1, 2. Inogne ty raha toko’e hodinehe’o naho fa nisintake ty fivavahan-diso rehe, sady nagnino ty fandinehagne izay ro tsy toko’e hatao’o ambanen-draha?

INOGNE ty hatao’o naho fa fanta’o tie nagniligna o ndaty poizigne ty vovogne fantsaka’o rano? Azo antoke fa hagnoho-doza amy ty fiai’o zay sady le avy le hipay vovogne hafa malio rehe. Ndra tie fa nahatrea vovogne malio rehe, le va’e mbe hivali-doha avao tie: ‘Kera o ahò fa voapoizigne?’

² Hoe voapoizigne ka ty fivavahan-diso. Mirehake ty Baiboly fa misy fampianaragne naho fomba maloto ty agnate’e ao. (2 Korintianina 6:17) Toko’e hisintake boake amy i “Babylona Jabajaba”, ndra ze fivavahan-diso magneneke ty tane toy rehe. (Apokalypsy 18:2, 4) Isaoragne rehe naho fa nanao izay. Faie tsy ampe ty miakatse ndra misintake amy ty fivavahan-diso. Toko’e handineke rehe tie: ‘Kera raho mbe magnorike ty raha anoe ty fivavahan-diso?’ Dineho ty ohatse retoagne.

3. a) Inogne ty rehafe ty Baiboly miomba ty fampiasàgne sare masigne, sady nagnino ty fagnorihagne ty fivazohoan’Andrianagnahare ro sarotse amy ty ndaty ila’e? b) Toko’e hatao’o akore ze raha anagna’o mifandrambe amy ty fivavahan-diso?

³ Fa an-tao’e maro ty nanagna ty ndaty ila’e sare masigne ndra alitara kedekede an-tragno’e ao. Manahake izay ka vao rehe? Naho fa zatse nanao izay rehe, le va’e ho hafahafa ama’o ty tsy hampiasa raha trea maso, naho fa mivavake aman’Andrianagnahare. Va’e fa milenteke am-po’o ao ty hatea’o o raha rehoe. Faie anjaran’Andrianagnahare ty misaontsy ty fomba hivavahagne ama’e. Mirehake ty Baiboly fa tsy teà’e ty hampiasantikagne sare masigne. (Vakio Eksodosy 20:4, 5; Salamo 115:4-8; Isaia 42:8; 1 Jaona 5:21) Magnorike ty fivavahagne maregne tikagne naho mamotepoteke ze raha mifandrambe amy ty fivavahan-diso. Toko’e hanahake ty fivazohoa i Jehovah o raha rehoe rehe, sady hihevetse aze ho “mampangorìgne.”—Deoteronomia 27:15.

4. a) Akore ty ahafantarantikagne fa motso antoke ty fivavahagne amy ty ndaty fa nimate? b) Nagnino ty fifandrambesagne amy ty fagnahy raty ro nandrarà i Jehovah ty mpanompo’e?

 ⁴ Fa fomba mahazatse ty fivavahan-diso maro ty mivavake amy ty ndaty fa nimate. Taloha ty nianara ty ndaty ila’e ty hamarenagne agnate Baiboly ao, le nino iareo fa mbe velogne akalo-driake agne ty ndaty mate sady mbe mitahy ndra magnisy raty ty ndaty velogne. Va’e nikezake mafe rehe tie taolo mba hihalaly amo o ndaty nimateo. Nianara’o amy Toko faha-6 ao, fa tsy misy raha rendre’e ty ndaty naho fa mate. Ho motso antoke ty kezake atao mba hifandrambesagne amy iareo. Naho ty maregne, le boake amo o demoniao ze hafatse nao nirehafe ty ndaty fa nimate. Izay ty nahavy i Jehovah nandrara o Isiraelitao tsy hirehake ndra hifandrambe amy ty fagnahy raty.—Vakio Deoteronomia 18:10-12.

5. Inogne ty toko’e hatao’o naho nampiasa sare masigne rehe tie taolo, ndra nivavake tamy ty ndaty fa nimate?

⁵ Inogne hinane zay ty toko’e hatao’o, naho nampiasa sare masigne ndra nivavake tamy ty ndaty fa nimate rehe tie taloha? Vakio naho dineho ze andalan-teny agnate Baiboly ao ahatreavagne ty fivazohoan’Andrianagnahare ty miomba izay. Mivavaha amy i Jehovah sanandro sady rehafo ama’e fa magniry hagnorike ty fivavahagne maregne rehe. Mangataha ama’e rehe mba ho hambagne amy ty vetsevetse’e ty azo.—Isaia 55:9.

6, 7. a) Fete inogne ty firehafagne o Kirisimasio, sady nankalaza aze vao ty mpiana i Jesosy tamy ty taonjato voaloha’e? b) Nifandrambe tamy ty inogne ty fankalazagne andro niterahagne tamy ty andro o mpiana i Jesosio?

⁶ Va’e handoto ty fivavaha ty ndaty raike ty fanoagne fete mifandrambe amy ty fivavahan-diso. Dineho, ohatse ty miomba o Kirisimasio. Nao fankalazagne ty niterahagne i Jesosy Kirisity o fete iohoe. Izay ty mahavy ze fivavahagne manao aze ho Kirisitianagne mankalaza aze. Faie tsy misy rehake  magnamaregne tie nankalaza aze ty mpiana i Jesosy tamy ty taonjato voaloha’e. Hoe ty boke Fiatombohagne Masigne ze Raha Laleke (angilé): “Tsy nisy nahafantatse ty date maregne niterahagne i Kirisity, tagnate ty roanjato taogne tafara ty niterahagne aze, sady tsy ampe ty ndaty te hahafantatse izay.”

⁷ Tsy ho nankalaza ty taogne niterahagne i Jesosy ka i mpiana’e rey ndra tie nahafantatse ty date maregne niterahagne aze. Nagnino? Nihevetse ty Kirisitianagne taolo fa “raha fanoe ty ndaty mpanao masimasy ty fanoagne fete amy ty andro niterahagne”, hoe ty boke Ty Fangalan-kilala ty Tontolo Toy (angilé). Mpitondra fanjakagne roe avao ty rehafe ty Baiboly fa nankalaza ty andro niterahagne aze. Sambe tsy mpanompo i Jehovah iareo. (Genesisy 40:20; Marka 6:21) Nankalazaegne ka ty andro niterahagne o andrianagnahare disò. Isake 24 Mey o Romanao nankalaza i Diane andrianagnahare ampela, le 25 Mey ka ty nanoagne ty ahy i Apollon andrianagnahare masoandro. Izay ty magnamaregne fa nifandrambe tamy ty fanoagne masimasy ty fankalazagne ty andro niterahagne fa tsy fanao Kirisitianagne.

8. Hazavao fa mifandrambe amy ty finoanoam-pahatane ty fankalazagne andro niterahagne?

⁸ Misy anto’e hafa ka tsy nankalazà o Kirisitianagne voaloha’e reo ty andro niterahagne i Jesosy. Va’e fa nifanta iareo tie nifandrambe tamy ty finoanoam-pahatane ty fankalazagne izay. Ohatse: Maro amy ty Girike naho ty Romana taolo ty nino fa isake tie nisy ndaty terake, le nisy fagnahy nagnatreke teo sady o fagnahy iohoe ty niaro i ndatỳ amparake ty iaigna’e. Hoe ty boke Talilin-drazagne Miomba ty Andro Niterahagne (angilé): “Nisy fifandrambesagne hafahafa tamo o fagnahy iohoe naho ty andrianagnahare terake tamy ty andro niterahagne i ndatỳ.” Azo antoke fa tsy hahafale i Jehovah ty fete nao ankalazagne i Jesosy, faie afangaro amy ty finoanoam-pahatane. (Isaia 65:11, 12) Nagnino ty ankamaroa o ndatio ie manao Kirisimasio?

9. Inogne ty anto’e nijobognagne ty 25 Desambera ho fankalazagne ty andro niterahagne i Jesosy?

⁹ Tsy nisy ndaty nankalaza ty 25 Desambera ho andro niterahagne i Jesosy, naho tsy le tan-jato tao’e tafara ty nimateza’e. Faie hoe volagne Okotobera ty niterahagne aze, fa tsy tamo o date iohoe. * Inogne ty anto’e nijobognagne ty 25 Desambera? Va’e ‘te hampifanandrife o date iohoe tamy ty fankalazà ty Romana mpanao masimasy ty “fiboaha ty masoandro tsy mete rese” ’, o ndaty nanao ty vata’e ho Kirisitianagne reo. (Ty Fangalan-kilala Britannica Vaovao, angilé) Tsy le nisy masoandro loatse naho fa asotry, le nanao fete ty mpanao masimasy tamy io mba hiheregna ty fiboaha ty hafanagne naho ty hazavàgne. Ninoa iareo fa nanomboke niheregne i masoandroy naho fa 25 Desambera. Mba hahavy ty mpanao masimasy hiova finoagne, le nankalazae ty mpitarike fivavahagne o date iohoe, faie sare navali’e ho fete “kirisitianagne.” *

10. Inogne ty anto’e tsy nankalazà ty ndaty ila’e taolo Kirisimasy?

¹⁰ Fa ela ty nahafantaragne fa boake amy ty mpanao masimasy ty fankalazagne Kirisimasy. Rinara ty fankalazagne aze, tamy ty faritse Angiletera naho ty faritse ila’e Amerike agne tamy ty taogne 1600, fa tsy agnate Baiboly ao o fete iohoe. Ndra tie tan-tragno’e ao avao ty ndaty tamo o andro iohoe fa tsy niasa, le fa nampandoaegne lamandy.  Faie nanjary maro tea indraike o fete fa ela bey iohoe tafara tatoy, sady nitovogne fomba hafa ka. Nanjary maro tea indraike ty Kirisimasy sady mbe mankalaza aze ty ankamaroa ty tane toy. Faie ze ndaty te hampifale an’Andrianagnahare tsy mankalaza aze fa mifandrambe amy ty fivavahan-diso o fete iohoe. Tsy manao fete hafa boake amy ty mpanao masimasy ka iareo. *

11. Inogne ty anto’e ankalazà ty ndaty ila’e fete, faie inogne hey ty raha toko’e hataontikagne voaloha’e?

¹¹ Misy ty magneke fa boake amy ty mpanao masimasy ty fete ila’e. Agnisa izay ty Kirisimasy, faie mihevetse iareo fa tsy raty ty mankalaza aze. Tsy mieretseretse hanao masimasy ty ankamaroa ty ndaty mankalaza aze. Io ka ty andro mba iharoa i hasaveragnagney. Izay ka vao ty heve’o? Naho izay ty azo, le va’e ty hatea longo ro mahavy azo hihevetse tie sarotse ty magnorike ty fivavahagne maregne, fa tsy ty hatea ty fivavahan-diso. Matokisa rehe fa teà i Jehovah hifandrambe soa amy ty longo’o. Naho ty maregne toe ie ty nampisy o keleiagneo. (Efesianina 3:14, 15) Mahazo mifandrambe soa amy ty longo’o rehe, faie amy ty fomba iteà i Jehovah aze. Izao ty nirehafe i apositoly Paoly fa toko’e hataontikagne voaloha’e: “Fantaro lognandro ze teà i Andriatompo.”—Efesianina 5:10.

12. Hazavao amy ty ohatse fa tsy toko’e hanao fombafomba ndra fete nisy fiatomboha’e raty tikagne.

¹² Va’e mieretseretse rehe tie tsy mitovy tamy ty taloha ty anto’e ankalazà ty ndaty amy hinane zao o fete rehoe. Misy dika’e vao ty niatomboha o feteo? Eka! Intoy misy ohatse: Naho ohatse zao rehe nahatrea bombògne agnate ty fagnarian-drano maloto. Hitsimoke aze hohane’o vao rehe? Tsy hanao izay rehe fa maloto i bombògney! Manahake izay ka  o feteo. Va’e ho fanjaka ty manao aze, faie maloto ty toeragne niboaha’e. Toko’e hanahake Isaia mpitoky tikagne naho te hagnorike ty fivavahagne maregne. Hoe reke tamo o mpivavake vata’eo: “Ko mitsapa ze maloto.”—Isaia 52:11.

13. Inogne iaby ty raha sarotse va’e hiseho naho fa tsy mankalaza ty fete ila’e rehe?

¹³ Va’e hisy raha sarotse hiseho naho fa tsy hankalaza ty fete ila’e rehe. Va’e ho latsa ty mpiharo miasa ama’o naho tsy mandrambe anjara amy ty fete ila’e anoegne am-piasagne agne rehe. Akore naho misy magnomey raha azo naho fa Kirisimasy? Tsy mete vao ty mandrambe aze? Akore ka naho tsy mitovy finoagne ama’o ty vali’o? Inogne ty toko’e hatao’o mba hahavy ty ana’o tsy hanahelo, ndra tie tsy mankalaza ty fete ila’e nareo?

14, 15. Inogne ty toko’e hatao’o naho misy manao arahaba ndra misy magnomey raha azo?

¹⁴ Toko’e hahay hampitsahatsahatse tikagne mba hahafantaragne ze toko’e hatao amy ty raha miseho tsikiraidraike. Naho ohatse misy manao azo arahaba, le valeo tihoe avao tie misaotse. Akore ty atao naho ndaty fa mifagnosehose ndra mpiharo miasa ama’o ty manao izay? Va’e ho maro ty raha ho hazavae’o ama’e, faie tsahatsaharo avao. Hoe ty Baiboly: “Manoa rehake fanjaka naho mafiry sira lognandro, soa tie ho hai’areo ty mamale ty ndaty tsikiraidraike.” (Kolosianina 4:6) Mitaoa soa tsy mone tsy hiasy ndaty sady tsahatsaharo ty fagnazavagne ze raha inoa’o. Hazavao soa fa tsy i raha meigne azoy ndra i fiharoagney ro tsy teà’o, faie ndraleo’o amy ty andro hafa ty anoagne izay.

¹⁵ Akore naho misy magnomey raha azo? Ty raha miseho avao ty ahafantaragne aze. Va’e hirehake i ndatỳ tie: “Fantako rehe tie tsy mankalaza ty fete toy, faie teàko homeigne azo avao toy.” Va’e hanao tihoe ty eretsere’o tie tsy raha mankalaza i fetey raho ndra tie mandrambe itoy. Toko’e ho hazavae’ o amy i ndatỳ, naho mbe tsy mahafantatse ty raha inoa’o reke tie tsy mankalaza i fetey rehe. Izay ty hahafantara’e ty anto’e tsy agnomea’o raha aze ndra tie nandrambe ty raha nimei’e rehe. Ndraleo tsy mandrambe ty raha mei’e, naho fa fantatse tie hitsapa hevetse reke. Ohatse, tsapa hevetse miomba tihoe tsy midare ty raha inoa’o rehe ndra atakalo’o raha hafa ty finoa’o.

16. Akore ty hahaia’o manahatsahatse miomba ty fanoagne fete?

¹⁶ Akore ty atao naho tsy miharo finoagne ama’o ty keleia’o? Mahaia manahatsahatse. Tsy toko’e hifandiedietse amy ze fombafomba ndra fete ankalazae ty longo’o rehe. Engao hanagne ty heve’e reke, naho teà’o henga’e hanagne ty heve’o ka rehe. (Vakio Matio 7:12.) Ko atao ze raha va’e hahavy azo handrambe anjara amy i fetey. Faie mahaia manahatsahatse naho misy raha tsy mifanandrife amy i fetey loatse. Toko’e hanao ze hampalio ty vetsevetse’o rehe.—Vakio 1 Timoty 1:18, 19.

17. Inogne ty raha toko’e hatao’o mba hahavy ty ana’o tsy hanahelo naho fa mahatrea ty ndaty hafa manao fete?

¹⁷ Inogne ty toko’e hatao’o mba tsy hanahelo ty ana’o, naho fa tsy mankalaza ty fete andrarà ty Baiboly? Maro ty raha toko’e hatao’o amy ty andro hafa. Misy rae naho rene ila’e mipay andro hafa hagnomean-draha ty ana’e. Agnisa ty raha fanjaka tsy misy hoe’e azo’o meigne ty ana’o ty andro’o naho ty hatea’o aze.

18. Nagnino ty fagnatrehagne fivoriagne ro hagnampe azo hagnorike ty fivavahagne maregne?

¹⁸ Misintaha amy ty fivavahan-diso rehe, le magnoriha ty fivavahagne maregne, naho te hampifale an’Andrianagnahare. Inogne iaby ty agnisa izay? Hoe ty Baiboly: “Andao tika hisafiry ty hifampagnosihan-tikagne aman-katea naho am-pitolognagne soa, le tsy hahafoe ty fiharoantikagne mivory,  manahake ty ila’e fa zatse tsy mivory, fa hifampionogne, somandrake tie fa trea’areo tie mihamarine i andro zay.” (Hebreo 10:24, 25) Andro mahafale anompoagne an’Andrianagnahare amy ty iteà’e aze ty fivoriagne kirisitianagne. (Salamo 22:22; 122:1) ‘Mifampionogne’ ty Kirisitianagne maregne naho fa mivory.—Romanina 1:12.

19. Inogne ty anto’e toko’e hirehafa’o ze raha nianara’o agnate Baiboly ao?

¹⁹ Magnorike ty fivavahagne maregne ka rehe, naho mirehake ama o ndaty ty raha nianara’o agnate Baiboly ao tamy ty Vavaolombelo i Jehovah. Ndaty maro ty miselekaigne naho mitaraigne amy ty haratiagne misy amy ty tontolo toy. Va’e mahafantatse ndaty manahake izay varagne rehe. Nagnino naho rehafe’o ama’e ty fampitamagne rehafe ty Baiboly miomba ty hoavy? Hihegne ty fagniria’o hankalaza ty fete anoe ty fivavahan-diso naho miharo amy ty Kirisitianagne vata’e rehe sady mirehake miomba ty raha fanjaka nianara’o tagnate Baiboly ao. Matokisa fa ho sambatse vata’e rehe sady hahazo fitahiagne maro, naho magnorike ty fivavahagne maregne.—Malakia 3:10.