Don na Margaret * walifurahia kutembelewa na binti yao na familia yake. Katika sherehe ya kuwaaga, Margaret, ambaye zamani alifanya kazi ya upishi, aliandaa tambi na jibini, chakula kinachopendwa zaidi na wajukuu wake wawili.

Wote walipokuwa wameketi, Margaret alileta chakula na kukiweka mezani. Alinyanyua kifuniko, na kushangaa kuona mchuzi tu wa jibini ndani ya chombo! Alikuwa amesahau kuweka tambi kwenye mchuzi huo!

Sisi sote hufanya makosa, haidhuru umri au uzoefu tulio nao. Huenda tulisema bila kufikiri, au tulifanya jambo fulani wakati usiofaa licha ya kwamba huenda ni zuri, au labda tulisahau kitu fulani. Kwa nini makosa hutokea? Tunaweza kuyashughulikiaje? Je, tunaweza kuyaepuka? Mtazamo unaofaa kuhusu makosa utatusaidia kujibu maswali hayo.

Tunapofanya jambo zuri, tunahisi tunastahili kupongezwa na tunafurahi ikiwa mtu fulani atafanya hivyo. Vivyo hivyo, tunapofanya kosa, hata iwe bila kukusudia au kuonwa na wengine, je, hatupaswi kukubali kuwajibika? Kufanya hivyo kunahitaji unyenyekevu.

Ikiwa tunajiona kuwa bora sana, huenda tukajaribu kupunguza uzito wa kosa letu, tukawalaumu wengine, au hata kukana kosa tulilofanya. Mara nyingi kufanya hivyo husababisha madhara. Huenda tatizo likabaki bila kutatuliwa, na wengine wakalaumiwa kimakosa. Hata ikiwa kwa sasa tutafanikiwa kuponyoka, tunapaswa kukumbuka kwamba hatimaye “kila mmoja wetu atatoa hesabu kwa Mungu kwa ajili yake mwenyewe.”—Waroma 14:12.

Mungu ana mtazamo unaofaa kuhusu makosa. Kwenye kitabu cha Zaburi, amefafanuliwa kuwa “mwenye rehema na mwenye neema”; naye “hataendelea kutafuta makosa wakati wote, wala hataendelea kuweka kinyongo mpaka wakati usio na kipimo.” Anajua kwamba hatujakamilika na anaelewa udhaifu wetu, “akikumbuka kwamba sisi ni mavumbi.”—Zaburi 103:8, 9, 14.

Kwa kuongezea, akiwa baba mwenye rehema, Mungu anataka sisi, watoto wake, tuwe na mtazamo kama wake kuhusu makosa. (Zaburi 130:3) Kwa upendo, Neno lake linatoa ushauri na mwongozo wa kutosha unaoweza kutusaidia kushughulikia makosa yetu na ya wengine pia.

Mara nyingi makosa yanapofanyika, watu hutumia wakati na nguvu nyingi kujitetea au kufikiria ni nani anayepaswa kulaumiwa. Kinyume cha hilo, ikiwa umesema jambo ambalo limemuumiza rafiki yako, kwa nini tu usiombe msamaha, urekebishe kosa, na hivyo kudumisha uhusiano wenu mzuri. Je, umefanya kosa fulani ambalo limesababisha matatizo kwako au kwa mtu mwingine?  Badala ya kujikasirikia au kuwalaumu wengine, kwa nini usijitahidi kadiri unavyoweza kurekebisha mambo? Kung’ang’ania kwamba kosa ni la mtu mwingine kutaongeza mkazo usio wa lazima na kufanya tatizo lizidi kuwa kubwa. Badala yake, jifunze kutokana na kosa, rekebisha hali, na usonge mbele.

Hata hivyo, mtu mwingine anapokosea, ni rahisi sana kwetu kutenda kwa njia inayoonyesha kwamba tumeudhika. Itafaa sana tukifuata ushauri wa Yesu Kristo aliposema: “Kwa hiyo, mambo yote mnayotaka watu wawatendee ninyi, lazima mwatendee wao pia vivyo hivyo.” (Mathayo 7:12) Unapokosea, hata iwe kosa ni dogo, mara nyingi unatamani wengine wakutendee kwa fadhili au wakusamehe. Kwa nini wewe pia usijitahidi kuwatendea wengine vivyo hivyo?—Waefeso 4:32.

Kamusi fulani inasema kwamba watu hukosea kwa sababu ya “kuhukumu kimakosa, kutokuwa na habari za kutosha, au kutokuwa waangalifu.” Kwa kweli, kila mmoja wetu, kwa namna moja au nyingine, amewahi kupatwa na hali hizo. Ingawa hivyo, makosa tunayofanya yatapungua ikiwa tutazingatia kanuni kadhaa za msingi kutoka kwenye Maandiko.

Kanuni moja inapatikana kwenye Methali 18:13, inayosema: “Yeyote anapojibu jambo kabla ya kulisikia, huo ni upumbavu na aibu kwake.” Naam, tukitumia muda kusikiliza ili kupata habari kamili na kutafakari jinsi tutakavyotenda, tutaepuka kujibu au kutenda kwa njia isiyofaa. Tunaposikiliza kwa makini tutapata habari kamili na hivyo kuepuka kuhukumu kimakosa, na matokeo ni kwamba tutaepuka kukosea.

Kanuni nyingine ya Biblia inasema: “Ikiwezekana, kwa kadiri inavyowategemea ninyi, iweni wenye kufanya amani na watu wote.” (Waroma 12:18) Jitahidi kadiri unavyoweza kuchangia roho ya ushirikiano na amani. Unapofanya kazi na wengine, wajali na uwatendee kwa heshima, na ujitahidi kuwapongeza na kuwatia moyo. Katika mazingira hayo, ni rahisi kusameheana ikiwa mtu anasema au kutenda bila kufikiri, na hata ikiwa kosa zito linafanywa itakuwa rahisi kulitatua kwa njia ya kirafiki.

Jizoeze kuona mambo unayoweza kujifunza kutokana na makosa. Badala ya kutafuta kisingizio kwa jambo ulilosema au kufanya, jitahidi kuona kosa hilo kuwa njia ya kusitawisha sifa nzuri zaidi. Je, unahitaji kuboresha zaidi sifa ya subira, fadhili, au kujizuia? Namna gani kuhusu upole, amani, na upendo? (Wagalatia 5:22, 23) Hatimaye, utajifunza jinsi ya kutenda kwa njia inayofaa hali kama hiyo itakapojirudia. Kubali kosa lako, lakini usijilaumu kupita kiasi. Ucheshi kidogo unaweza kusaidia kupunguza mkazo.

Kuwa na mtazamo unaofaa kuhusu makosa kutatusaidia kuyashughulikia kwa njia nzuri yanapotokea. Tutakuwa na amani moyoni, na amani pamoja na wengine. Tukijitahidi kujifunza kutokana na makosa yetu, tutapata hekima zaidi na watu watavutiwa na sisi. Hatutashuka moyo kupita kiasi wala kujikasirikia. Kutambua kwamba wengine pia wanapambana na makosa yao kutatusaidia kuwa na uhusiano mzuri pamoja nao. Jambo muhimu zaidi ni kwamba, tutafaidika kwa kujifunza kuiga upendo wa Mungu na jinsi anavyosamehe kwa hiari.—Wakolosai 3:13.

Je, kosa la Margaret lililotajwa mwanzoni lilivuruga hali ya familia? La hasha. Jambo hilo liliwachekesha wote, hasa Margaret, nao walifurahia chakula hicho bila tambi! Miaka mingi baadaye, wale wajukuu wawili waliwasimulia watoto wao hadithi ya mlo huo wa familia usiosahaulika, na kukumbuka mambo waliyofurahia pamoja na babu na bibi yao. Vyovyote vile, lilikuwa kosa tu!