1-3. Ni adui gani anayetukimbiza sisi sote, na kwa nini kujifunza mambo ambayo Biblia inafundisha kutatufariji?

WAZIA kwamba unamkimbia adui mkatili. Anakushinda kwa nguvu na mbio. Unajua kwamba hana huruma kwa sababu umemwona akiwaua baadhi ya rafiki zako. Kadiri unavyokimbia ndivyo anavyozidi kukukaribia. Yaonekana hakuna tumaini. Hata hivyo, kwa ghafula, mtu fulani anatokea ili kukuokoa. Ana nguvu nyingi zaidi kuliko adui yako, naye anaahidi kukusaidia. Ni jambo lenye kufariji kama nini!

² Kwa njia fulani, wewe unakimbizwa na adui wa aina hiyo. Sisi sote tunakimbizwa naye. Kama tulivyojifunza katika sura iliyotangulia, Biblia inasema kifo ni adui. Hakuna yeyote anayeweza kukishinda. Wengi wetu tumemwona adui huyo akiwaua watu tunaowapenda. Lakini Yehova ana nguvu nyingi zaidi kuliko kifo. Yeye ndiye Mwokoaji mwenye upendo na tayari ameonyesha kwamba anaweza kumshinda adui huyo. Naye anaahidi kwamba atamharibu kabisa adui huyo, yaani, kifo. Biblia inafundisha hivi: “Adui wa mwisho atakayeangamizwa ni kifo.” (1 Wakorintho 15:26) Hiyo ni habari njema!

³ Kwanza, tutazungumzia matokeo ya kifo. Kufanya hivyo kutatusaidia kuthamini tumaini fulani lenye kupendeza. Yehova anaahidi kwamba wafu wataishi tena. (Isaya  26:19) Watarudishwa kwenye uhai tena. Hilo ndilo tumaini la ufufuo.

4. (a) Hisia za Yesu mtu anapokufa zinatusaidiaje kuelewa hisia za Yehova kuhusu kifo? (b) Yesu alikuwa na marafiki gani wa pekee?

⁴ Je, umewahi kufiwa? Huenda ukalemewa na uchungu, huzuni, na kuhisi kwamba huna la kufanya. Nyakati kama hizo tunahitaji kutafuta faraja katika Neno la Mungu. (2 Wakorintho 1:3, 4) Biblia hutusaidia kuelewa jinsi Yehova na Yesu wanavyohisi kuhusu kifo. Yesu aliyekuwa na hisia kama za Baba yake, alielewa uchungu wa kufiwa. (Yohana 14:9) Yesu alipokuwa Yerusalemu, alikuwa akimtembelea Lazaro na dada zake, Maria na Martha, ambao waliishi katika mji wa Bethania uliokuwa karibu. Wakawa marafiki wakubwa. Biblia inasema: “Yesu alimpenda Martha na dada yake na Lazaro.” (Yohana 11:5) Hata hivyo, kama tulivyojifunza katika sura iliyotangulia, Lazaro alikufa.

5, 6. (a) Yesu alitendaje alipokuwa na familia na rafiki za Lazaro waliokuwa wakiomboleza? (b) Kwa nini huzuni ya Yesu inatutia moyo?

⁵ Yesu alihisije rafiki yake alipokufa? Masimulizi hayo yanaonyesha kwamba Yesu aliungana na familia na rafiki za Lazaro walipokuwa wakimwombolezea. Yesu alipowaona, alilemewa na hisia. “Akaugua rohoni na kutaabika.” Kisha masimulizi hayo yanaendelea kusema kwamba ‘Yesu alitokwa na machozi.’ (Yohana 11:33, 35) Je, huzuni ya Yesu ilimaanisha kwamba hakuwa na tumaini? Hapana. Yesu alijua kwamba jambo la kupendeza lilikuwa karibu kutukia. (Yohana 11:3, 4) Hata hivyo, alihisi uchungu na huzuni ambayo hutokana na kifo.

⁶ Kwa njia fulani, huzuni ya Yesu inatutia moyo. Inatufundisha kwamba Yesu na Baba yake Yehova, wanachukia kifo. Lakini Yehova Mungu anaweza kumpiga na kumshinda adui huyo! Na tuone kile ambacho Mungu alimwezesha Yesu kufanya.

7, 8. Kwa nini huenda watu hawakufikiri kwamba Lazaro angeweza kuishi tena, hata hivyo Yesu alifanya nini?

⁷ Lazaro alikuwa amezikwa pangoni, naye Yesu aliamuru jiwe lililokuwa kwenye mwingilio wa pango liondolewe. Martha alipinga kwa kuwa siku nne zilikuwa zimepita, na haikosi mwili wa Lazaro ulikuwa umeanza kuoza. (Yohana 11:39) Kwa maoni ya mwanadamu, hakukuwa na tumaini lolote.

⁸ Jiwe likaondolewa na Yesu akapaaza sauti: “Lazaro, njoo huku nje!” Ikawaje? “Huyo mtu aliyekuwa mfu akatoka.” (Yohana 11:43, 44) Je, unaweza kuwazia shangwe ya watu waliokuwapo? Iwe Lazaro alikuwa ndugu yao, mtu wa ukoo, au jirani yao, walijua kwamba alikuwa amekufa. Hata hivyo, mtu yuleyule waliyempenda, sasa alikuwa amesimama kati yao. Huenda hilo lilionekana kuwa jambo lisilowezekana. Bila shaka wengi wao walimkumbatia Lazaro kwa shangwe. Huo ulikuwa ushindi ulioje juu ya kifo!

9, 10. (a) Yesu alionyeshaje Chanzo cha nguvu alizotumia kumfufua Lazaro? (b) Kusoma masimulizi ya Biblia kuhusu ufufuo kuna faida gani?

⁹ Yesu hakudai kwamba alifanya muujiza huo wenye kustaajabisha kwa nguvu zake. Katika sala aliyotoa kabla ya kumwita Lazaro, Yesu alionyesha waziwazi kwamba Yehova ndiye Chanzo cha nguvu alizotumia. (Yohana 11:41, 42) Hiyo haikuwa mara ya kwanza kwa Yehova kutumia nguvu zake kwa njia hiyo. Ufufuo wa Lazaro ni mmoja tu kati ya miujiza tisa ya ufufuo iliyorekodiwa katika Neno la Mungu. * Inafurahisha kusoma na kujifunza masimulizi hayo. Yanatufundisha kwamba Mungu hana ubaguzi, kwa kuwa waliofufuliwa walitia ndani watoto kwa watu wazima, wanaume kwa wanawake, Waisraeli na watu wasio Waisraeli. Na ni shangwe iliyoje inayotajwa katika masimulizi hayo! Kwa mfano,  Yesu alipomfufua msichana mdogo, wazazi wake ‘walikuwa na shangwe kubwa.’ (Marko 5:42) Kwa kweli, Yehova alikuwa amewapa sababu ya kushangilia ambayo hawangesahau kamwe.

¹⁰ Bila shaka, watu waliofufuliwa na Yesu walikufa tena. Je, hilo linamaanisha kwamba hakukuwa na maana yoyote ya kuwafufua? Hapana. Masimulizi hayo ya Biblia yanathibitisha kweli muhimu na yanatupa tumaini.

11. Masimulizi kuhusu ufufuo wa Lazaro yanathibitishaje ukweli wa Mhubiri 9:5?

¹¹ Biblia inafundisha kwamba wafu “hawajui lolote kamwe.” Hawako hai wala hawaendelei kuishi mahali pengine. Masimulizi kuhusu Lazaro yanathibitisha jambo hilo. Alipofufuliwa, je, Lazaro aliwasisimua watu kwa kuwaeleza mambo aliyoona mbinguni? Au je, aliwaogopesha kwa kuwasimulia mambo yenye kutisha kuhusu moto wa mateso? Hapana. Biblia haisemi kwamba Lazaro alisema mambo hayo. Kwa siku nne alizokuwa amekufa ‘hakujua lolote kamwe.’ (Mhubiri 9:5) Lazaro alikuwa amelala usingizi katika kifo.—Yohana 11:11.

12. Kwa nini tunaweza kuwa na hakika kwamba kwa kweli Lazaro alifufuliwa?

¹² Masimulizi kuhusu Lazaro yanatufundisha pia kwamba ufufuo ni jambo halisi, wala si hadithi tu. Yesu alimfufua Lazaro mbele ya watazamaji wengi. Hata viongozi wa kidini ambao walimchukia Yesu hawakupinga kwamba muujiza huo haukutukia. Badala yake, walisema: “Tufanye nini, kwa sababu mtu huyu [Yesu] anafanya ishara nyingi?” (Yohana 11:47) Watu wengi walienda kumwona mtu huyo aliyekuwa amefufuliwa. Kwa hiyo, wengi zaidi wakamwamini Yesu. Kufufuliwa kwa Lazaro kuliwathibitishia kwamba Yesu alikuwa ametumwa na Mungu. Huo ulikuwa uthibitisho  wenye nguvu sana hata viongozi fulani wa dini ya Kiyahudi wenye mioyo migumu wakapanga njama ya kumuua Yesu na Lazaro.—Yohana 11:53; 12:9-11.

13. Kwa nini tunaweza kuamini kwamba kwa kweli Yehova atawafufua wafu?

¹³ Je, kuamini kwamba watu wanaweza kufufuliwa ni ndoto tu? Hapana, kwa kuwa Yesu alifundisha kwamba siku moja “wale wote waliomo ndani ya makaburi” watafufuliwa. (Yohana 5:28) Yehova ndiye Chanzo cha uhai wote. Basi, si vigumu kuamini kwamba anaweza kuurudisha uhai tena. Ni kweli kwamba Yehova atawafufua wafu walio katika kumbukumbu lake. Je, anaweza kuwakumbuka wapendwa wetu waliokufa? Kuna nyota zisizo na hesabu angani, lakini Mungu huziita zote kwa majina! (Isaya 40:26) Kwa hiyo, Yehova Mungu anaweza kukumbuka habari zote kuhusu wapendwa wetu waliokufa, naye ana uwezo wa kuwafufua.

14, 15. Kama Ayubu alivyosema, Yehova anahisije kuhusu kuwafufua wafu?

¹⁴ Hata hivyo, Yehova anahisije kuhusu kufufua wafu? Biblia inafundisha kwamba anatamani kuwafufua. Mwanamume mwaminifu Ayubu aliuliza hivi: “Mtu akifa, je, anaweza kuishi tena?” Ayubu alikuwa akizungumzia kuhusu kungoja kaburini mpaka wakati ambapo Mungu angemkumbuka. Alimwambia Yehova: “Utaita, na mimi mwenyewe nitakujibu. Kwa kuwa utaitamani sana kazi ya mikono yako.”—Ayubu 14:13-15.

¹⁵ Hebu fikiria! Yehova anatamani sana kuwafufua wafu. Je, haichangamshi kujua kwamba Yehova anahisi hivyo? Lakini ufufuo wa wakati huo utakuwaje? Ni nani watakaofufuliwa, nao watakuwa wapi?

16. Wafu watakaofufuliwa wataishi katika hali gani?

¹⁶ Masimulizi ya Biblia kuhusu ufufuo hutufundisha  mengi kuhusu ufufuo ujao. Watu waliofufuliwa hapa duniani waliungana tena na wapendwa wao. Katika ufufuo ujao hali itakuwa bora hata zaidi. Kama tulivyojifunza katika Sura ya 3, Mungu alikusudia dunia yote iwe paradiso. Kwa hiyo, wafu hawatafufuliwa waishi katika ulimwengu wenye vita, uhalifu, na magonjwa. Wataishi milele katika dunia hii kwa amani na furaha.

17. Ni nani watakaofufuliwa?

¹⁷ Ni nani watakaofufuliwa? Yesu alisema kwamba “wote waliomo ndani ya makaburi ya ukumbusho wataisikia sauti yake [Yesu] na kutoka.” (Yohana 5:28, 29) Vivyo hivyo, andiko la Ufunuo 20:13 linasema: “Bahari ikawatoa wale wafu waliokuwa ndani yake, na kifo na Kaburi [“Hadesi,” kielezi-chini] vikawatoa wale wafu waliokuwa ndani yake.” “Hadesi” ni kaburi. (Soma nyongeza “Sheoli na Hadesi Zinamaanisha Nini?”) Kaburi hilo litabaki tupu. Mabilioni ya watu wanaopumzika humo wataishi tena. Mtume Paulo alisema: “Kutakuwa na ufufuo wa waadilifu na wasio waadilifu pia.” (Matendo 24:15) Hilo linamaanisha nini?

18. “Waadilifu” watakaofufuliwa wanatia ndani nani, na tumaini hilo linaweza kuwa na matokeo gani maishani mwako?

¹⁸ “Waadilifu” wanatia ndani watu wengi walioishi kabla ya Yesu kuja duniani ambao tunasoma juu yao katika Biblia. Huenda ukamfikiria Noa, Abrahamu, Sara, Musa, Ruthu, Esta, na wengine wengi. Baadhi ya wanaume na wanawake hao wenye imani wanazungumziwa katika Waebrania sura ya 11. Lakini “waadilifu” pia wanatia ndani watumishi wa Yehova wanaokufa siku zetu. Kwa kuwa tuna tumaini la ufufuo, hatuogopi kufa.—Waebrania 2:15.

19. Ni nani “wasio waadilifu,” na Yehova amewaonyesha fadhili kwa kuwapa nafasi ya kufanya nini?

¹⁹ Vipi wale wote ambao hawakumtumikia wala kumtii Yehova kwa sababu hawakupata kumjua? Mabilioni hayo ya watu “wasio waadilifu” hawatasahauliwa. Wao pia watafufuliwa na kupewa nafasi ili wajifunze kumhusu Mungu  wa kweli na kumtumikia. Kwa kipindi cha miaka elfu moja, wafu watafufuliwa na kupewa nafasi ya kumtumikia Yehova pamoja na wanadamu waaminifu duniani. Kitakuwa kipindi kizuri ajabu! Biblia inakiita kipindi hicho Siku ya Hukumu. *

20. Gehena ni nini, na ni nani wanaoenda huko?

²⁰ Je, hiyo inamaanisha kwamba kila mwanadamu ambaye amewahi kuishi atafufuliwa? Hapana. Biblia inasema kwamba baadhi ya wafu wako “Gehena.” (Luka 12:5) Gehena lilitokana na bonde la takataka lililokuwa nje ya jiji la kale la Yerusalemu. Mizoga na takataka ziliteketezwa humo. Wafu ambao miili yao ilitupwa humo walionwa na Wayahudi kuwa hawastahili kuzikwa wala kufufuliwa. Kwa hiyo, kwa kufaa Gehena inawakilisha uharibifu wa milele. Ingawa Yesu atashiriki kuwahukumu walio hai na wafu, Yehova ndiye Hakimu mkuu. (Matendo 10:42) Hatawafufua kamwe watu atakaowahukumu kuwa waovu na wasiotaka kubadilika.

21, 22. (a) Kuna ufufuo gani mwingine? (b) Ni nani aliyekuwa wa kwanza kabisa kufufuliwa akiwa na mwili wa roho?

²¹ Biblia inataja pia ufufuo wa aina nyingine. Watakaopata ufufuo huo wataishi mbinguni wakiwa viumbe wa roho. Ni ufufuo mmoja tu wa aina hiyo unaotajwa katika Biblia, yaani, ule wa Yesu Kristo.

²² Baada ya Yesu kufa akiwa mwanadamu, Yehova hakuruhusu Mwana Wake mwaminifu aendelee kukaa kaburini. (Zaburi 16:10; Matendo 13:34, 35) Mungu alimfufua Yesu, lakini si katika mwili wa kibinadamu. Mtume Petro anaeleza kwamba Kristo “aliuawa katika mwili, lakini akafanywa kuwa hai katika roho.” (1 Petro 3:18) Kwa kweli, huo  ulikuwa muujiza mkubwa. Yesu alikuwa hai tena akiwa mtu wa roho mwenye nguvu! (1 Wakorintho 15:3-6) Yesu ndiye wa kwanza kabisa kupokea ufufuo huo mtukufu. (Yohana 3:13) Lakini siye wa mwisho.

23, 24. “Kundi dogo” lililotajwa na Yesu ni akina nani, na ni wangapi?

²³ Akijua kwamba angerudi mbinguni baada ya muda mfupi, Yesu aliwaambia wafuasi wake waaminifu kwamba ‘angewatayarishia mahali’ huko. (Yohana 14:2) Yesu alisema wale wanaoenda mbinguni ni ‘kundi lake dogo.’ (Luka 12:32) Kikundi hicho kidogo kitakuwa na Wakristo waaminifu wangapi? Mtume Yohana anasema hivi katika Ufunuo 14:1: “Nikaona, na, tazama! Mwana-Kondoo [Yesu Kristo] amesimama juu ya Mlima Sayuni, na pamoja naye 144,000 wakiwa na jina lake na jina la Baba yake limeandikwa juu ya mapaji ya nyuso zao.”

²⁴ Wakristo hao 144,000, kutia ndani mitume waaminifu wa Yesu, watafufuliwa wakaishi mbinguni. Watafufuliwa wakati gani? Mtume Paulo aliandika kwamba wangefufuliwa wakati wa kuwapo kwa Kristo. (1 Wakorintho 15:23) Kama utakavyojifunza katika Sura ya 9, tunaishi katika kipindi hicho cha wakati. Kwa hiyo wachache wanaobaki kati ya wale 144,000 ambao wanakufa leo wanafufuliwa mara moja na kwenda kuishi mbinguni. (1 Wakorintho 15:51-55) Hata hivyo, idadi kubwa ya wanadamu wana tumaini la kufufuliwa na kuishi katika Paradiso duniani wakati ujao.

25. Tutajifunza nini katika sura inayofuata?

²⁵ Naam, kwa kweli Yehova atamshinda adui yetu kifo, atamwondolea mbali milele! (Isaya 25:8) Hata hivyo, huenda ukauliza, ‘Wale wanaofufuliwa na kwenda mbinguni watafanya nini huko?’ Watakuwa sehemu ya serikali nzuri ya Ufalme huko mbinguni. Tutajifunza mengi zaidi kuhusu serikali hiyo katika sura inayofuata.