1, 2. Gigi ti Adam na Ève ayeke lani tongana nyen na tongo nda ni? Ahundango ndo wa alondo?

NA NGOI so Nzapa acréé lani Adam na Ève ala yeke na mbeni wato ape. Ala yeke lani nzoni-kue na ala yeke na yâ ti paradis. Ala yeke lani na nzoni songo na Wasarango ala, ala yeke amolenge ti lo ti koli na ti wali (Gen. 2:7-9; Luc 3:38). Nzapa amû na ala mbeni kota kua ti sara ni. (Diko Genèse 1:28.) Ti ‘si ndo ti sese na ti sara si ye kue aga na gbe gere ti ala’, a hunda ngoi mingi. Me ti tene Adam na Ève angbâ ti ‘komande asusu ti kota ngu ti ingo, andeke ti nduzu, na ye ti fini kue so atambela na ndo sese’, a lingbi ala ngbâ na fini teti lakue lakue (Gen. 1:28). Ala lingbi lani ti ngbâ ti sara kua so teti lakue lakue.

² Ngbanga ti nyen la ye ni ayeke tongaso laso ape? Ngbanga ti nyen la e yeke na aye mingi so ayeke tongana awato, so na popo ni mo yeke wara kuâ so ayeke kota ahon ala kue, so asara si e yeke na ngia ape? Nyen la Nzapa ayeke sara ti zi awato so biaku biaku? E lingbi ti wara akiringo tënë na ahundango ndo so na yâ ti Bible. Zia e bâ ni fadeso.

3, 4. (a) Commandement wa la Nzapa amû na Adam na Ève? (b) Ngbanga ti nyen a yeke lani kota ye ti tene Adam na Ève asara ye alingbi na commandement so?

³ Atâa so Adam na Ève ayeke na pasa ti ngbâ na fini teti lakue lakue, a lingbi ala wu pupu, ala te ye, ala nyon ngu, nga ala lango si ala ngbâ na fini. Me ye so ayeke nga kota mingi ti tene ala ngbâ na fini, a yeke songo ti ala na Zo so amû na ala fini ni (Deut. 8:3). Ala lingbi ti duti lakue na ngia na yâ ti gigi ti ala tongana ala sara ye alingbi na fango lege ti Nzapa. A yeke ye so Jéhovah afa ni lani na Adam kozo si lo sara Ève. Lo fa ni tongana nyen? “L’Éternel Nzapa alu ndia na zo, Lo tene, Mo lingbi te le-keke kue ti yaka tongana bê ti mo aye; me lê ti keke ti hinga nzoni na ti hinga sioni, mo te pëpe; teti na lâ ni so mo te lê ni so, fade mo kui biani.”—Gen. 2:16, 17.

⁴ “Keke ti hinga nzoni na ti hinga sioni” afa droit so Nzapa ayeke na ni ti fa ye so ayeke nzoni nga na ye so ayeke sioni. Adam ahinga lani awe ye so ayeke nzoni na ye so ayeke sioni ndali ti so Nzapa asara lo na image ti lo nga lo yeke na yingo-ti-hinga. Keke so afa na Adam na Ève so ala yeke lakue na bezoin ti fango lege ti Jéhovah. Tongana ala te lê ti keke ni afa so ala ye ti duti yamba na Nzapa, na ye so ayeke ga na aye ti sioni mingi na ala nga na amolenge so ala yeke dü. So Nzapa atene ala yeke kui tongana ala ke commandement ti ni, a fa so a yeke sioni mingi ti ke yanga ti Nzapa.

5. Nyen la asara si Adam na Ève ake yanga ti Nzapa?

⁵ Na pekoni so Nzapa acréé Ève, Adam asara na lo tënë ti commandement ti Nzapa so. Lo hinga commandement so nzoni mingi, ni la lo fa peko ti tënë ni oko na oko kue (Gen. 3:1-3). A yeke ye so lo sara lani na ngoi so lo kiri tënë na mbeni ange so asara tënë na lo na lege ti mbeni ngbo, mbeni nyama so asara ye na mayele. Ange so ayeke lani Satan Zabolo, mbeni molenge ti Nzapa so azia si nzara ti dutingo yamba nga na ti komandema amaï na yâ ti bê ti lo. (Bâ Jacques 1:14, 15.) Ti si na ye so lo ye ti sara, lo tene so Nzapa ayeke zo ti mvene. Lo tene na Ève so tongana lo duti yamba na Nzapa lo yeke kui ape, me lo yeke ga tongana Nzapa (Gen. 3:4, 5). Ève angbâ ayeda na ni, lo te lê ti keke ni ti duti yamba, nga na pekoni lo sara si Adam nga kue ate ni (Gen. 3:6, 17). Zabolo atene mvene. (Diko 1 Timothée 2:14.) Me Adam ‘amä wali ti lo’. Atâa so ange so aga na lege ti ngbo so akpa mbeni kamarade, Satan Zabolo ayeke mbeni sioni wato; lo hinga nzoni mingi ye ti sioni so ayeke ga na peko ti ye so lo handa Ève ti sara so.

6, 7. Jéhovah afâ ngbanga na ndo ti Adam na Ève tongana nyen?

⁶ Adam na Ève asara kpengba-li na Jéhovah so amû na ala fini nga na anzoni ye kue so ala yeke na ni. Jéhovah ahinga ye kue so asi lani. (1 Chron. 28:9; diko aProverbe 15:3.) Lo zia si Adam na Ève nga na Satan afa na gigi ye so ala pensé na ndo ti lo. Teti so Jéhovah ayeke mbeni Babâ, kite ayeke pëpe so bê ti lo ason lani mingi. (Bâ Genèse 6:6.) Na pekoni, Jéhovah asara ye tongana mbeni Juge ti sara ye alingbi na tënë so lo tene.

⁷ Nzapa atene lani na Adam, a tene: “Na lâ ni so mo te [lê ti keke ti hinga nzoni na ti hinga sioni], fade mo kui biani.” Adam ahinga nzoni mingi so “lâ” ni so ayeke lango oko so ayeke na angbonga 24. Na peko ti so Adam ake yanga ti Nzapa, kite ayeke dä ape so lo hinga so lo yeke kui kozo ti  tene lâ alinda. Me “na lakui” ni Jéhovah asara tënë na Adam na Ève (Gen. 3:8). Teti so lo yeke Juge so asara ye na lege ni lo hunda tënë na ala na lo mä ala kozo (Gen. 3:9-13). Na pekoni, lo fâ ngbanga na ndo ti ala alingbi na ye so ala sara (Gen. 3:14-19). Tongana Jéhovah afâ lani Adam na Ève gi na lê ni lê ni, ka ye so lo leke ndali ti ala nga na amolenge ti ala ayeke tï na ngu (És. 55:11). Lo fâ ngbanga ti kuâ na ndo ti ala nga apasi so aga na peko ti siokpari ti ala akomanse gi na lê ni lê ni. Atâa so kue lo zia ala ti dü amolenge so alingbi ande ti wara mbeni gigi ti kekereke so ayeke nzoni. Tongaso, na lê ti Jéhovah Adam na Ève akui gi na lango so ala sara siokpari so. Na lê ti Jéhovah lango oko ayeke tongana ngu saki oko.—2 Pi. 3:8.

8, 9. Tongana nyen siokpari ti Adam amû peko ti amolenge ti lo kue? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

⁸ Siokpari so Adam na Ève asara ayeke mû peko ti amolenge ti ala kue? En. A-Romain 5:12 atene: “Na lege ti zo oko siokpari alï na yâ ti dunia so, na lege ti siokpari kuâ aga, tongaso kuâ amû azo kue ngbanga ti so ala kue asara fade siokpari.” Kozo zo so akui ayeke lani Abel so ayeke be-ta-zo (Gen. 4:8). Na pekoni, ambeni molenge ti Adam aga lani mbakoro na ala kui. Ala wara lani siokpari nga na kuâ na peko ti Adam? Bazengele Paul akiri tënë, a tene: “Ndali ti kengo yanga so zo oko ake, azo mingi aga awasiokpari.” (aRom. 5:19). Siokpari na kuâ so azo kue awara na lege ti Adam ayeke awato ti ala na zo oko alingbi ti kpe ala ape. E lingbi pëpe ti fa mbilimbili tongana nyen so siokpari alondo na Adam juska asi na amolenge ti ala, me e bâ gi ye so aga na pekoni.

⁹ A yeke na lege ni so Bible asara tënë ti siokpari na kuâ tongana “voile so ayeke na ndo azo kue, na voile ni so a gbara na ndo amara kue.” (És. 25:7). Kota couverture, wala voile so amene azo kue, zo oko alingbi ti kpe ngbanga so ape. A yeke ni la Bible atene: “Na yâ ti Adam ala kue akui.” (1 aCor. 15:22). Me hundango ndo so aga na pekoni, a yeke hundango ndo so Paul ahunda atene: “Zo wa si ayeke sö mbi ande na yâ ti tere so ayeke gue na mbi ti wara kuâ so?” Mbeni zo alingbi ti sö lo? *—aRom. 7:24.

10. (a) Ambeni versê wa ti Bible afa so Jéhovah ayeke futi biaku biaku kuâ so aga na lege ti Adam? (b) Aversê so afa nyen na e na ndo ti Jéhovah nga na Molenge ti lo?

¹⁰ Biani Jéhovah alingbi ti sö Paul. Na pekoni so Ésaïe asara tënë ti “voile”, lo tene: “Lo hunzi kui teti lakue lakue; fade Seigneur L’Éternel ambô ngule na lê ti azo kue.” (És. 25:8). Legeoko tongana ti mbeni babâ so azi punition na ndo ti amolenge ti lo nga lo mbô ngu ti lê ti ala, Jéhovah ayeke na ngia mingi ti futi biaku biaku kuâ so aga na lege ti Adam. Lo na mbeni zo la ayeke sara kua ni. Mbeti oko na aCorinthien 15:22 atene: “Legeoko tongana ti so na yâ ti Adam ala kue akui, tongaso nga na yâ ti Christ ala kue ayeke wara fini.” Paul nga kue na peko ti so lo hunda ndo, lo tene: “Zo wa si ayeke sö mbi ande?” lo tene: “Singila na Nzapa na lege ti Jésus Christ Seigneur ti e!” (aRom. 7:25). Kengo yanga ti Adam na Ève asara pëpe si ndoye so Jéhovah ayeke na ni na mbage ti azo adë. Zo so amû maboko na Jéhovah ti créé Adam na Ève angbâ lakue ti ndoye amolenge ti ala (aProv. 8:30, 31). Me a yeke sö azo tongana nyen na gbe ti siokpari na kuâ?

11. Nyen la Jéhovah asara ti mû maboko na azo?

 ¹¹ E yeke na siokpari na tere ti e nga e yeke kui ndali ti so Adam asara siokpari na Jéhovah afâ ngbanga na ndo ti lo (aRom. 5:12, 16). Bible atene: “Ye ti peko ti faute ti zo oko na ndo ti mara ti azo nde nde kue ayeke so ngbanga ayeke na li ti ala.” (aRom. 5:18). Nyen la Jéhovah ayeke sara ti zi ngbanga so lo fâ na ndo ti azo sân ti gue nde na andia ti lo? E yeke wara kiringo tënë ni na yâ ti tënë ti Jésus so: “Molenge ti zo so aga . . . ti mû âme ti lo tongana ngere so a futa ti zi na azo mingi.” (Mat. 20:28). A dü Jésus so ayeke kozo Molenge ti Jéhovah ti yingo na sese tongana mbeni zo so ayeke na siokpari na tere ti lo ape ti mû ngere so a futa ti zi na azo. Tongana nyen la ngere so a futa alingbi na ye so ndia ti Jéhovah ahunda?—1 Tim. 2:5, 6.

12. Ngere wa la a futa so alingbi na ngbanga so Nzapa afâ na ndo ti Adam?

¹² Teti so siokpari ayeke na tere ti Jésus ape, lo kue lo yeke na mara ti fini so Adam ayeke na ni lani kozo ti tene lo sara siokpari. Jéhovah aleke lani na bê ti lo ti tene ahale ti Adam so ayeke nzoni-kue asi ndo ti sese. Tongaso, ndoye so Jésus ayeke na ni teti Babâ ti lo nga teti ahale ti Adam apusu lo ti mû fini ti lo na sandaga. Jésus amû fini ti lo so ayeke nzoni-kue na place ti fini ti Adam so lani ayeke nzoni-kue. Na pekoni, Jéhovah azingo Molenge ti lo na kuâ ti wara fini na yayu tongana mbeni yingo (1 Pi. 3:18). Jéhovah ayeda na sandaga so Jésus so ayeke nzoni-kue amû tongana ngere so a futa ti vo sewa ti Adam nga ti mû lege na ala ti tene ala wara mara ti fini so kozo Adam ayeke na ni lani. A yeke mo bâ mo tene Jésus amû place ti Adam. Paul atene: “A sû même tënë so na Mbeti ti Nzapa, a tene: ‘Kozo koli, Adam, aga mbeni âme so ayeke na fini.’ Ndangba Adam aga mbeni yingo so amû fini.”—1 aCor. 15:45.

13. Nyen la “ndangba Adam” ayeke sara ande ti mû maboko na azo so akui?

¹³ Na yâ ti ngoi kete “ndangba Adam” ayeke sara ye tongana “mbeni yingo so amû fini” na mingi ti azo. A yeke kiri na mingi ti ahale ti Adam na fini. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so ala kui. A yeke zingo ala na kuâ ti kiri ti wara fini na ndo ti sese.—Jean 5:28, 29.

14. Nyen la Jéhovah aleke ti zi azo ande na gbe ti siokpari?

¹⁴ Tongana nyen la azo alingbi ti sigigi na gbe ti pasi ti siokpari so? Jéhovah aleke si mbeni Royaume abâ gigi. Na yâ ti Royaume ni lo zia “ndangba Adam” nga na ambeni zo so lo soro ala na popo ti azo na sese ti komande na yâ ni. (Diko Apocalypse 5:9, 10.) Ala so lo mû ala ti komande ande legeoko na Jésus na yayu abâ pasi ndali ti so siokpari ayeke na tere ti ala. Teti ngu saki oko, Jésus nga na ala so ayeke komande legeoko na lo ayeke mû maboko na azo ti zi siokpari so ayeke na tere ti ala, mbeni ye so azo alingbi ti sara ni na ngangu ti ala wani ape.—Apoc. 20:6.

15, 16. (a) Lawa la a yeke futi ande kuâ biaku biaku? (b) Ti gue oko na 1 aCorinthien 15:28, nyen la Jésus na amba ti lo ayeke sara ande?

¹⁵ Na hunzingo ti komandema ti ngu saki oko ti Royaume, a yeke zi ande azo so amä yanga na yâ ti aye ti sioni kue, so ayeke tongana awato, so aga na peko ti kengo yanga ti Adam. Bible atene: “Tongana ti so na yâ ti Adam ala kue akui, tongaso nga na yâ ti Christ ala kue ayeke wara fini. Me zo oko oko na molongo ti lo: Christ kozo li ti ye ni, na pekoni ala so ayeke ti Christ [amba ti lo ahéritier] na ngoi so lo yeke si na lo yeke duti dä. Nga, tongana lo futi angorogbia kue, akomandema kue nga na ngangu kue awe, na nda ni, lo yeke mû  ande royaume ni na Lo so ayeke Nzapa nga Babâ ti lo. Teti a lingbi lo komande tongana gbia juska Nzapa azia awato ti lo kue na gbe ti gere ti lo. Ti kuâ so ayeke ndangba wato ni, fade a yeke futi lo biaku biaku.” (1 aCor. 15:22-26). Biani a yeke zi ande biaku biaku kuâ so aga na peko ti kengo yanga ti Adam. “Voile” so a gbara na ndo ti azo kue so, a yeke zi ande ni teti lakue lakue.—És. 25:7, 8.

¹⁶ Bazengele Paul ahunzi tënë ti lo na lege ti atënë so: “Tongana aye kue aga ande na gbe ti lo awe, fade Molenge ni nga ayeke duti na gbe ti Lo so azia aye kue na gbe ti lo Molenge ni, si Nzapa aga aye kue teti zo oko oko kue.” (1 aCor. 15:28). Na ngoi ni so, Jésus ayeke hunzi ti sara aye kue so Jéhovah aleke ti sara na lege ti komandema ti lo. Tongaso, lo yeke duti ande na ngia ti kiri na komandema ni na Jéhovah nga lo yeke ga na lo azo so ayeke nzoni-kue.

17. Nyen la a yeke sara ande na Satan na nda ni?

¹⁷ Nyen la a yeke sara ande na Satan so ayeke na gunda ti apasi kue so azo ayeke bâ laso? Apocalypse 20:7-15 akiri tënë na ni. Na hunzingo ti ngu saki oko, a yeke mû lege na Satan ti gi ti handa azo so ayeke nzoni-kue ti ndangba ni. A yeke futi Zabolo na azo kue so amû peko ti lo biani biani na ngoi ti “kuâ ti use ni.” (Apoc. 21:8). Teti so azo so awara “kuâ ti use ni” ayeke kiri na fini encore ape, “kuâ ti use ni” so ayeke ngbâ. Me “kuâ ti use ni” so ayeke pëpe wato ti azo so aye Wasarango ala nga ayeke sara na lo.

18. Tongana nyen la a yeke hunzi ande ti sara kua so Nzapa amû na Adam?

¹⁸ Jéhovah ayeke bâ ande azo so aga nzoni-kue tongana azo so alingbi biani ti wara fini ti lakue lakue. Ala yeke na mbeni wato oko ape. A yeke sara ande kua so a mû na Adam sân lo. Amolenge ti Adam ayeke si ande ndo ti sese kue, ala yeke duti na ngia ti bâ lege ti sese ni nga na aye kue so ayeke na ndo ni. Zia e kiri lakue singila na Jéhovah ndali ti ye so lo sara ti futi biaku biaku kuâ so ayeke ndangba wato.