1. Gi na tongo nda ni, nyen la e bâ na yâ ti akua ti Nzapa?

 DUTINGO beoko ato nda ni na ngoi so Jéhovah akomanse ti créé aye. Kozo zo so Nzapa acréé lo, so a hinga lo tongana ndara, atene: “Mbi yeke na tere ti [Jéhovah] tongana wakode. Lakue Lo wara ngia na yâ mbi.” (aProv. 8:30). Babâ ni na Molenge ni asara lani kua maboko na maboko ti sara aye nde nde so e yeke bâ laso. Awakua ti Jéhovah nga angbâ lani ti sara akua so lo mû na ala maboko na maboko. E bâ sarango kua maboko na maboko na yâ ti kua ti lekengo arche na ngoi ti Noé, ti lekengo tabernacle, ti zingo yâ ni nga ti mungo ni ti gue na ni na mbeni ndo na ngoi so azo ti Nzapa ayeke tambela lani na yando. Awakua ti Nzapa asara nga kua maboko na maboko ti pika mozoko nga ti he bia ti gonda na Jéhovah na yâ ti temple ti lo. Ala sara aye so kue ndali ti so ala sara kua maboko na maboko.—Gen. 6:14-16, 22; Nom. 4:4-32; 1 Chron. 25:1-8.

2. (a) Nyen la a hinga lani na akozo Chrétien? (b) Ahunda wa e yeke bâ ni?

² Akozo Chrétien asara nga lani kua maboko na maboko na gbe ti Jésus Christ so ayeke li ti congrégation. Bazengele Paul afa so, atâa so aChrétien so a soro ala ti gue na yayu ayeke na  “amatabisi [so] ayeke nde nde” nga ala yeke sara “akusala [so] ayeke nde nde” nga “alege ti sarango kusala ayeke mingi,” ala kue ayeke lani “tere oko”. (Diko 1 aCorinthien 12:4-6, 12.) Ka ti laso. Tongana nyen la e lingbi ti ngbâ ti sara kua maboko na maboko na fango nzoni tënë? Tongana nyen la e lingbi ti sara kua maboko na maboko na yâ ti congrégation nga na yâ ti sewa?

3. Nyen la bazengele Jean abâ lani tongana suma?

³ Na hunzingo ti ngoi ti akozo Chrétien, bazengele Jean abâ mbeni ye tongana suma, na yâ ni lo bâ a-ange mbasambala, ange oko oko ayeke huru mbeni trompette. Na ngoi so oku ange ni ahuru trompette ti lo, Jean abâ “mbeni tongoro” so alondo na yayu atï na sese. “Tongoro” ni ayeke na mbeni clé na maboko ti lo, lo zi yanga ti mbeni dû so alï mingi. Guru asigigi na yâ ti dû ni na gbâ ti agbadora asigigi na yâ ni. Agbadora so asara sioni na akeke nga na akugbe ape me ala gue na tere ti “azo so ayeke na nzoroko ti Nzapa na ndo ti lê ti ala pëpe so.” (Apoc. 9:1-4). Kite ayeke dä ape so Jean ahinga lani tongana nyen la agbadora ayeke buba aye mingi. Ala buba lani aye na Égypte na ngoi ti Moïse (Ex. 10:12-15). Agbadora so Jean abâ ni lani aye ti sara tënë ti aChrétien so a soro ala ti gue na yayu so ayeke fa tënë ti ngangu fango ngbanga ti Jéhovah. Ala na aChrétien so ayeke na beku ti wara fini na sese ayeke sara kua ni so maboko na maboko. Kua ni so amû maboko na azo mingi ti sigigi na yâ ti bungbi ti vorongo ti wataka nga na gbe ti ngangu ti Satan.

4. Kua wa la awakua ti Nzapa ayeke na ni ti sara? Oko ye so alingbi ti mû maboko na ala ti sara ni ayeke nyen?

⁴ Awakua ti Jéhovah ayeke na kota kua ti fa “nzoni tënë” na yâ ti dunia kue kozo si lo futi aye ti ngoi so (Mat. 24:14; 28:19, 20). Ala yeke iri “zo so nzara ti ngu asara lo” ti nyon ‘ngu so amû fini na zo senge senge.’ (Apoc. 22:17). So e yeke amembre ti congrégation ti aChrétien so, tongana nyen la e lingbi ti sara kua ni so? E lingbi ti sara ni gi tongana e ‘bungbi oko ti mä tere ti sara kua maboko na maboko’.—aÉph. 4:16.

5, 6. Tongana nyen la fango nzoni tënë asara si e yeke beoko?

⁵ Ti fa nzoni tënë ti Royaume na azo mingi, a lingbi e leke yâ ti kua ti fango tënë ti e nzoni. Ndani la e yeke wara afango lege. Awango so a yeke mû na e na yâ ti acongrégation na yâ ti dunia kue ayeke leke e kue ti sara kua ni beoko. Na peko ti so e sara bungbi ti fango tënë awe, e yeke gue ti fa tënë ti Royaume na azo. Na lege ti tënë ti yanga ti e nga na gbâ ti ambeti ti e so asara tënë na ndo ti Bible, e yeke sara si tënë ni amû ndo. Mo yeke sara ngangu ti sara ye alingbi na ye so a fa ti fa tënë na ngoi ti akapa ti fango tënë so ayeke nde? Tongana mo sara tongaso, andâ mo bungbi oko na aita million mingi ti fa tënë so ‘ange so ayeke huru kâ na lê ti nduzu’ ayeke fa ni so a sara tënë ni na Apocalypse 14:6.

⁶ A yeke nzere ka na e mingi ti diko na yâ ti Annuaire aye so a sara na fango tënë na yâ ti dunia kue. Bâ nga tongana nyen la e yeke beoko na yâ ti dunia kue na ngoi so e yeke tisa azo ti ga na akota bungbi ti e. Na ngoi ti abungbi so, e yeke mä adiskur, e yeke bâ ascénette nga na adémonstration so andu bê ti e. Mingi ni, ambage so ayeke sara tënë na ndo ti iringo ndo so Nzapa so aye e mingi ayeke iri e ti sara na lo beoko. Dango bê na kuâ ti Jésus ayeke sara nga si e yeke beoko. E yeke bungbi oko, na lango 14 Nisan na peko ti lindango ti lâ ti fa so e kiri singila na Nzapa ndali ti nzoni bê so lo sara na e nga ti fa so e sara ye alingbi na commandement  ti Jésus (1 aCor. 11:23-26). Gi aTémoin so awara batême awe la ayeke ga na Dango bê na kuâ ti Christ ape. Ayenga mingi kozo na lango ti Dango bê na kuâ ti Christ, e yeke sara ka ngangu ti fa tënë mingi na yâ ti territoire ti congrégation ti e ti tisa azo ti bungbi oko na e na ngoi ti kota lango so.

7. Tongana e sara kua legeoko, nyen la e lingbi ti sara?

⁷ Gbadora oko alingbi ti sara mbeni kota ye ape. Legeoko nga, gi na lege ti ngangu ti e oko e lingbi ti bâ so e sara ye oko ape. Me tongana e sara kua legeoko, e lingbi ti fa tënë na ndo ti Jéhovah na azo mingi nga ti mû maboko na ambeni ti gonda lo nga ti ne lo. Ye oko, so ayeke pëpe gi oko lege so e lingbi ti sara kua maboko na maboko ti tene e awakua ti Nzapa e duti beoko.

8, 9. (a) Tapande wa la Paul amû ti fa na aChrétien ti ngbâ ti duti beoko? (b) Tongana nyen la e lingbi ti sara kua maboko na maboko na yâ ti congrégation?

⁸ Na yâ ti lettre ti Paul na aÉphésien, lo fa tongana nyen a leke aye na yâ ti congrégation nga lo tene so azo kue na yâ ti congrégation ayeke na bezoin ti “kono na yâ ti ye kue”. (Diko aÉphésien 4:15, 16.) Paul amû tapande ti tere ti zo ti fa so Chrétien oko oko alingbi ti sara si congrégation angbâ ti duti beoko nga ti mû peko ti Jésus, Mokonzi ti congrégation. Lo tene so ambage ti tere ni kue ayeke sara kua maboko na maboko na lege ti “ando oko oko so abio atingbi dä si ayeke mû na amembre ni ye so amanke ala”. Tongaso, atâa e yeke maseka wala mbakoro, e yeke na nzoni seni wala pëpe, nyen la a lingbi e oko oko kue e sara?

⁹ Mbeni kota ye so a lingbi e sara ayeke ti woko tere na gbe ti a-ancien nga ti ne ala ndali ti so Jésus azia ala na yâ ti congrégation ti fa ye na e (aHéb. 13:7, 17). Ti sara ni ayeke lakue kete ye ape. Me e lingbi ti hunda na Nzapa ti mû maboko na e ti sara ni. Yingo vulu ti lo alingbi ti mû maboko na e ti sara aye so a hunda na e na yâ ti congrégation na bê ti e kue. Tongaso, tongana na ambeni ngoi e yeke pëpe na nzara ti sara ye alingbi na aye so a hunda na e, a lingbi e gbu li ti bâ tongana nyen la tongana e sara tere ti e kete nga e sara kua maboko na maboko na congrégation alingbi ti sara si congrégation aduti beoko.

10. Tongana nyen la awakua ti mungo maboko ayeke sara si congrégation aduti beoko? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

¹⁰ A lingbi e kiri singila mingi ndali ti kua so awakua ti mungo maboko ayeke sara ti tene congrégation aduti beoko. Aita so, atâa ngu ti ala ayeke oke, ayeke sara asacrifice ti sara akua so ayeke ga na ye ti nzoni na aita kue. Na tapande, ala yeke mû maboko na a-ancien ti sara kue si e wara ambeti ti fango na tënë. Na ndo ni, lakue ala yeke bâ lege ti tene a leke yâ ti Da ti Royaume nga a bata ni nzoni nga ala yeke yamba azo so aga na abungbi. Tongana e sara kua maboko na maboko na aita so, e yeke sara si aye atambela nzoni na yâ ti congrégation.—Bâ Kusala 6:3-6.

11. Nyen la amaseka ayeke sara ti mû maboko na congrégation ti ala ti duti beoko?

¹¹ A-ancien mingi asara gbâ ti akua na yâ ti congrégation teti angu mingi. Me ndali ti so ngu ti ala ague na li ni mingi asara si peut-être ala lingbi ti sara kua ni tongana ti kozo ape, tongaso a lingbi a changé ambeni ye. Aita so ade maseka alingbi ti mû maboko mingi na ala. Même tongana a de ala hinga ti sara akua ni ape, tongana a fa ye na ala nzoni, ala lingbi ti sara akua mingi na yâ ti congrégation. A yeke duti nzoni ye mingi tongana awakua ti mungo maboko agi ti ga a-ancien (1 Tim. 3:1, 10).  Ambeni ancien so ade maseka ague na li ni ti ga asurveillant ti circonscription, ti mû maboko na aita na yâ ti acongrégation mingi. E kiri singila mingi na amaseka so ayeda na bê ti ala ti mû maboko na aita.—Diko Psaume 110:3; Zo-ti-fa-tene 12:3.

12, 13. Nyen la alingbi ti mû maboko na azo ti sewa kue ti sara kua maboko na maboko?

¹² Tongana nyen la e lingbi ti mû maboko na azo ti sewa ti e ti sara kua maboko na maboko? Mingi ti aita abâ so vorongo Nzapa na yâ ti sewa yenga oko oko asara si songo so ayeke na popo ti amaseka na akota zo akpengba mingi. Na apendere ngoi so e yeke sara lisoro gi na ndo ti aye ti yingo na ayeke sara si sewa ni aduti beoko. Ti tara peko ti akode ti fango tënë ayeke mû lege na sewa ni ti leke tere nzoni mingi ti fa tënë nzoni. Tongana azo ti sewa ayeke sara lisoro na ndo ti Bible, ala yeke ga nduru mingi na mba, ala kue ayeke ye Jéhovah mingi na a yeke nzere na ala mingi ti sara ye so bê ti lo aye.

¹³ Nyen la aita-koli na awali ti ala alingbi ti sara ti sara kua maboko na maboko ti mû gonda na Jéhovah? Tongana ala kue ayeke awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo, ala yeke duti beoko nga na ngia na yâ ti mariage ti ala. Abraham na Sara, Isaac na Rebecca, Elkana na Anne ayeke lani akoli na awali so afa so ala ye tere mingi. A lingbi e zia na gbele e ti sara nga tongaso (Gen. 26:8; 1 Sam. 1:5, 8; 1 Pi. 3:5, 6). Ti sara tongaso ayeke sara si e ga nduru mingi na Babâ ti e ti yayu.—Diko Zo-ti-fa-tene 4:12.

14. Tongana koli wala wali ti mo ayeke sara na Jéhovah ape, nyen la mo lingbi ti sara ti tene mariage ti mo angbâ ti kpengba?

¹⁴ A lingbi aChrétien akpe ti bungbi oko na gbe ti joug na azo so amä na bê pëpe (2 aCor. 6:14). Ka ti aita so koli wala wali ti ala ayeke Témoin ape, a yeke tongana nyen? Ambeni wakua ti Nzapa laso asara lani mariage na ngoi so ala yeke manda Bible na koli wala wali ti ala ayeke Témoin ape. Me, tongana ala ngbâ ti sara ye alingbi na awango ti Bible ayeke sara si mango tere aduti na yâ ti sewa ti ala. Ye so ahunda ti tene ala sara kue ti sara kua maboko na maboko sân ti gi araison ti sara ye ague nde na afango ye ti Bible. Ti sara ni alingbi ti duti ngangu, me gbu li ti mo na ndo ti ye ti nzoni so mo lingbi ti wara na pekoni. Ti sara ye alingbi na afango ye ti Bible alingbi nga ti ga ngangu tongana koli wala wali ti mo azia congrégation. A yeke ye so asi na mbeni ita-wali so iri ti lo ayeke Mary. Lo na koli ti lo David asara lani na Jéhovah legeoko, me na pekoni, teti ngu 25 tongaso koli ni azia lege ti gango na abungbi. Mary angbâ ti ga na abungbi nga na akota bungbi nga lo sara kue ti sara ye alingbi na afango ye ti Bible na yanga-da nga lo fa ye na amolenge ti ala omene. Na ngoi so amolenge ni aga kota na ala zia yanga-da ni, Mary angbâ gi lo oko. Na pekoni David akomanse ti diko apériodique so Mary amû na lo. Lo kiri lo komanse ti gue na abungbi, na ngoi ti abungbi âta ti lo so ayeke na ngu omene ayeke bata place na lo. Tongana David aga ape âta ti lo ni ayeke tene na lo: “Âta, mbi bâ fade ala na bungbi ape.” Fadeso, David ayeke na ngia ti sara na Jéhovah nga Mary ayeke na ngia so lo na lo ayeke sara na Jéhovah legeoko.

15. Tongana nyen la ambakoro so asara mariage alingbi ti mû maboko na amaseka so asara mariage?

¹⁵ Ndali ti so laso Satan ayeke ga na akpale na ndo ti sewa, a yeke kota ye ti tene awakua ti Nzapa so asara mariage awe angbâ ti sara kua maboko na maboko. Atâa mo sara mariage asara ngu oke, gbu li ti mo na ndo ti ye so mo lingbi ti sara ti ngbâ ti kpengba mariage ti mo. Ala so asara mariage awe na  so ayeke mbakoro alingbi même ti mû maboko na ala so asara mariage na so ala de maseka na yâ ti congrégation. Na ambeni ngoi mo lingbi ti tisa na ndo ti mo mbeni koli na wali ti lo so ade maseka na so asara mariage awe ti tene ala voro Nzapa na yâ ti sewa legeoko. Na ngoi so mo na ala so ade maseka ayeke duti ndo oko, ala yeke bâ so ti ye tere nga ti sara ye nzoni ayeke kota ye mingi atâa ala sara mariage asara ngu oke.—Tite 2:3-7.

16, 17. Nyen la awakua ti Nzapa so ayeke beoko ayeke ku ni kungo?

¹⁶ Na ngoi so azo ti Israël ayeke gue lani na amatanga ti ala na Jérusalem, ala sara kua maboko na maboko. Ala leke aye kue so ala bezoin ni ndali ti tambela ni. Na pekoni ala voyagé legeoko, na ala mû maboko na mba. Na temple, ala kue agonda Jéhovah nga ala voro lo legeoko (Luc 2:41-44). Na ngoi so e ngbâ ti sara voyage ti gue na yâ ti fini dunia, e kue e yeke na bezoin ti bungbi oko ti mä tere ti sara kua maboko na maboko. Ti sara ni a lingbi e sara ngangu. Gbu li ti mo na ndo ti aye so mo lingbi ti sara ti sara kua maboko na maboko na amba ti mo ahon ti kozo.

¹⁷ Gbu li ti mo na ndo ti aye ti nzoni so ayeke ku e. E dö sioni dunia so e zia awe, so na yâ ni azo ayeke beoko ape nga zo ahinga li ti lo na ni ape so. Fadeso e yeke bâ so tënë so prophète Ésaïe na Michée atene lani aga tâ tënë, azo ti Nzapa abungbi oko ti monté na “Hoto” ti Jéhovah. (És. 2:2-4; diko Michée 4:2-4.) Biani, “na lâ ti nda ni” so awakua ti Jéhovah ayeke beoko ahon ti kozo. Me e yeke duti ande na ngia mingi na ngoi so azo kue ayeke bungbi oko ti mä tere ti sara kua maboko na maboko ti voro Jéhovah.