1. Fa Yesus sori taki a ben e suku a bun fu trawan ala ten?

DI YESUS ben de na grontapu, a sori taki a ben e suku a bun fu trawan ala ten. A no ben e prakseri nomo san ensrefi wani, ma a ben e du a wani fu Gado, awinsi a no ben makriki gi en (Yoh. 5:30). A tan gi yesi na Gado na ini ala sani te na a dede fu en na wan pinapostu. Nanga dati a sori taki a no ben e denki ensrefi nomo, ma a ben suku a bun fu trawan, awinsi san pasa.—Fil. 2:8.

2. Fa wi kan sori taki wi na sma di e suku a bun fu trawan èn fu san ede disi prenspari?

² Wi leki bakaman fu Yesus musu sori tu taki wi na sma di e suku a bun fu trawan. Dati wani taki dati wi musu de klariklari fu libi den sani di wi wani du, so taki wi kan yepi trawan. Disi de heri tra fasi leki te wan sma e denki ensrefi nomo. (Leisi Mateyus 16:24.) Te wi no e denki wisrefi nomo, dan wi o man poti prakseri na den firi fu tra sma. Wi no o du nomonomo san wisrefi wani, ma wi o luku tu san trawan wani (Fil. 2:3, 4). Te yu luku en bun, dan Yesus ben leri sma taki wan fu den moro prenspari sani na ini na anbegi fu wi, na taki wi musu suku a bun fu trawan. Wi e du dati fu di wi leki Kresten abi lobi. Na so sma kan si taki wi na trutru bakaman fu Yesus (Yoh. 13:34, 35). Prakseri den blesi di wi e kisi fu di wi nanga wi Kresten brada nanga sisa na heri grontapu e du ala san wi man fu suku a bun fu trawan.

3. San kan tapu wi fu suku a bun fu trawan?

 ³ Ma nofo tron a de so taki wi leki libisma e denki wisrefi nomo èn sondro fu wi sabi, dati kan tapu wi fu suku a bun fu trawan. Kande yu kan memre ete san Adam nanga Eva du. Na fu di Eva ben denki ensrefi nomo, meki a ben wani de leki Gado. Na fu di en masra ben denki ensrefi nomo, meki a ben wani plisi en wefi (Gen. 3:5, 6). Baka di Didibri meki Adam nanga Eva drai baka gi a tru anbegi, a tan pruberi fu kori sma, so taki den go denki densrefi nomo. A pruberi dati srefi nanga Yesus di a ben e suku fu tesi en (Mat. 4:1-9). Na ini a ten fu wi, Satan kori furu sma tu èn dati meki den e sori na ala sortu fasi taki den e denki densrefi nomo. Fu di sma na wi lontu abi a denki disi, meki wi musu luku bun taki wi no e teki a fasi disi abra.—Ef. 2:2.

4. (a) A de so taki wi man puru a firi di wi abi now fu denki wisrefi nomo? Tyari disi kon na krin. (b) Sortu aksi wi o luku?

⁴ Te wan sma e denki ensrefi nomo, dan dati de leki frustu. Efu wan isri sani e tan na ini son nanga alen, a kan bigin frustu. Ma a problema e bigin te wi no e du noti fu puru a frustu, fu di a kan nyan na isri gowe teleki a no bun moro. Na so a de tu nanga wi. Fu di wi na sondusma, meki wi abi a firi fu denki wisrefi nomo. Aladi wi no man du noti fu puru den sondu firi disi now, toku wi musu luku bun nanga den takru bakapisi di den kan abi gi wi èn wi musu tan feti nanga den (1 Kor. 9:26, 27). San na den sani di e sori taki wi e denki wisrefi nomo? Fa wi kan leri fu suku a bun fu trawan na wan moro bun fasi?

5. (a) Fa Bijbel de leki wan spikri? (Luku a prenki na a bigin fu na artikel.) (b) Te wi e gebroiki Bijbel fu luku efu wi e denki wisrefi nomo, dan san wi no musu du?

⁵ Neleki fa wi kan gebroiki wan spikri fu luku wisrefi, na so wi kan gebroiki Bijbel fu luku fa wi de dipi na ini wi ati. Te wi e si taki wan sani no bun, dan wi kan kenki a sani dati. (Leisi Yakobus 1:22-25.) Ma soso te wi e gebroiki a spikri na a yoisti fasi, a o yepi wi fu kon sabi efu wan sani no bun. Fu eksempre, efu wi e luku nomo na ini a spikri sondro fu poti prakseri na san wi e si, dan kande wi no o si srefi taki wi abi wan pikin flaka. Noso efu wi e hori a spikri skoinsi, dan a kan taki wi no e si wisrefi moro, ma wan tra sma. Na so a de tu taki te wi e gebroiki Bijbel fu kon sabi efu wan sani no bun na wi, noso efu wi e denki wisrefi nomo, dan wi musu du moro leki fu leisi Bijbel frafra noso fu si den fowtu fu tra sma.

6. San wi musu du moro, boiti taki wi e „luku finifini san skrifi na ini a wèt di bun srefisrefi”?

⁶ Kande wi abi a gwenti fu leisi Gado Wortu. A kan taki wi e leisi en ibri dei srefi. Ma toku wi no man si taki wi e kon tron wan sma di e bigin denki ensrefi nomo. Fa dati kan? Na ini na eksempre fu a spikri, Yakobus e sori taki a man „e luku ensrefi” na ini a spikri trutru. Ma dati no ben de a problema, fu di dyaso Yakobus gebroiki wan Griki wortu di wani taki „ondrosuku wan sani finifini” noso „poti prakseri finifini na wan sani”. Sobun, san ben de a problema fu a man? Yakobus e taki moro fara: „A e gowe èn wantewante a frigiti san a si.” Iya, a e drai gowe fu a spikri sondro fu kenki den sani di a si. Na a tra sei, efu wan sma wani taki sani waka bun gi en, a musu „luku finifini san skrifi na ini a wèt di bun srefisrefi”. Ma a no dati wawan. A musu „tan du dati” tu. A no e drai baka gi den wèt na ini Gado Wortu di bun srefisrefi, ma a e tan du san den wèt dati e taki. Yesus ben taki wan srefi sortu sani: „Efu unu tan du den sani di mi taki, dan unu na mi disipel trutru.”—Yoh. 8:31.

7. Fa wi kan gebroiki Bijbel fu luku efu wi tron wan sma di e denki ensrefi nomo?

⁷ Sobun, efu yu si taki yu e bigin denki yusrefi nomo, dan yu musu leisi Gado Wortu  finifini fu man feti nanga a firi dati. Disi kan yepi yu fu si pe yu musu tyari kenki kon. Ma yu musu du moro leki dati. Ondrosuku den sani di yu e leisi moro fini. Te yu e frustan wan Bijbel tori krin, dan yu kan aksi yusrefi: ’San mi ben o du na ini den sortu situwâsi dati? Mi ben o du san bun?’ Baka te yu denki dipi fu san yu leisi, dan a prenspari fu du en tu (Mat. 7:24, 25). Meki wi go luku fa a tori fu Kownu Saul nanga a tori fu na apostel Petrus kan yepi wi fu suku a bun fu trawan.

8. Sortu fasi Saul ben abi di a tron kownu èn fa a sori taki a ben abi a fasi dati?

⁸ Na eksempre fu Kownu Saul fu Israel de leki wan warskow di e sori san kan pasa te wan sma di ben abi a gwenti fu suku a bun fu trawan, e bigin denki ensrefi nomo. Di Saul tron kownu a ben abi sakafasi (1 Sam. 9:21). Fu eksempre, di wan tu Israelsma taki ogri fu en leki kownu, a no ben wani strafu den, aladi a ben kan du dati fu di na Gado ben poti en leki kownu (1 Sam. 10:27). Di den Israelsma go feti nanga den Amonsma, Kownu Saul meki a yeye fu Gado tiri en èn dati meki den ben man wini a feti. Bakaten a no ben meki bigi taki na en wini a feti, ma a gi Yehovah ala grani.—1 Sam. 11:6, 11-13.

9. Fa Saul tron wan sma di bigin denki ensrefi nomo?

⁹ Neleki fa frustu e nyan isri gowe safrisafri, na so a pasa bakaten taki safrisafri Saul bigin denki ensrefi nomo èn a kisi bigifasi. Di a wini den Amalèksma a suku en eigi bun, na presi fu gi yesi na Yehovah. Ala den sani di Gado ben taigi en fu pori, a teki gi ensrefi fu di a kisi bigi-ai. Fu di Saul ben abi heimemre, a meki wan pilari so taki sma ben kan memre en (1 Sam. 15:3, 9, 12). Di a profeiti Samuel taigi Saul taki Yehovah no breiti nanga san a du, dan Saul pruberi fu sori taki a no en fowtu. A taki dati a gi yesi na son sani di Gado taigi en èn a ben feni taki na trawan meki taki a no du ala sani di a ben musu du (1 Sam. 15:16-21). Fu di Saul ben abi heimemre, meki a no ben e prakseri fu plisi Gado, ma a ben e broko en ede moro nanga san sma ben prakseri fu en (1 Sam. 15:30). Fa wi kan gebroiki a tori fu Saul, leki wan spikri di o yepi wi fu tan de wan sma di e suku a bun fu trawan?

10, 11. (a) San wi kan leri fu na eksempre fu Saul? (b) San wi kan du so taki wi no tron leki Saul?

¹⁰ A fosi sani di wi kan leri fu na eksempre fu Saul, na taki wi no musu kori wisrefi fu denki taki wi o tan suku a bun fu trawan ala ten, soso fu di wi ben gwenti du dati kaba (1 Tim. 4:10). Hori na prakseri taki wan pisi ten Saul ben du bun èn Gado ben lobi en. Ma di a bigin denki ensrefi nomo, a no feti nanga a firi dati. Te fu kaba, Yehovah drai baka gi en fu di a trangayesi Gado.

¹¹ Wan tra sani di wi kan leri, na taki wi no musu poti prakseri nomo na san wi e du bun kaba, ma wi musu poti prakseri tu na den sani di wi kan du moro bun. Disi ben o de neleki te wi ben o gebroiki wan spikri fu luku o moi den nyun krosi fu wi de, ma dan wi no e si taki wi fesi doti. A kan taki wi no o kon de leki Saul, ma wi musu luku bun nanga iniwan firi di kan meki taki wi trangayesi Gado neleki en. Te wi e kisi rai, wi no musu suku fu sori taki a no wi fowtu, wi no musu pruberi fu sori taki a problema no bigi so èn wi no musu gi trawan a fowtu fu san wi du. Na presi fu de leki Saul, a moro bun fu teki rai.—Leisi Psalm 141:5.

12. Te wi no e suku wi eigi bun, dan fa dati kan yepi wi efu wi du wan seryusu sondu?

¹² Ma fa a ben o de efu wi du wan seryusu sondu? Saul no ben wani kisi porinen èn dati tapu en fu tron wan mati baka fu Yehovah. Ma te wi no e suku wi eigi bun, dan dati kan yepi wi fu no syen tumusi èn wi o suku a yepi di wi abi fanowdu (Odo 28:13;  Yak. 5:14-16). Luku wan eksempre fu wan brada. Di a ben abi 12 yari, a bigin luku porno èn moro leki tin yari a du disi kibrikibri. A e fruteri: „A no ben makriki fu taigi mi wefi nanga den owruman san mi du. Ma now di mi taki fu a sondu fu mi, a gersi leki wan hebi komoto na mi tapu. Sonwan fu den mati fu mi firi brokosaka di mi lasi mi grani leki dinari ini a diniwroko. A ben gersi leki mi du wan sani nanga den. Ma mi sabi taki Yehovah e prisiri moro nanga san mi e du gi en now, leki di mi ben e luku porno. Te yu luku en bun, dan a fasi fa Yehovah e si sani de moro prenspari.”

13, 14. Fa Petrus sori taki a ben denki ensrefi nomo?

¹³ Na a ten di Yesus gi Petrus leri, Petrus sori taki a ben de wan sma di no ben e teri ensrefi (Luk. 5:3-11). Ma toku a ben musu feti nanga a firi di a ben abi fu denki ensrefi nomo. Fu eksempre, di na apostel Yakobus nanga Yohanes ben wani kisi wan hei posisi sei Yesus na ini a Kownukondre fu Gado, dan Petrus ati ben bron srefisrefi. Kande Petrus ben denki taki na en ben musu sidon sei Yesus, fu di Yesus ben taki kaba taki Petrus ben o du wan spesrutu wroko (Mat. 16:18, 19). Awinsi fa a no fa, Yesus warskow Yakobus nanga Yohanes, sosrefi Petrus nanga den tra apostel taki den no ben musu pruberi fu „basi” den brada fu den noso fu suku den eigi bun.—Mark. 10:35-45.

¹⁴ Srefi baka di Yesus pruberi fu yepi Petrus fu denki tra fasi, toku a no ben makriki gi en fu kenki a fasi fa a ben e si ensrefi. Di Yesus taigi den apostel taki den ben o gowe libi en fu wan pisi ten, dan Petrus broko den trawan saka èn a hei ensrefi fu di a taki dati en ben o tan nanga Yesus awinsi ala den trawan ben o gowe libi en (Mat. 26:31-33). Ma na fu soso Petrus meki bigi so, fu di a srefi neti dati a sori taki a ben e denki ensrefi nomo. Petrus pruberi fu kibri ensrefi èn dati meki a taki dri leisi dati a no sabi Yesus.—Mat. 26:69-75.

15. Fu san ede na eksempre fu Petrus e gi wi deki-ati?

¹⁵ Aladi someni sani pasa nanga Petrus èn a meki someni fowtu, toku na eksempre  fu en e gi wi deki-ati. Fu di Petrus srefi ben meki muiti èn Gado en santa yeye yepi en, meki a ben man kenki a fowtu fasi fa a ben e denki, a ben man dwengi ensrefi èn a ben man sori lobi sondro fu suku en eigi bun (Gal. 5:22, 23). Bakaten a kisi tesi di ben hebi moro leki den wan di ben meki a fadon na a bigin, ma toku a horidoro. Fu eksempre, a sori sakafasi di na apostel Paulus piri-ai gi en na fesi tra sma (Gal. 2:11-14). Di Petrus kisi piri-ai, a no hori Paulus na ati èn a no feni taki Paulus broko en saka na fesi trawan. Petrus tan sori lobi gi Paulus (2 Petr. 3:15). Na eksempre fu Petrus e sori taki wi kan leri fu de sma di no e teri densrefi.

16. Fa wi kan sori taki wi no e teri wisrefi te wi de na ini muilek situwâsi?

¹⁶ San yu e du te yu de na ini muilek situwâsi? Di Petrus nanga den apostel ben e preiki, sma poti den na strafu-oso èn den wipi den. Ma toku den prisiri „fu di Gado ben feni taki den warti fu kisi syen fu Yesus nen ede” (Tori 5:41). Na so yu kan si frufolgu tu leki wan okasi fu teki na eksempre fu Petrus èn fu de leki Yesus, fu di yu e sori taki yu no e teri yusrefi. (Leisi 1 Petrus 2:20, 21.) Te yu e si sani na a fasi disi, dan dati kan yepi yu srefi fu teki den rai di owruman e gi yu. No kisi atibron, ma teki na eksempre fu Petrus.—Preik. 7:9.

17, 18. (a) San wi kan aksi wisrefi te wi wani du moro na ini a diniwroko? (b) San wi kan du efu wi kon si taki na wi eigi bun wi e suku?

¹⁷ Na eksempre fu Petrus e leri wi tu fa wi musu si sani te wi wani du moro gi Yehovah. Te yu wani du moro na ini a diniwroko, dan yu musu du dati na wan fasi di e sori taki yu e suku a bun fu trawan. Ma luku bun taki yu no e du en fu kisi biginen. Dati meki yu musu aksi yusrefi: ’A de so taki mi wani go na fesi noso du moro gi Yehovah fu di mi wani meki trawan si mi? Noso mi e du en fu di mi wani kisi wan hei posisi neleki Yakobus nanga Yohanes di ben aksi Yesus fu kisi wan hei posisi na ini hemel?’

¹⁸ Efu yu kon si taki na yu eigi bun yu e suku, dan aksi Yehovah fu yepi yu fu si sani na a yoisti fasi. Baka dati yu musu meki moro muiti fu suku a glori fu Gado na presi fu suku yu eigi glori (Ps. 86:11). Na presi fu du sani nomo di o meki taki sma poti prakseri na yu, suku fu du sani tu di trawan no e si. Fu eksempre, kande yu no e sori wan fu den fasi di a santa yeye e meki wi kon abi, ma now yu kan meki muiti fu sori a fasi disi moro bun. Noso kande yu abi a gwenti fu sreka yusrefi fayafaya gi den lezing di yu musu hori na den konmakandra, ma yu no lobi yepi krin a Kownukondre zaal. Kande yu kan meki muiti fu teki a rai na ini Romesma 12:16.—Leisi en.

19. San wi kan du fu no lasi-ati te wi e luku na ini Gado Wortu di de leki wan spikri èn te wi e si taki wi abi fowtu?

¹⁹ Te wi e gebroiki Gado Wortu leki wan spikri fu ondrosuku wisrefi finifini, dan wi o si den fowtu fu wi. Kande wi e si srefi taki wi e du sani di e sori taki wi e denki wisrefi nomo. A sani disi kan meki wi lasi-ati. Efu disi pasa nanga yu, dan prakseri a man na ini na agersitori fu Yakobus. Aladi Yakobus no e fruteri taki a man disi tyari kenki kon wantewante noso taki a ben man kenki ala fowtu di a si, toku a e fruteri taki sani waka bun gi en te fu kaba. Yakobus e taki dati a man ’tan du san skrifi na ini a wèt di bun srefisrefi’ (Yak. 1:25). A man disi memre san a si na ini a spikri èn a tan meki muiti fu kenki sani. Sobun, tan abi wan bun denki fu yusrefi èn tan si den fowtu di yu e meki na wan yoisti fasi. (Leisi Preikiman 7:20.) Tan luku finifini san skrifi na ini a wèt di bun srefisrefi èn meki muiti fu suku a bun fu trawan ala ten. Yehovah wani yepi yu, neleki fa a yepi furu Kresten brada nanga sisa kaba. Den srefi abi fowtu, ma toku Gado feni den bun èn a e blesi den.