1, 2. (a) Ni zawadi ya aina gani yenye thamani zaidi kwako? (b) Kwa nini tunaweza kusema kwamba fidia ndiyo zawadi yenye thamani kubwa zaidi ambayo unaweza kupokea?

NI ZAWADI gani bora zaidi ambayo umewahi kupokea? Zawadi muhimu si lazima iwe ya bei ghali. Kwa kweli, thamani ya zawadi haitegemei kiasi cha pesa kilichotumiwa kuinunua. Badala yake, zawadi inapokufurahisha au kutimiza mahitaji muhimu, basi ina thamani kubwa kwako.

² Kati ya zawadi nyingi ambazo ungependa kupokea, kuna moja iliyo bora zaidi kuliko zote. Ni zawadi kutoka kwa Mungu. Yehova ametupatia vitu vingi, lakini zawadi bora zaidi ambayo ametupatia ni dhabihu ya fidia ya Mwana wake, Yesu Kristo. (Mathayo 20:28) Kama tutakavyoona katika sura hii, fidia ndiyo zawadi bora zaidi ambayo unaweza kupokea kwa sababu inaweza kukuletea furaha isiyo na kifani na kuridhisha sana. Kwa hakika, fidia ndiyo wonyesho mkubwa zaidi wa upendo wa Yehova kwako.

3. Fidia ni nini, na tunahitaji kuelewa nini ili tuione fidia kuwa zawadi yenye thamani kubwa?

³ Kwa ufupi, fidia ni njia ya Yehova ya kuwakomboa  au kuwaokoa wanadamu kutokana na dhambi na kifo. (Waefeso 1:7) Ili kuelewa maana ya fundisho hili la Biblia, tunahitaji kufikiria mambo yaliyotokea katika bustani ya Edeni. Tukielewa kile ambacho Adamu alipoteza alipofanya dhambi, ndipo tu tunapoweza kujua kwa nini fidia ni zawadi yenye thamani kubwa kwetu.

4. Adamu angepata faida gani kwa kuwa na uhai mkamilifu?

⁴ Yehova alipomuumba Adamu, alimpa kitu chenye thamani sana, yaani, uhai mkamilifu. Wazia faida ambazo Adamu angepata. Kwa sababu alikuwa na mwili mkamilifu, hangekuwa mgonjwa, hangezeeka, wala kufa. Akiwa mwanadamu mkamilifu, alikuwa na uhusiano wa pekee pamoja na Yehova. Biblia inasema kwamba Adamu alikuwa “mwana wa Mungu.” (Luka 3:38) Kwa hiyo Adamu alifurahia uhusiano wa karibu pamoja na Yehova Mungu, kama ule wa mwana na baba mwenye upendo. Yehova alizungumza na mwanawe, Adamu, hapa duniani, akampa kazi yenye kuridhisha na kumjulisha mapenzi yake.—Mwanzo 1:28-30; 2:16, 17.

5. Biblia inamaanisha nini inaposema kwamba Adamu aliumbwa kwa “mfano wa Mungu”?

⁵ Adamu aliumbwa “kwa mfano wa Mungu.” (Mwanzo 1:27) Hilo halimaanishi kwamba Adamu alikuwa na umbo kama la Mungu. Kama tulivyojifunza katika Sura ya 1 ya kitabu hiki, Yehova ni roho asiyeonekana. (Yohana 4:24) Kwa hiyo, Yehova hana mwili wa nyama na damu. Kuumbwa kwa mfano wa Mungu kunamaanisha kwamba Adamu aliumbwa akiwa na sifa kama za Mungu, kutia ndani upendo, hekima, haki, na nguvu. Adamu alikuwa kama Baba yake katika njia nyingine muhimu, alikuwa na uhuru wa kuchagua. Hivyo, Adamu hakuwa kama mashine ambayo inaweza tu kufanya kazi ambayo imepangiwa ifanye. Badala yake, angeweza kujifanyia maamuzi,  na kuchagua kati ya yaliyo sawa na kosa. Kama angechagua kumtii Mungu, angeishi milele katika Paradiso duniani.

6. Adamu alipoteza nini alipokosa kumtii Mungu, na hilo liliathirije wazao wake?

⁶ Basi, ni wazi kwamba Adamu alipokosa kumtii Mungu na akahukumiwa kifo, alileta hasara kubwa sana. Kwa sababu ya dhambi aliyofanya, alipoteza uhai mkamilifu na faida zake zote. (Mwanzo 3:17-19) Inasikitisha kwamba Adamu alipoteza uhai wake mkamilifu pamoja na wa wazao wake. Neno la Mungu linasema: “Kupitia mtu mmoja [Adamu] dhambi iliingia katika ulimwengu na kifo kupitia dhambi, na hivyo kifo kikaenea kwa watu wote kwa sababu wote walikuwa wamefanya dhambi.” (Waroma 5:12) Ndiyo, sote tumerithi dhambi kutoka kwa Adamu. Kwa hiyo Biblia inasema kwamba ‘alijiuza’ pamoja na wazao wake katika utumwa wa dhambi na kifo. (Waroma 7:14) Adamu na Hawa hawakuwa na tumaini kwa kuwa walikataa kumtii Mungu kimakusudi. Lakini namna gani wazao wao kutia ndani sisi?

7, 8. Fidia inahusisha mambo gani mawili ya msingi?

⁷ Yehova alifanya mpango wa kuwakomboa wanadamu kupitia fidia. Fidia ni nini? Fidia inahusisha mambo mawili ya msingi. Kwanza, fidia ni bei inayolipwa ili kukomboa au kurudisha kitu. Inaweza kulinganishwa na bei inayolipwa ili kumkomboa mtu aliyetekwa nyara vitani. Pili, fidia ni bei inayofunika, au kulipia gharama ya kitu fulani. Ni sawa na bei ambayo mtu hulipa anaposababisha madhara. Kwa mfano, mtu akisababisha msiba, anapaswa kulipa kiasi kinacholingana au kinachotoshana na thamani ya kilichoharibiwa.

⁸ Hasara kubwa aliyotuletea Adamu ingewezaje kulipwa ili tukombolewe kutoka katika utumwa wa dhambi na  kifo? Hebu tuzungumzie fidia ambayo Yehova aliandaa na jinsi inavyoweza kukufaidi.

9. Ni fidia ya aina gani iliyohitajiwa?

⁹ Kwa kuwa uhai mkamilifu wa kibinadamu ulipotea, hakuna mwanadamu yeyote asiye mkamilifu angeweza kuurudisha. (Zaburi 49:7, 8) Kilichohitajiwa ni fidia yenye thamani inayolingana na kilichopotezwa. Hilo linapatana na kanuni hii ya haki kamilifu inayopatikana katika Neno la Mungu: “Nafsi itakuwa kwa nafsi.” (Kumbukumbu la Torati 19:21) Kwa hiyo, ni nini kingeweza kulipia thamani ya nafsi au uhai mkamilifu wa kibinadamu uliopotezwa na Adamu? Kilichohitajiwa ni “fidia inayolingana” ya uhai mwingine mkamilifu wa kibinadamu. —1 Timotheo 2:6.

10. Yehova aliandaaje fidia?

¹⁰ Yehova aliandaaje fidia? Alimtuma mmoja kati ya wana wake wakamilifu wa kiroho aje duniani. Lakini Yehova hakutuma kiumbe yeyote tu wa roho. Alimtuma yule aliyempenda sana, Mwana wake mzaliwa-pekee. (1 Yohana 4:9, 10) Mwana huyo alikubali kwa hiari kuacha makao yake mbinguni. (Wafilipi 2:7) Kama tulivyojifunza katika Sura ya 4 ya kitabu hiki, Yehova alifanya muujiza alipohamisha uhai wa Mwana huyo na kuutia katika tumbo la Maria. Kupitia roho takatifu ya Mungu, Yesu alizaliwa akiwa mwanadamu mkamilifu wala hakuwa chini ya laana ya dhambi.—Luka 1:35.

11. Mtu mmoja angewezaje kuwa fidia kwa ajili ya mamilioni ya watu?

¹¹ Mtu mmoja angewezaje kuwa fidia kwa ajili ya watu wengi, mamilioni ya wanadamu? Kwanza, mamilioni hayo ya wanadamu walipataje kuwa wenye dhambi? Kumbuka kwamba kwa kufanya dhambi Adamu alipoteza uhai mkamilifu  wa kibinadamu wenye thamani sana. Kwa hiyo, hangeweza kuwapitishia wazao wake uhai huo mkamilifu. Badala yake aliwapitishia dhambi na kifo tu. Yesu, ambaye Biblia inamwita “Adamu wa mwisho,” alikuwa na uhai mkamilifu wa kibinadamu wala hakufanya dhambi kamwe. (1 Wakorintho 15:45) Hivyo, Yesu alichukua mahali pa Adamu ili atuokoe. Yesu alilipia dhambi ya Adamu kwa kudhabihu uhai wake mkamilifu na kumtii Mungu kikamili. Hivyo, Yesu akawapa wazao wa Adamu tumaini.—Waroma 5:19; 1 Wakorintho 15:21, 22.

12. Kuteseka kwa Yesu kulithibitisha nini?

¹² Biblia inaeleza kinaganaga kuhusu mateso ambayo Yesu alivumilia kabla ya kufa. Alipigwa mijeledi, akatundikwa kikatili, na kufa kwa maumivu makali juu ya mti wa mateso. (Yohana 19:1, 16-18, 30; Nyongeza “Kwa Nini Wakristo wa Kweli Hawatumii Msalaba Katika Ibada?”) Kwa nini ilikuwa lazima Yesu ateseke sana hivyo? Baadaye tutaona kwamba Shetani alitilia shaka ikiwa Yehova ana watumishi wa kibinadamu wanaoweza kumtumikia kwa uaminifu chini ya majaribu. Kwa kuvumilia kwa uaminifu licha ya mateso makali, Yesu alijibu madai ya Shetani kwa njia bora zaidi. Yesu alithibitisha kwamba mwanadamu mkamilifu aliye na uhuru wa kuchagua anaweza kumtii Mungu kikamili hata Ibilisi afanye nini. Haikosi kwamba Yehova alifurahishwa sana na uaminifu wa Mwana wake mpendwa!—Methali 27:11.

13. Fidia ililipwaje?

¹³ Fidia ililipwaje? Mungu aliruhusu Mwana wake mkamilifu asiye na dhambi auawe katika siku ya 14 ya mwezi wa Kiyahudi unaoitwa Nisani, mwaka wa 33 W.K. Hivyo, Yesu alidhabihu uhai wake mkamilifu wa kibinadamu “mara moja kwa wakati wote.” (Waebrania 10:10) Siku ya tatu baada ya Yesu kufa, Yehova alimfufua na kumrudisha kwenye uhai wa roho. Akiwa mbinguni, Yesu alimpa  Mungu thamani ya uhai wake mkamilifu wa kibinadamu uliotolewa dhabihu kama fidia kwa ajili ya wazao wa Adamu. (Waebrania 9:24) Yehova alikubali thamani ya dhabihu ya Yesu kama fidia ya kuwakomboa wanadamu kutoka katika utumwa wa dhambi na kifo.—Waroma 3:23, 24.

14, 15. Tunapaswa kufanya nini ili “kusamehewa dhambi zetu”?

¹⁴ Licha ya hali yetu yenye dhambi, tunaweza kupata baraka nyingi sana kwa sababu ya fidia. Na tuzungumzie baadhi ya faida tunazopata sasa na tutakazopata wakati ujao kwa sababu ya zawadi hiyo kubwa zaidi kutoka kwa Mungu.

¹⁵ Msamaha wa dhambi. Kwa sababu tumerithi kutokamilika, si rahisi kufanya yaliyo sawa. Sisi sote hufanya dhambi kwa maneno au kwa matendo. Lakini kupitia dhabihu ya fidia ya Yesu, tunaweza “kusamehewa dhambi zetu.” (Wakolosai 1:13, 14) Hata hivyo, ili kupata msamaha ni lazima tutubu kikweli. Ni lazima pia tumsihi Yehova kwa unyenyekevu na kumwomba msamaha kwa msingi wa imani yetu katika dhabihu ya fidia ya Mwana wake.—1 Yohana 1:8, 9.

16. Ni nini hutuwezesha kumwabudu Mungu tukiwa na dhamiri safi, na dhamiri hiyo ina faida gani?

¹⁶ Kuwa na dhamiri safi mbele za Mungu. Dhamiri yenye hatia inaweza kutufanya tukate tamaa na kuhisi hatufai. Lakini kwa sababu ya msamaha tunaopata kupitia fidia, kwa fadhili Yehova anatuwezesha tumwabudu tukiwa na dhamiri safi licha ya kutokamilika kwetu. (Waebrania 9:13, 14) Hilo linatuwezesha kusema na Yehova tukiwa na uhuru. Kwa hiyo, tunaweza kumkaribia kwa uhuru katika sala. (Waebrania 4:14-16) Kudumisha dhamiri safi kunatuwezesha kuwa na amani ya akili, kujistahi, na kuwa na furaha.

17. Kwa kuwa Yesu alikufa kwa ajili yetu, tunaweza kupata baraka gani?

 ¹⁷ Tumaini la uzima wa milele katika paradiso duniani. Andiko la Waroma 6:23 linasema: “Mshahara ambao dhambi hulipa ni kifo, lakini zawadi ambayo Mungu hutoa ni uzima wa milele kupitia Kristo Yesu Bwana wetu.” Katika Sura ya 3 ya kitabu hiki, tulizungumzia baraka zitakazokuwapo katika dunia itakayokuwa Paradiso wakati ujao. (Ufunuo 21:3, 4) Watu wataweza kupata baraka hizo zote za wakati ujao, kutia ndani uzima wa milele na afya kamilifu kwa sababu Yesu alikufa kwa ajili yetu. Ili tupokee baraka hizo, tunahitaji kuonyesha kwamba tunathamini zawadi ya fidia.

18. Kwa nini tunapaswa kumshukuru Yehova kwa zawadi ya fidia?

¹⁸ Kwa nini tunapaswa kumshukuru Yehova kwa fidia? Zawadi huwa yenye thamani hasa ikiwa mtoaji ametumia wakati, jitihada, au gharama. Mioyo yetu huchochewa tunapopata zawadi kutoka kwa mtu anayetupenda kikweli. Fidia ndiyo zawadi bora zaidi, kwa sababu Mungu  alijidhabihu kwa njia kubwa sana ili kuiandaa. Andiko la Yohana 3:16 lasema: “Mungu aliupenda ulimwengu sana hivi kwamba akamtoa Mwana wake mzaliwa-pekee.” Fidia ni uthibitisho wa pekee sana wa upendo wa Yehova kwetu. Pia, inaonyesha upendo wa Yesu kwa kuwa alikubali kutoa uhai wake kwa ajili yetu. (Yohana 15:13) Kwa hiyo, zawadi ya fidia inapaswa kutusadikisha kwamba Yehova na Mwana wake wanampenda kila mmoja wetu.—Wagalatia 2:20.

19, 20. Unaweza kuonyeshaje kwamba unathamini zawadi ya Mungu ya fidia?

¹⁹ Unaweza kuonyeshaje kwamba unathamini zawadi ya Mungu ya fidia? Kwanza, jifunze mengi kumhusu Mpaji huyo Mkuu, Yehova. (Yohana 17:3) Kujifunza Biblia kwa kutumia kitabu hiki kutakusaidia kumjua zaidi. Kadiri unavyozidi kumjua Yehova, ndivyo upendo wako unavyozidi kuongezeka. Kisha, upendo huo utakufanya utake kumpendeza.—1 Yohana 5:3.

²⁰ Onyesha kwamba una imani katika dhabihu ya fidia ya Yesu. Yesu alisema: “Yule anayemwamini Mwana ana uzima wa milele.” (Yohana 3:36) Tunaweza kuonyeshaje kwamba tunamwamini Yesu? Imani ya aina hiyo haionyeshwi kwa maneno tu. Andiko la Yakobo 2:26 linasema: “Imani bila matendo imekufa.” Ndiyo, imani ya kweli inathibitishwa kwa “matendo,” yaani, jinsi tunavyojiendesha. Tunaweza kuonyesha kwamba tunamwamini Yesu kwa kujitahidi sana kumwiga kwa maneno na matendo.—Yohana 13:15.

21, 22. (a) Kwa nini tunapaswa kuhudhuria Mlo wa Jioni wa Bwana wa kila mwaka? (b) Ni nini kitakachozungumziwa katika Sura ya 6 na 7?

²¹ Hudhuria mwadhimisho wa kila mwaka wa Mlo wa Jioni wa Bwana. Jioni ya Nisani 14, 33 W.K., Yesu alianzisha mwadhimisho ambao katika Biblia unaitwa “mlo wa jioni wa Bwana.” (1 Wakorintho 11:20; Mathayo 26:26-28) Mwadhimisho huo pia huitwa Ukumbusho wa kifo cha Yesu.  Yesu aliuanzisha ili kuwasaidia mitume wake na Wakristo wote wa kweli kuzingatia akilini kwamba kupitia kifo chake akiwa mwanadamu mkamilifu, alitoa nafsi yake au uhai wake uwe fidia. Yesu aliagiza hivi kuhusu mwadhimisho huo: “Endeleeni kufanya hivi kwa kunikumbuka mimi.” (Luka 22:19) Kuadhimisha Ukumbusho hutukumbusha upendo ulioonyeshwa na Yehova na Yesu kuhusiana na fidia. Tunaweza kuonyesha kwamba tunathamini fidia kwa kuhudhuria mwadhimisho wa kila mwaka wa Ukumbusho wa kifo cha Yesu. *

²² Kwa kweli, fidia iliyotolewa na Yehova ni zawadi yenye thamani sana. (2 Wakorintho 9:14, 15) Zawadi hiyo yenye thamani inaweza kuwafaidi hata wale ambao wamekufa. Habari hiyo itazungumziwa katika Sura ya 6 na ya 7.