึก​ผิด​มาก. แน่นอน การ​มี “ความ​เสียใจ​อย่าง​ที่​ชอบ​พระทัย​พระเจ้า” อาจ​เป็น​แรง​ผลัก​ดัน​ให้​คุณ​พยายาม​เอา​ชนะ​นิสัย​นี้. (2 โกรินโธ 7:11) แต่​การ​รู้สึก​ผิด​มาก​เกิน​ไป​อาจ​ส่ง​ผล​ตรง​กัน​ข้าม. นั่น​อาจ​ทำ​ให้​คุณ​รู้สึก​ท้อ​ใจ​มาก​จน​อยาก​จะ​เลิก​ต่อ​สู้​และ​ยอม​แพ้​ไป​เลย.—สุภาษิต 24:10.

ดัง​นั้น จง​พยายาม​มอง​เรื่อง​นี้​ตาม​ความ​เป็น​จริง. การ​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง​เป็น​ความ​ประพฤติ​ที่​ไม่​สะอาด​รูป​แบบ​หนึ่ง. มัน​อาจ​ทำ​ให้​คุณ “ตก​เป็น​ทาส​ความ​ปรารถนา​และ​ความ​เพลิดเพลิน​หลาย​อย่าง” และ​เพาะ​เจตคติ​ที่​ก่อ​ให้​เกิด​ความ​เสียหาย​ทาง​จิตใจ​ได้. (ติโต 3:3, ล.ม.) ถึง​กระนั้น การ​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง​ก็​ไม่​ใช่​การ​ผิด​ศีลธรรม​ทาง​เพศ​ขั้น​ร้ายแรง​เหมือน​กับ​การ​ผิด​ประเวณี. (เอเฟโซ 4:19) ดัง​นั้น ถ้า​คุณ​มี​ปัญหา​เรื่อง​การ​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง คุณ​ก็​ไม่​จำเป็น​ต้อง​ลง​ความ​เห็น​ว่า​คุณ​ได้​ทำ​บาป​ที่​ให้​อภัย​ไม่​ได้. เคล็ดลับ​คือ​ต้อง​ต้านทาน​แรง​กระตุ้น​และ​อย่า​ยอม​แพ้​โดย​เด็ดขาด!

บาง​ครั้ง​เป็น​เรื่อง​ง่าย​ที่​จะ​ท้อ​ใจ​หลัง​จาก​คุณ​พลาด​กลับ​ไป​ทำ​ผิด​อีก. เมื่อ​เกิด​เหตุ​การณ์​เช่น​นี้ ขอ​ให้​จำ​ถ้อย​คำ​ที่​สุภาษิต 24:16 ไว้​ที่​ว่า “แม้​ว่า​คน​ชอบธรรม​ล้ม​ลง​ถึง​เจ็ด​หน​เขา​คง​ลุก​ขึ้น​ได้​อีก; แต่​เมื่อ​คน​ชั่ว​ล้ม​ลง​ก็​ถึง​ความ​หายนะ.” การ​พลาด​ชั่ว​ครั้ง​ชั่ว​คราว​ไม่​ได้​ทำ​ให้​คุณ​กลาย​เป็น​คน​ชั่ว. ดัง​นั้น อย่า​ยอม​แพ้. แทน​ที่​จะ​ยอม​แพ้ จง​วิเคราะห์​ว่า​อะไร​ทำ​ให้​คุณ​พลาด และ​พยายาม​เลี่ยง​การ​กระทำ​ซึ่ง​นำ​ไป​สู่​การ​พลาด​ซ้ำ​อีก.

แทน​ที่​จะ​ต่อ​ว่า​ตัว​เอง​อยู่​เรื่อย ๆ จง​ใช้​เวลา​คิด​รำพึง​ถึง​ความ​รัก​และ​ความ​เมตตา​กรุณา​ของ​พระเจ้า. ดาวิด​ผู้​ประพันธ์​เพลง​สรรเสริญ ซึ่ง​เคย​มี​ความ​อ่อนแอ​เช่น​กัน กล่าว​ว่า “บิดา​เมตตา​บุตร​ของ​ตน​มาก​ฉัน​ใด, พระ​ยะโฮวา​ทรง​พระ​เมตตา​คน​ที่​ยำเกรง​พระองค์​มาก​ฉัน​นั้น. เพราะ​พระองค์​ทรง​ทราบ​ร่าง​กาย​ของ​พวก​ข้าพเจ้า​แล้ว; พระองค์​ทรง​ระลึก​อยู่​ว่า​พวก​ข้าพเจ้า​เป็น​แต่​ผงคลี​ดิน.” (บทเพลง​สรรเสริญ 103:13, 14) ใช่​แล้ว พระ​ยะโฮวา​ทรง​คำนึง​ถึง​ความ​ไม่​สมบูรณ์​ของ​เรา และ “พร้อม​จะ​ให้​อภัย” เมื่อ​เรา​ทำ​ผิด​พลาด. (บทเพลง​สรรเสริญ 86:5, ล.ม.) ใน​อีก​ด้าน​หนึ่ง พระองค์​ต้องการ​ให้​เรา​บากบั่น​พยายาม​อย่าง​เต็ม​ที่​เพื่อ​ปรับ​ปรุง​ตัว​เอง​ให้​ดี​ขึ้น.

มี​ขั้น​ตอน​อะไร​บ้าง​ที่​คุณ​จะ​ทำ​ได้​เพื่อ​เอา​ชนะ​นิสัย​นี้​และ​เพื่อ​หลีก​เลี่ยง​การ​หวน​กลับ​ไป​ทำ​ผิด​อีก?

ประโยชน์​ของ​การ​บอก​ให้​คน​อื่น​ทราบ

แม้​ว่า​จะ​มี​การ​พูด​ถึง​เรื่อง​เพศ​กัน​อย่าง​เปิด​เผย​ใน​หลาย​ดินแดน แต่​หลาย​คน​ก็​ยัง​คง​รู้สึก​ว่า​ยาก​ที่​จะ​พูด​ถึง​เรื่อง​เพศ​ใน​แบบ​ที่​จริงจัง​และ​มี​เกียรติ. ใน​กรณี​ของ​คุณ คุณ​อาจ​มี​ความ​อาย​ซึ่ง​ทำ​ให้​รู้สึก​ว่า​ยาก​ที่​จะ​ยก​เรื่อง​นี้​ขึ้น​มา​พูด​แม้​แต่​กับ​คน​ที่​คุณ​ไว้​ใจ. คริสเตียน​คน​หนึ่ง​ซึ่ง​พยายาม​ที่​จะ​เลิก​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง​มา​หลาย​ปี​แล้ว​กล่าว​ว่า “ถ้า​ผม​รวบ​รวม​ความ​กล้า​แล้ว​พูด​กับ​ใคร​สัก​คน​เกี่ยว​กับ​เรื่อง​นี้​ตั้ง​แต่​ตอน​ที่​ผม​ยัง​เป็น​วัยรุ่น​อยู่​ก็​คง​จะ​ดี! ความ​รู้สึก​ผิด​รบกวน​ใจ​ผม​มา​หลาย​ปี และ​ก่อ​ผล​เสีย​อย่าง​มาก​ต่อ​ความ​สัมพันธ์​ของ​ผม​กับ​คน​อื่น และ​ที่​สำคัญ​คือ​กับ​พระ​ยะโฮวา.”

คุณ​ควร​พูด​เรื่อง​นี้​กับ​ใคร? บุคคล​ที่​ดี​ที่​สุด​คือ​คน​ที่​มี​ความ​อาวุโส​ฝ่าย​วิญญาณ และ​จะ​ยิ่ง​ดี​ถ้า​เป็น​พ่อ​หรือ​แม่​ของ​คุณ. คุณ​อาจ​เริ่ม​โดย​พูด​ว่า “ผม​ขอ​ปรึกษา​ปัญหา​เรื่อง​หนึ่ง​ที่​ทำ​ให้​ผม​ไม่​สบาย​ใจ​มาก​จะ​ได้​ไหม​ครับ?”

มาริโอ​ตัดสิน​ใจ​พูด​เรื่อง​นี้​กับ​พ่อ​ของ​เขา ซึ่ง​ปรากฏ​ว่า​เมื่อ​ท่าน​ฟัง​แล้ว​ก็​รู้สึก​เห็น​อก​เห็น​ใจ​และ​เข้าใจ​เขา​อย่าง​มาก. พ่อ​ถึง​กับ​ยอม​รับ​กับ​มาริโอ​ว่า​ตัว​เอง​ก็​เคย​ต้อง​ต่อ​สู้​กับ​นิสัย​นี้​สมัย​ที่​เขา​ยัง​หนุ่ม. มาริโอ​บอก​ว่า “ความ​ซื่อ​สัตย์​และ​ความ​จริง​ใจ​ของ​พ่อ​ทำ​ให้​ผม​มี​กำลังใจ​มาก. ผม​คิด​หา​เหตุ​ผล​ว่า ถ้า​พ่อ​เอา​ชนะ​นิสัย​นี้​ได้ ผม​ก็​น่า​จะ​ทำ​ได้​เช่น​กัน. ผม​ซาบซึ้ง​ใจ​กับ​ท่าที​ของ​พ่อ​มาก​จน​ผม​ถึง​กับ​ร้องไห้​ออก​มา.”

อันเดร​รวบ​รวม​ความ​กล้า​เพื่อ​จะ​พูด​กับ​คริสเตียน​ผู้​ปกครอง​คน​หนึ่ง และ​เขา​รู้สึก​ดีใจ​มาก​ที่​เขา​ทำ​อย่าง​นั้น. * อันเดร​กล่าว​ว่า “ขณะ​ที่​ผู้​ปกครอง​คน​นั้น​ฟัง​ผม ดวง​ตา​ของ​เขา​ก็​มี​น้ำตา​คลอ. เมื่อ​ผม​พูด​จบ เขา​ก็​พูด​ย้ำ​ให้​ผม​มั่น​ใจ​ว่า​พระ​ยะโฮวา​รัก​ผม. เขา​บอก​ผม​ว่า​หลาย​คน​มี​ปัญหา​แบบ​เดียว​กับ​ผม. เขา​สัญญา​จะ​คอย​ถาม​ผม​ว่า​ควบคุม​นิสัย​นี้​ได้​แค่​ไหน​แล้ว​และ​จะ​นำ​ข้อมูล​เพิ่ม​เติม​จาก​คู่มือ​ศึกษา​คัมภีร์​ไบเบิล​มา​ให้​ผม​อีก. เมื่อ​ได้​พูด​กับ​เขา ผม​ก็​ตั้งใจ​แน่วแน่​จะ​สู้​ต่อ​ไป แม้​ว่า​ผม​จะ​พลาด​พลั้ง​อีก​ใน​บาง​ครั้ง.”

เช่น​เดียว​กับ​มาริโอ​และ​อันเดร คุณ​สามารถ​ได้​รับ​ความ​ช่วยเหลือ​เพื่อ​จะ​เอา​ชนะ​นิสัย​การ​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง​ได้. จง​ทำ​ตาม​คำ​แนะ​นำ​ใน​กรอบ​ของ​บทความ​นี้​ที่​มี​ชื่อ​ว่า “ใช้​มาตรการ​เชิง​รุก!” ใช่​แล้ว จง​มั่น​ใจ​ว่า​คุณ​สามารถ เอา​ชนะ​การ​ต่อ​สู้​นี้​ได้!

เถ้า​ต้องการ​อ่าน​บทความ​ชุด “หนุ่ม​สาว​ถาม​ว่า” เพิ่ม​เติม ให้​ดาวน์​โหลด​ตื่นเถิด! ฉบับ​อื่น ๆ จาก​เว็บไซต์ www.watchtower.org/​ypa

[เชิงอรรถ]

^ วรรค 3 ชื่อ​ใน​บทความ​นี้​เป็น​นาม​สมมุติ.

^ วรรค 6 แม้​ว่า​ผู้​ที่​กล่าว​ถึง​ใน​บทความ​นี้​เป็น​ผู้​ชาย แต่​ก็​มี​ผู้​หญิง​หลาย​คน​ที่​ต้อง​ต่อ​สู้​กับ​การ​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง​เช่น​กัน. ด้วย​เหตุ​นี้ คำ​แนะ​นำ​ที่​ให้​ใน​ที่​นี้​จึง​ใช้​ได้​กับ​ทั้ง​ชาย​และ​หญิง. ขอ​สังเกต​ด้วย​ว่า​บทความ​นี้​พูด​ถึง​การ​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง. การ​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ให้​อีก​คน​หนึ่ง​ที่​ไม่​ได้​เป็น​คู่​สมรส​อยู่​ใน​ข่าย​สิ่ง​ที่​คัมภีร์​ไบเบิล​เรียก​ว่า การ​ผิด​ประเวณี ซึ่ง​เป็น​บาป​ร้ายแรง​ใน​สาย​พระ​เนตร​ของ​พระเจ้า.—ดู​บทความ “หนุ่ม​สาว​ถาม​ว่า . . . การ​มี​เพศ​สัมพันธ์​ก่อน​แต่งงาน​ผิด​ตรง​ไหน?” ใน​วารสาร​ของ​เรา​ฉบับ 8 สิงหาคม 2004 หน้า 12-14.

^ วรรค 17 หญิง​สาว​อาจ​ต้องการ​พูด​คุย​กับ​แม่​หรือ​พี่​น้อง​หญิง​ที่​อาวุโส​ฝ่าย​วิญญาณ​ใน​ประชาคม.

สิ่ง​ที่​พึง​ใคร่ครวญ

▪ ทำไม​เป็น​เรื่อง​สำคัญ​ที่​จะ​จำ​ไว้​ว่า​พระ​ยะโฮวา​ทรง “พร้อม​จะ​ให้​อภัย”?—บทเพลง​สรรเสริญ 86:5, ล.ม.

▪ คุณ​จะ​ใช้​มาตรการ​อะไร​บ้าง​เพื่อ​เอา​ชนะ​นิสัย​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง?

▪ ทำไม​คุณ​ไม่​ควร​รู้สึก​อาย​ที่​จะ​ขอ​ความ​ช่วยเหลือ?

▪ วิธี​ที่​ดี​ที่​สุด​ใน​การ​ให้​ความ​คิด​ของ​คุณ​จดจ่อ​ใน​สิ่ง​ที่​บริสุทธิ์​คือ​อะไร?

[กรอบ/ภาพ​หน้า 19]

การ​พลาด​เป็น​ครั้ง​คราว​ไม่​ได้​หมาย​ความ​ว่า​คุณ​พ่าย​แพ้​แล้ว!

ง่าย​สัก​เพียง​ไร​ที่​จะ​คิด​ว่า: ‘ฉัน​ล้มเหลว​แล้ว ฉะนั้น ฉัน​ขอ​ยอม​แพ้​ดี​กว่า.’ จง​ต่อ​สู้​อารมณ์​เช่น​นั้น. จง​อย่า​ยอม​ให้​การ​ถอย​ชั่ว​ครั้ง​ชั่ว​คราว หรือ​แม้​แต่​หลาย​ครั้ง​หลาย​คราว ทำ​ให้​คุณ​พ่าย​แพ้.

ลอง​พิจารณา​การ​เปรียบ​เทียบ​นี้: ถ้า​คุณ​กำลัง​เดิน​ขึ้น​บันได​และ​สะดุด​ถอย​หลัง​สัก​ขั้น​หรือ​สอง​ขั้น คุณ​จะ​คิด​ไหม​ว่า ‘ฉัน​จะ​ต้อง​เดิน​กลับ​ไป​ที่​ตีน​บันได​และ​เริ่ม​ขึ้น​ใหม่?’ ไม่​แน่ ๆ! ฉะนั้น ทำไม​คุณ​จะ​นำ​การ​คิด​หา​เหตุ​ผล​อย่าง​ผิด ๆ นี้​มา​ใช้​กับ​การ​ต่อ​สู้​นิสัย​ที่​ไม่​ดี​ล่ะ?

ความ​รู้สึก​ผิด​มัก​จะ​สืบ​เนื่อง​มา​จาก​การ​ถอย​หลัง. คุณ​อาจ​ทำ​ให้​ความ​รู้สึก​นี้​รุนแรง​ขึ้น​โดย​การ​ลง​ความ​เห็น​ว่า​คุณ​เป็น​คน​ไม่​ดี​เอา​เสีย​เลย หรือ​ว่า​คุณ​เป็น​คน​มี​ลักษณะ​แย่​และ​ไม่​เหมาะ​สม​จะ​ได้​สิ่ง​ดี​อะไร​เลย. อย่า​ยอม​ให้​ตัว​คุณ​หมกมุ่น​ใน​ความ​รู้สึก​ผิด​จน​เกิน​ไป​เช่น​นั้น. นั่น​จะ​ทำ​ให้​คุณ​สูญ​เสีย​กำลัง ซึ่ง​คุณ​จำ​ต้อง​ใช้​ใน​การ​ต่อ​สู้​ครั้ง​ใหม่. และ​จง​จำ​สิ่ง​นี้​ไว้: มนุษย์​ที่​ยิ่ง​ใหญ่​ที่​สุด​ที่​เคย​มี​บน​โลก​นี้ พระ​เยซู​คริสต์ ทรง​มา​เพื่อ​ไถ่​คน​บาป ไม่​ใช่​คน​ที่​สมบูรณ์. ฉะนั้น ไม่​มี​ใคร​เลย​ใน​พวก​เรา​ที่​จะ​ทำ​สิ่ง​ต่าง ๆ ได้​อย่าง​สมบูรณ์​พร้อม​ใน​เวลา​นี้.—จาก​ตื่นเถิด! ฉบับ 8 เมษายน 1991 หน้า 15.

[กรอบ/ภาพ​หน้า 20]

ใช้​มาตรการ​เชิง​รุก!

▪ บังคับ​จิตใจ​ของ​คุณ​ให้​คิด​เรื่อง​อื่น. —ฟิลิปปอย 4:8.

▪ พยายาม​อย่า​มอง​ดู​สิ่ง​ที่​กระตุ้น​ความ​รู้สึก​ที่​ไม่​เหมาะ​สม.—บทเพลง​สรรเสริญ 119:37.

▪ อธิษฐาน​ขอ “กำลัง​ที่​มาก​กว่า​ปกติ.”—2 โกรินโธ 4:7, ล.ม.

▪ พยายาม​หมกมุ่น​กับ​การ​ทำ​กิจกรรม​ของ​คริสเตียน.—1 โกรินโธ 15:58.

[กรอบ/ภาพ​หน้า 20]

ความ​ช่วยเหลือ​เพิ่ม​เติม

สำหรับ​ข้อมูล​เพิ่ม​เติม​เกี่ยว​กับ​การ​เอา​ชนะ​นิสัย​สำเร็จ​ความ​ใคร่​ด้วย​ตัว​เอง ดู​บท 25 และ 26 ของ​หนังสือ​คำ​ถาม​ที่​หนุ่ม​สาว​ถาม . . . คำ​ตอบ​ที่​ได้​ผล จัด​พิมพ์​โดย​พยาน​พระ​ยะโฮวา.