1, 2. Na valoia faapefea e le Tusi Paia le faatuputeleina o tagata o Ieova?

O AUAUNA faamaoni a Ieova i le lalolagi po o ana Molimau, ua faia aʻe ai se faalapotopotoga ua matuā faapitoa. E moni ua faia aʻe i tagata lē lelei atoatoa o ē e iai o latou masei. Peitaʻi, o le agaga paia o le Atua o loo faagaoioia lana faapotopotoga i le lalolagi aoao ina ia tupu ma ola. Seʻi tatou iloilo ni mea matagofie ua faia e Ieova i ona tagata lotomalilie, e ui e lē lelei atoatoa.

² Sa toʻaitiiti le aofaʻi o auauna a le Atua i le lalolagi ina ua amata aso e gata ai o lenei faiga o mea i le 1914. Ae sa faamanuia Ieova i la latou galuega talaʻi. A o faagasolo le tele o tausaga, na aʻoaʻoina e le faitau miliona upu moni o le Tusi Paia ma avea ma Molimau a Ieova. Na muaʻi fetalai Ieova e faatatau i lenei faatelega mataʻina: “O le a avea lē e toʻaitiiti ma toʻaafe, e avea foʻi lē e faatauvaa ma se atunuu malosi. O aʻu o Ieova ou te faavave ona fai i ona aso.” (Isa. 60:22) Ua faataunuuina lenā valoaga i nei aso e gata ai. Ua sili atu le aofaʻi o tagata o le Atua i le lalolagi nai lo o le faitau aofaʻi o tagata i le tele o atunuu.

3. Ua faapefea ona faaalia e auauna a le Atua le alofa?

 ³ A o faagasolo lenei taimi, ua fesoasoani foʻi Ieova i ona tagata e matuā atiaʻe lona uiga autū o le alofa. (1 Ioa. 4:8) Na faaaʻoaʻo Iesu i le alofa o le Atua, ma na ia fetalai i ona soo: “Ua ou tuuina atu iā te outou le poloaʻiga fou, ina ia outou alolofa o le tasi i le isi. . . . O le mea lea e iloa ai e tagata uma o oʻu soo outou, pe afai ua outou alolofa o le tasi i le isi.” (Ioa. 13:34, 35) Na iloa le matuā tāua o lea tulaga ina ua auai atunuu i ni taua tetele. Mo se faaaʻoaʻoga, e pe ā ma le 55 miliona tagata na fasiotia i le Taua Lona Lua a le Lalolagi. Peitaʻi, e leʻi auai Molimau a Ieova i lenā fasiotiga tagata i le lalolagi aoao. (Faitau le Mika 4:1, 3.) Ua fesoasoani lenā mea iā i latou e ʻmamā ai mai le toto o tagata uma.’—Galu. 20:26.

4. Aiseā ua mataʻina ai le faatelega o tagata o Ieova?

⁴ Ua agaʻigaʻi i luma tagata o le Atua i lenei lalolagi fevaevaeaʻi, lea ua faapea mai le Tusi Paia o loo pulea e Satani, “le atua o lenei faiga o mea a le lalolagi.” (2 Kori. 4:4) Ua ia pulea faiga faapolotiki ma faiga faasalalauga a le lalolagi. Peitaʻi, e lē mafai ona ia taofia le talaʻiina o le tala lelei. O lona iloaina ua puupuu lona taimi o totoe, ua taumafai ai Satani e faaliliueseina tagata mai le tapuaʻiga moni, ma ua ia faaaogāina so o se mea e faia ai faapea.—Faaa. 12:12.

5. Aiseā e ono faatigā ai isi i o tatou faalogona i nisi o taimi? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

⁵ Ua faamamafa e le faapotopotoga Kerisiano le tāua o le alofa i le Atua ma tagata. Na faaalia e Iesu o le mea lenā o le a tupu. Na ia fetalai e tusa ai ma le fesili e faatatau i le poloaʻiga silisili: “ʻIa e alofa atu iā Ieova lou Atua ma lou lotoatoa, ma lou ola atoa, ma lou mafaufau atoa.’ O le poloaʻiga silisili ma le muamua lenā. E faapena foʻi le poloaʻiga lona lua, ʻIa e alofa atu i lou tuaoi e pei o oe lava iā te oe.’” (Mata. 22:35-39) Peitaʻi, ua faaalia manino i le Tusi Paia ua tatou fananau mai ma le lē lelei atoatoa ona o le agasala a Atamu. (Faitau le Roma 5:12, 19.) O lea, i nisi taimi atonu e fai ai e isi i le faapotopotoga ni faamatalaga po o ni gaoioiga e tatou te tigā ai. E mafai ona tofotofoina ai lo tatou alofa mo Ieova ma ona tagata. O le ā e tatou te faia i nei tulaga? E oo foʻi i auauna faamaoni a le Atua i aso ua mavae, ua taʻua i le Tusi Paia sa latou faia faamatalaga ma gaoioiga e tigā ai isi, ma e tatou te aʻoaʻoina mai ai ni lesona.

6. Na faapefea ona faatalalē Eli i le aʻoaʻia o ona atalii?

⁶ O se faaaʻoaʻoga, e leʻi tausia e atalii e toʻalua o le Ositaulaga Sili o Eli tulafono a Ieova. E tatou te faitau ai e faapea: “O atalii o Eli o ni tagata e lē aogā i laʻua; auā e la te leʻi amanaʻia Ieova.” (1 Samu. 2:12) E ui lava na faatino e lo laʻua tamā se matafaioi tāua i le faaauilumaina o le tapuaʻiga moni, ae sa faia e ona atalii agasala matuiā. Na iloa e Eli lenei mea ma sa tatau ona ia aʻoaʻia i laʻua, peitaʻi na faatalalē o ia i lea tulaga. O le iʻuga, na matuā faasalaina e le Atua le aiga o Eli. (1 Samu. 3:10-14) Mulimuli ane, e leʻi faatagaina ana fanau e auauna o ni ositaulaga sili. Pe ana e ola i taimi o Eli, o le ā lau tali atu i le tuufau e Eli o ona atalii e faia le agasala? Po o le a avea ma mea e te tausuai ai ma lē toe auauna ai i le Atua?

7. O le ā le agasala matuiā na faia e Tavita, ma na faapefea ona taulimaina e le Atua?

⁷ Na alofagia e Ieova Tavita, o le māfuaaga lenā na “malie i ai lona finagalo.” (1 Samu. 13:13, 14; Galu. 13:22) Peitaʻi, na  faia mulimuli ane e Tavita le mulilua ma Patesepa ma na tō ai o ia. Na tupu lenā mea a o alu lana tane o Uria i le taua. Ina ua toe foʻi mai o ia i le fale mo sina taimi, na taumafai Tavita e toe ave o ia e momoe ma Patesepa ina ia foliga mai ai o Uria le tamā o le pepe. E leʻi faia e Uria le mea na manaʻo ai le tupu, o lea na faatulaga ai e Tavita le fasiotia o ia i le taua. Na oo mai mala iā Tavita ma lona aiga ona o lana solitulafono. (2 Samu. 12:9-12) Peitaʻi, na faaalia e le Atua le alofa mutimutivale i lenei tane sa naunau i le tele o taimi e savali i luma o Ieova “ma le lotofaamaoni.” (1 Tu. 9:4) Pe afai na e soifua faatasi ma tagata o Ieova i lenā taimi, e faapefea ona e tali atu? Po o le a e tausuai ona o le mea sesē a Tavita sa fai?

8. (a) Na faapefea ona lē tausisi le aposetolo o Peteru i ana upu? (e) Ina ua mavae le mea sesē na fai e Peteru, aiseā na faaauau ai ona faaaogā o ia e Ieova?

⁸ O se isi faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia o le aposetolo o Peteru. Na filifilia o ia e Iesu o se tasi o aposetolo, peitaʻi sa iai taimi sa fai ai e Peteru ni faamatalaga po o ni gaoioiga na ia salamō mulimuli ane ai. O se faaaʻoaʻoga, i se taimi faigatā na tuulafoaʻia ai e aposetolo Iesu. Ae muamua atu, na taʻua e Peteru e tusa pe faia faapea e isi ae o ia e leai. (Mare. 14:27-31, 50) Peitaʻi, ina ua avatu Iesu i luma o le faamasinoga, na tuulafoaʻia o ia e aposetolo uma e aofia ai ma Peteru. Na oo lava ina faapea mai Peteru e na te lē iloa Iesu. (Mare. 14:53, 54, 66-72) Peitaʻi, na salamō Peteru ma faaauau ona faaaogā e Ieova o ia. Pe ana faapea na avea oe ma soo i lenā taimi, pe aafia lou faamaoni iā Ieova ona o gaoioiga a Peteru?

9. Aiseā e te mautinoa ai e faia pea e le Atua le mea tonu?

⁹ O nai faataʻitaʻiga na o i latou na faia mea e faatigā ai i isi. E tele foʻi isi mea na tutupu i senituri ua mavae ma aso nei e mafai ona faaalia ai i latou sa auauna iā Ieova sa latou faia ni gaoioiga leaga ma faatigā i isi. O le manatu autū, o le ā le auala e te tali atu ai? Po o le a avea a latou mea  sesē e te tausuai ai ma lafoaʻia ai Ieova ma ona tagata, e aofia ai i latou i lau faapotopotoga? Po o le a e taliaina e faataga e Ieova le taimi e faaalia ai e tagata faimea sesē le salamō, e na te faasaʻo le mea sesē i lana taimi, ma gaoioi i le auala tonu? Ae i isi taimi, e teena e i latou na faia agasala matuiā le alofa mutimutivale o Ieova, ma lē faaalia le salamō. I na tulaga, po o le a e mautinoa e iai le taimi a Ieova e faamasinoina ai tagata faimea sesē, pe aveesea foʻi i latou mai le faapotopotoga?

10. O le ā le malamalamaga o Iesu e faatatau i masei o Iuta le Sekara ma Peteru?

¹⁰ Ua taʻua i le Tusi Paia ni tala o auauna a le Atua sa tutumau faamaoni iā Ieova ma ona tagata e ui i masei matuiā o isi. O se faaaʻoaʻoga, ina ua māeʻa le pō o tatalo Iesu i lona Tamā, ona ia filifilia lea o ona aposetolo e toʻa 12. O Iuta le Sekara o se tasi o i latou. Ina ua faalataina mulimuli ane e Iuta Iesu, e leʻi avea lenā tulaga e faaleagaina ai le la faiā ma lona Tamā o Ieova, e oo lava foʻi i le taimi na faafitia ai o ia e Peteru. (Luka 6:12-16; 22:2-6, 31, 32) Na silafia e Iesu o na gaoioiga e lē tuuaʻia ai Ieova po o ona tagata uma. Na faaauau pea galuega matagofie a Iesu e ui na faapogaia e nisi ona soo mea na tigā ai o ia. Na tauia o ia e Ieova e ala i le faatūina mai le oti ma tatala ai le avanoa e avea ai Iesu ma Tupu o le Malo o le lagi.—Mata. 28:7, 18-20.

11. O le ā ua valoia mai e le Tusi Paia e uiga i auauna a Ieova i aso nei?

¹¹ Sa iai, ma o loo iai pea le faavae lelei o le maufaatuatuaina e Iesu o Ieova ma ona tagata. E mataʻina pe a tatou iloiloina mea ua faataunuuina e Ieova e ala i ana auauna i nei aso e gata ai. E leai lava nisi tagata o loo talaʻia le upu moni i le lalolagi aoao, auā e lē o taʻitaʻia i latou e Ieova e pei ona ia faia i lana faapotopotoga autasi i aso nei. Ua faamatalaina i le Isaia 65:14 le tulaga faaleagaga o tagata o le Atua: “Faauta! O le a alalaga aʻu auauna i le fiafia ona o le lelei o o latou loto.”

12. O le ā le auala e tatau ona vaai ai i masei o isi?

¹² O loo olioli auauna a Ieova i mea lelei e mafai ona latou faia auā o loo taʻitaʻia i latou e Ieova. Peitaʻi, o loo faanoanoa le lalolagi lea o loo pulea e Satani, a o faasolo ina leaga le tulaga o mea. E lē o se faiga atamai ma o se mea sesē le tuuaʻia o Ieova, po o lana faapotopotoga ona o masei a se vaega toʻaitiiti o auauna a le Atua. E manaʻomia ona tatou tumau i le faamaoni iā Ieova ma ana faatulagaga ma aʻoaʻo le auala e vaai ma tali atu ai i masei o isi.

13, 14. (a) Aiseā e tatau ai ona onosaʻi le tasi i le isi? (e) O le ā le folafolaga e te manaʻo e manatuaina?

¹³ O lea, o le ā le auala e tatou te taulimaina ai se faamatalaga po o se gaoioiga e faia e se tasi o auauna a le Atua lea e tigā ai o tatou faalogona? O se mataupu silisili lelei lenei mai le Tusi Paia: “Aua neʻi vave ona tigā lou loto, auā o ē e vālea o i latou ia e tigā o latou loto.” (Fai. 7:9) E tatau ona tatou manatuaina ua pe ā ma le 6,000 tausaga talu ona lē toe maua e tagata le tulaga lelei atoatoa lea sa iai i Etena. O tagata lē lelei atoatoa e lolo atu i le faia o mea sesē. O lea la, e lē lelei ona tatou faatalitalia ni mea se tele mai o tatou uso talitonu, ma avea o latou masei e aveesea ai le olioli lea e maua mai le avea o i tatou ma vaega o tagata o le Atua i nei aso e gata ai. O le a sili atu ona leaga pe afai e faataga masei o isi e tatou te tausuai ai, ma tuua ai le faalapotopotoga a Ieova. Afai e tutupu na mea, o le a leiloa ai lo tatou faaeaga o le faia o le finagalo  o le Atua, ma le faamoemoe o le ola i le lalolagi fou a le Atua.

¹⁴ Ina ia faatumauina lo tatou olioli ma lo tatou faamoemoe, tatou te mananaʻo ina ia manatua le folafolaga faamāfanafanaloto a Ieova: “O loo oʻu faia le lagi fou ma le lalolagi fou; e lē toe manatua mea sa iai muamua, e lē toe alu aʻe foʻi i le loto.” (Isa. 65:17; 2 Pete. 3:13) Aua neʻi avea masei o isi e taofia ai oe mai le mauaina o na faamanuiaga.

15. O le ā na fetalai ai Iesu e tatau ona tatou faia pe a faia e isi mea sesē?

¹⁵ Talu ai e tatou te leʻi oo atu i le lalolagi fou, e tatau la ona tatou iloilo le silafaga a le Atua i le auala e tali atu ai, pe a faia e se tasi se faamatalaga po o se gaoioiga e tigā ai o tatou faalogona. O se faaaʻoaʻoga, o se tasi o mataupu silisili e tatau ona tatou manatuaina, o le fetalaiga lea a Iesu: “Auā afai tou te faamagaloina mea sesē e fai mai e tagata, ona faamagaloina foʻi lea o outou e lo outou Tamā o i le lagi. Ae afai tou te lē faamagaloina mea sesē e fai mai e tagata, e lē faamagaloina foʻi e lo outou Tamā a outou mea sesē.” Ia manatua foʻi, ina ua fesili Peteru pe tatau ona “faafitu” ona faamagalo atu, na tali Iesu: “Ou te fai atu iā te oe, e lē faafitu, ae e faafitu sefulu fitu.” E manino mai, sa uiga atu Iesu e tatau ona tatou lotomalilie i taimi uma e faamagalo atu, ma o lo tatou faanaunauga autū lenā.—Mata. 6:14, 15; 18:21, 22.

16. O le ā le faaaʻoaʻoga lelei na faataatia e Iosefa?

¹⁶ Na faataatia e Iosefa le ulumatua a Iakopo iā Rasela, se faaaʻoaʻoga lelei i le auala e taulima ai masei o isi. Na lotoleaga ʻafa uso e toʻasefulu o Iosefa iā te ia talu ai e pele o ia i lona tamā. O lea, na latou faatauina atu ai Iosefa e avea o se pologa. Ina ua mavae le tele o tausaga, o le iʻuga o galuega lelei a Iosefa na faia i Aikupito na avea ai o ia ma se tasi e sosoo atu i le pule o lenā atunuu. Ina ua taia le atunuu i le oge, na ō mai uso o Iosefa i Aikupito e faatau atu ni meaʻai ae latou te leʻi iloaina o ia. Sa ono mafai ona faaaogā e Iosefa lana pule e taui atu ai mea matuā leaga na faia e ona uso iā te ia. Nai lo lea, na ia tofotofoina ona uso pe ua suia o latou uiga. Ina ua iloa e Iosefa ua suia moni lava ona uso, ona ia faailoa atu lea o ia iā i latou. Na ia faapea atu i se taimi mulimuli ane: “Aua tou te fefefe. Ou te avatu pea meaʻai iā te outou ma a outou fanau.” Na toe faaopoopo mai le tala a le Tusi Paia: “Ua ia faamāfanafana iā i latou ma tautala atu ma le mautinoa iā i latou.”—Kene. 50:21.

17. O le ā e te manaʻo e fai pe fai e isi mea sesē?

¹⁷ E atamai foʻi le manatuaina talu ai e tofu uma i tatou ma masei atonu tatou te faatigā i isi. Afai tatou te iloa ua tatou faia faapea, o le faatonuga la a le Tusi Paia ia alu i le tagata o loo tatou faatigā i ai ma toe faalelei ma ia. (Faitau le Mataio 5:23, 24.) E tatou te talisapaia pe afai e lē manatuaina pea e isi o tatou masei, o lea e tatau ona tatou faia foʻi iā i latou. Ua faalaeiauina i tatou i le Kolose 3:13: “Ia faaauau ona onosaʻi le tasi i le isi, ma ia fefaamagaloaʻi ma le lotoatoa pe afai ua faia e se tasi se mea e tigā ai le isi. E pei ona finagalo malie Ieova e faamagalo iā te outou, ia faapea foʻi ona outou faia.” Ua taʻua i le 1 Korinito 13:5, o le alofa faa-Kerisiano “e lē faitauina mea leaga e fai atu iā te ia.” Pe afai e fai ma a tatou masani le faamagalo atu i isi, o le a faamagaloina foʻi i tatou e Ieova. Ioe, pe a tatou taulimaina masei o isi, o le auala faa-Kerisiano le faaaʻoaʻo i le auala e feutagaʻi ai lo tatou Tamā alofa mutimutivale ma i tatou, pe a tatou faia mea sesē.—Faitau le Salamo 103:12-14.