1. Na faapefea ona avea se foafoaga agaga ma Satani?

 SA IAI se foafoaga agaga na lelei lona tulaga i luma o Ieova. Peitaʻi, e iai se taimi na ia manaʻo ai i le tapuaʻiga mai i tagata. Nai lo o le teena o lenā faanaunauga leaga, ae na tuputupu aʻe pea i totonu o ia ma fanau mai ai le agasala. (Iako. 1:14, 15) Ua tatou iloa o lenā foafoaga o Satani, ma “e leʻi tumau lava o ia i le upu moni.” Na ia tetee i le Atua ma avea ma “tamā o le pepelo.”​—Ioa. 8:44.

2, 3. O le ā ua faailoa mai e taʻu o “Satani,” “Tiapolo,” “gata,” ma le “tarako” e faatatau i le fili sili o Ieova?

² Talu mai lenā fouvalega, na avea ai Satani ma fili sili o le Atua, ma e lē fiafia foʻi o ia i tagata. O taʻu ua avatu iā Satani ua faailoa mai ai le mataʻutia o ana faiga piʻopiʻo. O le uiga o le igoa o Satani o Lē e tetee, ua faailoa mai ai le tetee o lenei foafoaga agaga nai lo o le lagolagoina o le pule a le Atua, ae sa ia ita ma faasagatau i ai. E leai se isi mea e manaʻo ai Satani nai lo o le vaai atu ua faaiʻuina le pule a Ieova.

³ I le Faaaliga 12:9, ua taʻua ai Satani o le Tiapolo, o lona uiga o Lē e taufaaleaga. Ua faamanatu mai ai le taʻuleagaina  e Satani o Ieova e ala i le taʻua o ia o le pepelo. O le faaupuga “le uluaʻi gata” ua toe faamanatu mai ai le aso na faasesēina ai e Satani Eva e ala mai i se gata i Etena. O le faaupuga “le tarako tele,” e tatou te mafaufau ai i se manufeʻai telē, ma e talafeagai lelei ona faamatala ai le faanaunauga o Satani e faalēaogāina le finagalo o le Atua, ma faaumatia Ona tagata.

4. O le ā o le a iloiloina i lenei mataupu?

⁴ Ua matuā luʻia e Satani lo tatou faamaoni. O le māfuaaga lea ua fautua mai ai le Tusi Paia: “Ia faaauau ona outou mafaufau lelei ma ia mataala. O loo fealuaʻi lo outou fili, o le Tiapolo lea, e pei o se leona o loo tagi leotele, e saʻili se tasi e na te ʻaina.” (1 Pete. 5:8) O lea, o le a iloiloina i lenei mataupu ni uiga se tolu o Satani, e manaʻomia ai ona tatou mataala i lenei fili sili o Ieova ma ona tagata.

5, 6. (a) Aumai ni faaaʻoaʻoga e iloa ai le “malolosi tele” o agelu. (e) O le ā e uiga i ai le iai iā Satani o “le malosi e faaoo ai le oti”?

⁵ E “malolosi tele” agelu. (Sala. 103:20) E sili atu i latou nai lo o tagata, ma e sili atu foʻi lo latou atamamai ma le malolosi. E faaaogā lelei e agelu faamaoni lo latou malosi. O se faaaʻoaʻoga, i se tasi o taimi na faaumatia ai e se agelu a Ieova fitafita e 185,000 o le ʻautau a Asuria. O lenā gaoioiga e lē mafai ona faia e se tagata se toʻatasi, ma e faigatā foʻi ona fai e se ʻautau toʻatele. (2 Tu. 19:35) I se tasi mea na tupu, na faaaogā ai e se agelu lona malosi ma lona atamai e faasaʻoloto ai aposetolo o Iesu mai i le falepuipui. Sa tatala e lenei foafoaga agaga faitotoʻa, faasaʻoloto le ʻauaposetolo, ma toe tapuni faitotoʻa, e aunoa ma le iloa e le ʻauleoleo o loo tutū latalata ane.​—Galu. 5:18-23.

⁶ Ae i le isi itu, e faaaogā e Satani lona mana e fai ai mea leaga, ma e mataʻutia ona aafiaga ma ana taaʻiga. Ua faapea mai le Tusi Paia o ia o “le pule o lenei lalolagi” ma o “le atua o lenei faiga o mea a le lalolagi.” (Ioa. 12:31; 2 Kori. 4:4) E iai foʻi iā Satani “le malosi e faaoo ai le oti.” (Epe. 2:14) E lē uiga ai e faapea e na te fasiotia tuusaʻo tagata uma. Peitaʻi, ua aafia le lalolagi atoa i le uiga fasioti tagata o Satani. E lē gata i lea, na talitonu Eva i le pepelo a Satani ma lē usiusitaʻi ai Atamu i le Atua, lea ua oo mai ai le agasala ma le oti i tagata uma. (Roma 5:12) E faailoa mai ai e iai i le Tiapolo “le malosi e faaoo ai le oti.” O le māfuaaga lea na taʻua ai e Iesu Satani o le “fasioti tagata.” (Ioa. 8:44) E mataʻutia le malosi o lo tatou fili o Satani.

7. Ua faapefea ona faailoa mai le malolosi o temoni?

⁷ Pe a tatou tetee atu iā Satani, e lē na o ia o loo tatou tetee i ai, ae aofia ai ma i latou o loo i lana itu i le finauga o le pule silisili ese i le aoao o mea. E aofia ai le toʻatele o agaga fouvale po o temoni. (Faaa. 12:3, 4) A o faagasolo taimi, e iloa le mataʻutia o lo latou malosi e ala i le faapuapuagatiaina o tagata. (Mata. 8:28-32; Mare. 5:1-5) Aua neʻi o tatou manatu māmā i le mana o nei agelu leaga faapea le “pule o temoni.” (Mata. 9:34) E lē mafai ona tatou manumalo e tau faasaga iā Satani, pe a aunoa ma le fesoasoani a Ieova.

8. (a) O le ā le sini o Satani? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.) (e) Ua faapefea ona tatou iloa le faaatagia mai e lenei lalolagi o uiga sauā o Satani?

⁸ Na faatusa e Peteru Satani i se “leona o loo tagi leotele.” Ua taʻua i se tasi o tusi,  o le upu Eleni e faaliliu mai ai le faaupuga “tagi leotele,” e faailoa mai ai se “manufeʻai o loo tagi i le galala i le fiaʻai.” Ua talafeagai lelei lenā faamatalaga iā Satani. E ui ua ia pulea le lalolagi atoa, peitaʻi, o loo ia manaʻo pea e ʻaina nisi tagata. (1 Ioa. 5:19) O lea, ua uaʻi atu ai Satani i le vaega totoe o le ʻaufaauuina, faapea a latou aumea o “isi mamoe.” (Ioa. 10:16; Faaa. 12:17) E vilivilitaʻi Satani e ʻaina tagata o le Atua. Ua faamaonia uiga sauā o Satani i le tele o sauāga na feagai ma soo o Iesu i le uluaʻi senituri seʻia oo mai i le taimi lenei.

9, 10. (a) Na faapefea ona taumafai Satani e taofia le faataunuuina o le finagalo o le Atua mo le nuu o Isaraelu? (Aumai ni faaaʻoaʻoga.) (e) O le ā le māfuaaga autū na uaʻi atu ai Satani i le nuu o Isaraelu? (i) O ā faalogona o Satani pe a faia e auauna a Ieova agasala matuiā i aso nei?

⁹ O le taumafai o Satani e taofia le faataunuuina o le finagalo o le Atua, ua atagia mai ai lona sauā i se isi auala. E lē alofa le leona i se manu e na te ʻaina, e lē gata o le taimi a o leʻi ʻaina le manu, ae e lē salamō foʻi o ia pe a māeʻa ona faia faapea. I se tulaga talitutusa, e lē alofa Satani iā i latou o loo ia taumafai e ʻaina. O se faaaʻoaʻoga, seʻi mafaufau i le tele o taimi e lafilafi solo mai ai Satani, pe a paʻuʻū le fanauga a Isaraelu i amioga lē mamā ma le matapeʻapeʻa. Pe a tatou faitau i āuga leaga o amioga lē mamā a Semeri ma le matapeʻapeʻa o Kiasi, pe e mafai ona faaāta i o tatou mafaufau le fiafia o Satani ina ua manumalo?​—Nu. 25:6-8, 14, 15; 2 Tu. 5:20-27.

¹⁰ Sa iai se māfuaaga autū na uaʻi atu ai Satani i le nuu o Isaraelu. O lenā nuu e fanau mai ai le Mesia, po o lē o le a tuʻimomomoina Satani ma faamaonia ai le tonu o le pule silisili ese a Ieova. (Kene. 3:15) E leʻi manaʻo Satani e taulau manuia le nuu o Isaraelu, na faaalia lona sauā i ana taumafaiga e uunaʻia i latou e faia le agasala. E leʻi faanoanoa Satani ina ua faia e Tavita le mulilua, pe e alofa foʻi iā Mose ina ua ia lē agavaa e ulu atu i le Nuu Folafolaina. Peitaʻi, e matuā fiafia Satani  pe a aafia auauna a le Atua i agasala matuiā. O na vala atonu na faaaogā e Satani e faifai ai iā Ieova.​—Faata. 27:11.

11. Aiseā sa taulaʻi atu ai Satani iā Sara?

¹¹ Sa matuā ita Satani i le gafa na tupuga mai ai le Mesia. O se faaaʻoaʻoga, seʻi mafaufau i le mea na tupu ina ua faatoʻā uma lava ona faailoa atu iā Aperaamo o le a avea o ia ma “nuu tele.” (Kene. 12:1-3) A o iai Aperaamo ma Sara i Aikupito, sa ave e Farao Sara i lona fale, ina ia fai ma ana avā. Peitaʻi, na faalaa mai Ieova ma laveaʻia Sara mai i lenā gaoioiga lē mamā. (Faitau le Kenese 12:14-20.) Na tupu foʻi se isi mea faapena i Kira, a o toeitiiti fanau mai Isaako. (Kene. 20:1-7) Pe sa iai Satani i tua o nei mea na tutupu? Pe na mafaufau Satani o le a seetia Sara, o lē na ia tuua Uro ae nofo i faleʻie, i fale matagofie o Farao ma Apimeleko? Pe na mafaufau Satani o le a lē faamaoni Sara i lana tane ma Ieova, e ala i le faia o le mulilua? E lē o taʻu maia i le Tusi Paia, peitaʻi e iai māfuaaga lelei e tatou te talitonu ai i le fiafia o Satani, pe ana lē agavaa Sara e tupuga mai ai le fanau folafolaina. O le mea moni, e lē salamō Satani pe ana faaleagaina le faaipoipoga a lenā fafine, o lona talaaga, ma lona tulaga lelei i luma o Ieova. Pagā le sauā o Satani!

12, 13. (a) Na faapefea ona faaalia mai le sauā o Satani ina ua mavae le fanau mai o Iesu? (e) O ā faalogona o Satani e faatatau i fanau e alolofa iā Ieova ma taumafai e auauna iā te ia i aso nei?

¹² Na fanau Iesu i senituri talu ona mavae atu Aperaamo. E lē mafai ona tatou faapea atu sa mafaufau Satani e aulelei ma tāua lenei pepe. Na iloa e Satani o lenei tamaitiiti ua fanau mai, o le a tuputupu aʻe ma avea ma Mesia na folafolaina mai. Sa avea Iesu ma vaega autū o le fanau a Aperaamo, lea o le a ʻfaaumatiaina galuega a le Tiapolo.’ (1 Ioa. 3:8) Pe na mafaufau Satani e matuiā tele le taumafai e fasiotia se pepe? E leai ni tapulaa tau amio a Satani. O lea, e leʻi toe faatuai Satani ae na ia taumafai loa e osofaʻia Iesu a o laʻitiiti. E faapefea?

¹³ Sa matuā ita Herota ina ua faailoa atu e i latou e saʻiliʻili i fetu o “lē ua fanau mai o le tupu o tagata Iutaia,” ma maumauaʻi loa e fasiotia o ia. (Mata. 2:1-3, 13) O lea, na ia faatonuina ai le fasiotia o pepe tama uma e taʻilua tausaga ma i lalo ifo i Ierusalema ma ona itumalo. (Faitau le Mataio 2:13-18.) Na sao mai Iesu mai i lenā fasiotiga tagata, ae o le ā ua faailoa mai ai e faatatau i lo tatou fili o Satani? E lē tāua iā te ia ola o tagata, ma e lē alofa foʻi o ia i fanau. E moni lava o Satani o se “leona o loo tagi leotele.” E lē tatau ona tatou manatu māmā i ona uiga sauā.

14, 15. Ua faapefea ona faatauasoina e Satani manatu o i latou e lē talitonu?

¹⁴ O le taufaasesē o Satani, ua mafai ai ona ia faaliliuese tagata mai i le Atua alofa o Ieova. (1 Ioa. 4:8) O le faasesēina e Satani o tagata ua faaauau ai ona latou lē “naunau i mea faaleagaga.” (Mata. 5:3) Ua ia ʻfaatauasoina manatu o i latou o ē e lē talitonu, ina neʻi pupula atu iā i latou le tala lelei matagofie e uiga iā Keriso, o ia o le faatusa o le Atua.’​—2 Kori. 4:4.

¹⁵ O se tasi o metotia sili ua auala mai ai faiga taufaasesē a Satani o lotu sesē. E fiafia o ia pe a tapuaʻi tagata i o latou tuaa, o mea o le natura, o meaola, po o se isi lava e mea e ese mai iā Ieova, ʻo le Atua e manaʻo e tapuaʻi atu e tau lava o ia.’  (Eso. 20:5) E oo lava i tagata e mafaufau o loo tapuaʻi i le Atua, ua saisaitia i talitonuga sesē ma tū e lē aogā. Ua taitutusa lava i latou ma tagata lea na faapea mai ai Ieova: “Aiseā ua outou totogi atu ai pea tupe i mea e lē o ni meaʻai, ma aiseā foʻi ua outou galulue mamafa ai ae e lē o faamalieina ai outou? Ia faalogo lelei mai iā te aʻu, ma aai i mea lelei, ma ia matuā fiafia o outou loto i mea lololo.”​—Isa. 55:2.

16, 17. (a) Aiseā na fetalai atu ai Iesu iā Peteru: “Satani e, inā alu ese ia”? (e) E ono faapefea ona faasesēina i tatou e Satani ma mou atu ai lo tatou uiga faanatinati?

¹⁶ E mafai foʻi ona faasesēina e Satani auauna maelega a Ieova. O se faaaʻoaʻoga, seʻi mafaufau i le mea na tupu ina ua fetalai atu Iesu i ona soo o le a fasiotia o ia. O se uunaʻiga lelei na taʻitaʻi ese ai e Peteru Iesu ma faapea atu: “Le Alii e, ia e alofa iā te oe lava, e lē tutupu na mea iā te oe.” Ae na tali atu Iesu: “Satani e, inā alu ese ia oe!” (Mata. 16:22, 23) Aiseā na taʻua ai e Iesu Peteru o “Satani”? Sa malamalama lelei Iesu i le mea o le a tupu. Ua lata le taimi e maliu ai o ia e avea ma taulaga togiola, ma faamaonia ai e pepelo Satani. I lenā taimi tāua i le talafaasolopito o tagata, e lē o se taimi e “alofa” ai Iesu iā te ia lava. Peitaʻi, o le mea tonu lenā e leʻi manaʻo ai Satani ina ia mataala Iesu.

¹⁷ Ua tatou ola foʻi i se vaitaimi faigatā, a o tatou lata i le iʻuga o lenei faiga o mea. E manaʻo Satani e tatou te lē mataala, ma ʻalolofa’ iā i tatou lava, e ala i le ola i se olaga sologa lelei i lenei lalolagi, ma mou atu ai le uiga faanatinati. E lē tatau ona tupu lenā mea. Nai lo o lea, ʻia faaauau ona tatou mataala.’ (Mata. 24:42) Aua neʻi o tatou talitonu i faamatalaga taufaasesē a Satani, e leʻi taitai oo mai le iʻuga, pe e lē oo mai foʻi se iʻuga.

18, 19. (a) E faapefea ona faaaogā e Satani o tatou mafaufauga e faasesēina ai i tatou? (e) Ua faapefea ona fesoasoani mai Ieova e faatumau lo tatou mataala?

¹⁸ Ua taumafai Satani e faasesēina i tatou i se isi auala. E manaʻo Satani e tatou te talitonu e lē alofa mai le Atua iā i tatou, ma e lē mafai ona faamagaloina a tatou agasala. O vala uma na o faamatalaga taufaasesē a Satani. Ae o le mea moni, o Satani e matuā lē alofa i ai Ieova, ma e matuā lē mafai ona faamagaloina o ia. O lea ua faamautinoa mai ai e le Tusi Paia: “E lē amiolētonu le Atua e na te lē faagalogalo ai la outou galuega, ma le alofa ua outou faaali mai i lona suafa.” (Epe. 6:10) E talisapaia e Ieova a tatou taumafaiga e faafiafia o ia, ma e lē iʻuvale la tatou auaunaga iā te ia. (Faitau le 1 Korinito 15:58.) O lea, ia aua neʻi faasesēina i tatou i faamatalaga taufaasesē a Satani.

¹⁹ Ua tatou iloa nei e malosi, sauā, ma taufaasesē Satani. E faapefea ona tatou manumalo e tau faasaga i lenei fili mataʻutia? E lē tuulafoaʻia i tatou e Ieova. Ua aʻoaʻoina i tatou i lana Afioga e faatatau i metotia a Satani, ma e “tatou te lē vālea i ana togafiti.” (2 Kori. 2:11) Pe a tatou malamalama i togafiti a Satani, o le a fesoasoani iā i tatou e tumau ai ona mataala. Peitaʻi, e lē lava le tau ina iloa o togafiti a Satani. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia tetee atu i le Tiapolo, ona sola ese ai lea o ia mai iā te outou.” (Iako. 4:7) O le a iloiloina i le mataupu o loo sosoo mai auala e tolu, e mafai ona tatou tau ma manumalo ai iā Satani.