O LOO iai Iosefa i lana togālaau a ua amata ona pogipogi. Atonu o loo ia vaavaai atu i pama ma isi laau, o vai o loo ola ai laau, ma o loo ia iloa atu i tua o le pā le maota o Farao. Seʻi faapea o loo ia lagona atu lana fanau o Manase ma Efaraima o loo taaalo ma taliē. Ua mafaufau Iosefa atonu o loo ʻata lana avā i taaloga a le la fanau. Ua ʻataʻata o ia, ma ua ia iloa e tele faamanuiaga ua ia maua.

Sa faaigoa e Iosefa lana ulumatua o Manase, e faasino atu i le faagaloina. (Kenese 41:51) O faamanuiaga ua maua e Iosefa mai i le Atua, ua fesoasoani e faaitiitia ai le mafatia o ona faalogona pe a mafaufau i lona aiga, ona uso ma lona tamā. O le feita o ona uso iā te ia ua suia ai lona olaga. Sa latou faaoolima iā te ia, taupulepule e fasiotia o ia, ma faatau atu o ia o se pologa i le ʻaufaatauʻoa. O na mea uma ua māfua ai ona tele faigatā i lona olaga. E tusa ma le 12 tausaga o ia onosaia le avea ma pologa, faafalepuipuiina ma loka i uʻamea. A o lenei ua avea o ia ma taʻitaʻi e lona lua iā Farao, i le malo malosi o Aikupito! *

A o faagasolo tausaga, ua amata ona vaaia e Iosefa le faataunuuga o valoaga na folafola mai e Ieova. Ua iai Aikupito i le fitu tausaga lea na folafola mai e matuā tele ai le seleselega, ma o loo vaavaaia e Iosefa le teuina o saito na maua. I lenā taimi, e toʻalua le la fanau tama ma lana avā o Asenati. Peitaʻi, o loo alu pea lona mafaufau i lona aiga lea e mamao le mea o loo iai, aemaise lava si ona uso laʻitiiti o Peniamina ma si ona tamā pele o Iakopo. Atonu o loo manatunatu Iosefa po o manuia ma saogalemu i latou, po ua suia uiga sauā o ona uso, ma po o le a mafai ona toe maopoopo ma filemu lo latou aiga.

Pe afai ua lepetia le filemu o lou aiga ona o le matauʻa, le lē lotoaiga, po o le feitagaʻi, e tutusa la lou tulaga ma Iosefa. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le faatuatua o Iosefa i le auala na feagai ai ma lona aiga?

Na pisi Iosefa i le tele o taimi, ma na vave ona mavae atu tausaga. E pei ona valoia mai e Ieova i le miti a Farao, pe a mavae le tausaga lona fitu o le fua tele mai o fua o le faatoʻaga, ona sosoo ai lea ma se suiga tele. Sa lē toe ola ni meatotō, ma na oo mai le oge i nuu tuaoi uma. Peitaʻi, ua taʻua i le Kenese 41:54, na ʻmaua meaʻai i Aikupito.’ O lea, e mautinoa e tele aogā na maua e tagata Aikupito mai i valoaga faagaeeina a Iosefa, ma lana faaaʻoaʻoga lelei o le fai mea maopoopo.

Atonu na talisapaia ma viiviia Iosefa e tagata Aikupito ona o lona fai mea maopoopo. Ae na manaʻo Iosefa e avatu le viiga atoa iā Ieova le Atua. Pe a faaaogā so o se tomai ua iā i tatou e auauna ai i le Atua, e na te ono faaaogā na tomai i se auala e sili atu nai lo le mea na tatou manatu i ai.

 E ui i lea, e leʻi umi ae aafia foʻi tagata Aikupito i le oge. Ina ua latou ōle atu iā Farao mo se fesoasoani, na ia faatonu i latou: “Ia ō atu iā Iosefa. O le ā lava le mea e fai atu ai o ia iā te outou, ia outou faia.” O lea na tatala ai e Iosefa fale na teu ai fatu, ma agaʻi atu i ai tagata e faatau.​—Kenese 41:55, 56.

Peitaʻi, sa faigatā le tulaga o mea i nuu tuaoi. Sa mafatia i le oge le aiga o Iosefa i le faitau selau o maila i Kanana. Ina ua logo tala Iakopo o loo iai meaʻai i Aikupito, ona ia faatonu lea o ona atalii e ō e faatau mai ni meaʻai.​—Kenese 42:1, 2.

Na auina atu e Iakopo ona atalii e toʻasefulu, ae faamuli le uii o Peniamina. Sa manatua pea e Iakopo le taimi na ia auina atu ai lona atalii pele o Iosefa e asi ona uso matutua. O le taimi mulimuli lenā na vaai ai Iakopo i lona atalii. Na ō mai tama matutua ma le ofu talaloa o Iosefa, lea sa fai ma faailoga o le alofa ma le manatu mamafa o lona tamā mo ia, a ua masaesae ma leaga uma i le toto. Na latou faatalitonu si toeaina lotomafatia ua ʻaina Iosefa e se manufeʻai.​—Kenese 37:31-35.

E mamao le mea na malaga mai ai atalii o Iakopo. Ina ua latou taunuu i Aikupito ma fesili i le faatauina o meaʻai, sa faasino atu i latou i se sui maualuga o le malo e igoa iā Sapenapaenea. (Kenese 41:45) Pe na latou iloa o Sapenapaenea lea ua latou feiloaʻi i ai, o Iosefa lenā? E leai. E pau le mea na latou iloa, o ia o se taʻitaʻi maualuga i Aikupito ma na latou manaʻomia lana fesoasoani. Ina ia faaalia le faaaloalo, na latou faia se tū masani e ala i le “ifo toʻele iā te ia.”​—Kenese 42:5, 6.

Ae faapefea Iosefa? Sa ia iloa ona uso i le taimi lava lenā! E lē gata i lea, a o latou ifo atu iā Iosefa, ua ia toe manatua ai le taimi a o laʻitiiti. Ua faapea mai le tala, “ona manatua loa lea e Iosefa o ana miti” mai iā Ieova, ia na valoia ai se taimi o le a ifo ai ona uso iā te ia, e pei ona latou faia i le taimi lava lenā! (Kenese 37:2, 5-9; 42:7, 9) O le ā nei o le a fai e Iosefa? Po o le a ia faafeiloaʻi i latou, pe tauimasui atu?

E tusa po o ā faalogona o Iosefa na iai, ae na ia iloa e lē tatau ona gaoioi e tusa ma na faalogona. O Ieova sa faatonutonuina lenei tulaga mataʻina, ma na aofia ai lona finagalo. Na folafola mai e Ieova o le a ia faia le fanau a Iakopo ma nuu malosi. (Kenese 35:11, 12) Pe afai sa sauā, manatu faapito ma lē pulea pea uso o Iosefa, e ono iai la ni aafiaga mataʻutia! I le isi itu, pe a gaoioi Iosefa e aunoa ma le mafaufau muamua, e ono aafia ai i latou o loo faamuli mai, ma e ono lamatia ai lona tamā ma Peniamina. Po o soifua pea i laʻua? E leʻi faailoa atu e Iosefa o ia i ona uso, ina ia tofotofo i latou ma vaai po ua iai se suiga. Ona ia iloa ai lea po o le ā e finagalo Ieova e na te faia.

 Atonu e leʻi tupu lava lenei tulaga iā te oe. Peitaʻi, o se tulaga masani i aiga i aso nei le feʻainaʻi ma fevaevaeaʻi. Pe a fesagaʻi ma na tulaga, e tatou te ono lolo atu i o tatou loto ma gaoioi e tusa ma o tatou faalogona lē lelei atoatoa. E sili atu ona atamai pe a tatou faaaʻoaʻo iā Iosefa, ma taumafai e iloa po o le ā le auala e finagalo le Atua e taulima ai lenā tulaga. (Faataoto 14:12) Ia manatua, e tāua le nonofo filemu ma o tatou aiga, ae e sili atu ona tāua le iai o se faiā filemu ma Ieova ma lona Alo.​—Mataio 10:37.

E tele tofotofoga na faia e Iosefa, ina ia iloa ai uiga moni o ona uso. Sa amata i lona avaavau atu iā i latou e ala i se tagata faaliliu, ma tuuaʻia i latou o ni sipai. Na latou tali mai e ala i le faamatala mai o lo latou aiga, ma faapea mai o loo faamuli mai lo latou uso laʻitiiti. Na taumafai Iosefa e nanā ona faalogona fiafia. Po o soifua moni lona uso laʻitiiti? Na iloa e Iosefa le isi ana gaoioiga o le a fai. Sa ia faapea atu: “O le a faapenei ona tofotofoina outou.” Na ia faapea atu e tatau ona ia vaai i lo latou uso laʻitiiti. Mulimuli ane na malie o ia e tuu atu i latou e ō e aumai le uii, pe afai e nofo se tasi o i latou e fai ma pologa.​—Kenese 42:9-20.

A o talanoa le ʻauso i le mea o le a fai, ma taʻusalaina i latou lava i le agasala matuiā na latou faia i le 20 tausaga ua mavae, e latou te leʻi iloa o loo malamalama Iosefa i a latou tala o loo fai. Na latou faapea ifo: “E lē taumatea ua tatou nofosala ona o lo tatou uso, auā na tatou vāai i ona puapuaga a o ia ʻaiʻoi mai ia tatou alolofa atu iā te ia, ae tatou te leʻi faalogo lava. O le mea lea ua oo mai ai nei puapuaga iā i tatou.” Na malamalama Iosefa i a latou faamatalaga, ma na ia liliu ese neʻi o latou iloa atu o ia ua tagi. (Kenese 42:21-24) Ae na ia iloa, e tele atu mea e aofia ai i le salamō moni, i lo o le tau ina iai o ni faalogona ootia ona o ni gaoioiga leaga. Sa faaauau ona ia tofotofoina i latou.

Na tuu atu e Iosefa i latou e ō i lo latou aiga ae taofia Simeona o se pagota. Sa nanā foʻi e Iosefa ni tupe i totonu o a latou ato meaʻai. Ina ua taunuu le ʻauso i lo latou aiga, na faigatā ona tauanau Iakopo e tuu mai lona atalii pele o Peniamina e latou te ō i Aikupito. Peitaʻi, na tuu mai lava e latou te ō. Ina ua latou toe foʻi i Aikupito, na latou taʻu atu i le auauna a Iosefa tupe na maua i a latou ato meaʻai, ma ofo atu e toe totogi atoa atu le tupe. O se gaoioiga lelei lenā, ae na fia iloa pea e Iosefa o latou uiga moni. Sa ia faia se taumafataga mo i latou, ma na taumafai malosi e nānā lona fiafia ona ua vaai atu iā Peniamina. Ina ua uma, sa ia tuu atu loa i latou e ō i lo latou aiga ma ato meaʻai, ma sa ia nanā se ipu siliva i totonu o le ato a Peniamina.​—Kenese 42:26–44:2.

Sa gaoioi loa Iosefa. Sa tuliloa e fitafita ona uso, taofia i latou, ma tuuaʻia i le gaoia o le ipu. Ina ua maua le ipu i le ato a Peniamina, sa toe aauina uma atu i latou iā Iosefa. Ua maua nei e Iosefa le avanoa e iloa ai ituaiga tagata moni e iai ona uso. Sa pei Iuta o sa latou failauga. Sa ia ʻaiʻoi atu mo se faamagaloga, ma na oo lava ina ofo atu e fai i latou uma ma pologa i Aikupito. Ae na teena e Iosefa ma faapea atu ia toe foʻi i latou uma, ae tuu na o Peniamina i Aikupito e fai ma pologa.​—Kenese 44:2-17.

Na tali atu Iuta i se tali e ootia ai le loto e faapea: “Ua toe o ia le tama a lona tinā, ma ua matuā alofa lona tamā iā te ia.” E mautinoa na matuā pāʻia le loto o Iosefa i na faamatalaga. Sa pele Rasela iā Iosefa e pei foʻi ona pele iā Iakopo. O Iosefa o le tama matua a Rasela le avā pele a Iakopo, ma o lē na maliu ina ua ia fanauina Peniamina. Talu ai o i laʻua uma o lo la tinā o Rasela, o le pogai lea atonu na atili ai ona pele Peniamina iā Iosefa.​—Kenese 35:18-20; 44:20.

Na augani atu Iuta iā Iosefa ia aua neʻi faapologaina Peniamina, ae na ofo atu o ia e fai ma pologa e sui aʻi Peniamina. Sa ia toe faia se isi ōlega faamomoiloto: “E faapefea ona ou alu atu  i loʻu tamā ae e lē o iā te aʻu le tama, ma iʻu ai ina ou vaai atu i le mala e oo i loʻu tamā?” (Kenese 44:18-34) O faamaoniga ia o se tagata ua sui. E lē gata ua salamō o ia, ae ua ia faaalia foʻi le tigā alofa, le lē manatu faapito, ma le agalelei.

Ua lē mafai e Iosefa ona tatali ona faalogona ootia ma faaali atu loa. Ua ia faatonu ana auauna uma e ō ese, ona tagi leotele lea ma ua lagona mai i le maota o Farao. Sa ia faapea atu loa: “O aʻu o Iosefa lo outou uso.” Ua ia opo i ona uso o ē ua meia, ma faamagalo i latou i mea uma na latou faia iā te ia. (Kenese 45:1-15) Sa ia faaalia le uiga o Ieova, o lē e lotofaamagalo. (Salamo 86:5) Pe e tatou te faia foʻi faapena?

Ina ua iloa e Farao le mea o loo tupu i le fale o Iosefa, sa ia fai atu loa iā Iosefa ia aumai lona tamā matua ma lona aiga atoa i Aikupito. E leʻi umi ae toe faatasi Iosefa ma si ona tamā pele. Na tagi Iakopo ma faapea atu: “Ua ou lotomalie nei ou te oti, auā o lea ua ou vaai i ou mata, o loo e ola.”​—Kenese 45:16-28; 46:29, 30.

Na soifua pea Iakopo i Aikupito mo le isi 17 tausaga. Sa mafai ona ia faailoa atu faamanuiaga na valoia o le a maua e ona atalii e toʻa 12. E faaluaina le faamanuiaga na ia tuuina atu i lona atalii lona 11, o Iosefa, lea na tatau ona maua e le ulumatua. E lua ituaiga o Isaraelu o le a tupuga mai iā Iosefa. Ae faapefea Iuta le atalii lona fā, o lē na sili i ona uso uma ona o le faaalia o le salamō? E mataʻina le faamanuiaga na ia mauaina: O le a tupuga mai le Mesia i lona gafa!​—Kenese, mataupu 48, 49.

Ina ua maliu Iakopo i le 147 o ona tausaga, na popole uso o Iosefa a nei o le a ia tauimasui atu iā i latou. Ae na tali atu Iosefa i se auala agaalofa. E tele taimi na ia faamautinoa atu ai e faapea, talu ai na lagolagoina e Ieova le siitia mai o lo latou aiga i Aikupito, e lē tatau la ona lagona e ona uso le nofosala ona o mea leaga na latou faia. Ae na ia faia se fesili mataʻina e faapea: “Po o aʻu ea e suitulaga i le Atua?” (Kenese 15:13; 45:7, 8; 50:15-21) Na iloa e Iosefa o Ieova o le Faamasino e lelei atoatoa. O ai la o ia e na te faasalaina ai ē ua faamagalo e Ieova?​—Eperu 10:30.

Pe e faigatā iā te oe ona faamagalo atu? E sili ona faigatā pe afai e faia ma le loto i ai e se isi se mea leaga iā te oe. Ae a tatou lotofaamagalo i ē ua salamō moni, o le a tatou foʻia ni faalogona lē lelei na iai i lē na faatigā mai, faapea foʻi i tatou. O le a tatou faaaʻoaʻo ai foʻi i le faatuatua o Iosefa, ma le faaaʻoaʻoga a lona Tamā alofa mutimutivale o Ieova.