1. Wedellu roduuwinke hiittooreeti?

 WEDELLA, kiꞌne songote assitinanniri lowori no. Kiꞌne giddo batinyu jawaatootahonna lowo dhuki nooꞌnereeti. (Law. 20:29) Kiꞌne songoꞌnera atooteho. Songote soqqamaano ikkitinanni yanna agadhitine heedhinoonniha ikkara dandaanno. Ikkirono wolootu togoo loosira iillitinoonnikkihunna woꞌnaalshu nooꞌnekkihu gede assite heddannoha lawaꞌnera dandaanno. Wedella ikkitiniro nafa, songoꞌne roduuwi ammantannoꞌnenna ayirrissannoꞌnere ikkate xaanni assa dandiitinanniri no.

2. Konni birxichira maa ronseemmo?

² Konni birxichira Moote Daawiti heeshshore xiinxallineemmo. Qoleno Yihudu moote ikkitinorira Aasanna Iyyoosaafixira iillinonsare laꞌneemmo. Kuri sasunku mannira iillinonsa fonqolonna fonqolu iillinsa woyite assitinore hattono wedellu insa lawishshinni maa rosannoro xiinxallineemmo.

3. Wedellu roduuwi songonsara noore jajjabba roduuwa kaaꞌla dandiitannoti mitte doogo hiitteeti?

³ Daawiti wedellichu noo yannara wolootu lowori gede assite laꞌanno dandoo noosi. Daawiti Yihowa baxannoti dihuluullissannote; qoleno isi noosita muuziiqu dandoo woyyeessi ꞌrate sharramino hattono tenne dandoosi Maganu shoomino moote Saaooli kaaꞌlate horoonsiꞌrino. (1 Sam. 16:16, 23) Wedella, kiꞌne songoꞌne roduuwa kaaꞌlate horoonsidhinanni dandoo nooꞌne? Kiꞌne giddo batinyeho nooꞌne. Lawishshaho, mitu jajjabbu roduuwi taabileetensanna wole elektirooniksete uduunnichonsa hojju xiinxalloranna gambooshsheho horoonsidhanno gara kultininsaro hagiidhitanno. Togoo uduunnichira nooꞌne egenno kuri roduuwa lowo geeshsha kaaꞌlitannonsa.

4. Wedellu, Daawiti gede hiittoore ikka hasiissannonsa? (Aaniidi qoolira noo misile lai.)

⁴ Daawiti ammaꞌninanniha ikkinota leellishino. Lawishshaho, isi wedellichu heeꞌre annisi geꞌreewo diinaggaawe towaatanno. Isira hatte yannara gawajjara dandaannori iillinosi. Daawiti iillinosire gedensoonni Moote Saaoolira togo yee xawisino: “Ani anniꞌya geꞌreewo allaale heeꞌreenna, doobbiichu woy wolu moyichi geꞌreewo amade adhe haꞌranno woyite, faana gane mare afiinni kareemmo.” (1 Sam. 17:34, 35) Daawiti geꞌreewu mite ikkannokki gede seekke agara hasiissannosita afino hattono insa gargare gatisate waajjikkinni gaaramino. Wedellu roduuwino uyinanninsa looso baala diinaggaabbe loosse Daawiti lawishsha harunsa dandiitanno.

5. Faarso 25:14 yitanno garinni, wedellu roduuwi assa dandiitannohu baalunkunni roorino coyi maati?

⁵ Daawiti wedellichu heeꞌre Yihowa ledo lubbora jaalooꞌmino. Kuni jaaloomi Daawitira noosi worbimmanninna muuziiqa godoꞌlate dandoosinni rooranno. Yihowa Daawitira Maganosi calla ikkikkinni lubbote jaalasiiti. (Faarso 25:14 nabbawi.) Wedella, assa dandiitinannihu baalunkunni roorino coyi, iimi Anniꞌne ledo nooꞌne jaalooma kaajjishiꞌrate; hatto assaꞌne wole qoossono uyinanniꞌne gede assitara dandiitanno.

6. Mitootu Daawiti hiittooho yitinosi?

⁶ Mitootu Daawiti daafira gara ikkinokkire coyidhino. Lawishshaho Daawiti Gooliyaadi ledo olameemmo yiita Moote Saaooli “Ati oosichoho” yee hoolasira woꞌnaalino. (1 Sam. 17:31-33) Hakkuyira albaanni rodiisi nafa hajajama giwinohu gede asse coyiꞌrino. (1 Sam. 17:26-30) Yihowa kayinni Daawiti oosichu gede woy hajajamannokkihu gede asse dilaino. Isi konne wedellicha seekke egennino. Daawiti, jaalisi Yihowa jawaante  aannosita addaxxino daafira Gooliyaadi gane karino.—1 Sam. 17:45, 48-51.

7. Daawiti xaggenni maa rosa dandiitinanni?

⁷ Daawiti woꞌnaalshinni maa rosa dandiitinanni? Isi lawishshinni cincineemmore ikka hasiissannonketa ronseemmo. Qaaqquullu heedhineenna affinoꞌneri qaaqqimma guddinoonnita huwatate yanna hasiissannonsa. Yihowa kayinni aana calla laꞌꞌannokkita addaxxa dandiitinanni. Isi ayimmaꞌnenna maa assate dandoo nooꞌnero afanno. (1 Sam. 16:7) Maganu ledo nooꞌne jaalooma kaajjishidhe. Daawiti Yihowa kalaqinore seekke lae isi ledo noosi jaalooma kaajjishiꞌrino. Isi kalaqamu Yihowa daafira rosiisannosihu hiittoonniitiro seekke hedino. (Far. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20) Wolu assa dandiitinanni coyi jawaante aannoꞌne gede Yihowa huucciꞌrate. Lawishshaho rosu mine ooso Yihowa Farciꞌraasine ikkitinoonnihura mishshannoꞌne woy qacifattannoꞌne? Hatto ikkiro konne fonqolo qeeltine saꞌinanni gede kaaꞌlaꞌnera Yihowa huuccidhe. Hattono Qaalisi, Qullaawu Maxaafi aana xintantino borronninna viidiyotenni afidhinannita kaajja amaale harunse. Yihowa konne fonqolo qeeltine saꞌinanni gede kaaꞌlannaꞌne laꞌini kiiro iso albinni roore addaxxitinanni. Qoleno wolootu Yihowa addaxxitinannita laꞌanno woyite ammantannoꞌne.

8-9. Daawiti moote ikke gashsha hanafanno yanna cince agadhanno gede kaaꞌlinosiri maati? Wedellu isi lawishshinni maa rossanno?

⁸ Hanni Daawitira iillinosiha wole fonqolo laꞌno. Daawiti Moote ikkanno gede buurrisihu gedensaanni, Yihudu moote ikke gashsha hanafate lowo diro agadha hasiissinosi. (1 Sam. 16:13; 2 Sam. 2:3, 4) Isi hatte yanna geeshsha cince agadhanno gede kaaꞌlinosiri maati? Isi hexxo mudhe wolqa baꞌꞌantenni assa dandaannore illachishino. Lawishshaho isi xooqe marinowa Filisxeemete qoqqowira heeꞌre afiꞌrino yanna Israeelete diinna ledo olamate horoonsiꞌrino. Isi hatto asse Yihudu danna agarino.—1 Sam. 27:1-12.

⁹ Wedellu roduuwi Daawiti lawishshinni maa rossanno? Afidhinanni faro roduuwaꞌne kaaꞌlate horoonsidhe. Hanni Richaardo yinanni rodii lawishsha laꞌno. b Isi anjesinni kayise woꞌma yanna suwisaancho ikke soqqamate halchino. Ikkirono songote cimeeyye ikkado ikkinokkita kultinosi. Ikkollana Richaardo hexxo mudhantenni woy caaccaawantenni, albinni roore soqqamate kaino. Isi togo yiino: “Hakkawarita hedeemmo woyite hatte yannara woyyeessiꞌra hasiissannoeri noota huwatoommo. Hasaawisoommoha hasatto noonsata leellishino manna qixxaawe galagale mare hasaawisate illachishoommo. Mite yee Qullaawa Maxaafa nafa xiinxallisa hanafoommo. Roore sabbakummo kiiro waajjano qeeꞌloommo.” Richaardo xaa yannara worba woꞌma yanna suwisaanchootinna songote soqqamaanchooti.

10. Daawiti mitto shaaꞌꞌa ikkinokki coye assara albaanni maa assino?

¹⁰ Hanni Daawitira iillinosiha wole coye laꞌno. Daawitinna ledosi noo manni xooqqe martinowa heedhe, olantara hadhu woyite maatensa hakko agurte hadhino. Insa olaho hadhe heedheenna diinna qaensa horrite maatensa qafadde adhite hadhino. Daawiti worba olamaancho ikkino daafira qafadantino maatensa qolate umisinni dancha mala maꞌla dandaanno. Ikkirono isi hatto assa agure Yihowa biddishsha aannosi gede xaꞌmiꞌrino. Daawiti kakkalaanchu Abiyaataari widoonni Yihowa “Konne horrinke diina  hordofoni?” yee xaꞌmino. Yihowa hordofa dandaannotanna qinaannosita kulinosi. (1 Sam. 30:7-10) Daawitira iillinosihu konni coyinni maa rosa dandiitinanni?

11. Mitto coye assattora albaanni ma assa dandaatto?

¹¹ Mitto coye assattora albaanni woloota amaaꞌli. Annakkinna amakki amaaꞌla dandaatto. Gikki yiino cimeessira hasaaphittorono dancha amaale afiꞌrattora dandaatto. Yihowa kuri shoomantino labballo ammanannonsa daafira atino ammana dandaatto. Yihowa insa songote “elto” ikkitinohu gede asse laꞌꞌanno. (Efe. 4:8) Ammanatenni insa lawishsha harunsitenna amaaltannohe amaale macciishshite horo afiꞌra dandaatto. Hanni xa Moote Aasa xaggenni maa ronseemmoro laꞌno.

12. Aasa gashsha hanafi woyite hiittoo akati noosiho?

¹² Moote Aasa wedellichu noo yannara isonooto heeshshi assannohonna worbaho. Lawishshaho isi annisi Abiyanni aane moote ikkiti kaphu maganna hunate kaino. Qoleno “Yihudu manni akaakkansa Maganita Kaaliiqi hedo wonshanno gedenna seerasinna hajajosi agadhanno gede hajajino.” (2 Dud. 14:1-7) Itiyophiyu moote Zaara 1,000,000 olanto adhe Yihudu daga qasara dayita, Aasa Yihowa kaaꞌlannosi gede togo yee huucciꞌrino: “Kaaliiqaꞌya! Wolqa hoogginore wolqaataammuwiinni gatisannohu ate gedeehu dino. Maganonke Kaaliiqa! Ninke kune ate hexxine suꞌmakki addaxxine tenne wolqaataame olanto ledo gaarammammora dangoommona kaaꞌlinke.” Tini Aasa Yihowa isono ikko mannasi gatisate wolqa noosita addaxxannota leellishshannote. Aasa iimi Annasi addaxxino daafira Yihowa Itiyophiyu olanto qeelanno gede assinosi.—2 Dud. 14:8-12.

13. Gedensoonni Aasara mayi iillinosi? Mayira?

¹³ Togoote 1,000,000 ikkitanno olanto ledo olama shota ikkitinokkiti egennantinote; Aasa qeelinoti togoo olantooti. Ikkollana Aasa konni geeshsha ikkannokki qarri iillisi yannara Yihowa addaxxa hoogasi dadillissannote. Bushu Israeelete Moote Baasha waajjishiishisita Aasa kaaꞌlo afiꞌrate alba Sooriyu mootewa higino. Hatto assasi lowo qarra abbitino. Yihowa kuni ikkinohu mayiraatiro masaalaanchisi Hanaani  widoonni kulanni, “Maganokki Kaaliiqa addaxxa agurte Sooriyu moote hexxootto” yiinosi. Hatte yannanni kayise Aasa olamanni heeꞌrino. (2 Dud. 16:7, 9; 1 Mot. 15:32) Ninke tennenni maa ronseemmo?

14. Yihowa addaxxitinannita leellisha dandiitinannihu hiittoonniiti? Umi Ximootewoosi 4:12 kultanno garinni hatto assaꞌne maaho kaaꞌlitannoꞌne?

¹⁴ Woꞌmanka woyite kiꞌneneeto heeshshi asse hattono Yihowa addaxxe. Cuuantini woyite kaajja ammana nooꞌnetanna Yihowa addaxxitinannita leellishshinoonni. Hattono Yihowa maatesi miilla ikkate qoosso uyinoꞌne. Xa assa hasiissannoꞌnehu qaru coyi woꞌmanka woyite Yihowa addaxxate. Shotare ikkinokkire assate kaꞌinanni woyite Yihowa addaxxitinanniti dihuluullissannote; kayinni wolere assitinanni woyitena? Boohaarshanna looso doodhitinanni woyite hattono heeshshoꞌne giddo mixo fushshidhinanni woyite Yihowa addaxxa hasiissannoꞌne. Umiꞌne hayyo addaxxitinoonte. Hatteentenni, kaaꞌlannoꞌneha xintu seera afiꞌrate Qullaawa Maxaafa xiinxalle hattono hakkonne seera harunse. (Law. 3:5, 6) Hatto assitiniro Yihowa hagiirsiissinanni; qoleno songoꞌnera noo roduuwi ayirrissannoꞌne.—1 Ximootewoosi 4:12 nabbawi.

15. Layinki Duduwo 18:1-3; 19:2 kultanno garinni Moote Iyosaafiixi mayi soꞌro loosino?

¹⁵ Ninke baalunkunte gede kiꞌneno guuntete xeꞌne nooꞌnere ikkitinoonni daafira mito woyite soꞌro loossinara dandiitinanni. Ikkollana tini dandaamiꞌne deerrinni Yihowara soqqantinannikki gede assitaꞌnera wodhitinoonte. Hanni Moote Iyosaafiixi lawishsha laꞌno. Isira lowoti dancha akatta noosi. Isi wedellichu heeꞌre “Annisi Maganono magansiꞌrino; isira hajajamino.” Hakkiino sae gashshaano Yihudu gobba woꞌma doyite mannaho Yihoware rosiissanno gede assino. (2 Dud. 17:4, 7) Isi lowo geeshsha qorophannoha ikkirono bushare assino woyiti no. Hakko daafira mittu Yihowa soqqamaanchi seejjinosi. (2 Duduwo 18:1-3; 19:2 nabbawi.) Tenne xaggenni maa rosa dandiitinanni?

16. Rajiivi woꞌnaalshinni maa rosa dandiitinanni?

¹⁶ Amaale adhe hattono loosunni leellishshe. Batinyu wedellinte gede, kiꞌnerano heeshshoꞌne giddo balaxisiisa hasiissanno ꞌnere balaxisiisa qarra ikkitinoꞌneha ikkara dandaanno. Hatto ikkiro hexxo mudhitinoonte. Hanni Rajiivi yinannihu wedellichu rodii woꞌnaalsha laꞌno. Isi wedellichu noo yanna daafira coyiꞌranni togo yiino: “Hatte yannara maa asseemmoro gurchaawannoe woyiti no. Wolu batinyu wedellinte gede, gambooshshe haꞌratenna soqqansho fulantenni ispoortenna godoꞌle roorsiꞌreemmo.” Rajiivi kaaꞌlinosiri maati? Mittu shaqqadu cimeessi iso amaalinosi. Rajiivi togo yiino: “Isi 1 Ximootewoosi 4:8 nooha xintu seera hedeemmo gede kaaꞌlinoe.” Rajiivi isonooto heeshshi asse amaale adhino hattono heeshshosi giddo balaxisiisa hasiissannosi coye seekke hedino. Isi, “Ayyaanaamittete coye balaxisiisate mixiꞌroommo” yiino. Tini maaho kaaꞌlitusiyya? Isi togo yiino: “Amaale uyiniehunni shiimu diri gedensaanni songote soqqamaancho ikkate ikkado ikkoommo.”

17. Jajjabbu roduuwi Yihowara soqqantanno wedella ma garinni laꞌanno?

¹⁷ Wedella, jajjabbu roduuwi insa ledo “mitteenni” Yihowara soqqantinannire kiꞌne lowo geeshsha naaddannoꞌne! (Sof. 3:9) Insa diinaggaabbine soqqantinannihuranna uyinoonniꞌne looso laalaattine loossinanni daafira baxxannoꞌne. Kiꞌne insara muxxete!—1 Yoh. 2:14.

18. Lawishsha 27:11 kultanno garinni isira soqqantanno wedelli daafira Yihowara mayi macciishshamannosi?

¹⁸ Wedella, Yihowa baxannoꞌnetanna ammanannoꞌneta horo deꞌinoonte. Isi goofimarchu barruwara insaneeto uminsa fajjonni shiqishshannori wedellu olanto heedhannota balaxe kulino. (Far. 110:1-3, NW) Yihowa baxxinannisitanna dandooꞌne baalatenni isira soqqama hasidhinannita afino. Hakko daafira wolootano kiꞌneneetono cincitinannire ikke. Soꞌro loossinanni woyite, seejjanni nooꞌnehu Yihowa ikkinota qaaggine uyinanniꞌne seejjo adhe. (Ibi. 12:6) Uyinanniꞌne looso baala diinaggaabbine loosse. Baalunkunni roore, assitinanni coyi woꞌmunkunni iimi Annaꞌne hagiirsiisse.—Lawishsha 27:11 nabbawi.