Nilipata Usalama Nijapokuwa Kiziwi na Kipofu

KAMA ILIVYOSIMULIWA NA JANICE ADAMS

Tangu nizaliwe nilikuwa na uwezo mdogo wa kusikia, lakini nilijifunza kuishi na watu wenye uwezo wa kusikia. Kisha nilipokuwa chuoni, nilishangaa nilipofahamishwa kwamba hatimaye ningekuwa kipofu. Mshauri wangu huko chuoni mwenye nia nzuri alinipa makala yenye kueleza namna mtu awezavyo kuishi akiwa kiziwi na kipofu. Mara moja niliona sentensi moja yenye kusema kwamba watu walio viziwi na vipofu ni miongoni mwa watu wapweke sana duniani. Nililia machozi.

NILIZALIWA huko Des Moines, Iowa, Marekani, mnamo Julai 11, 1954 nikiwa mtoto pekee wa Dale na Phyllis Den Hartog. Wazazi wangu hawakujua kwamba nilikuwa nimerithi kutoka kwao maradhi yaitwayo Usher’s syndrome, ambayo husababisha uziwi na upofu hatua kwa hatua.

Mwanzoni wazazi wangu hawakutambua kwamba nilikuwa na tatizo lolote. Labda kwa sababu nilikuwa na uwezo mdogo wa kusikia na nyakati nyingine ningeweza kusikia sauti fulani. Hata hivyo, niliposhindwa kuzungumza walifahamu kwamba nilikuwa na tatizo kubwa. Hatimaye, nilipokuwa na umri wa miaka mitatu daktari aligundua kuwa mimi ni kiziwi.

Habari hiyo iliwavunja moyo sana wazazi wangu. Hata hivyo, waliazimia kunipa elimu bora iwezekanavyo. Walinipeleka katika shule bora ya watoto wadogo wenye matatizo ya kusikia. Lakini kwa sababu nilikuwa na uwezo mdogo wa kusikia nilifeli mitihani kabisa. Kwa sababu ya kutamauka, nyakati nyingine niligonga kichwa changu ukutani.

Napelekwa Shule Maalum

Wazazi wangu waliamua kunipeleka katika taasisi ya viziwi ya Central Institute for the Deaf (CID), huko St. Louis, Missouri. Wazazi wangu walilazimika kutumia fedha nyingi sana na walisononeka kwa sababu ya kunipeleka mbali na nyumbani nikiwa na umri wa miaka mitano. Lakini waliona hiyo kuwa njia pekee ya kuniletea ufanisi na furaha wakati ujao. Wakati huo nilishindwa kuwasiliana na wazazi wangu.

Nilimtazama Mama yangu akikusanya nguo zangu na kuzitia ndani ya sanduku. Safari hiyo ya kwenda shuleni ilikuwa ndefu sana. Katika taasisi ya CID, nakumbuka nikiwaona wasichana wengine wakiwa bila mama yao na kuwazia hivi, ‘Mimi sihitaji kubaki hapa kwa sababu nina mama na baba.’ Walipokuwa wakiondoka, wazazi wangu walinieleza kwamba wangerudi tena baada ya miezi michache. Nililia sana na kuwakatalia, lakini mama mmoja aliye msimamizi wa makao alinivuta kando ili waweze kuondoka.

Nilihisi nimeachwa. Usiku huo wa kwanza shuleni nikiwa pamoja na wasichana wengine, nilijaribu kutuliza msichana mmoja aliyekuwa akilia, nikijifanya kuongea naye ingawa sikuweza kuongea wakati huo. Mama msimamizi wa makao alinikemea na kuweka  kiambaza cha kututenganisha ili kuzuia tusiwasiliane. Kiambaza hicho hakikuondolewa tangu wakati huo. Nililemewa sana na upweke.

Hatimaye niligundua kwamba sote tulikuwa pale kwa sababu tulikuwa viziwi. Niliwaza kwamba labda wazazi wangu walinipenda na nikajilaumu kwa kufeli mitihani katika shule ya watoto wadogo. Niliazimia kwamba ningejitahidi wakati huu kufaulu na hatimaye niweze kurudi kwa wazazi wangu.

Elimu katika taasisi ya viziwi ya CID ilikuwa bora sana. Ijapokuwa tulikatazwa kutumia lugha ya ishara, kila mmoja wetu alifundishwa jinsi ya kusoma mdomo na kunena. Tulifundishwa masomo mengine ya kawaida. Ingawa watoto wengi viziwi hushindwa kufaulu masomo hayo ya kusoma mdomo tu, mimi nilifanikiwa na nilijihisi kuwa mshindi. Kwa msaada wa vifaa vinavyowekwa masikioni niliweza kusoma mdomo kwa mafanikio na kufahamu sauti hafifu za watu waliosema nami. Watu wengi wasio viziwi walianza kuelewa matamshi yangu ijapokuwa hayakuwa wazi sana. Wazazi wangu na wasimamizi wa shule walifurahia sana maendeleo yangu. Hata hivyo, nilitamani kurudi nyumbani.

Kila nilipokuwa likizo wakati wa kiangazi, niliwasihi wazazi wangu waniruhusu nibaki nyumbani na kuhudhuria masomo Iowa, lakini hapakuwa na shule inayofaa hali yangu. Niliporudi shuleni, Mama alinitumia barua kila siku na kutia ndani yake chingamu. Nilithamini chingamu hizo kama nini kwa sababu niliona mama ananipenda! Badala ya kuzitafuna chingamu hizo, nilizihifadhi zote na zilinitia moyo sana niliposhuka moyo.

Narudi Nyumbani, Lakini Matatizo Yanazuka

Hatimaye nilipokuwa na miaka kumi, wazazi wangu walinirudisha nyumbani. Nilipata shangwe na kuhisi salama sana nikiwa pamoja na familia yangu! Nilijiunga na shule maalum ya watoto viziwi iliyo karibu na Des Moines. Hatimaye niliweza kujiunga na shule ya kawaida kwa sababu nilikuwa nimefaulu katika kusoma mdomo na matamshi yangu yangeweza kueleweka. Lakini nilikabili matatizo mengi katika mazingira hayo mapya.

Kwenye bweni katika taasisi ya viziwi ya CID, nilihisi kukubalika na viziwi wenzangu. Lakini sasa, nilipokuwa katika kikundi, singeweza kusoma mdomo kwa sababu wanafunzi walizungumza kwa kasi. Hivyo nilitengwa na wengine. Nilitamani sana kukubaliwa nao!

Kwa hiyo, nilianza kutafuta urafiki pamoja na wavulana matineja na kujikuta nikiwa katika hali isiyofaa kiadili. Sikujua namna ya kukataa. Nilibakwa nikiwa na umri wa miaka 14 lakini sikumwambia mtu yeyote. Ijapokuwa wazazi wangu sikuzote walihangaikia hali yangu na walinipenda, nilihisi upweke na asiyefaa kitu.

Kwa msaada wa chombo cha kusaidia kusikia, niliweza kufurahia muziki kwa kiasi fulani lakini nilisikiliza muziki usiofaa. Nilisikiliza muziki mchafu wenye mdundo mzito. Nikawa mzoefu wa bangi na nikajitenga zaidi na watu. Najuta sana ninapokumbuka maisha yangu wakati wa miaka hiyo migumu na kihoro kilichonikumba na kuwakumba wazazi wangu.

Juhudi za Kurekebisha Maisha Yangu

Wakati huo wote, nilitamani sana kusoma na kubuni mambo. Nilizoea kusoma, kuchora, kushona, na kutia nguo tarizi. Nilitaka kutimiza mengi maishani kuliko rafiki zangu wenye kutumia dawa za kulevya. Kwa hivyo, nilijiunga na chuo kilichokuwa karibu ili kujifunza sanaa. Wakati huo, niliamua pia kujifunza lugha ya ishara kwa sababu nilitamauka siku zote niliposhindwa kuwasiliana na wengine.

Hatimaye, nilijiunga na Chuo cha Kitaifa cha Ufundi cha Viziwi huko Rochester, New York, kusomea shahada ya ufundi wa kauri. Ijapokuwa macho yangu yalizidi kuzorota—jambo ambalo sikutaka kukubali—nilihisi kwamba maisha yangu yalikuwa shwari. Lakini mshauri katika chuo hicho alinishtua sana aliponiambia kwamba karibuni ningekuwa kipofu.

 Chuo hicho hakingeweza kushughulikia hali yangu mpya hivyo ikanibidi niondoke. Sasa ningefanya nini? Ijapokuwa nilihuzunishwa na wazo hilo la kuwa kipofu, nilitaka kutafuta njia ya kuishi kwa kujitegemea bila kuwa ‘miongoni mwa watu wapweke sana duniani’ kama ilivyotajwa katika makala aliyonipa yule mshauri. Nilirudi nyumbani Iowa ili kujifunza kusoma maandishi ya vipofu na jinsi ya kutembea kwa kutumia fimbo.

Nahamia Washington, D.C.

Chuo Kikuu cha Gallaudet, Washington, D.C., ndicho chuo pekee duniani kinachotoa mafunzo ya fani kwa viziwi na kilikuwa pia na huduma za pekee kwa wanafunzi viziwi na vipofu. Nilijiunga na chuo hicho na kupata shahada ya juu katika mwaka wa 1979. Kwa mara nyingine, nilipata shangwe nilipofaulu kimasomo.

Hata hivyo, nilihisi nimetengwa na marika wangu. Ijapokuwa macho yangu yalikuwa yakizorota, nilijifunza lugha ya ishara na nikaanza kujihisi nikiwa sehemu ya Viziwi. Lugha ya ishara ninayotumia ni sawa na ile itumiwayo na viziwi wengine. Lakini kwa sababu inanibidi kushika mikono yao ili kuweza kuelewa wanachosema baadhi ya viziwi huhisi aibu na kuniepuka. Nikawa najiuliza kama kuna wakati nitakubaliwa na kikundi chochote cha watu.

Natafuta Dini ya Kweli

Sikupata kuridhika na dini tangu utotoni. Na ingawa nilisoma mtaala wa kidini chuoni, sikujibiwa maswali yangu mengi. Niliendelea kutafuta majibu baada ya kutoka chuoni. Wakati huo sikufurahia mashirika yangu, hivyo nikamwomba Mungu anipe mwongozo.

Katika mwaka wa 1981 nilijiunga tena na Chuo Kikuu cha Gallaudet ili kupata shahada ya pili ya masomo ya ushauri wa urekebishaji. Huko niliendelea kusali ili nipate dini ya kweli. Watu kadhaa waliahidi kuandamana nami kwenye ibada yao lakini kwa sababu fulani hawakufanya hivyo. Kisha nikakutana na Bill, mwanafunzi wa chuo hicho ambaye hakuwa kiziwi. Aligundua kwamba nilikuwa na tamaa sawa na yake ya kujua Biblia, naye akaniarifu kwamba alikuwa akijifunza mambo mengi ya ajabu kutoka kwa Mashahidi wa Yehova.

Niliwaza mwanzoni kwamba Mashahidi wa Yehova ni mojawapo ya madhehebu ya Kiyahudi, na nikagundua kwamba maoni hayo yalikuwa ya kawaida miongoni mwa viziwi. Bill alikanusha jambo hilo na akaniambia kwamba njia pekee ya kuthibitisha ukweli kuwahusu ni kwa kuhudhuria mojawapo ya mikutano yao. Kwa kweli sikutaka kwenda lakini nikakumbuka sala yangu. Nikakubali kwenda shingo upande, na tukakubaliana kuketi viti vya nyuma ili tuweze kutoka kwa urahisi endapo tutasumbuliwa.

Nilistarehe Sana

Nilikuwa na wasiwasi mwingi tulipokuwa tukienda. Tulivaa majinzi (jeans) ya buluu na fulana. Nilifurahi kwamba tulifika tumechelewa kidogo na hivyo tukaepuka ushirika wowote kabla ya mikutano. Bill alinijulisha mambo yote yaliyokuwa yakiendelea ambayo sikuweza kuona wala kusikia. Ijapokuwa sikuelewa mambo yote, nilivutiwa na mambo mawili: Msemaji alitumia Biblia mara nyingi na watoto waliokuwa wameketi pamoja na wazazi wao walishiriki mikutano kwa uchangamfu. Licha ya jinsi tulivyovaa na kuwa wazungu, hatukusumbuliwa kwa vyovyote, badala yake tulikaribishwa kwa shangwe.

Mimi na Bill tulikuwa wazungu pekee  katika Jumba hilo la Ufalme. Ingawa sikuwahi kuwa na ubaguzi dhidi ya watu weusi, mwanzoni nilikuwa na wasiwasi kuwa miongoni mwao. Hata hivyo, ujumbe wa kweli za Biblia ulinivutia sana hivi kwamba singeruhusu wasiwasi huo uwe kikwazo. Tulianza kuhudhuria mikutano kwa ukawaida. Kwa sababu hakukuwa na viziwi wowote kutanikoni hali ilikuwa ngumu kwangu. Kwa hivyo, tulipopata habari kwamba kulikuwa na kutaniko lenye watu viziwi, tulianza kwenda huko. Hata katika kutaniko hilo jipya, mimi na Bill tulikuwa ndio wazungu pekee. Lakini tulistareheshwa kwelikweli.

Tulikubali funzo la Biblia. Hatimaye, maswali yangu yalianza kujibiwa. Sikuelewa mara moja majibu yaliyotolewa, lakini majibu hayo yalikuwa ya Kimaandiko. Hatimaye niliweza kuelewa kweli za Biblia baada ya kufanya utafiti na kutafakari. Kwa mara ya kwanza maishani, nilihisi nikiwa karibu na Yehova yule Mungu wa kweli. Wakati huo, urafiki wangu na Bill ukawa wa karibu zaidi. Nilijua alinipenda, lakini nilishangaa aliposema alitaka kunioa. Nilikubali kwa furaha. Bill alibatizwa punde tu baada ya kufunga ndoa, nami nikabatizwa miezi michache baadaye mnamo Februari 26, 1983.

Kupata Usalama Niliokuwa Nikitafuta

Mwanzoni nilihisi ningekosa ushirika kutanikoni kwa sababu kulikuwa na viziwi wengine wawili tu na hawakujua kuwasiliana na mtu aliye kipofu na kiziwi. Niling’amua kwamba kutaniko letu lilikuwa na upendo na uchangamfu lakini sikuweza kuwasiliana na wengine moja kwa moja. Jambo hilo lilinihuzunisha. Mara nyingi nilivunjika moyo na kuhisi upweke. Hata hivyo, tendo la fadhili la ndugu au dada lilinigusa moyo sana na kunifariji. Bill pia alinitia moyo niendelee na utumishi wangu na kuomba Yehova alete viziwi wengi zaidi kutanikoni.

Niliamua kupata mbwa aliyezoezwa kuwaongoza vipofu ili niweze kujitegemea zaidi. Nikiwa na mbwa huyo sikuhisi upweke sana. Bill alipokuwa kazini, ningeweza kwenda kwenye Jumba la Ufalme na kujiunga na wengine walioshiriki huduma ya Kikristo. Tangu wakati huo, nimekuwa na mbwa wanne mbalimbali wa kuniongoza, na kila mmoja alithibitika kuwa kama mshiriki wa familia yetu.

Ijapokuwa mbwa wa kuongoza alikuwa msaada mkubwa, nilitamani kushirikiana zaidi na wanadamu. Hatimaye, Yehova alibariki juhudi yetu ya kusaidia viziwi wengine wafurahie kujifunza Biblia. Kama tokeo, kutaniko la lugha ya ishara lilianzishwa huko Washington, D.C. Sasa ningeweza kuwasiliana na kila mshiriki wa kutaniko!

Bill alistahili kuwa mzee na akawekwa kuwa mwangalizi-msimamizi wa kutaniko la lugha ya ishara. Kuongoza mafunzo ya Biblia na watu viziwi na wengine ambao ni viziwi na vipofu kulinipa shangwe sana na baadhi yao wanamtumikia Yehova kwa uaminifu. Niliwafunza lugha ya ishara dada wengine wenye uwezo wa kusikia ili wapate kuwasiliana ifaavyo na viziwi katika huduma ya shambani.

Wakati wa Jaribu

Katika mwaka wa 1992 nililemewa sana na kushuka moyo kwa sababu ya kutendwa vibaya nilipokuwa kijana. Kwa miaka kadhaa nilikuwa hoi kabisa. Nilihisi kulemaa—si kwa sababu ya kuwa kiziwi au kipofu—bali kwa sababu ya mvurugo wa kihisia-moyo niliokuwa nao. Mara nyingi nilihisi sina nguvu ya kwenda mikutanoni au kwenye utumishi wa shambani, na nilimwomba Yehova anisaidie kudumisha uaminifu wangu. Tokeo ni kwamba sikukosa mkutano hata mmoja, nami nilihubiri kwa ukawaida nyakati hizo ngumu.—Mathayo 6:33.

Katika mwaka wa 1994, tulihamia Vancouver, British Columbia, huko Kanada, ili kusaidia kutaniko jipya la lugha ya ishara. Haikuwa rahisi kuhama. Ilinibidi kuhama mji nilioufahamu na kuacha pia rafiki wengi wapendwa. Ijapokuwa bado nashuka moyo, shangwe ya kuona kutaniko jipya likianza huko Vancouver imezidi hasara yote tuliyopata. Nimepata  rafiki wapendwa katika kutaniko hili jipya na sasa nahisi nikiwa nyumbani.

Twabarikiwa na Baba Yetu Mwenye Upendo

Katika mwaka wa 1999, mimi, mume wangu na Mashahidi wengine wawili tulitembelea Haiti kwa majuma sita ili kuwahubiria viziwi. Kwa kushirikiana na ofisi ya tawi ya Mashahidi wa Yehova ya huko, tulifundisha baadhi ya washiriki wa kutaniko lugha ya ishara na tukashiriki nao huduma ya shambani miongoni mwa viziwi ambao hawakufikiwa kwa ukawaida. Baada ya majuma machache, mafunzo ya Biblia zaidi ya 30 yalianzishwa pamoja na viziwi wenye kupendezwa! Nilirejea nyumbani nikiwa na nguvu mpya kiroho na nikaanza utumishi wa wakati wote kwa kuwa painia mnamo Septemba 1999. Kwa msaada wa Yehova, wa mume wangu mpendwa na wa kutaniko, nimedumisha shangwe yangu licha ya kushuka moyo mara kwa mara.

Kwa miaka ambayo imepita, nimeshuhudia namna Yehova alivyo mwenye shauku nyororo sana. (Yakobo 5:11) Yeye huwatunza watu wake wote—na hasa wale wenye mahitaji ya pekee. Tengenezo la Yehova limetuandalia Biblia ya New World Translation of the Holy Scriptures pamoja na vichapo vingine vya Biblia vya maandishi ya vipofu. Mimi hufurahia kuhudhuria makusanyiko ya lugha ya ishara. Washiriki wa kutaniko hunisaidia kwa upendo kuelewa mambo yote mikutanoni kwa kuongoza mikono yangu kwa lugha ya ishara. Nijapokuwa kipofu na kiziwi, nimepata usalama miongoni mwa watu wa Yehova. Mimi hupokea na kutoa pia na kwa njia hiyo napata shangwe sana.—Matendo 20:35.

Natarajia kuweza tena kuona na kusikia katika ulimwengu mpya wa Yehova. Kabla ya wakati huo, mimi simo miongoni mwa watu wapweke zaidi duniani, kwa sababu nina familia ya ulimwenguni pote ya mamilioni ya ndugu na dada wa kiroho. Kwa hayo yote, namshukuru Yehova ambaye ameahidi kwamba hataniacha kamwe wala kunitupilia mbali. Naam, licha ya magumu, naweza kusema: “Yehova ni msaidiaji wangu; hakika sitaogopa.”—Waebrania 13:5, 6.

[Picha katika ukurasa wa 23]

Kuongoza mikono yangu kwa lugha ya ishara

[Picha katika ukurasa wa 23]

Nikiwa na mume wangu Bill, leo