1. Inogne ty raha atokisantikagne, le inogne ty anto’e?

 NAHO magnente ty raha misy amy izao rehe, tsy sarotse ama’o vao ty hino tie mbe hihasoa ze o fiaignantikagne zao? Vao mainke mifankalaigne ohatse zao ty ndaty keleian-draike. Mihamasiake naho tea tegna vaho mpiarotegne o ndatio. Sarotse amy ty ankamaroa o ndatio ka ty hatoky o manam-pahefàgneo. Faie o raha rehoe le afake magnomey toky azo tie mbe hihasoa o fiaignagneo. Ino ty anto’e? Satria tena mitovy tanterake amy ty raha fa nirehafe ty Baiboly mialoha tie hampiambake “ty andro fara’e” ty raha atao o ndatio. (2 Tim. 3:1-5) Tsy misy ndaty afake mandietse tie fa tanterake o faminaniagne rehoe tie amy izao. Le izay ty magnaporofo tie fa nanomboke nanjaka ty Kristy Jesosy, i Mpanjaka i Fanjakàn’Andrianagnahareỳ. Faie maro ty faminania ty Baiboly mirehake miomba ty fotoagne hanjakà i Fanjakàn’Andrianagnaharey fa tsy io avao. Hagnamafe ty finoantikagne ty fandinehagne i faminaniagne ila’e nitanterake vaho tsy ela rey.

2. Inogne ty hodinehentikagne amy ty lahatsoratse toy, le inogne ty anto’e? (Hazavao i sare amy ty fogno ty gazete toỳ.)

² Handineke ty hevetse retoagne tika ato: 1) Faminaniagne raike magnampe antika hahatakatse tie ombia ro nanomboke nanjaka i Fanjakàn’Andrianagnaharey, 2) faminaniagne magnampe antika hahay tie fa ‘magnatreke’ ndra fa nanjare Mpanjaka i Fanjakàn’Andrianagnahare an-dagnitse agney ty Jesosy, le 3) faminaniagne mirehake miomba ty hiafarà o fahavalo i Fanjakàn’Andrianagnaharey reo. Hotreantikagne ka fa naho fa ampifandrambesegne i faminania ty Baiboly rey, manahake ty ampifandrambesegne i sare amy ty fihisagne mampiasa saigneoy, le ho haintikagne tie kede sisa le hifaragne  ty tontolo toy, arake ty fa nampitamae i Jehovah.

3. Inogne ty toky mey i faminaniagne trea amy Daniela 7:13, 14 aoy antikagne miomba i Mpanjaka i Fanjakàn’Andrianagnaharey?

³ Magnomey toky antika ty faminaniagne amy Daniela 7:13, 14 ao tie tena fagneva ty ho Mpanjaka i Fanjakàn’Andrianagnaharey ty Kristy Jesosy. Ho fale “hanompo aze” ty ndaty boake amy ty firenena sambe hafa, sady tsy hisy mpanjaka handimbe aze. Misy faminaniagne hafa amy ty boke i Daniela ao ka mirehake tie hanomboke hanjaka amy i Fanjakàn’Andrianagnaharey ao ty Jesosy naho fa tapetse i fe-potoagne fitoy. Azo fantaregne vao tie ombia ze raha mahafale zay ro niseho?

4. Hazavao tie nagnino i faminaniagne amy Daniela 4:10-17 aoy ro magnampe antika hahay tie tamy ty taogne fire ty Kristy ro nanomboke nanjaka. (Henteo ka i fagnamarehagne ambane pejey.)

⁴ Vakio ty Daniela 4:10-17. Maharetse 2520 taogne o “fe-potoagne fito” iohoe. Tamy 607 T.K. ty nanomboha o fotoagne iohoe, naho fa nafaha o Babilonianao tamy ty fitondra’e ty mpanjaka nisolotegna i Jehovah ta Jerosalema tagne. Nitapetse o fotoagne iohoe tamy 1914 naho fa nanendre i Jesosy “i manan-jò ara-dalàna” ho Mpanjaka ty Fanjakàn’Andrianagnaharey ty Jehovah. *​—Ezek. 21:25-27.

5. Ino ty soa rambesentikagne boake amy ty fahatakarantikagne i faminaniagne miomba i “fe-potoagne fitoy”?

⁵ Nagnino o faminaniagne iohoe ro mahasoa antikagne? Ty fahatakarantikagne i faminaniagne miomba i “fe-potoagne fitoy” le magnomey toky antika tie tanterahe i Jehovah ara-potoagne ty raha ampitamae’e. Fa nanondro date ohatse ty Jehovah tie ombia i Fanjakà’ey ro hanomboke hanjaka, le nampiavie’e teo vata’e zay naho fa niavy i fotoagney. Matoky areke tika tie tsy maintsy ho tanterake amy ty fotoagne fa tinondro i Jehovah i faminaniagne mbe tsy tanterake rey. Ie, “tsy ho tara” i andro i Jehovah-y.​—Hab. 2:3.

6. a) Ino ty raha treantika amy izao, le magnaporofo tie fa manjaka ty Kristy tie an-dagnitse agne? b) Ino ty raha misy le magnaporofo tie fa tanterake i faminaniagne trea amy Apokalypsy 6:2-8 aoy?

⁶ Naho fa narine ho vita ty fanompoa i Jesosy tan-tane etoy, le nirehake raha hiseho miambake reke mba hagnampeagne o mpanonjohy ty lia’eo hahay tie fa nanomboke nanjaka reke tie an-dagnitse agne. Agnisa ty raha nirehafe’e zao tie hisy ty aly, keré, naho ty horohoron-tane. Nirehafe’e ka tie hisy arete-manjamagne amy ty tane sambe hafa, agnisa izay ohatse i COVID-19 vaho tsy elay. Rehafe ty Baiboly tie “famantaragne” ty fagnatreha i Kristy o raha rehoe. (Mat. 24:3, 7; Lioka 21:7, 10, 11) Enem-polo taogne mahery tafara ty nimateza i Jesosy naho niheregna’e an-dagnitse agne, le nagnomey fahitagne i apostoly Jaona reke mba hagnamafesagne tie tena hiseho o raha rehoe. (Vakio ty Apokalypsy 6:2-8.) Niseho iaby o raha rehoe naho fa nanjare mpanjaka i Fanjakàn’Andrianagnaharey ty Jesosy tamy 1914.

7. Nagnino ro nanjare nifeno raha raty ty tane toy naho fa nanomboke nanjaka ty Jesosy?

⁷ Fa nagnino ro nanjare niharaty ty fiaignagne ambone tane etoy naho fa nanjare Mpanjaka ty Jesosy? Mirehake anto’e lahibey raike nahavy izay ty Apokalypsy 6:2.  Naho fa boake nimeigne fahefàgne ho Mpanjaka ty Jesosy, le ty nialy tamy i Devoly naho o demonia’eo ty raha natao’e voaloha’e. Rehafe ty Apokalypsy toko faha-​12 fa nirese ty Satana tamo o aly iohoe, le navokovoko an-tane etoy reke naho i demonia’e rey. Tena nahaboseke i Satana zay, hafarà’e o ndatio ty namoia’e ty helo’e. Izay ty nahavy ty tane toy ho feno loza.​—Apok. 12:7-12.

8. Nagnino ro mahasoa antika ty mahatrea tie fa tanterake i faminaniagne miomba i Fanjakàn’Andrianagnahare reỳ?

⁸ Nagnino o faminaniagne rehoe ro mahasoa antikagne? Ty raha miseho magneran-tane naho ty fiovà ty toe-tsay o ndatio, le mampiseho tie fa nanjare Mpanjaka ty Jesosy. Tsy toko’e ho boseke areke tika naho fa mahatrea o ndatio tea tegna naho masiake. Ty raha toko’e ho tadidientikagne aza le tihoe magnatanterake ty faminania ty Baiboly i raha atao iareo rey. Porofo rey tie fa manjaka i Fanjakàn’Andrianagnaharey tie amy izao! (Sal. 37:1) Fa ampoizentikagne ka tie vao mainke hiharaty ty tontolo toy, arakarake ty agnarinea i Aramagedonay. (Mar. 13:8; 2 Tim. 3:13) Tena misaotse i Raentika bey hateay areke tika noho ireke magnampe antika hahatakatse ty anto’e mahavy ty tontolo toy ho feno olagne.

9. Akore ty fomba irehafa ty Daniela 2:28, 31-35 i firenena matanjake fara’ey, le ombia reke ro nanomboke nanjaka?

⁹ Vakio ty Daniela 2:28, 31-35. Treantika tie tanterake o faminaniagne iohoe tie amy izao. Natoro i nofy i Nebokadnezaray tie ino ty raha hiseho “am-para’e agne,” afara ty anomboha i Kristy manjaka. Agnisa ty fahavalo i Jesosy an-tane etoy, i firenena matanjake  fara’e rehafe ty Baiboly, aseho amy ty alala ty “tomboke vigne miharo tane lietsey.” Fa minday o firenena matanjake iohoe amy izao. Nanomboke ninday reke tamy i Aly Lahibey Voaloha’ey, naho fa nanomboke niharo lia ty Grande-Bretaigne naho i Etazonia. Anglisy-Amerikana ty irehafagne o firenena matanjake iohoe. Natoro i sare vongagne jabajaba tamy i nofy i Nebokadnezaray ka tie hisy raha roe farafahakede’e hampiambake o firenena matanjake iohoe amy i firenena matanjake taloha’e rey.

10. a) Nagnino ro mete soa ty fomba ampisehoa i faminania i Danielay ty firenena matanjake Anglisy-Amerikana? b) Inogne ty raha toko’e hitaoantikagne? (Henteo ty efajoro tihoe “ Mitaoa amy i Taney Lietsey.”)

¹⁰ Voaloha’e, vigne miharo tane lietse ty ampisehoagne ty firenena matanjake Anglisy-Amerikana, fa tsy manahake i firenena matanjake taloha’e rey, i aseho manahake ty volamena ndra volafotsy rey. Manondro “o ndatio” ndra ty ndaty tsotra i “tane lietsey.” (Dan. 2:43, f.a.p.) Treantika boake amy ty voka o fifidianagneo, o fitakea o ndatio ty zo’eo, naho o goreve sambe karaza’eo fa misy heri’e amo o firenena matanjake iohoe ty raha atao o ndatio, hafarà’e reke tsy mahavita mampihatse ty fahefà’e amy ty fomba feno.

11. Nagnino ty fahafantarantikagne tie fa manjaka ty Firenena Matanjake Anglisy-Amerikana ro magnamafe ty finoantika tie miaigne amy ty andro fara’e tika?

¹¹ Faharoe, i Anglisy-Amerikana ty firenena matanjake fara’e. Ty anto’e, ie ty tondroe i tombo i sare vongagne jabajabay. Tsy hisy firenena matanjake handimbe aze sasa areke reke. Ie aza horavae i Fanjakàn’Andrianagnaharey amy i Aramagedonay, miarake amy ty fanjakagne hafa. *​—Apok. 16:13, 14, 16; 19:19, 20.

12. Nagnino ro mahasoa antika i faminania i Daniela miomba i tomboke miharo tane lietse amy i sare vongagne jabajabaỳ?

¹² Nagnino o faminaniagne iohoe ro mahasoa antikagne? Ty faminaniagne amy ty boke i Daniela ao le magnomey porofo antika tie miaigne amy ty andro fara’e tikagne. Fa ho 2500 taogne mahery zay ty Daniela ro nirehake mialoha tie afara i Babilona, le hisy firenena matanjake efatse hanjaka amy ty toeragne misy ty imaroa o vahoa i Jehovah-o. Ankoatse izay, le nirehake reke tie ty firenena matanjake Anglisy-Amerikana ty ho fara’e amo o firenena matanjake rehoe. Magnomey toky naho fanantenagne antika areke io fa tsy ho ela i Fanjakàn’Andrianagnaharey le hamoagne o fanjakàn’olombelogneo iaby. Afara izay, le ie ty hinday ty tane toy iaby.​—Dan. 2:44.

13. Inogne ty atao i “mpanjaka fahavalo” naho i “mpanjaka folo” rehafegne amy Apokalypsy 17:9-12 aoy, le akore ty nahatanteraha o faminaniagne iohoe?

¹³ Vakio ty Apokalypsy 17:9-12. Maro ty raha nisimba tamy i Aly Lahibey Voaloha’ey. Ty voka’e, nisy faminaniagne hafa rehafe ty Baiboly miomba ty andro fara’e nanjare nitanterake ka. Nitea o mpitondrao ty tsy hisia ty aly magneran-tane. Natsanga iareo areke ty Fikambanam-pirenena tamy Janvie 1920. Novagne tihoe Firenena Mikambagne o fikambanagne io tamy Oktobra 1945. “Mpanjaka fahavalo” ty irehafa ty Baiboly o fikambanagne iohoe. Faie tsy firenena matanjake ndra fanjakagne reke. Miankigne amo o fanjakagneo ty heri’e satria iareo ty manohagne aze. “Mpanjaka folo” ty irehafa ty Baiboly o fanjakagne rehoe.

14-15. a) Ino ty raha rehafe ty Apokalypsy 17:3-5 miomba i Babilona Lahibey? b) Manao akore i mpanohagne o fivavahan-diso rey tie amy izao?

¹⁴ Vakio ty Apokalypsy 17:3-5. Nahita ampela raike makorely ndra i “Babilona Lahibey” ty apostoly Jaona tamy i fahitagne  boake aman’Andrianagnaharey. Tsy ino io fa ty fivavahan-diso iaby magneran-tane. Akore ty nahatanteraha o fahitagne iohoe? Fa ela o fivavahan-disò ro niara-niasa maifitse tamo o mpitondra fanjakagneo naho nanohagne iareo. Faie tsy ho ela le hatao i Jehovah am-po o mpitondra rehoe ao “ty hagnatanterake ty heve’e.” Le ino ty ho voka izay? Hanafike naho handrava o fivavahan-disò iaby i “mpanjaka foloy” ndra o fanjakagneo.​—Apok. 17:1, 2, 16, 17.

¹⁵ Akore ty ahafantarantikagne tie fa kede sisa le horavagne ty Babilona Lahibey? Mba hamaleantikagne izay, le soa ho tadidientika fa nisy Renerano atao tihoe Eofrata niaro i tanà i Babilona talohay. Ampitovie ty boke Apokalypsy amy ty “rano” o ndaty an-tapetrisa’e manohagne i Babilona Lahibeio. (Apok. 17:15) Faie nirehafe’e ka tie “hiharitse” o rano iohoe. Midika zay tie ho maro ty ndaty tsy hanohagne o fivavahan-disò sasa. (Apok. 16:12) Trea tie fa tanterake o faminaniagne iohoe tie amy izao, satria maro ty ndaty niala tsy ho mpivavake, le nipay raha hafa eretserete iareo tie hahavoavaha ty olagne mahazo iareo.

16. Ino ty soa rambesentikagne boake amy ty fahatakarantikagne ty faminaniagne miomba ty Firenena Mikambagne naho ty hiafarà i Babilona Lahibey?

 ¹⁶ Nagnino o faminaniagne rehoe ro mahasoa antikagne? Ty fisia ty Firenena Mikambagne naho ty fihegna ty ndaty manohagne o fivavahan-disò, le magnaporofo tie miaigne amy ty andro fara’e tika. Maregne fa, fa miharitse i rano agn’ohatse manohagne i Babilonay, faie tsy izay ty haharava aze. Nirehafegne taloha teo tie, hatao i Jehovah agnate fo i “mpanjaka foloy” ao ndra i mpitondra manohagne o Firenena Mikambagneo rey “ty hagnatanterake ty heve’e.” Ho tampoke amy ty ndaty magneran-tane ty handravà o firenenao o fivavahan-disò. * (Apok. 18:8-10) Hisy voka’e lahibey amy ty ndaty iaby o fandravagne i Babilona Lahibey iohoe, sady va’e tena hihasarotse ty fiaignagne. Faie misy anto’e roe farafahakede’e mahavy ty vahoa i Jehovah ho falefale avao. Voaloha’e, tsy ho eo sasa o fivavahan-disò, i fahavalo ty vahoan’Agnahare fa elay. Faharoe, kede sisa i fandrombahagne antika amy ty fandravagne ty tontolo raty toỳ.​—Lioka 21:28.

17-18. a) Inogne ty raha toko’e hataontika mba hagnamafesagne avao ty finoantika? b) Inogne ty hodinehentikagne amy ty lahatsoratse magnarake?

¹⁷ Naminany ty Daniela tie “hitombo bey” ty “tena fahalalagne.” Le izay vata’e ty raha misy. Nanjare takantikagne ohatse ty faminaniagne tanterake amo o androntikagne zao. (Dan. 12:4, 9, 10) Ty fahatanteraha i faminaniagne rey le mahavy antika tena hieke i Jehovah naho ty Saontsi’e. (Isaia 46:10; 55:11) Hamafeso avao areke ty finoa’o, le ianaro soa ty Soratse Masigne, sady ampeo ka ty hafa mba hifandrambe maifitse amy i Jehovah. Hiaro ze matoky aze tanterake reke, sady homei’e ‘fiadanagne nainai’e’ iareo.​—Isaia 26:3.

¹⁸ Amy ty lahatsoratse magnarake tika le handineke ty faminaniagne miomba ty fiangonagne Kristiana amy ty fotoa ty fara’e. Naho fa mianatse irey tika, le hotreantika tie fa miaigne amy ty andro fara’e tikagne. Hagnente porofo ka tika tie mitarike o mpanonjohy ty lia’eo ty Jesosy, i Mpanjakantikagney.