BACHA BAA BOTSA
Ke’ng Seo ke Lokelang ho se Tseba Mabapi le Lipapali Tsa Elektronike?
Tlhahlobo ea lipapali tsa elektronike
Naheng ea United States, lipapali tsa elektronike li rekisoa ka ho fetisisa . . .
Ka karolelano lipapali tsa elektronike li bapaloa ke batho ba lilemo likae?
18
30
Ka karolelano ke batho ba bong bofe ba bapalang lipapali tsa elektronike?
Banna ba etsang 55 lekholong; basali ba etsang 45 lekholong
Banna ba etsang 15 lekholong; Basali ba etsang 85 lekholong
Lihlopheng tsee tse peli, ke se feng se nang le batho ba bangata haholo ba bapalang lipapali tsee?
Basali ba lilemo li 18 le ho feta
Banna ba lilemo li 17 le ho feta
Likarabo (tse ipapisitseng tlalehong ea 2013):
B. 30.
A. Basali ba etsa karolo ea 45 lekholong—e leng halofo—ea batho bohle ba bapalang.
A. Basali ba lilemo li 18 le ho feta ba etsa karolo ea 31 lekholong ea batho ba bapalang lipapali tsena, ha ka lehlakoreng le leng bashanyana lilemo li 17 le ba ka tlaase ho moo ba etsa karolo ea 19 lekholong.
Lipalo-palo tsena li ka ’na tsa u bontša hore na li bapaloa ke bo mang. Empa ha li u joetse liphello—tse ntle kapa tse mpe—tse tlisoang ke ho bapala lipapali tsa elektronike.
Botle ba tsona
Ke ntlha efe ho tse latelang tse mabapi le lipapali tsa elektronike eo u lumellanang le eona?
“Ke tsela e loketseng ea ho momahana le litho tsa lelapa le metsoalle.”—Irene.
“Li hantle bakeng sa ho itebatsa mathata.”—Annette.
“Li etsa hore u tsebe ho nahana kapele.”—Christopher.
“Li u thusa ho tseba ho rarolla mathata.”—Amy.
“Li etsa hore kelello e lule e sebetsa; li etsa hore u nahane, u rere lintho le hore u be le mekhoa e fapaneng ea ho rarolla mathata.”—Anthony.
“Lipapali tse ling li u thusa ho khona sebetsa hammoho le metsoalle.”—Thomas.
“Lipapali li u thusa hore u ikoetlise le hore u lule u phetse hantle.”—Jael.
Na u lumellana le tse ling tsa lintlha tsee—kapa le tsona kaofela? Lipapali tsa video li ka u thusa haholo kelellong le ’meleng. Esita le haeba tse ling tsa lipapali tseo e le mokhoa oa ho tsamaisa nako ’me li le—joalokaha Annette a bolela—“tsela e ntle ea ho itebatsa mathata,” hase kamehla li fosahetseng.
● Bibele e re ho na le “nako bakeng sa taba e ’ngoe le e ’ngoe tlas’a maholimo,” ho akarelletsa le nako ea boithabiso.—Moeklesia 3:1-4.
Bobe ba tsona
Na lipapali tsa elektronike li u senyetsa nako?
“Hang ha ke se ke qalile ho bapala, ke thatafalloa ho khaotsa. Ke lula ke ithetsa ka hore, ‘Hang ha ke qeta karolo ena ke tla khaotsa!’ E re ha ke re hepu! Ebe ho se ho fetile lihora tse ngata ’me ke se ke qetile nako e ngata haholo ke ntse ke bapala!”—Annette.
“Lipapali tsa video li ka ja nako e ngata. U ka qeta lihora tse ngata u lutse fatše ’me ua utloa eka ho na le seo u se finyelletseng hobane u hlōtse ha hlano, empa ha e le hantle ha ho na letho leo u le finyelletseng.”—Serena.
Ntlha ea bohlokoa: Haeba u ka lahlaheloa ke chelete, u ka ’na ua khona ho e fumana hape. Empa nako eona u ke ke ua khona ho e khutlisa. Kahoo, ha e le hantle, nako ke ea bohlokoa ho feta chelete. Kahoo, u se ke ua itumella hore u jooe ’metoane!
● Bibele e re: “Tsoelang pele le tsamaea ka bohlale . . . , le ithekele nako e loketseng.”—Bakolose 4:5.
Na lipapali tsa elektronike li ama tsela eo u nahanang ka eona?
“Litlōlo tsa molao tse neng li ka isa batho teronkong kapa tsa ba bolaea li ‘etsoa’ lipapaling tsa video habonolo feela.”—Seth.
“Lipapali tse ngata li akarelletsa ho hlōla ba lireng e le hore motho a fihle khoeleng. Hangata, seo se akarelletsa ho ba bolaea ka litsela tse bohloko.”—Annette.
“Ka linako tse ling u ke ke ua lumela lintho tseo u li buang ho metsoalle ea hao ha le ntse le bapala—mantsoe a kang ‘Shoa!’ kapa ‘Ke tl’o u bolaea!’”—Nathan.
Ntlha ea bohlokoa: Qoba lipapali tse buellang lintho tseo Molimo a li hloileng, ho akarelletsa ntoa, ho kopanela liphate le bodemona.—Bagalata 5:19-215:19-21; Baefese 5:10; 1 Johanne 2:15, 16.
● Bibele e re Jehova “o hloile mang kapa mang ea ratang pefo”—e seng feela ba etsang pefo. (Pesaleme ea 11:5) Esita le haeba lipapali tsa elektronike tseo u li bapalang li sa bontše hore na u tla ba motho ea joang, li ka ’na tsa bontša hore na u se u ntse u le motho ea joang.
Seo u ka nahanang ka sona: Buka e bitsoang Getting to Calm, e re, “mohlomong lipapali tsa video tse bontšang lintoa li ka ama boitšoaro ba motho ho feta thelevishene, hobane hase hore bana ba mpa ba shebile mohale eo ea tšabehang feela—ba hlile ba nka hore motho eo ke mohale. Kaha ho bapala lipapali tsena ho tšoana le ho mamela tichere ka tlelaseng, li hlile li ruta motho ntoa.”—Bapisa le Esaia 2:4.
Seo e leng ’nete
Bana ba bangata ba ithutile ho bapala lipapali tsa elektronike ka tsela e itekanetseng. A re ke re hlahlobe mehlala ena e ’meli.
“Ke ne ke tloaetse ho bapala lipapali tsa video ho fihlela bosiu haholo, ke ntse ke re: ‘Motho o hloka lihora tse hlano feela tsa ho robala. Ke hore ke ’ne ke tsoele pele.’ Leha ho le joalo, hona joale, ke ithutile ho beha nako ea ho bapala lipapali tsa video. Ke li bapala e le feela mokhoa oa ho itlosa bolutu oo nka o etsang mona le mane. Empa ntho e ’ngoe le e ’ngoe e lokela ho etsoa ka teka-tekano.”—Joseph.
“Ke fokolitse nako ea ho bapala ’me ke na le nako e ngata ea ho etsa lintho tse ling! Ke khonne ho ntlafatsa tšebeletso ea ka, ke ithaopela ho thusa ba bang ka phuthehong ke bile ke ithuta ho letsa seletsa se itseng. Ke hlokometse hore ho na le lintho tse ngata tseo nka li etsang!”—David.
● Bibele e re banna le basali ba nang le boiphihlelo ke ba “itekanetseng mekhoeng.” (1 Timothea 3:2, 11) Ba thabela nako ea boithabiso ba bile ba khona ho khaotsa papali ’me ba na le boitšoaro.—Baefese 5:10.
Ntlha ea bohlokoa: Ho bapala lipapali tsa elektronike e ka ba tsela e ntle ea ho itlosa bolutu hafeela li ba le nako ea tsona. Empa u se ke ua li lumella hore e be tsona tse laolang nako ea hao kapa li u lebatse lintho tsa bohlokoa bophelong. Ha e le hantle, ho e-na le ho ikitlaetsa haholo ka ho leka ho ba ’mampoli lipapaling tsena, ruri ho ka ba molemo ho sebelisa matla ao bakeng sa ho finyella lipakane tsa sebele bophelong.