1. E faapefea ona aafia lo tatou lotomaulalo ona o le uiga manatu faapito o le lalolagi?

AISEĀ o se luʻi ai le faatatauina o mea ua tatou aʻoaʻoina mai i le Afioga a le Atua? O se tasi o māfuaaga ona e manaʻomia le lotomaulalo ina ia faia ai le mea saʻo, ma e luʻia pea a tatou taumafaiga ina ia faatumau lo tatou lotomaulalo. I nei “aso e gata ai,” o loo siʻomia i tatou i “ē e alolofa iā i latou lava, o ē e mananaʻo tele i tupe, o ē e fia tagata, o ē e faamaualuluga,” ma “ē e lē amio pulea.” (2 Timo. 3:1-3) Pe a faalogo se auauna a le Atua i mea e faia e tagata manatu faapito ma viiviia ai i latou, atonu e lē fiafia o ia i le uiga manatu faapito, ae o le taimi e tasi e matauʻa i na tagata. (Sala. 37:1; 73:3) Atonu e manatu se tasi: ʻO le ā se aogā o le faamuamua o manaʻoga o isi nai lo o oʻu lava manaʻoga? Po o le a lē faaaloalo mai tagata iā te aʻu pe a ou gaoioi e pei o se “tagata faatauvaa”?’ (Luka 9:48) Pe a tatou aafia i le uiga manatu faapito o le lalolagi, o le a faaleagaina ai faiā māfana o loo tatou olioli ai i faapotopotoga, faapea le faailoga e iloa ai i tatou o ni Kerisiano. Ae e tauia i tatou pe a iloiloina faaaʻoaʻoga lelei o loo i le Tusi Paia ma faaaʻoaʻo i ai.

2. O le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai i auauna faamaoni a le Atua?

 ² Pe a tatou mananaʻo e faaaʻoaʻo i auauna faamaoni a le Atua, e manaʻomia ona tatou iloiloina mea na latou faia na maua ai iʻuga lelei. Na faapefea ona latou maua se faauōga ma le Atua, maua lona finagalo malie, ma le malosi e faataunuu ai lona finagalo? O lenei suʻesuʻega o se tasi o mataupu lelei e fafagaina ai i tatou faaleagaga.

3, 4. (a) O ā auala o loo tatou maua ai faatonuga faaleagaga? (e) Aiseā e tatou te faapea atu ai o meaʻai faaleagaga e tele atu mea e aofia ai nai lo o le tau ina aʻoaʻoina o le poto saʻo?

³ E tatou te maua le tele o fautuaga lelei ma toleniga mai i le Tusi Paia, lomiga faa-Kerisiano, a tatou Upega tafaʻilagi, TV i le Initaneti a Molimau a Ieova, faapea sauniga ma fonotaga. Ae e tusa ai ma le fetalaiga a Iesu i le Ioane 4:34, o meaʻai faaleagaga e tele atu mea e aofia ai nai lo o le tau ina aʻoaʻoina o le poto saʻo. O ā isi mea e aofia ai? Na fetalai Iesu: “O laʻu meaʻai, o le faia lea o le finagalo o lē na auina mai aʻu, ma faaiʻu lana galuega.”

⁴ Na manatu Iesu o meaʻai faaleagaga e aofia ai le usitaʻia o faatonuga a le Atua. O le ā le itu e avea ai lenā vala o se meaʻai? E pei ona faamalieina ma faamalosia o tatou tino pe a taumafa i se meaʻai lelei, e faapena foʻi ona faalaeiauina o tatou loto ma faamalosia lo tatou faatuatua mo le ola e faavavau, pe a tatou faia le finagalo o le Atua. E fia ni taimi na e alu ai i le faatasiga mo le talaʻiga o loo e lagona le vaivai, ae uma ane le talaʻiga ua e lagona le fiafia ma le faafouina?

5. O le ā le taui e tatou te maua pe a tatou gaoioi ma le atamai?

⁵ O le atamai, o le faatatauina lea o faatonuga mai i le Atua. (Sala. 107:43) E tautele lo tatou taui pe a tatou gaoioi ma le atamai. Ua taʻua i le Faataoto 3:13-18: “E lē mafai foʻi ona faatusaina i isi mea uma e te fiafia i ai. . . . O le laau foʻi o le ola iā i latou o ē e fetagofi atu i ai, ma e fiafia i latou o ē e pipii atu i ai.” Na fetalai Iesu: “Afai ua outou iloa nei mea, e fiafia outou pe a outou faia.” (Ioa. 13:17) Na mafai ona maua pea e soo le fiafia, e ala i le faaauau ona latou faatinoina o mea na faatonu i latou e Iesu e fai. E lē na o le pau lenā o le taimi na latou talia ai aʻoaʻoga ma faaaʻoaʻoga a Iesu, peitaʻi na avea ma vala masani o o latou olaga.

6. Aiseā e tatau ai ona faaauau ona tatou faatatauina mea ua tatou aʻoaʻoina?

⁶ E tāua le faaauau ona tatou faatatauina o mea ua tatou aʻoaʻoina. O se faataʻitaʻiga, atonu e iai meafaigaluega ma tomai o se inisinia, peitaʻi e lē aogā na mea uma pe a lē faaaogāina. Pe afai sa ia faia ni galuega faainisinia i le taimi ua teʻa ma maua ai lona poto masani, e tatau la ona faaauau pea ona ia faatatau mea ua ia aʻoaʻoina, ina ia faatumau ai pea ona tomai. I se tulaga talitutusa, atonu na tatou maua le fiafia i le taimi muamua na tatou faatatauina ai mea na tatou aʻoaʻoina mai i le Tusi Paia. Peitaʻi, e tatou te maua pea le fiafia pe a tatou faatatau ma le lotomaulalo faatonuga a Ieova i aso taʻitasi.

7. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i faaaʻoaʻoga a auauna faamaoni anamua?

⁷ Seʻi o tatou iloiloina nisi o tulaga e mafai ona tofotofoina ai lo tatou lotomaulalo, ma vaai pe na faapefea ona taulimaina e auauna faamaoni anamua na luʻi. Ina ia maua le malosi faaleagaga, e tele mea e aofia ai nai lo o le tau ina iloilo o faamatalaga.  I lenei mataupu, o le a talanoaina ai ni auala se fā e mafai ona tatou faaalia ai le lotomaulalo. O lea, ia mafaufau i le auala e mafai ona e faatatauina ai nei manatu taʻitasi, ma ia fai loa e aunoa ma le faatuai.

8, 9. O le ā le mea na tupu o loo taʻua i le Galuega 14:8-15 na iloa ai le lotomaulalo o Paulo? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

⁸ O le finagalo o le Atua “ina ia faaolaina ituaiga uma o tagata, ma ia maua le poto saʻo i le upu moni.” (1 Timo. 2:4) O le ā lau vaaiga i le toʻatele o tagata e leʻi aʻoaʻoina le upu moni? Na saʻili le aposetolo o Paulo i sunako mo i latou na iai so latou malamalamaga e faatatau i le Atua. E ui i lea, e leʻi gata ai ana taumafaiga i tagata Iutaia. Na ia talaʻi atu foʻi i tagata sa tapuaʻi i isi atua, ma o la latou tali mai na tofotofoina ai lona lotomaulalo.

⁹ O se faaaʻoaʻoga, i le malaga faamisionare muamua a Paulo, na sesē ai manatu o tagata Lukaonia iā i laʻua ma Panapa o ni atua, ma faapea ai ua liutagata o latou atua sesē o Seu ma Hereme. Pe na faaosoosoina Paulo ma Panapa e talia viiga mai i tagata? Pe na foliga mai o se suiga lelei lea mo i laʻua, pe a fua i sauāga na la fesagaʻia i aai mulimuli e lua sa laʻua asia? Pe na la manatu o le viiviia o i laʻua e mafai ona faaauala atu ai le tala lelei? E mautinoa e leai! Nai lo o lea, na la saeia o laʻua ofu ma vave ona fai atu i tagata: “Aiseā ua outou faia ai nei mea? O i maʻua foʻi o ni tagata e iai vaivaiga e pei lava o outou.”​—Galu. 14:8-15.

10. O le ā le itu na manatu Paulo ma Panapa e tutusa ai i laʻua ma tagata Lukaonia?

¹⁰ O le fai atu o Paulo ma Panapa o i laʻua foʻi o tagata lē lelei atoatoa, e leʻi uiga ai faapea e tutusa le auala na la tapuaʻi ai ma na tagata faapaupau. Pe e lē o i laʻua ea o ni misionare sa iai so laʻua tofiga faapitoa? (Galu. 13:2) Pe e leʻi faauuina i laʻua i le agaga paia, ma iai so la faamoemoe pupula? O le tulaga moni lenā. Peitaʻi, na iloa e Paulo ma Panapa e mafai foʻi ona maua e tagata Lukaonia na faamanuiaga, pe a latou talia le tala lelei.

11. E faapefea ona tatou faaaʻoaʻo i le lotomaulalo o Paulo pe a talaʻi atu?

¹¹ E faapefea ona tatou faaaʻoaʻo i le lotomaulalo o Paulo? Muamua, e tatau ona teena so o se faaosoosoga e talia pe faatalitalia viiga mo mea ua tatou faataunuuina, ona o le malosi mai iā Ieova. Ia tatou fesili ifo: ʻO le ā laʻu vaaiga i tagata o loo oʻu talaʻi i ai? Po o oʻu teuloto e aunoa ma le iloaina ni faalogona faaituʻau e faatatau i ni tagata patino i le oganuu?’ E tilofaʻia e Molimau a Ieova i le lalolagi aoao a latou oganuu, ina ia iloa pe e iai nisi tagata e talia le tala lelei. O nisi taimi, e manaʻomia ai ona latou aʻoaʻoina gagana ma tū masani a nisi o vaega o tagata e manatu faatauvaa i ai isi. E lē tatau i Molimau ona manatu e sili atu i latou nai lo o tagata o loo talaʻi i ai. Nai lo o lea, e latou te taumafai e malamalama i tagata taʻitoʻatasi, ina ia pāʻia ai o latou loto i le feʻau o le Malo.

12. Na faapefea ona faaalia e Epafara le alofa lē manatu faapito i isi?

¹² O le auala lona lua e tatou te mulimuli ai ma le lotomaulalo i faatonuga mai i le Atua, o le tatalo lea mo i latou o “ē ua maua le faatuatua, o se faaeaga e tutusa ma lea ua iā i [tatou].” (2 Pete. 1:1) O le mea lenā sa faia e Epafara, ma e na o le faatolu ona taʻua lona igoa i le Tusi Paia i tusitusiga faagaeeina a Paulo. A o saisaitia Paulo i se fale i Roma, na ia tusi atu i  Kerisiano i Kolose ma taʻua ai Epafara “o lē e finafinau i le tatalo mo [i latou].” (Kolo. 4:12) Na masani lelei Epafara i uso, ma na matuā manatu mamafa iā i latou. E ui na “saisaitia faatasi” i laʻua ma Paulo, ae e leʻi galo ai iā te ia manaʻoga faaleagaga o isi, ma na ia faia ai se gaoioiga. (File. 23) Pe e lē o se faailoga ea lenā o le alofa lē manatu faapito? E telē le aogā o le tatalo mo isi auauna a Ieova, aemaise pe a tatou taʻua patino o latou igoa.​—2 Kori. 1:11; Iako. 5:16.

13. E faapefea ona e faaaʻoaʻo iā Epafara pe a e tatalo?

¹³ Ia mafaufau pe e iai nisi e mafai ona taʻua o latou igoa i au tatalo. E pei o Epafara, o le toʻatele o uso ma tuafāfine o loo tatalo mo uso i le faapotopotoga po o aiga o loo taulimaina le tele o tiute tauave, pe feagai foʻi ma faaosoosoga ma filifiliga faigatā. O loo tatalo le toʻatele mo uso o loo falepuipui, lea o loo taʻua o latou igoa i le jw.org. * E mafai foʻi ona e tatalo mo uso ua maliliu ē e pele iā i latou, o ē na faasaoina mai i mala po o taua, ma ē o loo feagai ma faigatā tau tamaoaiga. E manino mai, e manaʻomia ona tatou tatalo mo le toʻatele o uso ma tuafāfine, ma e latou te maua ai aogā. Pe a tatou tatalo mo i latou na, e iloa ai e lē gata o loo tatou vaavaai mo mea e tatou te lelei ai, ae o mea foʻi e lelei ai isi. (Fili. 2:4) E faafofoga Ieova i na tatalo.

14. E faapefea ona avea Ieova ma faaaʻoaʻoga e sili ona lelei o le faalogologo atu i isi?

¹⁴ O le auala lona tolu e iloa ai lo tatou lotomaulalo, o le lotomalie lea e faalogologo atu i isi. Ua faapea mai le Iakopo 1:19 ia ʻvave ona tatou faalogologo atu i isi.’ (fpl.) Ua faataatia e Ieova se faaaʻoaʻoga mataʻina i lea vala. (Kene. 18:32; Iosua 10:14) Seʻi vaai po o le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le talanoaga o loo i le Esoto 32:11-14. (Faitau.) E ui e leʻi manaʻomia ona faalogo Ieova i se manatu o Mose, ae na tuu lava i ai e Ieova le avanoa iā te ia. E iai foʻi taimi na sesē ai manatu o Mose, ae na faalogologo pea Ieova iā te ia. Ae e sili atu i lenā, na talia e Ieova le talosaga a Mose. E faalogologo mai ma le onosaʻi Ieova i tagata e tatalo atu ma le faatuatua iā te ia.

15. E faapefea ona tatou faaaʻoaʻo iā Ieova i le faamamaluina o isi?

¹⁵ Ia tatou fesili ifo: ʻPe afai e liuliualo mai Ieova ma faalogologo i tagata e pei ona ia faia iā Aperaamo, Rasela, Mose, Iosua, Manoa, Elia, ma Esekia, pe e lē tatau foʻi la ona ou faamamaluina oʻu uso e ala i le faatāua o i latou, faalogologo ma lolo atu i o latou manatu lelei? Pe e iai se tasi i laʻu faapotopotoga ma loʻu aiga e manaʻomia ona ou matuā uaʻi atu i ai? O le ā e tatau ona ou faia i lenā mea?’​—Kene. 30:6; Faama. 13:9; 1 Tu. 17:22; 2 No. 30:20.

16. O le ā le auala na tali atu ai Tavita ina ua faatigā Semi iā te ia?

¹⁶ O le auala lona fā e iloa ai lo tatou lotomaulalo, o le pulea o o tatou faalogona pe a faatigā mai se isi iā i tatou. (Efe. 4:2) E iai se faaaʻoaʻoga mataʻina o lea vala i le 2 Samuelu 16:5-13. (Faitau.) Na feagai Tavita ma ana auauna ma tuuaʻiga ma osofaʻiga mai iā Semi, o se tauaiga o le tupu o Saulo. Na onosaia e Tavita na vala e ui na mafai ona ia faamutaina na faiga lē tonu. Na faapefea ona ia maua le  malosi e pulea ai ona faalogona? E mafai ona tatou malamalama i lenā mea e ala i le iloiloina o le Salamo e 3.

17. O le ā na fesoasoani iā Tavita e pulea ai ona faalogona, ma e faapefea ona tatou faaaʻoaʻo iā te ia?

¹⁷ O le ulutala o le Salamo e 3 e tatou te iloa ai na tusia e Tavita lea salamo, ina ua “sola ese mai i lona atalii o Apisaloma.” E tutusa manatu o loo taʻua i le fuaiupu 1 ma le 2, ma mea o loo faamatalaina i le Lua Samuelu mataupu e 16. O loo faamatilatila i le Salamo 3:4 le talitonuga o Tavita e faapea: “Ou te valaau leotele atu iā Ieova, ona tali mai lea o ia iā te aʻu mai i lona mauga paia.” E mafai foʻi ona tatou tatalo pe a feagai ma osofaʻiga, ma o le a tali mai Ieova e ala i le foaʻi mai o lona agaga paia, lea e mafai ai ona tatou tumau. Pe e mafai ona e mafaufau i se tulaga e manaʻomia ona pulea ai o tatou faalogona, pe faamagalo atu i se tasi na agaleagaina ma le lē tonu i tatou? Pe e te mautinoa o loo silafia e Ieova ou mafatiaga, ma o le a ia faamanuia mai?

18. O ā aogā e tatou te maua pe a faaauau ona tatou faatatauina faatonuga mai i le Atua?

¹⁸ E tatou te maua faamanuiaga pe a tatou faia le mea saʻo. E lētioa fai mai le Faataoto 4:7, “o le atamai o le mea sili lea.” E ui e faavae le atamai i le poto, peitaʻi e iloa le atamai i filifiliga e tatou te faia nai lo o mea ua tatou iloaina. E faaalia foʻi e loi le atamai. I le ā le itu? E ala i le saunia o a latou meaʻai i le vaitau māfanafana. (Faata. 30:24, 25) Ua avea Keriso ma “atamai o le Atua,” e na te faia i taimi uma mea e fiafia i ai lona Tamā. (1 Kori. 1:24; Ioa. 8:29) E silafia e le Atua le eseesega o le faia o le filifiliga saʻo ma le gaoioi e tusa ma lenā filifiliga. E na te tauia foʻi i latou e faaalia pea le lotomaulalo ma faia le mea saʻo. (Faitau le Mataio 7:21-23.) O lea, ia tatou taumafai malosi e puipuia lo tatou siʻomaga faaleagaga, ina ia tumau ai pea ona tatou faaalia le lotomaulalo. O le faia o le mea saʻo e manaʻomia ai le taimi ma le onosaʻi, peitaʻi o le faailoga lenā o le lotomaulalo, lea e tatou te maua ai le fiafia i le taimi lenei ma le lumanaʻi.