1, 2. O le ā e finagalo Ieova ina ia maua e aiga?

NA FAIA e Ieova le Atua le uluaʻi faaipoipoga. Ua faamatalaina i le Tusi Paia, na ia foafoaina le uluaʻi fafine ma “aumaia o ia i le tamāloa.” O le fiafia tele o Atamu, na ia faapea atu ai: “O le ivi lava lenei o oʻu ivi ma le aano o oʻu aano.” (Kenese 2:22, 23) Ua faaalia mai ai, e finagalo Ieova e maua e tagata faaipoipo le fiafia.

² Ae o le tulaga e faanoanoa ai, o le toʻatele o tagata e lē o fiafia o latou aiga. Peitaʻi, e tele taʻiala ma mataupu silisili o loo i le Tusi Paia e fesoasoani i sui uma o le aiga ina ia taulau manuia ai o latou aiga, ma maua le fiafia i le faifaimea faatasi.—Luka 11:28.

3, 4. (a) O le ā le auala e tatau ona feagai ai le tane ma lana avā? (e) Aiseā e tāua ai i se tane ma se avā ona faamagalo e le tasi le isi?

³ O loo taʻua i le Tusi Paia, e tatau i se tane lelei ona alofa ma faaaloalo i lana avā. Faamolemole faitau le Efeso 5:25-29. E feutagaʻi i taimi uma se tane ma lana avā i se auala alofa. E na te puipuia, tausia, ma lē faia se mea e afāina ai lana avā.

⁴ Ae o le ā e tatau ona faia e se tane pe a faia e lana avā ni mea sesē? Ua faatonuina tane e faapea:  “Ia alolofa atu pea i a outou avā, ma aua le soona feita iā i latou.” (Kolose 3:19) Tane, ia manatua e tou te sesē foʻi. Pe a e manaʻo la e faamagalo oe e le Atua, e tatau foʻi ona e faamagalo atu i lau avā. (Mataio 6:12, 14, 15) Pe a lotomalilie uma le tane ma le avā e faamagalo e le tasi le isi, o le a fesoasoani iā i laʻua e maua ai se faaipoipoga fiafia.

5. Aiseā e tatau ai i se tane ona āva i lana avā?

⁵ E faatalitalia e Ieova tane ina ia āva i a latou avā. E tatau i se tane ona mafaufau lelei i manaʻoga faaletino ma manaʻoga tau faalogona o lana avā, auā o se mataupu tāua. Pe a lē lelei le auala e feagai ai se tane ma lana avā, e ono lē faafofoga mai Ieova i ana tatalo. (1 Peteru 3:7) E sili atu ona tāua iā Ieova tagata e alolofa iā te ia. E lē sili atu iā te ia tamāloloa nai lo o fafine.

6. O le ā le uiga o le avea o le tane ma le avā ma “tino e tasi”?

⁶ Na fetalai Iesu, “ua lē [o] toe toʻalua” le tane ma le avā, “ae ua avea i laʻua ma tino e tasi.” (Mataio 19:6) E faamaoni le tasi i le isi, ma e lē tatau ona feusuaʻi ma nisi e ese mai i a latou paaga faaipoipo. (Faataoto 5:15-21; Eperu 13:4) E lē tatau i se tane ma se avā ona manatu faapito i ona lava manaʻoga taufeusuaʻiga. (1 Korinito 7:3-5) E tatau i se tane ona manatua, “e leai se tane e ita i lona lava tino; ae e na te fafaga ma faapelepele i ai.” O lea, e tatau ona ia alofa ma faapelepele i lana avā. E manaʻo le avā ina ia tausia o ia e lana tane i se auala alofa ma agalelei.—Efeso 5:29.

7. Aiseā e manaʻomia ai e aiga se tasi e avea ma ulu?

⁷ O aiga taʻitasi uma lava e manaʻomia se tasi e avea ma ulu, po o se tasi e taʻitaʻia i latou ina ia mafai ona latou galulue felagolagomaʻi. O loo taʻua i le 1 Korinito 11:3: “O le ulu o tane taʻitoʻatasi uma o Keriso; o le ulu o le fafine o le tane; a o le ulu o Keriso o le Atua.”

8. E faapefea ona faaalia e se avā le matuā faaaloalo i lana tane?

⁸ O tane uma lava e iai taimi e sesē ai. Ae pe afai e lagolagoina ma le lotoatoa e se avā faaiʻuga a lana tane, o le a maua e le aiga atoa aogā. (1 Peteru 3:1-6) Ua taʻua i le Tusi Paia: “Ia matuā faaaloalo [le avā] i lana tane.” (Efeso 5:33) Ae faapefea pe afai e lē tutusa talitonuga faalelotu a le tane ma le avā? E tatau pea i le avā ona matuā faaaloalo i lana tane. O loo faamatalaina i le Tusi Paia: “[O] outou avā, ia gauaʻi atu i a outou lava tane, ma afai e lē  usiusitaʻi nisi i le upu, e mafai ona maua i latou i le amiolelei a a latou avā e aunoa ma se upu, auā ua latou vāaitino i a outou amioga mamā ma le matuā faaaloalo.” (1 Peteru 3:1, 2) O le faaaʻoaʻoga lelei a se avā, e mafai ona fesoasoani i lana tane ina ia malamalama ma faaaloalo ai i ona talitonuga.

9. (a) O le ā e tatau ona faia e se avā pe a lē tutusa o la manatu ma lana tane? (e) O le ā le fautuaga mo avā o loo i le Tito 2:4, 5?

⁹ O le ā e mafai ona fai e se avā pe a lē tutusa o la manatu ma lana tane? E tatau ona ia faaali atu ona manatu i se auala faaaloalo. O se faataʻitaʻiga, na faia e Sara se faamatalaga e leʻi fiafia i ai Aperaamo. Peitaʻi, na fetalai atu Ieova iā Aperaamo: “Ia faalogo iā te ia.” (Kenese 21:9-12) E seāseā faia e se tane Kerisiano se filifiliga e feteenaʻi ma le Tusi Paia. O lea, e tatau i lana avā ona lagolagoina o ia. (Galuega 5:29; Efeso 5:24) O se avā lelei, e na te tausia lelei le aiga. (Faitau le Tito 2:4, 5.) Pe a vāai lana tane ma le fanau i lona galue mamafa auā le tausia o i latou, o le a atili ai ona latou alolofa ma faaaloalo iā te ia.—Faataoto 31:10, 28.

10. O le ā le faamatalaga a le Tusi Paia e faatatau i le nonofo eseese ma le tatalaina o faaipoipoga?

¹⁰ O nisi taimi, e vave ona faia e tane ma avā le faaiʻuga e nonofo eseese pe tatala foʻi le faaipoipoga. Peitaʻi, ua taʻua i le Tusi Paia “e lē tatau i se avā ona tuua lana tane,” ma “e lē tatau i le tane ona tuua lana avā.” (1 Korinito 7:10, 11) E iai tulaga e matuā mataʻutia lava e ono filifili ai se tane ma se  avā e nonofo eseese. Peitaʻi, e lē tatau ona manatu māmā i lenā filifiliga. Ae faapefea le tatalaina o le faaipoipoga? Ua faaalia i le Tusi Paia e pau le māfuaaga talafeagai e tatala ai faaipoipoga, pe afai lea ua faia e le tane po o le avā feusuaʻiga ma se tasi e lē o sana paaga faaipoipo.—Mataio 19:9.

11. O le ā le mea e sili ona manaʻomia e fanau nai lo o se isi lava mea?

¹¹ Mātua, ia taumafai e faaalu le tele o le taimi e mafai ai ma lau fanau. E manaʻomia outou e a  outou fanau. E sili atu i lenā, e latou te mananaʻo ina ia outou aʻoaʻoina i latou e faatatau iā Ieova.—Teuteronome 6:4-9.

12. O le ā e tatau ona faia e mātua ina ia puipuia ai a latou fanau?

¹² Ua matuā faateteleina le leaga o le lalolagi a Satani, ma e iai tagata e mananaʻo e faia gaoioiga e afāina ai a tatou fanau. E aofia ai foʻi le faaleagaina o i latou e ala i faiga taufeusuaʻiga. E faigatā i nisi o mātua ona talanoa i fanau e faatatau i lenei mataupu. Ae e tatau i mātua ona lapataʻia a latou fanau e faatatau i tagata faapea, ma aʻoaʻo le fanau i le auala e tetee atu ai iā i latou. Mātua e, e tatau ona outou puipuia a outou fanau. *—1 Peteru 5:8.

13. O le ā le auala e tatau ona aʻoaʻoina ai e mātua a latou fanau?

¹³ E iai i mātua le tiute tauave o le aʻoaʻoina o a latou fanau i le auala e tatau ona amioaʻi ai. E faapefea ona e aʻoaʻoina lau fanau? E manaʻomia e lau fanau toleniga. Peitaʻi, e lē tatau ona avatu faasaʻoga i se auala sauā pe inainā. (Ieremia 30:11) O lea, aua neʻi e aʻoaʻia lau fanau a o e ita. E te lē manaʻo e avea au upu e pei o le “tutuʻi o le pelu” ma faatigā ai i o latou faalogona. (Faataoto 12:18) Aʻoaʻo lau fanau ina ia malamalama i le māfuaaga e manaʻomia ai ona latou usiusitaʻi.—Efeso 6:4; Eperu 12:9-11; tagaʻi i le Faaopoopoga 30.

14, 15. Aiseā e tatau ai i fanau ona usiusitaʻi i o latou mātua?

¹⁴ Sa usiusitaʻi i taimi uma Iesu i lona Tamā, e ui i tulaga faigatā. (Luka 22:42; Ioane 8:28, 29) E faatalitalia foʻi e Ieova fanau ina ia usiusitaʻi i o latou mātua.—Efeso 6:1-3.

¹⁵ Fanau e, e tusa pe e faigatā iā te outou ona usiusitaʻi i mātua, ae manatua pe a outou usiusitaʻi, o le a fiafia Ieova ma o outou mātua iā te outou. *—Faataoto 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) E faapefea ona taumafai Satani e faaosoosoina talavou e faia mea leaga? (e) Aiseā e tāua ai ona e filifili ni uō e alolofa iā Ieova?

¹⁶ E mafai e le Tiapolo ona faaaogā au uō ma isi  talavou e faaosoosoina oe e faia mea leaga. E iloa lelei e le Tiapolo e faigatā tele i fanau ona teena lenei faaosoosoga. O se faaaʻoaʻoga, sa iai uō a le afafine o Iakopo o Tina e lē alolofa iā Ieova. O le iʻuga, na oo ai le tele o faafitauli iā Tina ma lona aiga. (Kenese 34:1, 2) Pe afai e lē alolofa au uō iā Ieova, atonu e latou te faaosoosoina oe e faia se mea e lē fiafia i ai o ia. O le iʻuga, o le a aumaia ai le tele o tigā iā te oe, o lou aiga ma le Atua. (Faataoto 17:21, 25) O le māfuaaga lenā e tāua tele ai ona e saʻili ni uō e alolofa iā Ieova.—1 Korinito 15:33.

17. O le ā le tiute tauave o loo iai i suʻi taʻitasi o le aiga?

¹⁷ Pe a mulimuli sui taʻitasi o le aiga i faatonuga a le Atua, o le a latou ʻalofia ai mafatiaga ma le tele o faafitauli. O lea, pe afai o oe o se tane, ia alofa i lau avā ma feagai ma ia i se auala alofa. Pe afai o oe o se avā, ia faaaloalo ma gauaʻi i lau tane, ma faaaʻoaʻo i le faaaʻoaʻoga a le avā o loo faamatalaina i le Faataoto 31:10-31. Pe afai o oe o se matua, ia aʻoaʻo lau fanau ina ia alolofa i le Atua. (Faataoto 22:6) Pe afai o oe o se tamā, ia taʻitaʻia lou aiga i se auala “lelei.” (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Fanau, ia usiusitaʻi i o outou mātua. (Kolose 3:20) Ia manatua e mafai e sui taʻitasi o le aiga ona faia ni mea sesē. O lea, ia lotomaulalo ma talosaga atu le tasi i le isi mo le faamagaloga. O le mea moni, o loo i le Tusi Paia taʻiala mai i le Atua mo sui taʻitasi o le aiga.