Le Auala e Avea ai ma se Tamā Lelei

“O outou tamā, aua le faaita i a outou fanau, ina neʻi lotovaivai i latou.”​—Kolose 3:21, The Holy Bible—New International Version.

E FAAPEFEA ona ʻalofia e se tamā le faaita o lana fanau? E tāua ona ia iloaina e lē faatauvaa lana matafaioi o se tamā. Ua fai mai se tusi e faatatau i le sologa lelei o le mafaufau: “O le matafaioi a tamā, e lavelave ma e leai se isi matafaioi e mafai ona faatusa i ai, ona e telē sona aafiaga i faalogona ma mafaufau o fanau, a o latou tutupu aʻe.”

O le ā la le matafaioi a le tamā? Ua manatu le tele o aiga o le tamā e paʻū i ai le aʻoaʻiga o fanau. O le tele o tinā e masani ona fai atu i fanau pe a faalogogatā, ‘⁠Faatali oe seʻi oo mai lou tamā i le fale!’ E moni e manaʻomia e tamaiti faatonuga ma aʻoaʻiga ina ia sologa lelei ai o latou olaga pe a matutua aʻe. Ae e tele foʻi isi mea e ao ona faia e se tamā lelei.

O le mea e faanoanoa ai, ona e lē o tamā uma e avea ma faaaʻoaʻoga lelei iā i latou. O nisi o tama na ola mai e aunoa ma ni tamā. Ae o isi tama, afai na sauā ma lē alolofa o latou tamā, o le auala foʻi lenā e fai ai a latou fanau. O le a faapefea ona avea se tamā ma tamā lelei, ae aua neʻi pei o lona tamā le sauā?

E mafai ona e maua fautuaga aogā ma faamoemoeina ia avea ai oe ma tamā lelei. O nei fautuaga e sili ona lelei, e maua mai le Tusi Paia. E lē o ni manatu e lē faavaea, pe tatou te leaga ai foʻi. Ae ua faaalia mai ai le poto o Lē na faia le Tusi Paia, o Ieova le Atua, o Ia foʻi na amataina aiga. (Efeso 3:14, 15) O lea, e lelei iā te oe le tamā ona iloiloina upu a le Tusi Paia e faatatau i le avea ma matua. *

E tāua tele le faia lelei o lau matafaioi o se tamā ina ia sologa lelei ai lau fanau, i le tino ma faalogona, ae faapea foʻi i le itu faaleagaga. O le a faigofie i se tamaitiiti e iai se mafutaga māfana ma fealofani ma lona tamā, ona atiaʻe se mafutaga faapena ma le Atua. E lē gata i lea, o loo faaalia i le Tusi Paia, ua avea Ieova Lē na faia i tatou ma o tatou Tamā. (Isaia 64:8) O lea, e ono vala o le a iloiloina, o mea e manaʻomia e tamaiti mai o latou tamā. O le a faasolosolo ona tatou iloiloina le auala e faaaogā ai e tamā taʻiala mai le Tusi Paia, ina ia tausia lelei ai a latou fanau.

 E Manaʻomia e Fanau le Alofa o lo Latou Tamā

O Ieova o le faataʻitaʻiga sili lea mo tamā. I le faamatalaina o lagona o le Atua e faatatau iā Iesu lona atalii ulumatua, ua faapea mai le Tusi Paia: “E alofa le Tamā i lona Alo.” (Ioane 3:35; Kolose 1:15) E silia i le faatasi le taimi na taʻu mai ai e Ieova lona alofa ma lona fiafia i lona Alo. Ina ua papatisoina Iesu, na faaleo mai le lagi le fiafia o Ieova e faapea: “O loʻu Atalii pele oe, ua malie loʻu loto iā te oe.” (Luka 3:22) E leʻi masalosalo Iesu i le alofa o lona Tamā iā te ia. Ua faapefea ona aogā le faaaʻoaʻoga a le Atua i se tamā?

Aua e te faatalatū e taʻu i lau fanau lou alofa iā i latou. Ua fai mai Kevini, o se tamā e toʻalima lana fanau: “Ou te taumafai pea e faaali loʻu alofa i laʻu fanau, e lē gata i upu ae faapea foʻi i le naunau totino iā i latou uma. Sa fai foʻi ma ou suia o latou napekini ma faataeele i latou.” Ia iloa foʻi e lau fanau, e te fiafia iā i latou. O lea, ia soia le soona faitio iā i latou ma faatonutonu i taimi uma, ae ia matuā faamālō atu i ai. E toʻalua le fanau teine talavou a Donizete, ma ua ia fautua mai e faapea:, “E lelei i le tamā ona matuā taumafai ia mātau mea lelei e faamālō ai i lana fanau.” Afai e iloa e lau fanau lou fiafia i a latou taumafaiga, o le a latou lagonaina e iai so latou aogā. Ma o le a uunaʻia ai foʻi i latou e faalatalata atu i le Atua.

E Manaʻomia e Fanau se Faaaʻoaʻoga Lelei

E tusa ai o le Ioane 5:19, na faia e Iesu ‘mea ua ia vaai o faia e le Tamā.’ Ia mātau, ua fai mai le mau e lē gata na vaai Iesu ae na ia fai foʻi mea na “faia” e lona Tamā. E faapena foʻi tamaiti. O se faaaʻoaʻoga, afai e agalelei ma faaaloalo le tamā i lana avā, e lē taumatea o le uiga foʻi lea e faaalia e lona atalii i tamaʻitaʻi pe a matua. E lē na o fanau tama e aafia ai o latou uiga i le faaaʻoaʻoga a le tamā, ae e aafia ai foʻi fanau teine i le auala e vāai ai i tama po o alii.

Pe faigatā i lau fanau ona faatoese pe a sesē? E tāua ona faia e le tamā se faaaʻoaʻoga lelei. Na manatua e Kevini le taimi na leaga ai lana mea puʻeata taugatā, i le isi vaega e toʻalua o lana fanau tama. O lona ita tele na ia matuā tuʻi ai lava le laulau laupapa, ma gau lua ai. Na toe salamō o ia mulimuli ane ma faatoese i lana fanau ma lana avā, ona o le lē pulea o lona ita. Sa ia iloa sa aogā lona faatoese i lana fanau, na faigofie ai foʻi i lana fanau ona faatoese pe a latou sesē.

E Manaʻomia e Fanau se Aiga Fiafia

O Ieova, o ia o le “Atua fiafia.” (1 Timoteo 1:11) O lea, e lē o se mea e ofo ai le fiafia o Iesu e faatasi ma lona Tamā. Ua faamanino mai i le Faataoto 8:30 le faiā a Iesu ma lona  Tamā e faapea: “Na ou i ai ma ia [le Tamā], o aʻu o le tufuga; . . . sa ou olioli i ona luma i aso uma lava.” Ioe, e ese le māfana o le mafutaga a le Tamā ma lona Alo!

E manaʻomia e lau fanau se aiga fiafia. Ma o le a maua se aiga faapea pe a faaavanoa le taimi e tou te taaalo ai. O le taaalo faatasi, e aogā e maua ai se mafutaga māfana a mātua ma fanau. O le manatu foʻi lea o Felise, o se tamā e iai sona atalii talavou. Ua fai mai o ia: “E tāua tele i le ma mafutaga ma loʻu atalii le faaavanoa o le taimi e taaalo faatasi ai. E ma te taaalo faatasi, ma faatasitasi ma uō, ma asiasi foʻi i nofoaga mananaia. Ua atili ai ona māfana ma fiafia lo matou aiga.”

E Manaʻomia Ona Aʻoaʻoina Fanau ia Mafuta i le Atua

Na aʻoaʻoina Iesu e lona Tamā. O lea ua faapea mai ai Iesu: “O mea foʻi na ou faalogo ai mai iā te ia [le Tamā], ua ou tautala atu ai i le lalolagi.” (Ioane 8:26) I le silafaga a le Atua, o le matafaioi a le tamā le aʻoaʻoina o le fanau i tulaga tau amio ma mea faaleagaga. O se isi matafaioi a tamā, o le tāmau lea o taʻiala tāua i loto o fanau. Ia amata ona aʻoaʻoina i latou mai lava o laiti. (2 Timoteo 3:14, 15) Sa amata ona faitau e Felise tala o le Tusi Paia i lona atalii, a o laʻitiiti lava o ia. Na ia faaaogā tala mai le lomiga Laʻu Tusi o Tala o Le Tusi Paia, * auā e mālie i le faalogo ma felanulanuaʻi ata o iai. A o faasolo ina matua lona atalii, na faaaogā e Felise isi lomiga faale-Tusi Paia e talafeagai ma le matua o lona atalii.

Ua fai mai Donizete: “Ua avea o se luʻitau le taumafai ia avea le suʻesuʻega faale-Tusi Paia a le matou aiga o se taimi fiafia. E tāua tele ona faaalia e mātua lo la talisapaia o mea faaleagaga, ona e vave lava ona mātau e tamaiti le lē taulau o mātua.” Na faapea mai Kalo o lē e toʻatolu lana fanau tama, “E matou te talanoa faatasi i vaiaso uma e tusa o manaʻoga o le matou aiga. E maua e tagata uma le avanoa e filifili ai le mataupu e matou te talanoaina.” Ae o Kevini, e taumafai lava e talanoa i lana fanau e uiga i le Atua, i so o se mea o latou iai, ma mea o latou faia. Ua faamanatu mai ai upu a Mose e faapea: “Ia i ai foi i lou loto o upu nei ou te fai atu ai iā te oe i le aso nei. Ia e matuā aʻoaʻo soo ai i lau fanau, ma ia e tautalatala aʻi, pe a e nofo i lou fale, pe a e savali foi i le ala, pe a e taoto, pe a e tulai foʻi.”—Teuteronome 6:6, 7.

E Manaʻomia e Fanau Aʻoaʻiga

E manaʻomia e fanau aʻoaʻiga ina ia matutua aʻe ma avea ma tagata e aogā ma faatuatuaina. Ae ua manatu nisi mātua, e na o upu sauā ma faamatalaga faameo o loo uiga i ai le upu aʻoaʻiga. Peitaʻi ane, ua faaalia mai i le Tusi Paia, e lē o le uiga lea e ao i mātua ona aʻoaʻia ai a latou fanau. E ao ona aʻoaʻi e mātua fanau i se uiga alofa, e pei ona faia e Ieova. (Eperu 12:4-11) Ua faapea mai le Tusi Paia: “O outou tamā foʻi, aua le faatigā loto i a outou fanau, a ia tausia pea i latou i  aʻoaʻiga ma apoapoaʻiga a Ieova.”—Efeso 6:4.

E iai taimi e ao ai ona faasala fanau. Ae e ao lava ona malamalama le tamaitiiti i le māfuaaga ua faasala ai. Ia lē avea le aʻoaʻiga a se matua ma mea e lagona ai e le tamaitiiti o ia ua inosia. E lē ioe foʻi le Tusi Paia i le fasi faamoʻamoʻa o tamaiti ma afāina ai. (Faataoto 16:32) Ua fai mai Kevini: “Afai e manaʻomia ona ou faatonu laʻu fanau i se mataupu tugā, ou te taumafai e faamanino atu, o loʻu alofa ua māfua ai ona ou faasaʻoina i latou.”

E Manaʻomia e Fanau le Puipuiga

E ao ona puipuia fanau mai aafiaga leaga ma aumea e ono afāina ai. O se tulaga faigatā ona o “tagata amioleaga,” o loo taumafai e faaleagaina nai fanau. (2 Timoteo 3:1-5, 13) O le ā le auala e puipuia ai lau fanau? O le fautuaga poto lenei mai le Tusi Paia: “O lē ua faautauta, na te iloa atu le leaga, ma lafi ai; a o ē ua faigofie, e ō atu pea i latou, ona faasalaina ai lea.” (Faataoto 22:3) Ina ia puipuia lau fanau mai mea e oo ai i puapuaga, ia e mataala i mea e lamatia ai. Ia mafaufau mamao i mea e ono afāina ai i latou ma fai loa se taumafaiga, ina ia puipui i latou mai na mea. O se faataʻitaʻiga, afai ua faataga lau fanau e faaaogā le Initaneti, ia mautinoa ua latou iloa mea e lē tatau ona matamata i ai. Atonu e lelei ona tuu le komepiuta i se vaega o le fale e mafai ona e iloa atu ai, po o ā mea o matamata ai.

E ao i le tamā ona toleniina ma aʻoaʻoina lana fanau, ona o lamatiaga mai tagata e faaleagaina tamaiti. Pe e iloa e lau fanau le mea e fai pe afai e taumafai se isi e faaleaga i latou, ae e te lē o iai? * E ao ona malamalama lau fanau e tusa o le vaaiga saʻo ma le vaaiga sesē i o latou totoga sā. Ua fai mai Kevini: “Ou te lē tuu laʻu fanau e aʻoaʻo e isi i nei mea, pe aʻoaʻo foʻi e faiaʻoga. Ona o loʻu manatu, o loʻu tiute le faamatala iā i latou o mea tau i feusuaʻiga ma lamatiaga mai tagata faaleaga tamaiti.” Na sologa lelei le tutupu uma aʻe o lana fanau seʻia oo ina matutua, ma o loo fiafia uma i a latou faaipoipoga.

Saʻili Atu i le Atua mo le Fesoasoani

O le meaalofa sili a le tamā i lana fanau, o le aʻoaʻo lea o i latou ia atiaʻe se faiā lelei ma le Atua. Ma e sili ona tāua lana faaaʻoaʻoga i lea itu. Ua fai mai Donizete: “E manaʻomia ona faaalia e tamā, e tāua tele iā i latou le latou faiā ma le Atua. Ia sili ona manino lea tulaga pe a oo ina tutupu faafitauli ma faigatā iā i latou. O le taimi lea, e faaalia ai e le tamā le malosi o lona faalagolago atu iā Ieova. O le tatalo faatasi o le aiga, ma taʻua ai pea le talisapaia o le agalelei o le Atua, o le a aʻoaʻoina ai fanau i le tāua o le avea o le Atua ma a latou Uō.”

O le ā la le auala e avea ai ma se tamā lelei? Ia saʻili atu i fautuaga mai iā Ieova le Atua, o ia e sili lona silafia o le auala e tausia ai fanau. Afai o loo e aʻoaʻoina lau fanau e tusa o taʻiala mai le Afioga a le Atua, e lē taumatea o le a e maua le taunuuga lea o loo taʻua i le Faataoto 22:6 e faapea: “A oo ina toeaina lava o ia, e lē teʻa ese ai.”

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 19]

E ao ona avea le tamā ma faaaʻoaʻoga lelei i lana fanau

[Ata i le itulau 20]

E ao i tamā ona tausia manaʻoga faaleagaga o a latou fanau

[Ata i le itulau 21]

E manaʻomia e fanau aʻoaʻiga alofa