Ntate oa ka eo lebitso la hae e leng Arthur, o ne a rata Molimo haholo ’me o ne a batla ho ba moruti oa kereke ea Methodist. Empa ka mor’a hore a bale libuka tse tsoang ho Baithuti ba Bibele le ho qala ho buisana le bona, o ile a fetola seo a neng a se rerile. O ile a kolobetsoa ka 1914 ha a le lilemo li 17. Ka nako eo Ntoa ea I ea Lefatše e ne e se e qalile ’me o ile a bitsoa sesoleng. Empa Ntate o ile a hana, kahoo a koalloa likhoeli tse 10 teronkong ea Kingston ea linokoane tse kotsi e Ontario, Canada. Ka mor’a hore a lokolloe, e ile ea e-ba morekisi oa libuka eo hona joale ho seng ho thoe ke pula-maliboho.

Ka 1926, o ile a nyala Hazel Wilkinson, eo ’mè oa hae a ileng a ithuta Bibele ka 1908. Ke hlahile ka la 24 April 1931, lapeng re bane ’me ’na ke ngoana oa bobeli, re ne re rapela Jehova ebile re hlompha le Lentsoe la hae e leng Bibele. Re ne re atisa ho ea mosebetsing oa ntlo le ntlo re le kaofela.—Lik. 20:20.

Ka 1939 Ntoa ea II ea Lefatše e ile ea qala, ’me selemong se latelang mosebetsi oa Lipaki Tsa Jehova o ile oa thibeloa Canada. Likolong ho ne ho etsoa mekete ea bochaba ’me ba ne ba hlompha folakha ba bile ba bina le pina ea sechaba. Ha seo se etsahala ’na le ausi oa ka Dorothy, re ile ra ntšoa ka tlelaseng. Ka letsatsi le leng tichere ea ka e ile ea leka ho ntlontlolla ka hore e re ho ’na ke lekoala. Ha sekolo se tsoa, bana ba bang bao ke neng ke kena sekolo le bona ba ile ba nkotla ka ba ka oela fatše. Seo se ile sa etsa hore ke ikemisetse ho “mamela Molimo e le ’musi ho e-na le batho.”—Lik. 5:29.

Ka July 1942 ke ile ka kolobetsoa ka tankeng ea metsi polasing, ke ne ke le lilemo li 11 ka nako eo. Nako le nako ha likolo li koaloa ke ne ke ba pula-maliboho ea nakoana, eo hona joale e bitsoang  pula-maliboho e thusang. Ka selemo se seng ke ile ka sebetsa le bara babo rona ba bararo ho ea pakela batho ba neng ba sakha lifate. Ba ne ba lula tšimong e sa abuoang ka leboea ho Ontario.

Ka la 1 May 1949, ke ile ka ba pula-maliboho ea kamehla. Ke ile ka amoheloa hore ke be setho sa lelapa la Bethele e Canada ka la 1 December, kaha ho ne ho hahoa ke ile ka bitsoa hore ke tlo thusa. Ke ile ka sebetsa lefapheng la khatiso ’me ke ile ka tlameha ho ithuta ho sebelisa mochine o hatisang. Ka libeke tse ling ke ne ke sebetsa bosiu, ke hatisa lipampitšana tse neng li bua ka mahloriso a neng a hlahela batho ba Jehova Canada.

Hamorao, ke ile ka sebetsa Lefapheng la Tšebeletso, ha ke ntse ke le moo ke ile ka buisana le bo-pula-maliboho ba neng etetse ofisi ea lekala pele ba fetela Quebec moo ba neng ba il’o sebeletsa teng ’me mosebetsi oa boboleli o ne o thibetsoe sebakeng seo. E mong oa bona e ne e le Mary Zazula ea neng a tsoa Edmoton, Alberta. Batsoali ba hae ba ne ba rata bolumeli ba Orthodox haholo, kahoo ba ile ba mo leleka lapeng hammoho le abuti oa hae Joe kaha ba ne ba hana ho tlohela ho ithuta Bibele. Ka June 1951, ba ile ba kolobetsoa ’me ka mor’a likhoeli tse tšeletseng ba ile ba qala ho bula maliboho. Ha ke ntse ke bua le bona ke ile ka khahloa ke tsela eo Mary a neng a rata Jehova ka eona. Ke ile ka ipolella ka re, ‘Joang kapa joang enoa ke kharebe eo ke tla e nyala.’ Ka la 30 January 1954 ka mor’a likhoeli tse 9 re ile ra nyalana. Hamorao ka mor’a beke, re ile ra fumana memo ea hore re il’o koetlisetsoa mosebetsi oa potoloho ’me ka mor’a lilemo tse peli, re ile ra ea potoloha ka leboea Ontario.

Ha mosebetsi oa ho ruta o ntse o hola, ho ile ha e-ba le tlhokahalo ea baromuoa. Re ile ra kholiseha hore haeba re khonne ho mamella serame le menoang e bang teng hlabula Canada, re tla khona ho mamella maemo ’ohle ao re ka kopanang le ’ona tšebeletsong ea rona. Re ile ra ba sehlopheng sa bo-27 se ileng sa qeta ka July 1956 Sekolong sa Gileade, ’me ka November ra qala ho sebeletsa Brazil.

Ha re fihla lekaleng la Brazil, re ile ra tlameha ho ithuta puo ea Sepotoketsi. Ka mor’a ho ithuta mantsoe a seng makae le ho ithuta kamoo re ka tsamaisang makasine kateng, re ile ra qala ho ea tšimong. Ha motho eo re buang le eena a thabela molaetsa, re ne re khothalletsoa hore re mo balle mangolo a buang ka hore na bophelo bo tla ba joang ’Musong oa Molimo. Letsatsing la pele feela re le mosebetsing oa ntlo le ntlo, ausi e mong o ile a thabela molaetsa, kahoo ke ile ka mo balla lengolo la Tšenolo 21: 3, 4 ’me ka mor’a moo ke ile ka akheha kaha ke ne ke sa tloaela mocheso, ’me boo e ile ea e-ba bothata bo tsoelang pele.

Re ile ra sebeletsa motseng oa Campos moo  hona joale ho seng ho e-na le liphutheho tse 15. Ha re ne re fihla moo, ho ne ho e-na le phutheho e le ’ngoe feela e ka thoko, le ntlo ea baromuoa e neng e e-na le barali babo rona ba bane e leng: Esther Tracy Ramona, Luiza Schoarz le Lorraine Brookes eo hona joale e seng e le Wallen. Moo re neng re lula teng ke ne ke thusa ka ho hlatsoa le ho roalla patsi bakeng sa ho pheha. Mantaha ka mora thuto ea Molula-Qhooa ho ile ha hlaha ntho eo re sa e lebellang. Mosali oa ka o ne a phomotse holim’a sofa, re ntse re buisana ka lintho tse etsahetseng letsatsing leo. Ha a phahamisa hlooho mosamong ho ile ha hlaha noha e ileng ea re tšosa ’me ke ile ka e bolaea.

Ka mor’a ho qeta selemo ke ithuta Sepotoketsi, ke ile ka khethoa hore ke be molebeli oa potoloho. Re ne re phela bophelo ba mahaeng, re se na motlakase, re robala ’mateng ebile re sebelisa lipere le likariki. Nakong ea phutuho ea ho ea bolella batho ba libakeng tse ka thoko molaetsa oa Bibele, re ile ra ea toropong e lithabeng ka terene eaba re hira ntlo moo. Ofisi ea lekala e ile ea re romella limakasine tse 800 hore re li sebelise tšimong. Re ne re tlameha ho khutlela hangata posong ho ea lata limakasine ho li isa moo re lulang.

Ka 1962, Sekolo sa Tšebeletso sa ’Muso se ile sa tšoareloa Brazil bakeng sa barab’abo rona le barali babo rona ba baromuoa. Ka likhoeli tse tšeletseng, ke ile ka abeloa hore ke ee sekolong se seng ka mor’a se seng ntle le mosali oa ka. Ke ile ka ruta litoropong tse kang Manaus, Belém, Fortaleza, Recife le Salvador. Ke ile ka hlophisa kopano ea setereke ntlong eo ho neng ho bapaloa ’mino oa opera, e neng e tumme toropong ea Manaus. Pula e ile ea na ka matla ’me ea silafatsa metsi a nooang ’me ra hloka le sebaka seo re ka jelang ho sona. (Ka nako eo kopanong ho ne ho phehoa lijo.) Ke ile ka founela ba sesole, ’me ka bua le motsamaisi oa bona ea neng a thabela ho re thusa, o ile a etsa hore kaofela re fumane metsi, a boela a re romella masole hore a re tlisetse litente tse kholo tse peli bakeng sa ho etsa sebaka sa ho pheha le sa ho jela.

Ha ntse ke tsamaile, Mary o ile a paka sebakeng sa khoebo moo ho buuoang Sepotoketsi, ’me batho ba moo ba ne ba amehile ka ho etsa chelete. Ha aa ka khona ho bua le motho leha e le ofe ka molaetsa oa Bibele ’me o ile a re ho litho tse ling tsa lelapa la Bethele, “Ho hang ha ke batle ho lula Portugal.” Ho makatsang ke hore hang ka mor’a moo re ile ra fumana lengolo le reng re sebeletse Portugal. Ka nako eo mosebetsi oa rona oa boboleli o ne o thibetsoe, empa re ile ra ’na ra tsoela pele ho sa tsotellehe boikutlo boo Mary a neng a e-na le bona pele.

Ka August 1964 re ile ra fihla Lisbon Portugal. Mapolesa a Portugal a ne a hlorisa barab’abo rona.  Ka lebaka la seo re ile ra bona ho le bohlokoa hore re qobe ho buisana le barab’abo rona ba moo. Re ile ra lula ntlong e hiroang ha re ntse re emetse litokomane tsa molao tsa bolulo. Ka mor’a hore re fumane litokomane tsa bolulo re ile ka hira ntlo e ’ngoe. Qetellong ka January 1965, re ile ka khona ho buisana le ofisi ea lekala. Re ile ra thaba haholo ka mor’a likhoeli tse hlano ha re qala ho ea libokeng.

Re ile ra utloa hore kamehla mapolesa a ntse a hlahloba matlo a barab’abo rona. Liboka li ne li tšoareloa malapeng kaha Liholo tsa ’Muso tsa Lipaki Tsa Jehova li ne li koetsoe. Lipaki tse ngata li ile tsa isoa seteisheneng sa mapolesa ho ea botsoa lipotso. Barab’abo rona ba ile ba tšoaroa hampe e le hore ba ntše mabitso a ba neng ba tšoara liboka tseo. Ho e-na le ho sebelisa lifane tsa bona, ba ile ba sebelisa mabitso a kang José kapa Paulo. Joale le rona re ile ra etsa se tšoanang.

Ntho e ka sehloohong eo re neng re amehile ka eona ke ho thusa barab’abo rona hore ba be le kamano e ntle le Jehova. Mosebetsi oa Mary e ne e le ho thaepa Molula-Qhooa o ithutoang le lingoloa tse ling tse ngata.

Ka June 1966, ho ile ha e-ba le nyeoe Lisbon. Bara le barali babo rona ba 49 ba Phutheho ea Feijó ba ile ba qosoa ka lebaka la ho tšoarela liboka matlong a bona ka sekhukhu. E le hore ba itokise, ke ile ka etsa eka ke mochochisi ea tl’o ba botsa lipotso ka lekhotleng la linyeoe. Re ne re tseba hore nyeoe eo e tl’o re hlola, empa re ile ra hlokomela hore taba ena e tla etsa hore batho ba batle ho ithuta ka Jehova. Ka sebete akhente ea rona e ile ea qetella ka ho qotsa mantsoe a Gamaliele oa mehleng ea Bibele. (Lik. 5:33-39) Litaba tseo tsa nyeoe li ile tsa tsebahala hohle ’me bara le barali babo rona ba 49 ba ile ba koalloa matsatsi a ka bang 45 ho isa ho likhoeli tse hlano le halofo. Ho thabisang ke hore pele akhente ena ea rona e sebete e hlokahala, e ne e se e ithuta Bibele ’me e ea le libokeng.

Ka December 1966, ke ile ka khethoa hore ke be molebeli oa lekala ’me ke ile ka qeta nako e telele ke sebetsana le litaba tsa molao. Ka nako eo Lipaki Tsa Jehova li ile tsa fumana bolokolohi ba borapeli. (Bafil. 1:7) Ka la 18 December , 1974 re ile ra ngolisoa ka molao. Barab’abo rona e leng Nathan Knorr le Frederick Franz ba neng ba sebeletsa ntlo-kholo, ba ile ba tla Portugal ho tla thaba le rona ketsahalong eo ea bohlokoa e neng tšoaretsoe Oporto le Lisbon ’me ho ne ho tlile batho ba ka bang 46 870.

Jehova o ile a re bulela lihlekehleke tse ling moo ho buuoang Sepotoketsi tse kang Azores, Cape Verde, Madeira, São Tomé le Príncipe. Kahoo ka  1988 re ile ra qeta ho haha mohaho o moholo oa lekala. Ka la 23 April selemong sona seo, Mor’abo rona Milton Henschel o ile a etella pele ha ho neheloa mohaho o mocha ’me ho ne ho na le batho ba 45 522. Ho neng ho thabisa le ho feta ke hore bara le barali babo rona ba 20, ba kileng ba sebeletsa Portugal e le baromuoa ba ile ba ba teng ketsahalong eo ea bohlokoa.

Ha nako e entse e ea, ho tloaelana le barab’abo rona ba tšepahalang ho ile ha re thusa haholo. Ke ithutile lintho tsa bohlokoa ha ne ke thusa Mor’abo rona  Theodore Jaracz ha a ne a etetse lekala le itseng. Lekala le neng le etetsoe le ne le na le mathata a maholo ’me barab’abo rona ba Komiti ea Lekala ba ne ba lekile ka hohle ho le thusa. E le ho etsa hore ba ikutloe ba phutholohile, Mor’abo rona Jaracz o ile a re: “Joale ke nako ea hore re fe moea o halalelang sebaka e le hore o sebetse.” Lilemo tse ngata tse fetileng ha re ne re etetse ntlo-kholo e Brooklyn, ’na le mosali oa ka Mary re ile ra qeta nako e telele mantsiboea le Mor’abo rona Franz le ba bang. Mantsiboeeng ao ha Mor’abo rona Franz a bua ka lilemo tse ngata tseo a li qetileng tšebeletsong ea Jehova, o ile a re: “Ke khothalletsa batho hore ba lule ba le ka har’a mokhatlo oa Jehova ho sa tsotellehe hore na ho thata kapa joang. Ke oona feela tsela eo re ka etsang mosebetsi oo Jesu a ileng a laela barutuoa ba hae hore ba o etse e leng oa ho bolela litaba tse molemo tsa ’Muso oa Molimo!”

Ka ho etsa seo, ’na le mosali oa ka re ile ra thaba haholo. Re lula re hopola maeto a monate ao re bileng le ’ona ha re ntse re etela makala. Maeto ao a ile a etsa hore re ananele mosebetsi oo bara le barali babo rona ba bacha le ba holileng ba o etsang le ho ba khothalletsa hore ba tsoele pele ba sebeletsa Jehova.

Lilemo lia matha ’me hona joale ’na le mosali oa ka re na le lilemo tse ka bang tse 80. Mary o khathatsoa ke ho kula. (2 Bakor. 12:9) Mathata ao re ileng ra tobana le ’ona a ile a re matlafatsa tumelo le ho feta ’me a entse hore re lule re tšepahala ho Jehova. Ha re sheba morao, re khona ho bona hore kannete Jehova haesale a re bontša mohau ka litsela tse ngata. *