Pe na o le Tasi le Tapua‘iga Moni?
Pe na o le Tasi le Tapuaʻiga Moni?
Ua iai nisi e lē fiafia i lenā faaupuga. Auā a fua atu i le tele o tapuaʻiga o loo iai nei i le lalolagi, ua latou manatu ai, a fai mai se tasi e na o le tasi le tapuaʻiga moni, e faualuga lona manatu toe e lē fetālaʻi. E foliga mai, e tatau lava ona iai se mea lelei i lotu uma, po o le tele foʻi o lotu. Po o faapenā lou lagona?
O LE mea moni, e iai lava tulaga ua ioeina ai e faapea, o le a tofu lava le tagata ia ma lona manatu. O se faataʻitaʻiga, atonu ua iloa e se tasi ni taumafa faapitoa e malosi ai o ia. Ae pe faamata ua tatau ai iā te ia ona faamalosia isi tagata ia taumafa faapea, e peiseaʻī ua na o le pau lea o le auala e malolosi uma ai? O le mea mautinoa, o lona poto ma lona lotomaulalo o le a ia tuu ai e filifili lava le tagata ia i ana taumafa, lea atonu e sili atu foʻi ona lelei mo ia.
Ae, pe e faapena le tulaga o tapuaʻiga? Po o iai ni tapuaʻiga lelei e mafai ona e filifili ai, e fuafua lava i le auala na e soifua aʻe ai ma lou malamalama i mea? Po o le mea ea, e na o le tasi lava le tapuaʻiga moni, e ao ona tapuaʻi ai tagata uma? Seʻi o tatou tagaʻi i le mea o loo fai mai ai le Tusi Paia. Ae muamua lava, seʻi vaai pe faamata e iai se mea e taʻu o le mea moni po o le upu moni. Auā afai e leai, o le ā la le uiga e saʻili ai fua pe iai se tapuaʻiga moni?
Pe Mafai Ona Maua Upu Moni?
A o lata i lona maliu, na taʻu atu e Iesu Keriso iā Ponotio Pilato le Kovana Roma, o lē na suʻesuʻeina o ia e faapea: “O i latou uma e fiafia i le upu moni e faalogo i loʻu leo.” Atonu e leʻi talitonu Pilato i lea manatu, fua i lona tali atu: “O le ā le upu moni?” (Ioane 18:37, 38) Peitaʻi na tautala atu ma le mautinoa Iesu e faatatau i le upu moni. E aunoa ma sona masalosalo, e iai le upu moni. O lea, seʻi mātau mai fetalaiga e fā a Iesu, na faia i tagata eseese.
“O le mea lea na ou fanau mai ai, o le mea foʻi lea na ou sau ai i le lalolagi, ina ia ou molimau i le upu moni.”—Ioane 18:37.
“O aʻu o le ala, o le upu moni ma le ola.”—Ioane 14:6.
“O le Atua o le agaga, ma o i latou o ē e tapuaʻi atu iā te ia, e tatau ona tapuaʻi i le agaga ma le upu moni.”—Ioane 4:23, 24.
“O outou o oʻu soo moni pe a outou tumau i aʻu upu, ma e iloa e outou le upu moni, e tuusaʻoloto foʻi outou e le upu moni.”—Ioane 8:31, 32.
Ua fetalai Iesu ma le mautinoa, e iai le upu moni, ma e mafai foʻi ona tatou iloaina, o lea, pe e lē tatau ea la ona tatou suʻesuʻe, pe e iai se tapuaʻiga moni, ma pe faamata e mafai foʻi ona tatou maua?
Pe e Iai Moni se Upu Moni?
E lē taumatea e te ioe mai e faapea, e iai mea ua e mautinoaina. Ua e mautinoa o loo e ola, ma o mea o loo siʻomia ai oe, o mea moni. O mea e iai laau, o mauga, o ao, le lā ma le masina, o mea o loo e vaai atu i ai, ae lē o ni ou mafaufauga. Ae ua iai nisi o le a faapea mai, e lē iloa i ai pe moni na mea. Ae atonu e te lē ioe i na manatu.
E lē gata i lea, o loo iai foʻi tulafono faalenatura. Ma ua e mautinoaina, e moni ia mea. O se faataʻitaʻiga, afai e te puna mai se papa maualuga, e te lē lele i luga ae e te paʻū i lalo. Afai e te lē taumafa, e oo ina e lagona le fia taumafa, ma afai ua umi se taimi e lē o taumafa, o le a e oti. Pe afai e faia faapea e se tagata,
e aunoa ma sou masalosalo, o le mea moni lea e tupu. Auā o nei mea, ua taʻu o mea moni, e mafai ona tupu i tagata uma.E faapena le mea moni o loo faasino i ai le fesili mai le Tusi Paia, e faapea: “E ave ea e se tasi le afi i lona fatafata, a e lē mu ai ona ofu?” Ina ua tusia lea manatu, o le mea moni e tupu pe a paʻi le ofu i se afi, e mū. Ae ua iai se isi manatu e sili atu ona tāua o loo faatatau i ai le faataoto o le Tusi Paia, o ‘lē ua alu atu [ma feusuaʻi ma] le avā a lē la te tuaoi’ e oo i ai iʻuga tigā.—Faataoto 6:27, 29.
Pe faamata e mafai ona tatou mautinoa, e moni lea faamatalaga? Ua iai nisi e faapea mai, e lē moni. Talu ai o lo latou manatu, e lē tutusa amioga a tagata, ona e faalagolago i le mea na ola aʻe ai, o ona talitonuga, ma lona tulaga. Ae seʻi o tatou tilofaʻia ni tulafono tau amio a le Atua o loo i le Tusi Paia. Pe e lē o mea moni ea ia, e aafia ai tagata uma?
E inosia e le Tusi Paia le mulilua. (1 Korinito 6:9, 10) Ua teena e nisi lenei aʻoaʻoga a le Tusi Paia faapea o le mea moni lea, ma ua latou faia le mulilua. Peitaʻi ane, ua tutupu foʻi i na tagata tulaga faigatā ona o le mulilua, i le iai o se loto fuatiaifo ua ōia, tatalaina o faaipoipoga, faapea ma faalogona tigā o tagata ua aafia ai.
E inosia foʻi e le Atua le onā. (Faataoto 23:20; Efeso 5:18) O le ā e tupu i tagata e masani ona onanā? O le toʻatele o i latou, ua teʻa ma galuega, faalētonu ai le malosi, ma taape ai ma o latou aiga, o ē o loo mafatia foʻi i faalogona tigā. (Faataoto 23:29-35) E oo foʻi i tagata e lē talitonu e iai se afāina o le onā, o le mea foʻi lenā e tupu iā i latou pe afai e onanā. E matuā saʻo nei tulafono, e tusa lava po ā talitonuga ma manatu o le tagata o loo iai.
E lē gata i lea, o loo iai poloaʻiga mai le Tusi Paia e tusa o amioga lelei, e iai le alofa i le avā, āva i le tane, ma fai mea lelei i isi. (Mataio 7:12; Efeso 5:33) E maua iʻuga lelei pe afai e mulimuli i nei poloaʻiga. Pe faamata e mafai ona e faapea mai, o ia taʻiala tau amio, e na o nisi e aogā i ai, ae lē aogā i isi?
Pe usitai le tagata i taʻiala tau amio mai le Tusi Paia, pe leai foʻi, e iai lava lona taunuuga. O lea ua faamaonia ai, o nei tulafono, e lē na o ni manatu eseese o tagata. Ae o upu moni. Ua iloa mai faamaoniga, e maua taunuuga lelei pe a mulimuli i tulafono tau amio a le Tusi Paia, ae a lē usitaia, ua na o taunuuga leaga e oo i ai.
O lea la: Pe afai o loo faatatau tulafono tau amio a le Tusi Paia i tagata uma, pe lē faapena foʻi la tapulaa o loo i le Afioga a le Atua e faatatau i tapuaʻiga? Ae ā manatu o loo i le Tusi Paia e tusa o le mea e tupu i le tagata pe a oti, ma le faamoemoe i le lumanaʻi e faavavau? O lona uiga la, o nei aʻoaʻoga mai le Tusi Paia, o ni upu moni ua saunia mo tagata uma. E lē faatapulaa sona aogā ma sona taunuuga, mo na o ē e talitonu i ai.
Ioe, e mafai ona maua le upu moni. Auā Ioane 17:17) Ae atonu o loo foliga mai e lē faigofie lava le mauaina o le upu moni. Aiseā? Ona o loo faapea mai le tele o lotu, o loo latou aʻoaʻoina le Afioga a le Atua. Ae o le ā la le lotu o loo aʻoaʻoina upu moni mai le Afioga a le Atua? Pe faamata e na o le tasi se lotu e faatapulaa i ai? Pe e lē o aʻoaʻoina ea le upu moni, po o sona vaega, i le tele o lotu?
na fetalai Iesu, o le Tusi Paia o le Afioga a le Atua, o le upu moni lea. ([Faamatalaga faaopoopo i le itulau 4]
O le ā le fesootaʻiga o le iʻuga leaga o le paʻi i le afi, ma le lē usiusitai i tulafono a le Atua?