Ia Aua Ne‘i Faavaivai i le Faia o le Amio Lelei
Ia Aua Neʻi Faavaivai i le Faia o le Amio Lelei
“Aua neʻi tatou faapalapala i le amio lelei; auā o ona po e tatau ai tatou te selesele mai ai, pe afai tatou te le faavaivai.”—KALATIA 6:9.
1, 2. (a) Aiseā e manaʻomia ai le onosai ina ia auauna atu i le Atua? (e) Na faapefea ona faaalia e Aperaamo le onosai, ma o le ā na fesoasoani iā te ia e faia ai faapea?
ONA o i tatou o Molimau a Ieova, ua tatou fiafia ai e faia le finagalo o le Atua. E faafouina foʻi i tatou pe a amoina le “amo” o le avea ma soo. (Mataio 11:29) E ui i lea, e lē faigofie i taimi uma le auauna atu faatasi ma Keriso iā Ieova. Na faamanino mai e le aposetolo o Paulo lenei manatu ina ua ia ʻaiʻoi atu i ona uso Kerisiano: “Ua aoga ia te outou le onosai, ina ia maua e outou le mea na folafolaina, pe a uma ona faia e outou le finagalo o le Atua.” (Eperu 10:36) E manaʻomia le onosai auā e mafai ona avea o se luʻi le auauna atu i le Atua.
2 E mautinoa lava le avea o le soifuaga o Aperaamo o se molimau i lenā mea moni. E tele taimi sa fesagaʻi ai o ia ma ni filifiliga faigatā ma ni tulaga sa mafatia ai. O le mea muamua lava, o le faatonuga lea ina ia tuua le olaga sologalelei sa iai i Uro. E leʻi umi, ae fesagaʻi o ia ma se oge, le matuā feita mai o ona tuaoi, le toetoe lava mamulu ese atu o si ana avā, le ʻinoʻino mai o nisi tane latou te tausoga faatasi, faapea foʻi se taua mataʻutia. Ae o le taimi lenā e leʻi oo ane i ai isi puapuaga na sili atu ona mataʻutia. Peitaʻi sa lē taitai faavaivai ai Aperaamo i le faia o le amio lelei. E matuā mataʻina lenei mea pe a e manatu i ai, e na te leʻi maua i lenā taimi le Afioga atoa a le Atua, e pei ona tatou mauaina i aso nei. E ui i lea, e mautinoa lava sa ia iloa le uluaʻi valoaga, lea na folafola mai e le Atua faapea: “Ou te faatupuina le feitagai ia te oulua ma le fafine, o lau fanau foi ma lana fanau.” (Kenese 3:15) Ona o Aperaamo lea e faaauala mai ai le Fanau, e mautinoa lava la e taulaʻi mai iā te ia le lotoa o Satani. O le malamalama lelei o Aperaamo i lenei mea moni, e mautinoa sa fesoasoani lea iā te ia e onosaia ai ma le olioli ona puapuaga.
3. (a) Aiseā e tatau ai ona faatalitalia e tagata o Ieova i aso nei puapuaga? (e) O le ā le faalaeiauga o loo aumaia e le Kalatia 6:9 iā i tatou?
3 E tatau foʻi i tagata o Ieova i aso nei ona latou faatalitalia puapuaga. (1 Peteru 1:6, 7) Aemaise ai, o loo lapataʻia i tatou e le Faaaliga 12:17 e faapea, o loo ‘tauina mai [e Satani] le taua’ i le vaega totoe faauuina. Talu ai le auaumea vavalalata atu o “isi mamoe” i le vaega faauuina, ua faapena ai foʻi ona taulaʻi mai iā i latou le lotoa o Satani. (Ioane 10:16) E ese mai teteega e ono fesagaʻi ma Kerisiano i la latou faiva i le lautele, e latou te ono fetaiaʻi foʻi ma omiga tigā i o latou lava olaga totino. Ua tomatauina i tatou e Paulo e faapea: “Aua neʻi tatou faapalapala i le amio lelei; auā o ona po e tatau ai tatou te selesele mai ai, pe afai tatou te le faavaivai.” (Kalatia 6:9) Ioe, e ui o loo faanaunau Satani e talepe lo tatou faatuatua, ae e tatau ona tatou tetee atu iā te ia, ia mausalī i le faatuatua. (1 Peteru 5:8, 9) O le ā e mafai ona iʻu i ai lo tatou tulaga faamaoni? Ua faamatala mai e le Iakopo 1:2, 3: “Oʻu uso e, ia outou manatu, o le mea e fiafia tele ai pe a maua outou i tofotofoga eseese; ina ua outou iloa o le tofotofoina o lo outou faatuatua e tupu ai le onosai.”
Le Osofaʻiga Tuusaʻo
4. Ua faapefea ona faaaogā e Satani osofaʻiga tuusaʻo i se taumafaiga e faaleaga ai le faamaoni o tagata o le Atua?
4 E mautinoa lava ua faataʻitaʻia mai e le olaga o Aperaamo “tofotofoga eseese” e ono fesagaʻi ma se Kerisiano i aso nei. Mo se faaaʻoaʻoga, sa tatau ona ia tali atu i le osofaʻiga a tagata mai Kenese 14:11-16) E lē faateʻia ai la i le faaauau pea ona faaaogā e Satani osofaʻiga tuusaʻo e pei o sauāga. Talu mai le iʻuga o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, e tele atunuu ua faasāina ai e faigāmalo le galuega tau aʻoaʻoga faa-Kerisiano a Molimau a Ieova. O loo taʻu mai e le 2001 Yearbook of Jehovah’s Witnesses faiga sauā sa tatau ona onosaia e Kerisiano i Angola mai o latou fili. Ona o lo latou faalagolago atu iā Ieova, ua maumauaʻi ai o tatou uso i na atunuu ina ia lē mafai lava ona latou faamaamulu! Ua latou tali atu, e lē i le faaaogāina o faiga sauā po o fouvalega, ae i le maumauaʻi ma le faautauta i le galuega talaʻi.—Mataio 24:14.
Senara. (5. E ono avea faapefea talavou Kerisiano ma taulaʻiga o sauāga i le aʻoga?
5 Peitaʻi ane, e lē o taimi uma e oo mai ai sauāga e ala i faiga sauā. Na mulimuli ane tauia Aperaamo i lona mauaina o ni atalii se toʻalua—Isamaeli ma Isaako. O loo taʻu mai e le Kenese 21:8-12 iā i tatou e faapea, i se tasi aso, sa “tauemu” ai Isamaeli iā Isaako. I le tusi atu a Paulo i Kerisiano i Kalatia, o loo ia taʻua ai le sili atu ona matuiā o lenei mea na i lo se amio faatamaitiiti, ona o lea na te faamatalaina e faapea, na sauāina Isaako e Isamaeli! (Kalatia 4:29) O lona uiga, o tauemuga mai uō i aʻoga, faapea faamatalaga malolosi mai tagata tetee, e talafeagai foʻi ona taʻua na mea o sauāga. E manatua e se Kerisiano talavou e igoa iā Ryan mea leaga sa faia e tamaiti o lana vasega iā te ia: “O le 15 minute lea ou te alu atu ai i le pasi i le aʻoga ma toe foʻi mai, sa pei lava o ni itula uumi a o faia mai faamatalaga faatigā iā te aʻu. Sa latou faavevelaina kilipa faamau pepa i afi penisini ia e tutu ai sikareti, ona latou susunu ai lea o aʻu.” O le ā le māfuaaga mo nei faiga sauā? “Na avea le toleniina o aʻu e le faalapotopotoga a le Atua ma itu na ese ai aʻu mai isi talavou i le aʻoga.” E ui i lea, o le lagolagosua a ona mātua, na mafai ai e Ryan ona onosaia ma le faamaoni. Talavou e, po o outou lotovaivai ea ona o faifaiga a a outou aumea? Seʻi aua lava neʻi outou faavaivai! O lo outou onosai ma le faamaoni, o le a outou tofo ai i le faataunuuga o fetalaiga a Iesu: “Amuia outou pe a latou upu leaga, ma faasaua ia te outou, ma latou tuuaiina pepelo outou i mea leaga uma ona o aʻu.”—Mataio 5:11.
O Popolega i Aso Taʻitasi
6. O ā mea e mafai ona faaleagaina ai faiā i le va o uso Kerisiano i aso nei?
6 O le tele lava o puapuaga o loo tatou fetaiaʻi i aso nei e aofia ai popolega masani o aso taʻitasi. Sa tatau foʻi ona onosaia e Aperaamo tulaga faigatā Kenese 13:5-7) I se auala faapena i aso nei, e mafai ai e feeseeseaʻiga i uiga totino ma lagona matauʻa, ona faaleagaina ai ni faiā ma oo ai lava ina lamatia ai le filemu o le faapotopotoga. “O le mea e i ai le mataua ma le misa, o i ai le feavauai ma mea leaga uma.” (Iakopo 3:16) Maʻeu le tāua mo i tatou ona lē faavaivai ae ia tatou faamuamuaina le filemu na i lo o le faamaualuga, e pei ona sa faia e Aperaamo, ma ia saʻili mo se lelei o isi!—1 Korinito 13:5; Iakopo 3:17.
i le va o a la leoleo lafu manu ma Lota, le atalii o lona uso. (7. (a) O le ā e tatau ona faia e se tagata pe afai ua faatigā mai sona uso Kerisiano iā te ia? (e) Na faapefea ona faataatia e Aperaamo se faaaʻoaʻoga lelei i le tausisia o faiā lelei ma isi?
7 O le tausia o le filemu e mafai ona avea o se luʻi pe afai tatou te lagona e faapea, sa leʻi saʻo ona feutagaʻi mai isi o tatou uso talitonu iā i tatou. Ua faapea mai le Faataoto 12:18: “O i ai lē soona tautala, e pei o tutuʻi i le pelu.” O le soona tautala, e tusa lava pe o fai atu i se agaga mamā, e mafai ona faapogaia ai ni tigā loloto. E atili faateteleina le tigā pe afai tatou te lagona ua faia ni faamatalaga taufaaleaga iā i tatou, po ua faaautū mai foʻi iā i tatou ni tala faitatala mataʻutia. (Salamo 6:6, 7) Peitaʻi, e lē tatau i se Kerisiano ona ia faataga ona faalogona tigā e faavaivaia ai! Pe afai o le tulaga lenā o loo e iai, ia e tausolomua e faasaʻo mataupu e ala i le talanoa atu i se uiga agalelei i lē na faatigā mai. (Mataio 5:23, 24; Efeso 4:26) Ia iai le faanaunauga e faamagalo atu i lenā tagata. (Kolose 3:13) O le faateʻa ese atu o faalogona ita, e mafai ai ona tatou fofōina e lē gata i o tatou lava faalogona, ae faapena foʻi i la tatou faiā ma lo tatou uso. Sa leʻi teulotoina e Aperaamo ni faalogona ita sa mafai ona ia lagona agaʻi iā Lota. Auā foʻi, na vave ona agaʻi atu Aperaamo e laveaʻi mai Lota ma lona aiga!—Kenese 14:12-16.
O Puapuaga e Faapogaia e i Tatou Lava
8. (a) E ono faapefea e Kerisiano ona ‘tuia i latou lava i puapuaga e tele’? (e) Aiseā na mafai ai e Aperaamo ona iai sana vaaiga paleni i meafaitino?
8 Ua ioeina, o nisi o puapuaga e faapogaia lava e i tatou. Mo se faaaʻoaʻoga, na poloaʻi atu Iesu i ona soo: “Aua tou te toloʻaʻi oa mo outou i le lalolagi, o i ai le mogamoga ma le ele e faaumatia ai; o i ai foi tagata gaoi e eli atu, ma gaoi ai.” (Mataio 6:19) Peitaʻi, o nisi uso ua latou ‘tuia i latou lava i puapuaga e tele’ e ala i le faamuamuaina o manaʻoga faaletino na i lo o manaʻoga o le Malo. (1 Timoteo 6:9, 10) Sa lotomalie Aperaamo e faataulaga le olaga sologalelei faaletino ina ia mafai ai ona faafiafiaina le finagalo o le Atua. “O le faatuatua sa āumau ai o ia i le nuu na folafolaina, ina o fai mo tagata ese, sa nofo i fale ie, atoa ma Isaako ma Iakopo, o e na tofia faatasi ma ia i lea lava mea na folafolaina; auā na ia faatalitali atu i se aai ua faavaeina, o lona mataisau ma le tufuga o le Atua lea.” (Eperu 11:9, 10) O le faatuatua o Aperaamo i se “aai” i le lumanaʻi, po o le pulega tauatua, na fesoasoani lenā iā te ia ina ia lē faalagolago atu ai i ʻoa. Pe e lē o se mea atamai ea mo i tatou le faia o lenā lava mea e tasi?
9, 10. (a) E mafai faapefea e se faanaunauga mo le fia taʻutaʻua ona tupu aʻe ai se puapuaga? (e) E ono mafai faapefea e se uso i aso nei ona gaoioi ‘o se aupito itiiti’?
9 Seʻi manatu i se isi vala. O loo aumaia e le Tusi Paia le faatonuga malosi lenei: “Pe a manatu se tasi o le tagata aoga ia, a e leai, ua pelogia o ia e ia i lona manatu.” (Kalatia 6:3) E lē gata i lea, ua faalaeiauina i tatou ina ia “aua neʻi faia se mea e tasi ma le finau vale, ma le mitamita fua [“manatu faapito,” NW]; a ia . . . loto maulalo.” (Filipi 2:3) O nisi ua faapogaia e i latou lava puapuaga mo i latou e ala i le lē taulau ona faatatauina o lenei fautuaga. Ona ua uunaʻia e se faanaunauga mo le fia taʻutaʻua na i lo se faanaunauga e faia se “galuega lelei,” ua oo ai ina latou lotovaivai ma lē fiafia ai pe a latou lē mauaina ni faaeaga i le faapotopotoga.—1 Timoteo 3:1.
10 Na faataatia e Aperaamo se faaaʻoaʻoga lelei i le ‘le faasili o le manatu o se tasi i le mea ua tatau ona manatu ai.’ (Roma 12:3) Ina ua la fetaiaʻi ma Mekisateko, sa leʻi gaoioi Aperaamo e peiseaʻī ua sili atu sona maualuga talu ai lona tulaga taʻuleleia sa iai i le Atua. Na i lo lea, sa ia amanaʻia le tulaga maualuga o Mekisateko o se ositaulaga e ala i lona totogi atu i ai o lana sefuluaʻi. (Eperu 7:4-7) E tatau foʻi ona faapena Kerisiano i aso nei, i lo latou lotomalilie e tuuina i latou i se tulaga ‘o e aupito iti’ ma lē taumafai ai e fia faalauiloa atu i latou. (Luka 9:48) Pe afai e foliga mai o loo taofiofia e i latou o taʻimua i le faapotopotoga nisi o faaeaga mai iā te oe, ia e matuā iloiloina totoʻa oe lava, ina ia e iloa ai po o ā ni faaleleiga e mafai ona e faia i ou uiga totino po o le auala e te taulimaina ai mea. Na i lo o lou lototigā i ni faaeaga ua e lē mauaina, ia e matuā faaaogā atoatoa le faaeaga lenā o loo e maua—le faaeaga o le fesoasoani atu i isi ina ia latou iloa Ieova. Ioe, “ia faamaulalo . . . outou i lalo o le aao malosi o le Atua, ina ia faamaualugaina outou e ia i ona po e tatau ai.”—1 Peteru 5:6.
Le Faatuatua i Mea e Lē o Vaaia
11, 12. (a) Aiseā atonu ua mou atu ai le lagona faanatinati o nisi i le faapotopotoga? (e) Na faapefea ona faataatia e Aperaamo se faaaʻoaʻoga lelei i le taulaʻi atu o lona olaga i le faatuatua i folafolaga a le Atua?
11 O le isi puapuaga e ono aofia ai le foliga ua tuai mai le iʻuga o lenei faiga amioleaga o mea. Ua fai mai le 2 Peteru 3:12, “o loo faatalitali ma naunau atu [Kerisiano] ia aulia mai le aso o le Atua.” Ae peitaʻi, e toʻatele ua leva tausaga o latou faatalitalia lenei “aso,” o nisi ua faitau fia sefulu tausaga. O le iʻuga, ua oo ina lotovaivai nisi ma mou atu ai lo latou lagona o le faanatinati.
12 Seʻi toe manatu i le faaaʻoaʻoga a Aperaamo. Sa taulaʻi atu lona olaga atoa i le faatuatua i folafolaga a le Atua, e ui lava sa leʻi iai se avanoa e faataunuuina uma ai na folafolaga i le vaitaimi na ola ai o ia. E moni, sa tele lava se taimi na soifua ai o ia ma vaavaai atu a o tuputupu aʻe lona atalii o Isaako. Peitaʻi, o le a tele ni senituri mulimuli ane faatoʻā mafai ona faatusatusa atu le fanau a Aperaamo i “fetu o le lagi” po o “le oneone foi i le matafaga.” (Kenese 22:17) Ae peitaʻi, sa leʻi ita pe lotovaivai ai Aperaamo. O le ala lea o le faapea mai o le aposetolo o Paulo e uiga iā Aperaamo ma isi tamā faatuatua anamua: “Na oti i latou nei uma lava o faatuatua, e lei maua mea na folafolaina, a ua iloa ai e i latou a e mamao, ma latou talia ma le fiafia, ma latou taʻutino mai o tagata ese i latou ma le āumau i le lalolagi.”—Eperu 11:13.
13. (a) Ua faapefea ona avea Kerisiano i aso nei o ni tagata o loo “āumau”? (e) Aiseā o le a aumaia ai e Ieova le iʻuga i lenei faiga o mea?
13 Pe afai sa mafai e Aperaamo ona faaautū atu lona olaga i folafolaga sa “mamao” ese mai le taimi e faataunuuina ai, maʻeu la se tatau ona tatou faapena foʻi i aso nei, ona o lea ua matuā latalata mai lava le faataunuuga o nei mea! I le pei o Aperaamo, e tatau ona tatou manatu ifo iā i tatou lava o ni tagata o loo “āumau” i le faiga o mea a Satani, ma tatou te mumusu ai e soona faaaafia i tatou i se ituaiga o olaga manatu faapito. E mautinoa lava, e sili atu iā i tatou le oo mai loa o le “gataaga o mea uma lava,” na i lo le tau ina faapea ua latalata mai. (1 Peteru 4:7) Pe atonu o loo tatou mafatia i ni faafitauli tugā o le soifua mālōlōina. Atonu o loo avea o se avega mamafa iā i tatou omiga tau i le tamaoaiga. Peitaʻi e ao ona tatou manatua, e aumaia e Ieova le iʻuga e lē tau ina laveaʻia ai i tatou mai tulaga faanoanoa, ae ina ia faapaiaina ai lona lava suafa. (Esekielu 36:23; Mataio 6:9, 10) O le a oo mai le iʻuga, e lē i se taimi e fetaui mo i tatou, ae i le taimi e sili ona talafeagai ma fuafuaga a Ieova.
14. Ua faapefea ona aogā i Kerisiano i aso nei le onosai o le Atua?
14 Ia manatua foʻi, “e le faatuai mai le Alii [“Ieova,” NW ] i le mea na folafolaina mai, faapei o le manatu a isi tagata i le faatuai; a e peitai ua onosai mai lava o ia ia te outou, ona ua le finagalo ia fano se tasi, a ia oo uma lava i le salamo.” (2 Peteru 3:9, LF ) Seʻi mātau, ‘o loo onosai mai le Atua ia te outou’—tagata o le faapotopotoga Kerisiano. E mautinoa lava, e iai nisi o i tatou e manaʻomia atili se taimi mo le faia o ni suiga ma fetuutuunaʻiga, ina ‘ia maua mai e ia ma le manuia, ua le ponā, ma le le mataʻuleagaina.’ (2 Peteru 3:14) Po ua lē tatau ai ea la ona tatou lotofaafetai, ona o le onosai mai o le Atua?
Le Auala e Maua ai le Olioli e Ui i Toʻatugā
15. Na mafai faapefea e Iesu ona faatumauina lona olioli a o fesagaʻi ma puapuaga, ma e faapefea i le faataʻitaʻi atu iā te ia ona aogā i Kerisiano i aso nei?
15 E tele lesona ua aʻoaʻoina e Kerisiano i aso nei mai le soifuaga o Aperaamo. Sa ia faaalia e lē gata o le faatuatua, ae faapea foʻi le onosai, le faautauta, le lototele ma le alofa lē manatu faapito. Sa ia faamuamuaina le tapuaʻiga iā Ieova i lona olaga. Peitaʻi e ao ona manatua, o le faaaʻoaʻoga silisili lava mo i tatou e faataʻitaʻi i ai, lea na faataatia mai e Iesu Keriso. Sa fesagaʻi foʻi o ia ma le anoanoaʻi o puapuaga ma tofotofoga, ae i na mea uma, sa lē taitai ona mou atu ai lona olioli. Aiseā? Talu ai sa ia taulaʻi atu pea i le faamoemoe na tuu i ona luma. (Eperu 12:2, 3) O lea na tatalo ai Paulo: “Ia foai atu foi ia te outou e le Atua, o ia e tupu mai ai le onosai ma le faamafanafana, ina ia gatasitasi o outou loto e tusa ma le finagalo o Keriso Iesu.” (Roma 15:5) Pe a saʻo o tatou loto ma mafaufau, e mafai ona tatou olioli e ui lava i toʻatugā e ono faalavelavea ai e Satani o tatou olaga.
16. O le ā se mea e mafai ona tatou faia pe a foliga mai ua mamafatū o tatou faafitauli?
16 Pe a foliga mai ua mamafatū faafitauli, ia teu i lou mafaufau, e pei lava ona sa alofa Ieova iā Aperaamo, e faapena foʻi ona alofa mai o ia iā te oe. O lona finagalo ia e taulau manuia. (Filipi 1:6) Ia e faatuatua atoatoa iā Ieova, i lou mautinoa e “na te le tuuina atu [oe] i le faaosoosoga e sili i se mea ua [e] lavatia, a e sauni foi faatasi ma le faaosoosoga se mea e sao ai, ina ia [e] lavā oono.” (1 Korinito 10:13, LF ) Ia ati aʻe se masaniga o le faitauina o le Afioga a le Atua i aso taʻitasi. (Salamo 1:2) Ia finafinau i le tatalo, ma ole atu iā Ieova e fesoasoani mai ina ia e onosai. (Filipi 4:6) O le a ia ‘foaiina mai le Agaga Paia i e ole atu ia te ia.’ (Luka 11:13) Ia faaaogā lelei sauniuniga ua faia e Ieova e tausia ai oe faaleagaga, e pei o a tatou lomiga faale-Tusi Paia. Ia e saʻili atu foʻi i le lagolagosua a le ʻauuso. (1 Peteru 2:17) Ia e faamaoni e auai i sauniga faa-Kerisiano, auā o inā o le a e maua ai faalaeiauga e te manaʻomia ina ia e onosai ma tumau ai. (Eperu 10:24, 25) Ia e olioli i lou talitonuga mautinoa e faapea, o lou onosai e te oo atu ai i se tulaga taʻuleleia i le silafaga a le Atua, ma faafiafiaina ai lona finagalo ona o lou faamaoni!—Faataoto 27:11; Roma 5:3-5.
17. Aiseā e lē lolo atu ai Kerisiano i le lotomafatia?
17 Sa alofagia Aperaamo e le Atua o sana “uo.” (Iakopo 2:23) Ae e ui i lea, sa faasolosolo ane pea tofotofoga ma puapuaga matuitui i le olaga o Aperaamo. O le mea lea, e faatalitalia ai foʻi e Kerisiano le tutupu aʻe o mea faapena iā i latou i nei “aso [faigatā] e gata ai.” O le mea moni, ua lapataʻia i tatou e le Tusi Paia e faapea “o tagata amio leaga ma e taupelopelo, e alualu pea lava lo latou leaga.” (2 Timoteo 3:1, 13) Na i lo o le lolo atu i le lotomafatia, ia tatou iloa, o omiga o loo tatou fesagaʻia o se faamaoniga lea ua lalata mai le iʻuga o le faiga o mea amioleaga a Satani. Ae o loo faamanatu mai e Iesu iā i tatou e faapea, “o lē tumau seia oo i le gataaga, e faaolaina lea.” (Mataio 24:13) O lea, seʻi ‘aua lava neʻi faavaivai i le faia o le amio lelei!’ Ia faataʻitaʻi iā Aperaamo, ma ia e iai faatasi ma ē ua latou “maua i le faatuatua ma le onosai mea na folafolaina.”—Eperu 6:12.
Pe na E Mātauina?
• Aiseā e tatau ai ona faatalitalia e tagata o Ieova i aso nei ia tofotofoga ma puapuaga?
• O ā auala e ono faaaogā ai e Satani osofaʻiga tuusaʻo?
• E mafai faapefea ona foʻia feeseeseaʻiga totino i le va o Kerisiano?
• E mafai faapefea e le lotofaamaualuga ma le manatu faapito ona faapogaia ai puapuaga?
• O le ā le auala na faataatia ai e Aperaamo se faaaʻoaʻoga lelei i le faatalitali pea mo le faataunuuga o folafolaga a le Atua?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 26]
E toʻatele talavou Kerisiano ua sauāina, o loo faifaia e a latou aumea
[Ata i le itulau 29]
I aso o Aperaamo, sa “mamao” ese mai le taimi e faataunuuina ai folafolaga a le Atua, peitaʻi sa taulaʻi atu pea i ai lona olaga i na folafolaga