Hagnente ty agnate’ao

NISY NAMOROGNE VAO?

Ty Fahaia o Dofin-eo Mampiasa Onjam-peo

Ty Fahaia o Dofin-eo Mampiasa Onjam-peo

 Mahay mamoake feo mipoake kedekede naho fioke isan-karaza’e o dofin-eo. Tsanogne’e naho fa avy eo ty fagnàko i feoy mba hahafaha’e mandehandeha naho mamantatse ty magnodidigne aze. Nahatrea hevetse o manam-pahaiagneo naho fa nandineke ty fahaia o dofin lava vavao (Tursiops truncatus). Voafetra avao ty vita o fitaovagne mpamantatse raha agnate rano agneo tie amy hinane zao, sady te hagnasoa izay iareo.

 Dineho zao: Ty onjam-peo aboa o dofin-eo ty magnampe aze hahatrea ze fiagne mietake agnate faseke ey naho hagnambake ze fiagne amo o vatò ey. Rehafe i Keith Brown, manam-pahaiagne amy ty oniverisite i Heriot-Watt, a Édimbourg, a Ekosy agne, fa “amy ty folo metatse agne”, le fa hay o dofin-eo tie “rano tsotra sa rano masira sa rano mamy marihetse sa gazoaly ndra petroly ndra esansy ty agnate ty raha raike ao.” Te hamboatse fitaovagne mahavita raha mitovitovy amy izay ka o manam-pahaiagneo.

Amy ty folo metatse agne le fa hay o dofin-eo tie inogne ty agnate ty raha raike ao

 Nidinehe o manam-pahaiagneo tie akore ty atao o dofin-eo naho fa mamoake feo, le akore ty atao’e naho fa mitsanogne, sady alae iareo tahake zay. Nahavita fitaovagne elektronike bey pitsopitso’e ombe agnate ty vigne lavalava tsy ampe metatse raike ao iareo noho ze raha zay. Afehe amy ty raha lavalava i rahay, le igne ro magnaramaso ty ambane riake agne naho magnente ty raha ambane tane agne. Va’e ho fily io ndra tiò. Faie tsy mikasike ireo i rahay fa mandineke boake lavitse avao. Trea i ndaty mpamboatse i fitaovagney rey tie afake mampiasa i rahay ze orinasa mpamboatse gazoaly ndra petroly ndra esansy naho gaze. Amy izay hihamaro ty fagnazavagne voavory o fitaovagne fa ampiasaegne amy izaò. Hagnampe o teknisianao zay mba hahatrea tie aia ty toeragne mete soa azo ametrahagne fitaovagne agnate rano agne. Amy izay ka hotrea’e tie misy simba i fitaovagne rey, ohatse, misy riatse ty tombo i fitaovagne famboaragne gazoaly ndra petroly ndra esansy rey. Natao ka io amy izay hotrea’e hatrake amy tihoe inogne ty manentsegne ty tiò ambane agne.

 Akore ty heve’o? Vokatse ty evolisiona vao ty fahaia o dofin-eo sa nisy namorogne?