HABARI KUU | JE, ULIMWENGU UMEPOTEZA MWELEKEO?
Kutafuta Majibu
IKIWA una wasiwasi au hofu kwa sababu ya kusikia habari nyingi mbaya, hauko peke yako. Mwaka wa 2014, Barack Obama, aliyekuwa rais wa Marekani, alisema habari nyingi mbaya zinazoripotiwa zimefanya wengi wafikiri kwamba “ulimwengu unazunguka . . . kwa kasi sana na hakuna anayeweza kuudhibiti.”
Hata hivyo, muda mfupi baada ya kusema maneno hayo aliongea kwa shauku kuhusu mbinu zilizopo zinazoweza kutatua matatizo mengi ulimwenguni. Aliita mipango fulani ya serikali “habari njema” na kusema ana “matumaini thabiti” na ana “uhakika hali zitakuwa nzuri.” Kwa maneno mengine, alionyesha kwamba wanadamu wakiwa na nia njema wanaweza kuudhibiti ulimwengu kwa jitihada zao wenyewe na hivyo kuepuka maangamizi.
Wengi wana mtazamo kama wake. Kwa mfano, baadhi ya watu wanategemea sayansi, wakifikiri kwamba kutakuwa na maendeleo makubwa ya teknolojia yatakayoondoa matatizo ulimwenguni. Mtaalamu mmoja wa teknolojia alitabiri kwa uhakika kwamba kufikia mwaka wa 2030, “teknolojia yetu itakuwa yenye nguvu mara elfu moja zaidi na kufikia 2045, itakuwa yenye nguvu mara milioni moja zaidi.” Aliongezea hivi: “Tunaendelea vizuri sana. Ingawa matatizo tunayokabili ni makubwa sana, uwezo wetu wa kuyasuluhisha unazidi kuongezeka.”
Kihususa hali za ulimwengu ni mbaya kadiri gani? Je, kweli ulimwengu unakaribia kupatwa na maangamizi makubwa? Licha ya habari zenye tumaini zinazotolewa na baadhi ya wanasayansi na wanasiasa, watu wengi bado wana mashaka kuhusu wakati ujao. Kwa nini?
SILAHA ZINAZOWEZA KUSABABISHA MAAFA MAKUBWA. Licha ya jitihada nyingi, Umoja wa Mataifa na mashirika mengine umeshindwa kudhibiti utengenezaji wa silaha za nyuklia. Badala yake, viongozi washupavu wanakaidi sheria za kudhibiti silaha. Nchi zenye historia ya kutengeneza silaha za nyuklia zinaboresha silaha zao za zamani na kutengeneza nyingine zenye uwezo mkubwa zaidi. Nchi ambazo hazikuwa na uwezo wa kutengeneza silaha za maangamizi, sasa zina uwezo wa kuangamiza idadi kubwa sana ya watu.
Hali hii ya kujitayarisha kwa ajili ya vita vya nyuklia haijawahi kuonekana, na inafanya dunia iwe mahali hatari sana pa kuishi, hata wakati wa “amani.” Gazeti moja (Bulletin of the Atomic Scientists) linaonya hivi: “Kuwepo kwa silaha hatari sana zinazojiongoza zenyewe na zinazoweza kusababisha mauaji bila mwelekezo na usimamizi wa mwanadamu ni jambo linaloogopesha.”
AFYA YETU IMO HATARINI. Sayansi haiwezi kutatua matatizo yetu yote ya afya. Shinikizo la damu, kunenepa kupita kiasi, uchafuzi wa hewa, na matumizi ya dawa za kulevya ni mambo hatari yanayosababisha magonjwa na yanazidi kuongezeka. Watu wengi zaidi wanakufa kutokana na magonjwa mbalimbali yasiyo ya kuambukiza, kama vile, kansa, magonjwa ya moyo, na kisukari. Na wengine wengi wanazidi kuathiriwa na magonjwa mengine kama vile ugonjwa wa akili. Pia, katika miaka ya karibuni kumekuwa na milipuko ya magonjwa hatari ya kuambukiza kama vile virusi vya Ebola na Zika. Ukweli ni kwamba wanadamu hawawezi kudhibiti magonjwa, na inaonekana hakuna tumaini lolote kwamba watayakomesha.
WANADAMU WANAHARIBU MAZINGIRA. Viwanda vinaendelea kuharibu anga la dunia. Mamilioni ya watu hufa kila mwaka kwa sababu ya kupumua hewa chafu.
Watu mmoja mmoja, vikundi vya watu, na mashirika ya serikali yanaendelea kumwaga maji taka, kutupa takataka za hospitalini na za kilimo, plastiki, na takataka nyingine baharini. Kitabu kimoja (Encyclopedia of Marine Science) kinasema hivi: “Takataka hizo zenye sumu huathiri viumbe na mimea ya baharini na pia wanadamu wanaokula viumbe na mimea hiyo.”
Pia, maji safi yanapungua. Robin McKie, mwanasayansi Mwingereza ambaye ni mwandishi anaonya hivi: “Kuna upungufu wa maji ulimwenguni ambao utaathiri kila sehemu ya dunia.” Wanasiasa wanakiri kwamba upungufu huo wa maji umesababishwa hasa na wanadamu na hilo limeleta hatari kubwa.
WANADAMU WANAATHIRIWA NA MAJANGA YA ASILI. Dhoruba, vimbunga, tufani, na matetemeko ya ardhi husababisha mafuriko makubwa, maporomoko ya ardhi, na uharibifu mwingine. Leo, kuliko wakati mwingine wowote, watu wengi zaidi wanakufa au kuathiriwa kabisa na majanga hayo ya asili. Utafiti uliofanywa na Shirika la Marekani la Usimamizi wa Anga unaonyesha kuna uwezekano mkubwa kwamba kutakuwa na “dhoruba kali zaidi, joto kali kupita kiasi, na vipindi visivyo vya kawaida vya ukame na mafuriko.” Je, majanga ya asili yatawaangamiza wanadamu?
Bila shaka unaweza kuwazia mambo mengine mabaya yanayohatarisha uhai wetu. Hata hivyo, hutapata majibu yenye kuridhisha kuhusu wakati ujao kwa kuchanganua mambo yote mabaya yanayotokea leo. Huenda wengine wakawa na maoni kama hayo wanapowasikiliza wanasiasa na wanasayansi. Ingawa hivyo, kama ilivyotajwa katika makala iliyotangulia, watu wengi wamepata majibu yanayosadikisha ya maswali kuhusu hali za ulimwengu na wakati ujao. Majibu hayo yanapatikana wapi?