1, 2. Aiseā na tusi atu ai Paulo i Kerisiano Eperu?

I LE tausaga e 61 T.A., sa maua ai e faapotopotoga i Isaraelu le filemu. E ui na faafalepuipui le aposetolo o Paulo i Roma, ae na ia faamoemoe o le a faasaʻolotoina o ia. E leʻi leva talu ona faasaʻoloto lana aumea o Timoteo, ma na laʻua fuafua e asiasi i uso Kerisiano i Iutaia. (Epe. 13:23) Peitaʻi i le lima tausaga na sosoo ai, o le a “siʻosiʻomia Ierusalema e ʻautau,” e pei ona valoia e Iesu. Sa tatau i Kerisiano i Iutaia aemaise i latou i Ierusalema, ona gaoioi vave. Aiseā? Na faailoa atu e Iesu i ona soo, pe a latou vaaia ua siʻosiʻomia Ierusalema e ʻautau, ona latou sosola loa lea.—Luka 21:20-24.

² Talu mai le 28 tausaga na faia ai e Iesu lenā valoaga, na taulau manuia lava Kerisiano Iutaia i le fesagaʻia o teteega ma sauāga. (Epe. 10:32-34) Peitaʻi, na iloa e Paulo ua toe o se aga ona latou feagai lea ma se tasi o tofotofoga sili o lo latou faatuatua. (Mata. 24:20, 21; Epe. 12:4) Sa manaʻo o ia ina ia latou sauniuni mo so o se mea e tupu. Na latou manaʻomia se faatuatua malosi ma tutumau, ina ia faasaoina ai o latou ola. (Faitau le Eperu 10:36-39.) Na uunaʻia Paulo e le agaga o  Ieova ina ia tusia se tusi e faamalosia ai ona uso ma tuafāfine peleina. O lenā tusi ua faaigoaina nei o le tusi o Eperu.

3. Aiseā e tatau ai ona tatou naunau i le tusi o Eperu?

³ E tatau foʻi iā i tatou i aso nei ona naunau i le tusi a Paulo i Kerisiano Eperu i le uluaʻi senituri. Aiseā? Talu ai e faapena le tulaga o loo tatou fesagaʻia. A o faagasolo “aso e sili ona faigatā,” ua feagai tagata o Ieova ma ituaiga eseese o teteega ma sauāga. (2 Timo. 3:1, 12) Ua tatou faamaonia atu lo tatou tuutoina atu ma le malosi o lo tatou faatuatua. O le toʻatele o i tatou, o loo ola i se olaga toʻafilemu ma e lē feagai ma ni sauāga ogaoga. Peitaʻi, e pei o Kerisiano i aso o Paulo, e lē tatau ona galo iā i tatou le mea moni lenei, ua toe o se aga ona tatou feagai lea ma le tofotofoga silisili o lo tatou faatuatua.—Faitau le Luka 21:34-36.

4. O le ā le mau o le 2016, ma aiseā ua talafeagai ai?

⁴ O le ā e fesoasoani e sauniunia ai i tatou mo mea o le a tutupu i le lumanaʻi? I le tusi o Eperu, na faailoa mai ai e Paulo le tele o vala e fesoasoani e faamalosia ai lo tatou faatuatua. O se tasi o vala tāua o loo faamatilatila i le fuaiupu muamua o le mataupu mulimuli o lenā tusi. O lenā fuaiupu ua filifilia e avea ma mau o le tausaga 2016: “Ia faaauau pea ona faaalia lo outou alofa faaleuso.”—Epe. 13:1.

5. O le ā le alofa faaleuso?

⁵ O le ā le uiga o le faaalia o le alofa faaleuso? O le upu Eleni na faaaogā e Paulo, phi·la·del·phiʹa, o lona uiga o “faalogona māfana i se uso.” O le alofa faaleuso, e aofia ai faalogona māfana ma malolosi i se tasi o le aiga po o se uō vavalalata. (Ioa. 11:36) E tatou te lē faafoliga atu o ni uso po o ni tuafāfine, ae e tatau ona avea moni i tatou o ni uso ma tuafāfine. (Mata. 23:8) Ua taaofaʻi o tatou faalogona māfana i upu nei: “Ia matuā alofa faapelepele le tasi i le isi i le alofa faaleuso. Ia tausolomua ona faaaloalo le tasi i le isi.” (Roma 12:10) O le alofa faaleuso ma le alofa e faavae i mataupu silisili po o le a·gaʹpe, ua mafai ai e tagata o Ieova ona atiaʻe ni faauōga māfana.

6. O le ā le malamalamaga o Kerisiano moni i le uiga o le alofa faaleuso?

⁶ Na taʻua e se tasi o faitofā, o le “ʻalofa faaleuso’ o se faaupuga e masani ona faaaogā i tusi faa-Kerisiano.” I le faa-Iutaia, o le upu “uso” e masani ona faasino atu i se tauaiga, ma o nisi taimi e aofia ai ma ē e lē aiga i ai. Ae e lē aofia ai tagata o Nuu Ese. Peitaʻi, o le faa-Kerisiano e aofia ai tagata talitonu uma e tusa po o ā o latou atunuu. (Roma 10:12) Ua aʻoaʻoina i tatou e Ieova ina ia alofa le tasi i le isi ona o i tatou o le ʻauuso. (1 Tesa. 4:9) Ae aiseā e tāua ai ona faaauau ona tatou faaalia le alofa faaleuso?

7. O ā māfuaaga e tatou te faaalia ai le alofa faaleuso?

⁷ O le tali faigofie, ona o loo faatalitalia e Ieova i tatou e faaalia le alofa faaleuso. E lē mafai ona tatou faapea atu e tatou te alolofa iā Ieova, ae e tatou te lē alolofa i o tatou uso. (1 Ioa. 4:7, 20, 21) E lē gata i lea, e tatou te manaʻomia o tatou uso, aemaise lava i taimi faigatā. Na iloa e Paulo, o nisi o Kerisiano Eperu lea na ia tusi atu i ai, ua toeitiiti oo i le taimi e tatau ona  tuua ai o latou aiga ma meafaitino. Sa faamatala e Iesu le faigatā o tulaga i lenā vaitaimi. (Mare. 13:14-18; Luka 21:21-23) O lea a o leʻi oo mai lenā taimi, sa manaʻomia e Kerisiano ona faamalosia le alofa o le tasi i le isi.—Roma 12:9.

8. O le ā e manaʻomia ona tatou faia a o leʻi gāpā le puapuaga tele?

⁸ Ua toe o se aga ona tatala lea o matagi o le faaumatiaga o le puapuaga tele. (Mare. 13:19; Faaa. 7:1-3) O lea, e tāua ona tatou utagia le fautuaga faagaeeina lenei: “Loʻu nuu e, ia outou ō ma ulu atu i o outou potu i totonu ma tapuni o outou faitotoʻa. Ia outou lalafi mo se taimi puupuu seʻia mavae atu le toʻasā.” (Isa. 26:20) O nei “potu i totonu” e ono faasino atu i faapotopotoga. O i inā e tatou te ō mai faatasi ai ma uso ma tuafāfine e tapuaʻi ai iā Ieova. Peitaʻi, e lē lava le tau ina faapotopoto faatasi e lē aunoa. Na faamanatu atu e Paulo i Kerisiano Eperu e tatau ona latou faaaogā na faatasiga e faatupu ai “le alofa ma galuega lelei.” (Epe. 10:24, 25) E manaʻomia ona tatou atiaʻe le alofa faaleuso i le taimi lenei, ona o le a fesoasoani iā i tatou pe a feagai ma so o se tofotofoga i le lumanaʻi.

9. (a) O ā avanoa ua tatou maua e faaalia ai le alofa faaleuso? (e) Faamatala ni faaaʻoaʻoga o le faaalia e tagata o Ieova o le alofa faaleuso. (Tagaʻi foʻi i le faaopoopoga.)

⁹ I le taimi lenei a o leʻi gāpā le puapuaga tele, ua matuā manaʻomia lava ona faaalia le alofa faaleuso. O le toʻatele o o tatou uso o loo aafia i mafuiʻe, lologa, afā, sunami, po o isi mala faalenatura. Ae o nisi o o tatou uso o loo mafatia i teteega ma sauāga. (Mata. 24:6-9) E lē gata i lea, o faigatā tau tamaoaiga o loo tatou fesagaʻia i aso taʻitasi ona o faiga piʻopiʻo a lenei faiga o mea. (Faaa. 6:5, 6) A o faatuputupulaʻia faafitauli, o le avanoa lelei lea e faaalia ai le malosi o lo tatou alofa faaleuso. E ui ua “maalili le alofa o le toʻatele [o tagata],” ae e manaʻomia pea ona faaalia le alofa faaleuso.—Mata. 24:12. ^[1]

10. O le ā o le a tatou iloiloina?

¹⁰ E ui i le tele o faafitauli o loo tatou fesagaʻia, ae e faapefea ona faamautinoa o loo tatou faaalia pea le alofa faaleuso? O ā auala e faamaonia ai e faapena o tatou faalogona i o tatou uso? Na māeʻa loa ona taʻua e Paulo le “faaauau pea ona faaalia lo outou alofa faaleuso,” ona ia lisiina lea o auala eseese e faia ai faapea e Kerisiano. Seʻi o tatou iloiloina nei nisi o auala e ono.

11, 12. O le ā le uiga o le faaalia o le agaga talimālō? (Tagaʻi i le ata i luga aʻe o le matua.)

¹¹ “Aua neʻi galo le agaga talimālō.” (Faitau le Eperu 13:2.) I le uluaʻi gagana, o le upu e faaliliuina mai ai le upu “talimālō,” e uiga atu i le “agalelei i tagata ese.” O lenei faaupuga e tatou te manatua ai Aperaamo ma Lota. Sa faaalia e nei tane le agalelei i ni tagata asiasi e la te lē iloaina. Ae o nei tagata asiasi o ni agelu. (Kene. 18:2-5; 19:1-3) Na faaaogā e Paulo nei faaaʻoaʻoga e faalaeiau ai Kerisiano Eperu e faaalia le alofa faaleuso e ala i le talimālō.

¹² Pe e tatou te valaauliaina isi i o tatou fale mo se taumafataga, po o se faatasiga po o ni faalaeiauga foʻi? E tatou te lē mananaʻo e fai ni sauniuniga se tele pe taugatā ina ia faaalia ai le agaga talimālō, pe  e tatou te mananaʻo foʻi e valaaulia na o i latou e toe tauia i tatou i nisi auala. (Luka 10:42; 14:12-14) O lo tatou sini o le fefaalaeiauaʻi, ae e lē o le faaofo o isi. E ui e tatou te lē masani lelei i la tatou ovasia o le matagaluega ma lana avā, ae pe e te naunau e talimālō iā i laʻua? (3 Ioa. 5-8) E ui i lo tatou pisi ma popolega i aso taʻitasi, ae e ese le tāua o le “aua neʻi galo le agaga talimālō.”

13, 14. E faapefea ona tatou “manatua i latou o saisaitia i le falepuipui”?

¹³ “Ia manatua i latou o saisaitia i le falepuipui.” (Faitau le Eperu 13:3.) E leʻi talanoa Paulo e faatatau i so o se pagota i le falepuipui. Ae sa ia talanoa e faatatau i uso o loo faafalepuipui ona o lo latou faatuatua. Sa faafalepuipui foʻi Paulo i le pe ā ma le fā tausaga, lea na ia tusia ai lenei tusi i Kerisiano Eperu. (Fili. 1:12-14) Na ia faamālō atu i uso mo le ʻfaaalia o le tigā alofa iā i latou o i le falepuipui.’ (Epe. 10:34) E iai ē na mafai ona asiasi iā Paulo a o falepuipui, peitaʻi sa mamao ese Kerisiano Eperu mai iā te ia. Na faapefea la ona latou manatua o ia? Na mafai ona latou faia faapea e ala i le tatalo mo ia.—Epe. 13:18, 19.

¹⁴ I aso nei, o loo tatou mamao ese foʻi mai uso o loo i falepuipui. Atonu e lē mafai ona tatou fesoasoani iā i latou e pei o Molimau o loo nonofo latalata i falepuipui. Ae e mafai ona faaalia lo tatou tigā alofa ma le alofa faaleuso, e ala i le manatuaina pea o nei auauna faamaoni i a tatou tatalo, ia tatou talosaga atu iā Ieova mo i latou. O se faaaʻoaʻoga, ia tatou manatua uso ma tuafāfine, e oo foʻi i fanau o loo faafalepuipui i Eritrea, e aofia ai uso e toʻatolu o Paulos Eyassu, Isaac Mogos, ma Negede Teklemariam, ia ua falepuipui mo le silia i le 20 tausaga.

15. E faapefea ona tatou faamamaluina a tatou faaipoipoga?

¹⁵ “Ia faamamaluina e tagata uma le faaipoipoga.” (Faitau le Eperu 13:4.) E faamaonia foʻi lo tatou alofa faaleuso e ala i le faatumauina o le tulaga mamā. (1 Timo. 5:1, 2) O se faaaʻoaʻoga, pe a tatou faia ni feusuaʻiga lē mamā ma se uso po o se tuafafine, o le a faaleagaina ai lenā tagata ma lona aiga. O le a lē maufaatuatuaina ai foʻi i tatou e le ʻauuso. (1 Tesa. 4:3-8) Seʻi mafaufau i faalogona o se avā pe a ia iloa o loo matamata lana tane i ata matagā tau feusuaʻiga. Pe e faaalia ai lona alofa i lana avā faapea lona faaaloalo i le faaipoipoga?—Mata. 5:28.

16. E faapefea i le lotomalie ona fesoasoani iā i tatou e faaalia le alofa faaleuso?

¹⁶ “Ia outou lotomalilie i mea ua iai iā te outou.” (Faitau le Eperu 13:5.) O le lotomalie moni e faavae i lo tatou faatuatuaina o Ieova, lea e mafai ona tatou maua ai le vaaiga paleni i meafaitino. (1 Timo. 6:6-8) O le a fesoasoani lea iā i tatou e iloa ai o la tatou faiā ma Ieova ma uso Kerisiano e sili mamao atu ona tāua nai lo o tupe ma meafaitino. O le tagata e lotomalie, e lē faitio i o latou tulaga pe faitio foʻi i o latou uso. E lē lotoleaga pe matapeʻapeʻa foʻi. Nai lo o lea, o le a ia lotomalie ma faaalia le limafoaʻi.—1 Timo. 6:17-19.

17. E faapefea i le “lototele” ona fesoasoani iā i tatou e faaalia ai le alofa faaleuso?

¹⁷ ʻIa lototetele.’ (Faitau le Eperu 13:6.) O lo tatou faatuatuaina o Ieova e maua ai le lototele, e tusa po o ā luʻi e tatou te fesagaʻia. O lenei lototele, e tatou te maua  ai le vaaiga mautinoa. O lo tatou alofa faaleuso faapea le iai o se vaaiga mautinoa, o le a tatou atiaʻe ma faamāfanafanaina ai uso talitonu. (1 Tesa. 5:14, 15) E tusa pe feagai le lalolagi ma tulaga faigatā a o faagasolo le puapuaga tele, o le a mafai ona tatou ʻtutū i luga ma ea i luga o tatou ulu,’ ona ua lata ona laveaʻiina i tatou.—Luka 21:25-28.

18. E faapefea ona faamalosia lo tatou alofa faaleuso i toeaina o la tatou faapotopotoga?

¹⁸ “Ia manatua i latou o loo taʻimua iā te outou.” (Faitau le Eperu 13:7, 17.) Pe a tatou mafaufau i galuega fitā o loo faia e toeaina mo i tatou, o le a faamalosia ai lo tatou alofa ma le talisapaia o i latou. E lē totogiina a latou galuega mamafa. O lea e tatou te lē mananaʻo e mou atu lo latou olioli ona o a tatou gaoioiga. O lo tatou usiusitaʻi ma gauaʻi, o le a tatou ʻmatuā faaaloalo ai iā i latou ma le alofa ona o la latou galuega.’—1 Tesa. 5:13.

19, 20. E faapefea ona tatou faaalia pea le alofa faaleuso i se auala atoatoa?

¹⁹ E mautinoa ua lauiloa tagata o Ieova i le alofa faaleuso. O le tulaga foʻi lenā sa iai i aso o Paulo. O lea na ia faalaeiauina ai i latou “ina ia atoatoa ona faia o lea mea.” (1 Tesa. 4:9, 10) E telē le avanoa e mafai ona faaleleia ai lea vala.

²⁰ Pe a tatou vāai i le mau i lenei tausaga atoa, ia mafaufau loloto i fesili nei: E faapefea ona ou faaalia atili le agaga talimālō? E faapefea ona ou manatua uso o loo i falepuipui? Po o oʻu faaalia le faaaloalo mo le faatulagaga a le Atua o le faaipoipoga? O le ā e fesoasoani iā te aʻu ina ia maua le lotomalie moni? E faapefea ona faamalosia loʻu maufaatuatuaina o Ieova? E faapefea ona ou galue soosootauʻau pea ma ē o loo taʻimua? Pe a tatou faaleleia na vala e ono, o le a lē tau ina avea le mau o le tausaga o se faailoilo i le Maota mo Sauniga. Ae o le a faamanatu mai ai iā i tatou e tatau ona utagia le apoapoaʻiga lenei: “Ia faaauau pea ona faaalia lo outou alofa faaleuso.”—Epe. 13:1.