1-2. O ai Satoka? (1 Nofoaiga a Tupu 12:​22, 26-28)

 SEʻI faaata le vaaiga lenei. E silia ma le 340,000 tane na faapotopoto e lagolagoina le avea o Tavita ma tupu o Isaraelu. E tolu aso o nonofo nei tane i vaega maugā e latalata i Heperona. Na latou toē, talatalanoa, ma usuina pese o viiga iā Ieova. (1 No. 12:39) I lenā faatasiga, na iai se alii talavou e igoa iā Satoka, ma atonu e leʻi iloa e le toʻatele o tagata o ia. Peitaʻi, na faamautinoa e Ieova e tatou te iloa na iai Satoka i lenā faatasiga. (Faitau le 1 Nofoaiga a Tupu 12:​22, 26-28.) O ai la Satoka?

² O Satoka o se ositaulaga na galulue faatasi ma le Ositaulaga Sili o Aviata. O ia foʻi o sē na iloa faaaliga, ma na ia malamalama i le finagalo o Ieova ma mafai ona faamatalaina atu. (2 Samu. 15:27) Pe a manaʻomia e tagata fautuaga atamai, e latou te saʻilia le fesoasoani a Satoka. O ia foʻi o se tagata e lototele. I lenei mataupu, o le a tatou talanoaina ai le lototele o Satoka.

3. (a) Aiseā e manaʻomia ai ona lototetele tagata o Ieova? (e) O le ā o le a tilofaʻia i lenei mataupu?

³ I nei aso e gata ai, ua faateteleina osofaʻiga a Satani i tagata o Ieova. (1 Pete. 5:8) E manaʻomia ona tatou lototetele, a o tatou faatalitali i le taimi e faaumatia ai e Ieova Satani ma lenei faiga leaga o mea. (Sala. 31:24) Seʻi o tatou tilofaʻia auala e tolu e mafai ona tatou faaaʻoaʻo ai i le lototele o Satoka.

IA LAGOLAGOINA LE MALO O LE ATUA

4. Aiseā e manaʻomia ai e tagata o Ieova le lototele ina ia lagolagoina ai le Malo o le Atua? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

⁴ I le avea ai ma tagata o Ieova, e tatou te lagolagoina atoatoa le Malo o le Atua. Peitaʻi, e tatou te manaʻomia le lototele ina ia faia ai faapea. (Mata. 6:33) O se faaaʻoaʻoga, i lenei  lalolagi amioleaga, e tatou te manaʻomia le lototele ina ia ola ai i tapulaa a Ieova ma talaʻi le tala lelei o le Malo. (1 Tesa. 2:2) E manaʻomia foʻi le lototele ina ia aua ai neʻi faia sa tatou vaega i mataupu faapolotiki a lenei lalolagi ua matuā fevaevaeaʻi. (Ioa. 18:36) E toʻatele tagata o Ieova ua aafia i faafitauli tautupe, sauāina, pe faafalepuipuiina, ona o le lē auai i faiga faapolotiki po o vaegaʻau.

5. Aiseā na manaʻomia ai e Satoka le lototele ina ia lagolagoina ai Tavita?

⁵ E moni na alu Satoka i Heperona e lagolagoina le avea o Tavita ma tupu, ae na faaauupegaina foʻi o ia ma sauni e tau. (1 No. 12:38) Na ia lotomalie e tau faatasi ma Tavita ina ia puipuia ai Isaraelu mai i o latou fili. E ui o Satoka e lē o se tagata e tomai e tau, ae o ia o se tagata e lototele.

6. Na faapefea ona avea Tavita o se faaaʻoaʻoga lelei o le lototele mo Satoka? (Salamo 138:3)

⁶ Na faapefea ona avea le ositaulaga o Satoka o se tagata e lototele? Na ia faifaimea faatasi ma tane e malolosi toe lototetele, ma e mautinoa e tele mea lelei na ia aʻoaʻoina mai iā i latou. O se faaaʻoaʻoga, o le lototele o Tavita ʻe taʻitaʻia Isaraelu i taua,’ na uunaʻia ai le nuu atoa o Isaraelu e lagolagoina o ia e avea ma tupu. (1 No. 11:​1, 2) Na faalagolago Tavita iā Ieova i taimi uma na ia tau ai e faasaga i ona fili. (Sala. 28:7; faitau le Salamo 138:3.) O isi foʻi faaaʻoaʻoga mataʻina na fesoasoani iā Satoka, o Ioiata ma lona atalii o Penaia o se toa malosi, faapea ma isi taʻitaʻi o ituaiga e toʻa 22, o ē na lagolagoina Tavita. (1 No. 11:​22-25; 12:​26-28) Na maumauaʻi na tane e lagolagoina Tavita e avea ma o latou tupu.

7. (a) O ā ni lesona e tatou te aʻoaʻoina mai i faaaʻoaʻoga faaonapōnei o le lototele? (e) I le vitiō, o le ā e te aʻoaʻoina mai i le uso o Nsilu?

⁷ E tatou te maua le malosi ma le lototele, pe a manatunatu i faaaʻoaʻoga a i latou o loo lagolagoina ma le lototele le itu a Ieova. Na  matuā teena e lo tatou Tupu o Keriso Iesu taumafaiga a Satani ma isi, ina ia faia sona sao i faiga faapolotiki a lenei lalolagi. (Mata. 4:​8-11; Ioa. 6:​14, 15) Na faalagolago Iesu i le malosi mai i lona Tamā i taimi uma. E tele foʻi faaaʻoaʻoga faaonapōnei o uso talavou na filifili e lē auai i faiga faapolotiki ma vaegaʻau. E mafai ona e faitau i na tala i le jw.org. a

IA FESOASOANI I OU USO

8. O ā taimi e ono manaʻomia ai e toeaina le lototele ina ia saunia ai le fesoasoani mo le ʻauuso?

⁸ E naunau tagata o Ieova e fesoasoani le tasi i le isi. (2 Kori. 8:4) Peitaʻi, o nisi taimi e manaʻomia ai le lototele. O se faaaʻoaʻoga, pe a amata se taua, e malamalama toeaina e manaʻomia e uso ma tuafāfine faalaeiauga, le lagolagosua, ma le fesoasoani faaleagaga po o le faaletino. O le alolofa o toeaina, e latou te saunia ai mea e manaʻomia e le ʻauuso e ui lava e ono lamatia ai o latou ola. (Ioa. 15:​12, 13) O le faia faapea, ua latou mulimuli ai i le faaaʻoaʻoga lototele a Satoka.

9. I le 2 Samuelu 15:​27-29, o le ā le faatonuga a Tavita na fai iā Satoka? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

⁹ Na lamatia le ola o Tavita, ona na taumafai lona atalii o Apisaloma e faoa le tulaga tautupu mai iā te ia. (2 Samu. 15:​12, 13) Na manaʻomia ona vave alu ese Tavita mai i Ierusalema. Na ia valaau atu i ana auauna: “Inā tulaʻi ia ma tatou sosola ese; auā o le a leai se mea e tatou te ʻalo i ai ona o Apisaloma!” (2 Samu. 15:14) A o sosola ese auauna a Tavita, na ia iloa ai e tatau ona iai se isi e nofo pea i Ierusalema ma lipoti mai mea o loo fuafua Apisaloma e fai. O lea, na ia faatonuina ai Satoka ma isi ositaulaga e toe foʻi i le aai ina ia avea ma sipai. (Faitau le 2 Samuelu 15:​27-29.) Na manaʻomia lava ona latou gaoioi ma le faautauta ona na lamatia ai o latou ola. O Apisaloma o se tagata e sauā, manatu faapito, ma taufaaʻoleʻole. Faamata o le ā  lana mea e fai iā Satoka ma isi ositaulaga, pe afai e na te iloa ane o i latou o sipai a Tavita?

10. Na faapefea ona puipuia e Satoka ma isi ia Tavita?

¹⁰ Na fuafua Tavita e faia se togafiti, ma na ia tāpā ai le fesoasoani a Satoka ma le isi ana uō faamaoni o Usai. (2 Samu. 15:​32-37) Na manaʻomia ona faafoliga atu e Usai o loo ia lagolagoina Apisaloma, ma na ia fautuaina foʻi Apisaloma i le auala e osofaʻia ai Tavita. O lea, na maua ai e Tavita le avanoa e sauni ai mo lenā osofaʻiga. Mulimuli ane, na faailoa atu e Usai lenā fuafuaga iā Satoka ma Aviata. (2 Samu. 17:​8-16) Na auina atu e nei tane le avefeʻau iā Tavita e faailoa atu i ai lea fuafuaga. (2 Samu. 17:17) O le fesoasoani a Ieova na faia ai e Satoka ma isi ositaulaga se vaega tāua ina ia puipuia ai le ola o Tavita.—2 Samu. 17:​21, 22.

11. Pe a manaʻomia e o tatou uso le fesoasoani, e faapefea ona tatou faaaʻoaʻo i le lototele o Satoka?

¹¹ E faapefea ona tatou lototetele e pei o Satoka, pe afai e lamatia ola o o tatou uso ma latou manaʻomia le fesoasoani? (1) Ia mulimuli i taʻiala. Pe a tulaʻi mai tulaga e lamatia ai o tatou ola, e tāua tele lo tatou autasi. Ia usiusitaʻi i faatonuga ua saunia mai e le ofisa o le lālā i la outou vaipanoa. (Epe. 13:17) E tatau i le ʻautoeaina ona fai ma autalu fuafuaga a le faapotopotoga i le auala e sauniuni ai mo mala, faapea foʻi ma taʻiala mai i le faalapotopotoga pe a tupu se mala. (1 Kori. 14:​33, 40) (2) Ia lototele ae ia faautauta. (Faata. 22:3) Ia mafaufau muamua a o leʻi faia se gaoioiga. Aua neʻi faia se mea e ono lamatia ai le ola. (3) Ia faalagolago iā Ieova. Ia manatua, e manatu mamafa mai Ieova i lou saogalemu faapea foʻi le saogalemu o ou uso. E mafai ona ia fesoasoani iā te oe ina ia e fesoasoani atu ai i isi i se auala saogalemu.

12-13. O le ā e te aʻoaʻoina mai i mea na tutupu iā Viktor ma Vitalii? (Tagaʻi foʻi i le ata.)

¹² I Ukraine, na galulue faatasi le uso o Viktor ma Vitalii e momoli meaʻai ma vai  i uso ma tuafāfine. Ua faapea mai Viktor: “Na ma fiu e suʻe ni meaʻai. E tele taimi na faalogoina ai le pāpā o fana. Na foaʻi atu e se uso meaʻai mai i se potu na ia teuina ai, ma na lava ma totoe mo le toʻatele o le ʻauuso i lenā taimi. A o laʻu meaʻai i totonu o le loli, na paʻū ifo ai se pomu ae e leʻi pā, i le pe ā ma le 20 mita (66 futu) le mamao mai i le mea na matou iai. I lenā aso atoa, na ou ʻaiʻoi atu iā Ieova mo le lototele ina ia mafai ai ona ou fesoasoani pea i le ʻauuso.”

¹³ Ua faapea mai Vitalii: “Na matuā manaʻomia lava le lototele. O le taimi muamua, e 12 itula le mamao o le mea na alu ai le loli. I lenā taimi atoa, na ou tatalo ai iā Ieova.” Na lototele Vitalii, ae i le taimi e tasi na faautauta o ia. Na ia faapea atili mai: “O le tele o taimi na ou ʻaiʻoi atu iā Ieova mo le atamai ma ia nofouta i mea e ono lamatia ai le ola. E na o auala na faataga e le malo na alu ai le loli. Na faamalosia loʻu faatuatua a o oʻu mātauina le galulue faatasi o uso ma tuafāfine. Na latou aveesea so o se mea sa ono poloka ai le auala taavale, ao mai mea na manaʻomia, ma laʻu i totonu o le loli. Na latou saunia foʻi meaʻai ma se mea e ma te mālōlō ai a o ma agaʻi atu i vaipanoa eseese.”

IA TUMAU MA LE FAAMAONI IĀ IEOVA

14. O le ā se aafiaga iā i tatou pe a lē faamaoni iā Ieova se tasi e tatou te alolofa i ai?

¹⁴ O se tasi o luʻi e sili ona faigatā ma lagona ai le lotovaivai, o le tuua lea e se sui o le aiga po o se uō māfana Ieova. (Sala. 78:40; Faata. 24:10) O le māfana o la tatou faiā ma lenā tagata, o le atili foʻi lenā ona faigatā o le taliaina o le mea ua tupu. Pe afai ua e tofo i lenā tulaga faigatā, e mafai ona faamalosia oe i le faaaʻoaʻoga o le faamaoni o Satoka.

15. Aiseā na manaʻomia ai e Satoka le lototele ina ia tumau ai ma le faamaoni iā Ieova? (1 Tupu 1:​5-8)

¹⁵ Na faaauau ona faamaoni Satoka iā Ieova, e ui na filifili lana uō mamae o Aviata ina ia lē faamaoni. O le mea lenā na tupu ina ua faaiʻuina le nofoaiga a Tavita. A o lata ina maliu Tavita, na taumafai lona atalii o Atonia e faoa lona nofoālii lea na folafola mai e Ieova e tuuina atu iā Solomona. (1 No. 22:​9, 10) Na filifili Aviata e lagolagoina Atonia. (Faitau le 1 Tupu 1:​5-8.) O le faia faapea e Aviata, ua faaalia ai lona lē faamaoni e lē gata iā Tavita ae faapea foʻi iā Ieova. E mautinoa na matuā lagona lava e Satoka le faanoanoa. E silia i le 40 tausaga o la galulue faatasi ma Aviata o ni ositaulaga. (2 Samu. 8:17) Na la vaaia faatasi “le Atolaau a le Atua moni.” (2 Samu. 15:29) I le amataga, na la galulue faatasi e lagolagoina le tulaga o Tavita o se tupu, ma faia le tele o isi mea e auauna ai iā Ieova.—2 Samu. 19:​11-14.

16. O le ā atonu na fesoasoani iā Satoka e tumau ai ma le faamaoni iā Ieova?

¹⁶ Na faaauau ona faamaoni Satoka iā Ieova e ui e leʻi faia faapea e Aviata. E leʻi fesiligia e Tavita le faamaoni o Satoka. Ina ua iloa le faufauga a Atonia, na faatonuina e Tavita Satoka, Natano, ma Penaia, ina ia faauu Solomona e avea ma tupu. (1 Tu. 1:​32-34) E mautinoa na faalaeiauina Satoka i faaaʻoaʻoga a isi auauna faamaoni a Ieova, e pei o Natano ma isi na lagolagoina le tupu o Tavita. (1 Tu. 1:​38, 39) Ina ua avea Solomona ma tupu, na ia ʻtofia Satoka le ositaulaga, e sui ai Aviata.’—1 Tu. 2:35.

17. E faapefea ona e faaaʻoaʻo iā Satoka pe a lē faamaoni iā Ieova se tasi e te māfana i ai?

¹⁷ E faapefea ona e faaaʻoaʻo iā Satoka? Pe afai e filifili se tasi e te māfana i ai e tuua Ieova, ia faamaonia atu iā Ieova e te faamaoni  iā te ia. (Iosua 24:15) O le a foaʻi mai e Ieova le malosi ma le lototele e te manaʻomia. Ia faalagolago iā te ia e ala i le tatalo, ma faatumauina pea ni faiā māfana ma isi auauna faamaoni a Ieova. E tautele iā Ieova lou faamaoni ma e mautinoa e na te tauia oe.—2 Samu. 22:26.

18. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le mea na tupu iā Marco ma Sidse?

¹⁸ Seʻi mātau le faaaʻoaʻoga a Marco ma lana avā o Sidse. Na tuua e le la fanau teine ua matutua e toʻalua le upu moni. Ua faapea mai Marco: “E mai lava i le taimi e fananau mai ai le fanau, e ese le pele o i latou i mātua. E te faia mea uma ina ia puipuia ai i latou. O lea, pe a latou filifili e tuua Ieova, e matuā mafatia ai le loto.” Ua ia faapea atili mai: “Ae na fesoasoani mai pea Ieova ina ia ma onosaia na tigā. Na ia faamautinoa pe a ou vaivai e faamalosiau mai laʻu avā, ae pe a vaivai o ia ou te faamalosiau i ai.” Ua faapea mai Sidse: “Pe ana lē aumaia e Ieova le malosi iā i maʻua, semanū e lē mafai ona ma onosaia na faigatā. Na ou lagona le faanoanoa ona na ou tuuaʻia aʻu lava i le mea na tupu. O lea, na ou faailoa ai iā Ieova oʻu faalogona. I ni nai aso mulimuli ane ai, na sau ai se tuafafine ua leva ou te leʻi toe vaai i ai, ma tuu mai ona lima i oʻu tauʻau, tilotilo saʻo mai iā te aʻu ma faapea mai: ʻSidse, aua e te tuuaʻia oe i le mea ua tupu.’ O le fesoasoani a Ieova, ua mafai ai ona ou maua pea le olioli a o auauna iā te ia.”

19. O le ā ua e maumauaʻi e fai?

¹⁹ E finagalo Ieova ia lototetele ona tagata tapuaʻi uma e pei o Satoka. (2 Timo. 1:7) Peitaʻi, e lē finagalo o Ia e tatou te faalagolago i lo tatou lava malosi, ae ia faalagolago atu iā te ia. O lea, pe a e feagai ma se tulaga faigatā e manaʻomia ai le lototele, ia tatalo atu iā Ieova. Ia e mautinoa, o le a ia fesoasoani iā te oe ina ia e lototele e pei o Satoka.—1 Pete. 5:10.