FESOASOANI MO LE AIGA | FAAIPOIPOGA
Ia Faaaogā Tatau Masini Faaonapōnei
O masini faaonapōnei e mafai ona aogā i lau faaipoipoga pe faaleagaina ai foʻi. O ā aafiaga i lau faaipoipoga ona o le faaaogāina o masini faaonapōnei?
Mea e tatau ona e iloa
O le faaaogāina tatau o masini faaonapōnei e aogā i le faaipoipoga. O se faataʻitaʻiga, e faaaogāina e nisi tane ma avā masini faaonapōnei e fesootaʻi ai i le aso a o valavala.
“E telē se aogā o le lafoina atu o sina feʻau tusitusia ma faapea atu, ʻOu te alofa tele iā te oe’ pe ʻE lē faagaloina oe i loʻu mafaufau.’”—Jonathan.
O le lē faaaogāina tatau o masini faaonapōnei, e mafai ona faaleagaina ai le faaipoipoga. O se faataʻitaʻiga, o nisi tagata ua latou faaaogāina i taimi uma a latou masini faaonapōnei ma ua leai ai se taimi e uaʻi atu ai i a latou paaga.
“E mautinoa e iai taimi e fia talanoa mai ai laʻu tane iā te aʻu, pe ana faapea ou te lē faaaogāina soo laʻu telefoni.”—Julissa.
Ua faapea mai nisi e mafai lava ona latou talanoa lelei ma a latou paaga, ma faaaogā a latou masini feaveaʻi i le taimi e tasi. Ae na faapea mai Sherry Turkle o se tasi e suʻesuʻeina le va fealoaʻi o tagata, “e lē mafai ona fai ni mea se tele i le taimi e tasi.” E manino mai, e lē saʻo le manatu e mafai ona fai le tele o mea i le taimi e tasi. Ae o le mea moni na faapea atili mai o ia, “o le tele o mea e tatou te taumafai e fai i le taimi e tasi, o le leaga foʻi lenā e oo i ai.” a
“O se faamanuiaga le talatalanoa ma laʻu tane, ae e lē mafai ona tupu lenā mea pe a tele ana mea e fai i le taimi e tasi. O le tele o ana mea e fai i le taimi e tasi, e taʻu mai ai iā te aʻu e sili atu iā te ia le faaaogāina o lana masini feaveaʻi.”—Sarah.
Le manatu tāua: O le auala e te faaaogāina ai faiga faatekinolosi, e mafai ona fesoasoani i lau faaipoipoga pe faaleagaina ai foʻi.
Mea e mafai ona e faia
Faatulaga mea e tatau ona faamuamua. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia outou faamautinoa o mea e sili ona tāua.” (Filipi 1:10) Ia fesili ifo, ʻPo o le faaaluina o lo ma taimi e faaaogā ai masini faaonapōnei, ua faoa ai le taimi lea e tatau ona uaʻi atu ai le tasi i le isi?’
E lē manaia i se vaai se ulugalii e aai i se faleʻaiga ae e na o le punonou e faaaogā a la telefoni. E tatou te lē mananaʻo e avea i tatou ma pologa a masini faaonapōnei, ma galo ai iā i tatou le mea e sili ona tāua o le faiā ma a tatou paaga.”—Mataio.
Ia iai ni tapulaa. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia outou matuā faautauta ina neʻi outou savavali e pei o ē e vālea, ae ia pei o ē e atamamai, ia outou faaaogā tatau le taimi.” (Efeso 5:15, 16) Ia fesili ifo, ʻPe e mafai ona tuu ese se taimi patino e faitau ma tali ai feʻau tusitusia e lē tāua tele, nai lo o le taumafai e tali i taimi uma e maua ai se feʻau tusitusia?’
“Ua ou iloa e fesoasoani tele le ki i lalo o le leo o laʻu telefoni ina ia aua neʻi tatagi ma tali feʻau i se taimi talafeagai. E seāseā iai se telefoni, se feʻau tusitusia po o se imeli e manaʻomia ona ou vave tali i ai.”—Ionatana.
Pe a talafeagai, tuu galuega e fai i le fale faigaluega. Ua faapea mai le Tusi Paia: “E iai le taimi e atofaina mo mea uma.” (Failauga 3:1) Ia fesili ifo: ʻPo o avea laʻu telefoni feaveaʻi ma faalavelave i mea e fai i loʻu aiga, ona ou te faaaogāina mo laʻu galuega a o i ai i le fale? Afai o lea, po o aafia ai laʻu faaipoipoga? O le ā se manatu o laʻu paaga faaipoipo?’
“Ona o faiga faatekinolosi, ua mafai ai ona tatou faigaluega i so o se mea ma so o se taimi lava. Pe a ma faatasi ma laʻu avā, ou te faia taumafaiga uma e ʻalofia ai le siaki o laʻu telefoni i taimi uma ma taulima ai mataupu e fesootaʻi i le galuega.”—Mataio.
Talanoa ma lau paaga e faatatau i le faaaogāina o faiga faatekinolosi. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Aua neʻi saʻilia e se tasi lona lava lelei, a ia faaauau ona saʻili le lelei o isi.” (1 Korinito 10:24) Ia talanoa faatasi ma lau paaga faaipoipo e faatatau i le faaaogāina o faiga faatekinolosi. Ia talanoa i suiga e manaʻomia ona fai. E mafai ona faaaogā fesili e talanoa ai o loo i lenei mataupu.
“E saʻoloto a ma talanoaga ma laʻu tane, ma faaali saʻo o ma manatu pe a iloa e le isi ua tele le taimi o le isi e faaalu i le telefoni po o le tablet. E ma te iloa o se faafitauli lenā mea, o lea e faalogo lelei le isi i manatu o le isi.”—Danielle.
Le manatu tāua: Ia faamautinoa e pule oe i au masini faaonapōnei ae e lē pule masini faaonapōnei iā te oe.
a E mai i le tusi Reclaiming Conversation—The Power of Talk in a Digital Age.