Faaipoipoga e Mamalu i le Silafaga a le Atua ma Tagata

“Ona fai ai lea o le tausamaaga i Kana . . . Na talaʻiina foʻi Iesu ma ona soo i le tausamaaga.”—IOANE 2:1, 2.

1. O le ā se mea ua faauaʻi atu i ai i tatou e le tala iā Iesu i Kana?

NA SILAFIA lelei e Iesu, lona tinā, ma nisi o ona soo le olioli e maua e tagata o le Atua ona o se faaipoipoga mamalu. Na saosaolaumea Iesu i le mataʻina o se faaipoipoga, i le faia o sana vavega lea na uluaʻi faamauina, ma atili ai ona matagofie lenā faatasiga. (Ioane 2:1-11) Atonu ua e auai ma le fiafia i se faaipoipoga a ni Kerisiano ua mananaʻo e auauna fiafia iā Ieova o se ulugalii faaipoipo. Pe atonu foʻi o loo e tulimataʻia le taimi o le a faia ai sau faaipoipoga faapena, pe fesoasoani foʻi i sau uō ina ia taulau manuia lana faaipoipoga. O le ā se mea e ao ona fai ina ia maua ai na iʻuga fiafia?

2. O ā ni faamatalaga o loo maua i le Tusi Paia e faatatau i faaipoipoga?

² E talitonu Kerisiano e aogā fautuaga a le Afioga faagaeeina a le Atua, mo se alii ma se tamaʻitaʻi o loo fuafua e faaipoipo. (2 Timoteo 3:16, 17) E lē o aumaia i le Tusi Paia ni faatulagaga patino i le auala e faafoe ai se faaipoipoga faa-Kerisiano. Ma o se mea ua tatau ai, ona e eseese tū ma aganuu po o āiāiga faaletulafono a atunuu, aemaise suiga i lenei foʻi vaitaimi. Mo se faaaʻoaʻoga, i Isaraelu anamua, sa leai ni sauniga aloaʻia mo faaipoipoga. O le aso e faaipoipo ai, e ave ai e le faatoʻā faiavā le faatoʻā nofotane i lona fale, po o le fale o lona tamā. (Kenese 24:67; Isaia 61:10; Mataio 1:24) O lenā gaoioiga i luma o le lautele, sa avea ma amataga o le faaipoipoga, sa lē manaʻomia ai ona faia se sauniga aloaʻia e pei ona masani ai i aso nei.

3. O le ā le mea na tupu i Kana na saosaolaumea i ai Iesu?

³ Na iloa e tagata Isaraelu faapea o lenā gaoioiga, o se tulaga aloaʻia mo le faia o se faaipoipoga. Ma pe a mavae lenā laasaga, ona faia lea o se tausamaaga e pei ona taʻua i le Ioane 2:1. O loo faaliliuina faapea e le tele o Tusi Paia lenei mau: “Na faia se faaipoipoga i Kana.” Ae i le uluaʻi gagana na tusia ai, o loo manino ai o le “tausamaaga o le faaipoipoga” po o le “taumafataga  o le faaipoipoga.” * (Mataio 22:2-10; 25:10; Luka 14:8) Ua manino i lenei tala, sa auai Iesu ma sa saosaolaumea i le tausamaaga i se faaipoipoga faa-Iutaia. Peitaʻi o le manatu autū, o auala sa faia ai faaipoipoga i na aso a o iai Iesu, ua ese ma faiga ua masani ai i taimi nei.

4. O ā ituaiga faaipoipoga e filifilia e nisi Kerisiano, ma aiseā?

⁴ I le tele o atunuu i aso nei, e ao i Kerisiano ua fia faaipoipo ona ausia ni tuutuuga faaletulafono. Pe afai e ausia na tuutuuga, ona faataga lea e faaipoipo i so o se auala e ōgatusa ma le tulafono. Atonu o se sauniga e laʻitiiti ma faigofie e faia e se faamasino, pulenuu, po o se faifeʻau o se lotu ua tofia ma faatagaina e le Malo. O ē e filifili e faaipoipo faapea, latou te valaaulia ni tauaiga po o ni uō Kerisiano e auai o ni molimau, pe ina ia olioli faatasi ai i lenā aso tāua. (Ieremia 33:11; Ioane 3:29) I se tulaga tali tutusa, e filifili foʻi nisi Kerisiano e lē faatelē le ʻaiga o le faaipoipoga, ona e alu ai se taimi umi e tau fuafua ai ma e taugatā. Atonu latou te fuafua e fai sina ʻaiga laʻitiiti ma nisi o aiga ma uō vavalalata. Po o le ā lava le mea e faia i nei tulaga, ae e ao ona manatua, e ese foʻi manatu o isi Kerisiano taʻumatuaina mai o tatou manatu.—Roma 14:3, 4.

5. Aiseā e mananaʻo ai le toʻatele o Kerisiano e faia se lauga mo a latou faaipoipoga, ma o ā mea e aofia ai?

⁵ O le toʻatele o alii ma tamaʻitaʻi Kerisiano, e filifili e faia se lauga e faavae mai le Tusi Paia mo a latou faaipoipoga. * Latou te faatāuaina le tulaga o Ieova o Lē na amataina faaipoipoga, ma ana fautuaga atamai i lana Afioga i le auala e taulau manuia ai, ma maua ai le fiafia i le faaipoipoga. (Kenese 2:22-24; Mareko 10:6-9; Efeso 5:22-33) O le toʻatele foʻi e mananaʻo ia auai atu a latou uō Kerisiano ma tauaiga i lenā faatasiga fiafia. Ae o le ā la tatou vaaiga i le tele o tuutuuga faaletulafono, ma faatulagaga, po o tū masani i o tatou vaipanoa? O le a talanoaina e lenei mataupu ni tulaga mai nofoaga eseese. Atonu o nei tulaga e matuā ese lava i tū ua e masani ai, po o le vaipanoa o loo e aumau ai. Peitaʻi, o le a mafai ona e mātauina ni taʻiala po o ni vala e ao ona faatāua e auauna a le Atua.

O Se Faaipoipoga Mamalu e Usitaia Āiāiga Faaletulafono

6, 7. Aiseā e ao ai ona tatou manatu mamafa i tulaga faaletulafono o le faaipoipoga, ma e faapefea ona tatou faaalia lea tulaga?

⁶ E ui ina amataina e Ieova faaipoipoga, ae e iai foʻi se aiā a le malo i gaoioiga a ē o loo fuafua e faaipoipo. Ma o se mea e talafeagai. Na fetalai Iesu: “Inā avatu ia o mea a Kaisara iā Kaisara; ia avatu foʻi mea a le Atua i le Atua.” (Mareko 12:17) I se tulaga talitutusa, na faapea mai Paulo: “Ia usiusitai tagata uma i faipule silisili; auā e leai se pule pe a lē mai le Atua; o pule uma lava o loo fai nei, ua faatūina e le Atua.”—Roma 13:1; Tito 3:1.

⁷ I le tele o atunuu, o Kaisara po o pulega a malo, e filifilia ē ua faataga ona faaipoipo. O lea la, pe afai o loo saʻoloto le tulaga o ni Kerisiano se toʻalua ua fia faaipoipo e tusa ai ma faatulagaga a le Tusi Paia, e la te faia e tusa ai ma tulafono o lenā vaipanoa. Atonu e aofia ai le faia o se laisene, faaaogā o se fai faaipoipoga ua tofia e le malo, po o le lesitalaina o le faaipoipoga pe a uma ona fai. Ina ua poloaʻia e Kaisara Aokuso le tusiga igoa po o le lesitalaina o tagata uma, na usitaia e Maria ma Iosefa, lea na la malaga ai i Peteleema ina ‘ia tusia’ o la igoa.—Luka 2:1-5.

8. O le ā le tāua o le tuufaatasiga o le faaipoipoga, ma o le ā le faiga a Molimau a Ieova e lagolagoina ai lenā malamalamaga?

⁸ Pe a faaipoipo ni Kerisiano se toʻalua i se auala e faaletulafono, o lenā tuufaatasiga ua fusia faatasi i le silafaga a le Atua. O le mea lea, e lē faia faafia ai se faaipoipoga a se Molimau a  Ieova e ala i le tele o ni sauniga, po o le toe faafouina o tautoga, e pei ona faia e isi i le faamanatuina o le 25 po o le 50 tausaga talu ona faaipoipo. (Mataio 5:37) (O nisi lotu e lē taliaina ni faaipoipoga e faia e le malo, i le faapea mai, e lē taulia se faaipoipoga seʻi vaganā ua faapaia e se faifeʻau po o se failotu, ma ia faapea mai ua avea nei i laʻua o se ulugalii faaipoipo.) I le tele o atunuu, ua faatagaina e le malo se faifeʻau a Molimau a Ieova e faia faaipoipoga. Pe a mafai ona fai lenā tulaga, ona ia faia lea o se lauga mo le faaipoipoga i le Maota mo Sauniga. Auā o inā le nofoaga o le tapuaʻiga moni ma le mea e talafeagai ona faia ai se lauga mo lenei fuafuaga, lea na amataina e Ieova le Atua.

9. (a) O le ā se mea e ono faia e ni Kerisiano o loo fuafua e faaipoipo i le malo? (e) E faapefea ona aafia toeaina i fuafuaga o se faaipoipoga?

⁹ I isi atunuu, e faamalosia e le malo se alii ma se tamaʻitaʻi ina ia faaipoipo i se ofisa o le malo, e pei o le fale o le malo, pe faia e se fai faaipoipoga tofia a le malo. O Kerisiano e faaipoipo faapena, e mafai ona talosagaina se lauga mo le la faaipoipoga e faia i se Maota mo Sauniga i le aso lava lenā po o le aso e sosoo ai. (E lē manaʻomia ona tele ni aso e va ai le aso na faaipoipo ai i le malo, ma le lauga faale-Tusi Paia, auā ua la faaipoipo i luma o le Atua ma tagata, e aofia ai ma le faapotopotoga Kerisiano.) Pe afai e mananaʻo se alii ma se tamaʻitaʻi o loo fuafua e faaipoipo i le malo e faia se lauga i se Maota mo Sauniga, e ao ona la vave faailoa atu i toeaina ina ia maua ai se faatagaga mai le Komiti o le Auaunaga a le Faapotopotoga. E lē gata ina faamautinoa e nei ovasia pe lelei le talaaga o ē ua fia faaipoipo, ae ia lē faalavelave foʻi le faaipoipoga i taimi o sauniga masani ma isi polokalame faatulagaina a le faapotopotoga e fai i le maota. (1 Korinito 14:33, 40) E tilofaʻia foʻi e nei toeaina, so o se sauniuniga e ono mananaʻo le alii ma le tamaʻitaʻi e faia i le Maota mo Sauniga, ma latou te filifili foʻi pe faia se faasilasilaga e uiga i le faaaogāina o le maota.

10. Pe afai na faia se faaipoipoga i le malo, o le a faapefea ona aafia ai le lauga o le faaipoipoga?

¹⁰ E ao i le toeaina e faia le lauga o le faaipoipoga ona taumafai e faia i se auala e māfana, e atiina aʻe ai faaleagaga, ma mamalu. Pe afai na faaipoipo i le malo le ulugalii ona faatoʻā faia ai lea o le lauga, ia faamanino i lana lauga ua uma ona faaipoipoina i laʻua e tusa ai o le tulafono a Kaisara. Pe afai e leʻi faia sa la tautoga i le sauniga faalemalo, atonu e mananaʻo le ulugalii e faia i le taimi o le lauga. * Ae afai na faia ni a la tautoga i le sauniga faalemalo, ae ua mananaʻo le ulugalii fou e faia pea ni a la tautoga i luma o Ieova ma le faapotopotoga, ona la faia lea, ae ia faia a la tautoga i se auala e iloa ai, ua uma ona “faatasia” i laʻua.—Mataio 19:6; 22:21.

11. E faapefea ona faaipoipo isi tagata i nisi vaipanoa, ma o le ā le aafiaga i le lauga o le faaipoipoga?

¹¹ I nisi vaipanoa patino, e lē manaʻomia ai e le tulafono se alii ma se tamaʻitaʻi e fia faaipoipo ona faia se sauniga, pe faia foʻi e se sui o le malo le faaipoipoga. O le tuuina atu i le ofisa o le malo o se pepa lesitala ua uma ona la sainia, ua lava lea e aloaʻia ai le la faaipoipoga. O lenā ua lesitalaina le pepa faaipoipo. O lenā gaoioiga e aloaʻia ai i laʻua o se tane ma se avā, ma o le aso faamauina foʻi lenā o le la faaipoipoga. Ma e pei ona taʻua muamua, afai e faaipoipo faapea se ulugalii, atonu e lelei ona vave faia se lauga faale-Tusi Paia i se Maota mo Sauniga. O le uso taʻumatuaina faaleagaga ua filifilia e faia le lauga, o le a ia faailoa atu iā i latou uma  o auai e faapea, ua uma ona faaipoipo le ulugalii e ala i le lesitala na faia. Pe afai e faia ni tautoga, e faia e pei ona taʻua i le palakalafa e 10 ma le faaopoopoga i lalo. E olioli faatasi i latou uma e auai ma le ulugalii i le Maota mo Sauniga, ma maua aogā i fautuaga mai le Afioga a le Atua.—Pese a Solomona 3:11.

Faaipoipoga Faaleaganuu ma Faalemalo

12. O le ā le uiga o le faaipoipoga faaleaganuu, ma o le ā e fautuaina e fai pe a uma le faaipoipoga?

¹² I nisi atunuu, e faaipoipo ai nisi i se auala faaleaganuu. E lē o uiga lenei mea i ulugalii ua nonofo faatasi, po ua leva ona nonofo faapouliuli ae leʻi faaipoipo faaletulafono. * O loo uiga i se faaipoipoga ua uma ona aloaʻia, e tusa ai o tū ma aganuu a lenā vaipanoa. Atonu e aofia ai le totogia po o le talia o se tau o le tamaʻitaʻi faaipoipo, lea e taliaina faaletulafono ma e faale-Tusi Paia. E taulia i le vaaiga a le malo ia faaipoipoga faaleaganuu, e faaletulafono foʻi ma o se feagaiga e tumau. E masani ona faamauina pe lesitalaina le faaipoipoga faaleaganuu na faia, ona maua ai lea o se pepa faaipoipo a le ulugalii. O le lesitala o le faaipoipoga e avea o se puipuiga mo le ulugalii, po o le avā pe afai ae maliu lana tane, faapea ma ni fanau e ono maua mulimuli ane. E fautuaina e le faapotopotoga i latou e faaipoipo faaleaganuu, ina ia vave ona lesitala le faaipoipoga. O se mea e mataʻina, ona e foliga mai i lalo o le tulafono a Mose, sa faamaumau uma faaipoipoga, faapea ma le fanau mai o se tasi.—Mataio 1:1-16.

13. Pe a māeʻa se faaipoipoga faaleaganuu, o le ā se mea e talafeagai ona fai i le lauga o se faaipoipoga?

 ¹³ E faatasia faaletulafono se alii ma se tamaʻitaʻi, ma avea ma ulugalii faaipoipo i le taimi e faia ai le faaipoipoga faaleaganuu. E pei ona taʻua muamua, o Kerisiano e faaipoipo i lea auala, e mafai ona faia se lauga faapitoa ma faia ai tautoga o le faaipoipoga i se Maota mo Sauniga. Pe a faia faapea, e amanaʻia foʻi e le failauga le tulaga o lea ua uma ona faaipoipoina e tusa ai ma tulafono a Kaisara. E na o le tasi le lauga e faia. E na o le tasi le faaipoipoga e faia, ma i le tulaga lenei, o lea na faia i le auala faaleaganuu, o lea la, e tasi foʻi le lauga faale-Tusi Paia e fai. O le taumafai ia aua neʻi umi le va e faia ai gaoioiga nei e lua, atonu e lelei pe a mafai ona fai uma i le aso lava o le faaipoipoga faaleaganuu, ma o le faia faapea o le a saosaolaumea ai i le faamamaluina o le faaipoipoga faa-Kerisiano i luma o le lautele.

14. O le ā se mea e ono faia e se Kerisiano pe afai e mafai ona faaipoipo faaleaganuu ma faalemalo?

¹⁴ I nisi atunuu, e ui ina talia faaletulafono faaipoipoga faaleaganuu, ae ua iai foʻi faatulagaga mo faaipoipoga e faia e le malo. O faaipoipoga faapea, e masani ona faia e se fai faaipoipoga a le malo, ma e ono faia ai se tautoga faapea ma le sainia o se lesitala. O nisi Kerisiano e filifili e faaipoipo faapea na i lo le faaleaganuu. E lē manaʻomia ona faia uma mea e lua, auā e taulia i le tulafono auala uma e lua. E mafai ona faatatau i le tulaga lenei ia fautuaga o loo i le palakalafa e 9 ma le 10, e uiga i se lauga mo le faaipoipoga ma tautoga. O le mea tāua ia faaipoipoina se alii ma se tamaʻitaʻi i se auala e mamalu i le silafaga a le Atua ma tagata.—Luka 20:25; 1 Peteru 2:13, 14.

Tausisia le Mamalu o le Faaipoipoga

15, 16. E faapefea ona faatāuaina le faaaloalo i se faaipoipoga?

¹⁵ Ina ua tupu se faafitauli i le faaipoipoga a se tupu Peresia, sa avatu e se alii faufautua e igoa iā Memukana se fautuaga sa ono iai sona aafiaga lelei, e faapea: ‘Ia faaaloalo fafine uma i a latou tane.’ (Eseta 1:20) I faaipoipoga faa-Kerisiano, e lē manaʻomia ona poloaʻia e se tupu lenā mea, auā e mananaʻo avā ia faaaloalo i a latou tane. E faapena foʻi i tane, latou te ‘āva i a latou avā’ ma viiviia i latou. (Faataoto 31:11, 30; 1 Peteru 3:7) E lē tatau ona faatoʻā faaalia le faaaloalo ina ua mavae le tele o ni tausaga talu ona faaipoipo. E tatau ona faaalia mai lava i le amataga, pe mai lava i le aso o le faaipoipoga.

¹⁶ E lē na o le alii ma le tamaʻitaʻi e ao ona faaalia le faaaloalo i le aso o le faaipoipoga. E tatau i le toeaina Kerisiano o le a faia le lauga o le faaipoipoga ona tauaaoina i se tulaga faaaloalo. E ao ona tuusaʻo atu le lauga i le ulugalii. O lona faaaloalo foʻi o le a ia lē faia ai ni tala fia mālie po o ni faamatalaga e soona lafo. Na te lē faaaofia ai ni faamatalaga e ono faamāsiasi ai le ulugalii po o le aofia. Na i lo lea, na te taumafai e faia le lauga i se auala māfana ma faamalosiau ai, e faamatilatila ai Lē na amataina faaipoipoga ma Ana fautuaga mataʻina. Ioe, o le auala mamalu e faia ai le lauga a le toeaina, o le a saosaolaumea i se faaipoipoga e faamamaluina ai Ieova le Atua.

17. Aiseā e tāua ai le faaletulafono o se faaipoipoga Kerisiano?

¹⁷ Atonu na e mātauina o le tele o vala i lenei mataupu, e patino i āiāiga faaletulafono mo se faaipoipoga. Atonu foʻi e lē faatatau i lou vaipanoa nisi o mea sa talanoaina. Peitaʻi, e ao iā i tatou uma ona iloa le tāua tele i Molimau a Ieova, o le usitaia o āiāiga faaletulafono pe a fuafua se faaipoipoga. E faaalia ai le faaaloalo mo tulafono i o tatou vaipanoa, faapea ma tulafono a Kaisara. (Luka 20:25) Na augani mai  Paulo: “Ia avatu i tagata uma lava a latou mea; o le lafoga i ē ua tatau i ai le lafoga; o le tiute i ē ua tatau i ai le tiute; . . . o le faaaloalo i ē ua tatau i ai le faaaloalo.” (Roma 13:7) Ioe, e talafeagai mo Kerisiano mai lava i le aso o le faaipoipoga, ona faaaloalo i lenei faatulagaga ua faataatia e Ieova mo tatou aso.

18. O le ā se isi vala o le faaipoipoga e ao ona mataala i ai, ma o fea tatou te maua ai faamatalaga e uiga i na tulaga?

¹⁸ E masani lava pe a māeʻa se faaipoipoga faa-Kerisiano, ona faia lea o se faatasitasiga atonu o se taumafataga po o se ʻaiga o le faaipoipoga. Manatua, sa auai foʻi Iesu i se tasi o taumafataga. Pe a faia se faatasitasiga faapea, e mafai faapefea ona fesoasoani fautuaga a le Tusi Paia, ina ia faamamaluina ai le Atua, ma taʻuleleia ai le ulugalii fou faapea ma le faapotopotoga Kerisiano? O le a talanoaina i le mataupu o sosoo mai lenā tulaga. *

[Faamatalaga pito i lalo]

Pe E te Manatua?

• Aiseā e ao ai ona tatou manatu mamafa i tulaga faaletulafono ma faaleagaga o se faaipoipoga?

• Pe afai e faaipoipo faalemalo ni Kerisiano, o le ā se mea la te ono manatu e ao ona vave fai?

• Aiseā e faia ai le lauga o le faaipoipoga i le Maota mo Sauniga?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 18]

O se faaipoipoga i Isaraelu anamua, e ave e le faatoʻā faiavā le faatoʻā nofotane i lona fale, po o le fale o lona tamā

[Ata i le itulau 21]

Pe a māeʻa se faaipoipoga faaleaganuu, e ono mananaʻo ni Kerisiano e faia se lauga i le Maota mo Sauniga