HA MAQHUBU a leoatle la Atlantic a ntse a khahlellana sekepeng se eang Europe, e mong oa baeti e leng mor’abo rona George Young, o ile a hopola mosebetsi oa bohlokoa oo a ileng a o etsa naheng ea Brazil. * Leha ho le joalo, ha mor’abo rona Young a ntse a tsoela pele ka leeto o ile a nahana ka masimo ao a neng a il’o a sebetsa Spain le Portugal. Masimo ao a ne a e-s’o ka a sebetsoa ho hang. Ha a le moo, o ile a mamelisa batho lipuo tsa mor’abo rona J. F. Rutherford tse rekotiloeng. A boela a tsamaisa lipampitšana tse 300 000.

Ha mor’abo rona Young a fihla motse-moholo Lisbon ka 1925, o ile a fumana ho e-na le oa moferefere oa lipolotiki. Ka lebaka la phetoho e ileng ea e-ba teng lipolotiking ka 1910, phathi ea The Republican e ile ea felisa puso ea borena. E ile ea etsa hore Kereke e K’hatholike e se ke ea hlola e e-ba le matla a ho busa. Ho ile ha e-ba le tokoloho naheng eo empa moferefere o ile oa ’na oa tsoela pele.

Nakong eo mor’abo rona Young a neng a phathahane ka ho hlophisetsa puo ea mor’abo rona Rutherford, ’muso o ile oa laela masole ho ba ka lehlakoreng la oona kaha ho ne ho e-na le sehlopha se senyenyane se neng se batla ho liha ’muso. Mokhatlo oa Bibele oa Brithani le Linaha Tse Ling o ile oa lemosa mor’abo rona Young hore naheng eo Bakreste baa hlorisoa. Mor’abo rona Young o ile a kopa ho sebelisa holo ea boikoetliso ea sekolo sa Camões ’me o ile baile ba mo lumella..

Joale e ne e se e le nako ea hore mor’abo rona Rutherford a fane ka puo ea hae. E ne e le ka la 13 May, letsatsi leo motho e mong le e mong a neng a le lebeletse. Sehlooho sa puo se ne se ngotsoe libotong tse kholo le likoranteng. Se ne se re: “U ka Etsa’ng Hore u Phele Lefatšeng ka ho sa Feleng.” Bahanyetsi ba ile ba nahana ka ho lemosa batho ba Portugal hore “baprofeta ba bohata” ba se ba le teng. Kahoo, ba ngola sehlooho koranteng. Ba ile ba ema monyako oa holo ba ntse ba fa batho ba kenang lipampitšana. Li ne li ngotse lintho tse khahlanong le tseo mor’abo rona Rutherford a neng a tl’o bua ka tsona.

Leha ho le joalo, ka holong ho ne ho e-na le batho ba ka bang 2 000 ha ba bang ba ka bang 2 000 ba ne ba eme ka ntle kaha ho ne ho tletse. Batho ba bang ba neng ba thahasella ho mamela puo eo ba ne ba hloeletse lileri tse entsoeng ka ropo tse neng li le mahlakoreng a holo ha ba bang ba ne hloeletse holim’a thepa e sebelisetsoang ho ikoetlisa.

Lintho ha lia ka tsa tsamaea hantle. Bahanyetsi ba neng ba le moo ba ile ba etsa lerata ’me ba roba le litulo. Mor’abo rona Rutherford ha aa ka a ba lumella hore ba mo ferekanye. Ho e-na le hoo, o ile a ema tafoleng e le hore batho bohle ba ka mo utloa. Puo ea hae e ile ea fela nakoana pele ho khitla ’me batho ba ka holimo ho 1 200 ba ile ba fana ka mabitso a bona le liaterese tsa bona e le hore ba ka fuoa libuka le lipampitšana. Letsatsi le hlahlamang ho ile ha ngoloa ka puo ea mor’abo rona Rutherford koranteng e ’ngoe e neng e bitsoa O Século.

Ka September 1925 Molula-Qhooa o ile oa qala ho hatisoa ka puo ea Sepotoketsi naheng ea Portugal. (Pejana  Molula-Qhooa o ile oa hatisoa ka puo ea Sepotoketsi naheng ea Brazil.) Ka nako eo, mor’abo rona Virgílio Ferguson ea lulang naheng ea Brazil o ile a itokisetsa ho fallela naheng ea Portugal ho ea thusa ka mosebetsi oa ho bolella batho molaetsa oa Bibele. O ne a kile a sebetsa le mor’abo rona Young ofising ea lekala ea Liithuti Tsa Bibele e Brazil. Nakoana ka mor’a moo, mor’abo rona Ferguson le mohats’a hae (Lizzie) ba ile ba sebetsa le mor’abo rona Young. Mor’abo rona Ferguson o ne a tlile ka nako e nepahetseng hobane e ne e le nako eo mor’abo rona Young a neng a tl’o fallela libakeng tse ling ho akarelletsa le Soviet Union.

Mahloriso a ile a tota ha masole a neng a busa Portugal a kenya puso ea khatello molaong. Mor’abo rona Ferguson o ile a lula a le sebete a ba a sebetsa ka thata ho sireletsa sehlopha se senyenyane sa Liithuti tsa Bibele. A netefatsa hore ba ntse ba khona ho etsa mosebetsi oa ho ruta Bibele. A boela a kopa hore ho tšoareloe liboka ha hae. O ile a lumelloa ka October 1927.

Ha ’muso oo o hatellang o sa tsoa qala ho busa, batho ba ka bang 450 ba lulang Portugal ba ile ba kopa ho fuoa kopi ea Molula-Qhooa.. . Ho ekelletsa moo, lipampitšana le libukana li ile tsa thusa batho ba libakeng tse mahaeng tsa Portuguese hore ba rutoe Bibele. E leng libaka tse kang, Angola, Azores, Cape Verde, East Timor, Goa, Madeira le Mozambique.

Lilemong tsa bo-1920 mohlokomeli e mong oa serapa oa Lepotoketsi ea bitsoang Manuel da Silva o ile a fallela motse-moholo Lisbon. Ha a ntse a lula naheng ea Brazil o ile a mamela puo ea phatlalatsa ea mor’abo rona Young. Hang-hang feela o ile a hlokomela hore Lipaki Tsa Jehova li ruta ’nete. Kahoo, o ne a ikemiselitse ho thusa mor’abo rona Ferguson mosebetsing oa ho ruta batho molaetsa oa Bibele. Mor’abo rona Manuel o ile a sebeletsa e le morekisi oa libuka. (Hona joale barekisi ba libuka ba se ba bitsoa bo-pula-maliboho.) Kaha lingoliloeng tsa rona li se li hatisoa le ho ajoa ka tsela e hlophisehileng, phutheho ea Lisbon e hola ka potlako.

Ka 1934, mora le morali’abo rona Ferguson ba ile ba khutlela Brazil. Leha ho le joalo, batho ba Lisbon ba ne ba se ba ithutile Bibele. Ho ile ha e-ba le ntoa ea lehae naheng ea boahelani e leng Spain le ntoa ea bobeli ea lefatše. Ho ntse ho le joalo,bara le barali babo rona ba Portugal ba ile ba lula ba tšepahalla Jehova ho sa tsotellehe meferefere eo e ileng ea e-ba teng. Ka nakoana, bara le barali babo rona ba ile ba nyahama ka lebaka la moferefere ona. Leha ho le joalo ba ile ba tsoha molota ha mor’abo rona John Cooke eo e neng e le moromuoa ea tsoang sekolong sa Gileade a fihla Portugal, ka 1947. Ka mor’a moo, palo ea bahoeletsi e ile ea eketseha haholo. Le hoja ka 1962 ’muso o ile oa thibela Lipaki ho ruta batho molaetsa oa Bibele le ho ea libokeng, palo ea bahoeletsi e ile ea tsoela pele ho eketseha. Ka December 1974, Lipaki Tsa Jehova li ile tsa ngolisoa ka molao ’me ka nako eo ho ne ho e-na le bahoeletsi ba fetang 13 000 Portugal.

Hona joale, ho na le Lipaki tse fetang 50 000 tse bolellang batho molaetsa oa Bibele naheng ea Portugal le lihlekehlekeng tse ’maloa moo ho buoang Sepotoketsi tse akarelletsang Azores le Madeira. Ba bang ba bahoeletsi ba teng hona joale Portugal ke litloho-tloholoana tsa batho ba neng ba le teng ha mor’abo rona Rutherford a fana ka puo ka 1925.

Re leboha Jehova hammoho le bara le barali babo rona ba ileng ba ba sebete ’me ba tšepahala. Ba ile ba etelletse pele mosebetsi oa hae e le ‘bahlanka ba sechaba ba Kreste Jesu lichabeng.’—Bar. 15:15, 16.—Nalane ea rōna ka Portugal.