อะไรถูกอะไรผิด คนส่วนใหญ่ใช้อะไรตัดสิน
มีบางเรื่องที่ใคร ๆ ก็บอกได้อย่างชัดเจนว่าถูกหรือผิด เช่น ถ้าพูดถึงการฆ่าคน การข่มขืน และการทำร้ายเด็กทางเพศ เกือบทุกคนก็จะบอกทันทีเลยว่ามันผิด และคนที่ทำสิ่งเหล่านี้ก็จะถูกสังคมประณาม ส่วนคนที่ทำดีกับคนอื่น คนที่เห็นอกเห็นใจ และเป็นคนยุติธรรมก็ได้รับการยกย่อง แต่ก็มีบางเรื่องที่หลายคนคิดว่าไม่มีใครฟันธงได้ว่าถูกหรือผิด เช่น เรื่องเกี่ยวกับเซ็กส์ ความซื่อสัตย์ หรือการเลี้ยงลูก พวกเขาคิดว่าใครจะตัดสินใจยังไงก็ได้ และคนทั่วไปก็มักจะตัดสินใจตามความรู้สึกของตัวเองหรือตามคนอื่น แต่การทำแบบนี้ดีจริง ๆ ไหม?
ตัดสินใจตามความรู้สึกของตัวเอง
เป็นเรื่องธรรมดาที่เราจะตัดสินใจว่าอะไรถูกอะไรผิดตามความรู้สึกของเรา ซึ่งเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าจิตสำนึก หรือความรู้สึกผิดชอบชั่วดี (โรม 2:14, 15) ตั้งแต่เราเป็นเด็ก เราก็มีความรู้สึกผิดชอบชั่วดีอยู่แล้ว เรารู้ว่าอะไรไม่ยุติธรรม และถ้าเราทำอะไรผิด เราก็จะรู้สึกไม่ดี แล้วเมื่อเวลาผ่านไป ความรู้สึกของเราว่าอะไรถูกอะไรผิดหรือความรู้สึกผิดชอบชั่วดีก็ถูกหล่อหลอมจากสิ่งที่พ่อแม่หรือคุณครูสอน จากเพื่อน ๆ หรือสังคมรอบตัว จากวัฒนธรรมหรือศาสนา และตอนที่เราตัดสินใจ ความรู้สึกผิดชอบชั่วดีนี่แหละจะบอกเราว่าสิ่งที่เราเลือกเป็นสิ่งที่ถูกหรือผิด
ความรู้สึกผิดชอบชั่วดีกระตุ้นให้เรารู้จักขอบคุณ แสดงความยุติธรรม เห็นอกเห็นใจ และสงสารคนอื่น นอกจากนั้น มันยังช่วยเราไม่ให้ทำสิ่งที่จะทำร้ายจิตใจคนที่เรารัก หรือทำสิ่งที่จะทำให้เรารู้สึกอับอายขายหน้า หรือรู้สึกผิด
การตัดสินใจตามความรู้สึกของตัวเอง ดีจริง ๆ ไหม? ผู้ชายคนหนึ่งที่ชื่อการ์ริคพูดถึงตอนที่เขาเป็นวัยรุ่นว่า “ผมจะทำอะไรก็ได้ที่ผมอยากทำ” แต่ต่อมา เขาก็ได้รู้ว่าการที่เขาตัดสินใจตามความรู้สึกของตัวเอง มันไม่ได้ดีจริง ๆ อย่างที่คิด เขาบอกว่า การใช้ชีวิตแบบนั้น “ทำให้ผมเจอปัญหาหลายอย่าง ทั้งเรื่องผิดศีลธรรม ติดยา เมาเหล้า และใช้ความรุนแรง”
ตัดสินใจตามความคิดของคนอื่น
นอกจากที่เราจะตัดสินใจตามความรู้สึกของตัวเองแล้ว หลายครั้งก่อนที่เราจะตัดสินใจ เรามักจะคิดว่าคนอื่นจะรู้สึกยังไงถ้าเราตัดสินใจแบบนั้น การทำอย่างนี้มีประโยชน์โดยเฉพาะถ้าคนนั้นฉลาดและมีประสบการณ์ นอกจากนั้น ถ้าเราตัดสินใจตามสิ่งที่คนในครอบครัว เพื่อน ๆ หรือคนในสังคมคิดว่าถูกต้อง พวกเขาก็จะยอมรับเรา
การตัดสินใจตามความคิดของคนอื่น ดีจริง ๆ ไหม? ผู้หญิงคนหนึ่งชื่อพริสซิลาพูดถึงตอนที่เป็นวัยรุ่นว่าเธอชอบทำตามเพื่อน และเปลี่ยนคู่นอนบ่อย ๆ แต่ต่อมาเธอก็รู้ว่าการทำตามที่คนอื่นคิดว่าถูกต้องไม่ได้ช่วยให้เธอมีความสุขเลย เธอบอกว่า “การทำตามคนอื่นไม่ได้ช่วยให้ฉันรู้สึกดี มันกลับทำให้ฉันทำเรื่องโง่ ๆ และต้องเสี่ยงกับอะไรหลาย ๆ อย่าง”
มีอะไรที่ดีกว่านี้อีกไหม?
ตอนที่เราต้องตัดสินใจว่าอะไรถูกอะไรผิด เป็นเรื่องสำคัญที่เราต้องคิดถึงความรู้สึกของตัวเองและความคิดของคนอื่น แต่การทำแบบนั้นก็ไม่ได้ส่งผลดีเสมอไป อย่างแรก เราอาจมองไม่เห็นว่าการตัดสินใจของเราจะส่งผลเสียต่อตัวเราเองและคนอื่นยังไง (สุภาษิต 14:12) นอกจากนั้น ไม่มีอะไรรับประกันว่าสิ่งที่เราหรือคนอื่นคิดว่าดี มันจะดีจริง ๆ สิ่งที่คนเราเชื่อว่าดีก็อาจจะเปลี่ยนแปลงได้ บางเรื่องที่คนในสังคมเคยมองว่าดี ตอนนี้กลับเป็นเรื่องที่ยอมรับไม่ได้ ส่วนเรื่องที่เมื่อก่อนถือว่าผิด ตอนนี้กลับเป็นเรื่องที่ถูกต้อง
ถ้าอย่างนั้น มีอะไรที่ดีกว่าไหมที่จะช่วยให้เราตัดสินใจว่าอะไรถูกอะไรผิด? และมีอะไรที่เราจะใช้เป็นหลักในการใช้ชีวิตไหมเพื่อเราจะไม่ต้องเสียใจในภายหลัง?
ใช่แล้ว มีหนังสือเล่มหนึ่งที่เราสามารถใช้เป็นคู่มือนำทางชีวิตได้ ในบทความหน้า เราจะมาดูหนังสือเล่มนี้ด้วยกันซึ่งมีคำแนะนำที่ไว้ใจได้ไม่เคยเปลี่ยนและใช้ได้กับทุกคน