1, 2. (a) Ngbanga ti nyen la tapande ti azo so angbâ ti fa tënë na yâ ti aterritoire so azo amä ala ape akpengba e? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article so.) (b) Jésus atene nyen na ndö ti kua ti fango tënë na “kodro so lo kono dä”? (Bâ kete tënë na gbe ni.)

 SERGIO NA WALI TI LO OLINDA ayeke apionnier, ala yeke na ngu 80 tongaso, ala yeke na États-Unis. Ade ti ninga ape, ti tambela aga ngangu na ala ndali ti so ala yeke na kpale na gere ti ala. Me tongana ti so ala yeke sara ka asara angu mingi awe, na ndapre ala yeke gue na mbeni ndo na yâ ti gbata ni so azo ayeke hon dä mingi, ala yeke si kâ na ngbonga mbasambala. Ala duti na place ti ala nduru na ndo so abus ayeke luti dä ti mû azo, na ala yeke fa ambeti ti e na azo so ayeke hon na lege. Mingi ti azo asara sanka ti ala, me couple so ayeke lakue na place ti ala, ala yeke he ngia na azo so ayeke bâ ala. Na midi, ala tambela yeke ala kiri na yanga-da. Na ndade ni na ndapre, na ngbonga mbasambala, ala yeke kiri aga na ndo ni so. Biani, koli na wali ti lo so ayeke fa tënë ti Royaume na ndo ni so na andapre omene na yâ ti yenga oko na yâ ti ngu oko kue.

² Legeoko tongana Sergio na Olinda, aita mingi na yâ ti dunia,  so ayeke be-ta-zo ayeke fa tënë teti angu mingi na yâ ti aterritoire ti kodro ti ala atâa so azo amä ala ape. Tongana ye so a fa so ayeke ye so asi na mo, e gonda mo mingi ndali ti gbungo ngangu ti mo. a So mo ngbâ ti gbu ngangu na yâ ti kua ti Jéhovah, tapande ti mo akpengba azo mingi, même aita so aninga mingi na yâ ti kua ti Jéhovah. Bâ atënë so ambeni surveillant ti circonscription atene: “Tongana mbi na aita so ayeke be-ta-zo so e fa tënë, tapande ti ala ayeke mû ngangu na mbi.” “Dutingo be-ta-zo ti ala akpengba mbi ti ngbâ ti gbu ngangu nga ti sara mbeto ape na yâ ti kua ti fango tënë.” “Tapande ti ala anzere na mbi mingi.”

3. Ahundango ndo ota wa la e yeke kiri tënë na ni? Ngbanga ti nyen?

³ Na yâ ti article so e yeke kiri tënë na ahundango ndo ota: Ngbanga ti nyen la na ambeni ngoi e lingbi ti découragé? Tongana nyen la e lingbi ti lë lengo? Nyen la alingbi ti mû maboko na e ti ngbâ ti gbu ngangu na ngoi so e yeke lë lengo? Akiringo tënë ti ahundango ndo so ayeke kpengba e ti ngbâ ti sara kua ti fango tënë so Jésus amû na e.

4. (a) Sioni sarango ye ti mingi ti aJuif asara lani Paul tongana nyen? (b) Ngbanga ti nyen la vundu asara lo nga bê ti lo ason tongaso?

⁴ Tongana a si na mo lâ oko awe ti découragé ndali ti so azo mingi ayeda na fango tënë ti mo ape, mo yeke comprendre Paul. Na yâ ti kua ti fango tënë ti lo so lo sara ni nduru na ngu 30 tongaso, lo mû lani maboko na azo mingi ti ga adisciple ti Christ (Kus. 14:21; 2 aCor. 3:2, 3). Me lo wara lani lege pëpe ti pusu aJuif mingi ti ga awakua ti Nzapa. Mingi ti ala ake lani Paul, ala sara même ye ti ngangu na lo (Kus. 14:19; 17:1, 4, 5, 13). Sioni sarango ye ti ala so asara lani Paul tongana nyen? Lo tene: “Mbi yeke tene tâ tënë ndali ti so mbi yeke zo ti Christ . . . mbi yeke na kota vundu nga ye angbâ ti son mbi na yâ ti bê ti mbi.” (aRom. 9:1-3). Ngbanga ti nyen la kota vundu asara Paul nga ye ason lo na yâ ti bê ti lo tongaso? Lo ye lani kua ti fango tënë mingi. Lo pensé mingi lani na aJuif ni la apusu lo ti fa tënë na ala. Tongaso, a son lo mingi so ala ke nzoni bê ti Nzapa.

5. (a) Nyen la ayeke pusu e ti fa tënë na amba ti e? (b) Ngbanga ti nyen la a lingbi bê ti e adö ape tongana na ambeni ngoi bê ti e anze?

⁵ Legeoko tongana Paul, e yeke fa tënë na azo ndali ti so e pensé na ala mingi (Mat. 22:39; 1 aCor. 11:1). Ngbanga ti nyen? E wani e hinga so gbâ ti anzoni ye ayeke ku azo so amû desizion ti sara na Jéhovah. Tongana e pensé na ndö ti azo ti territoire ti e, e yeke tene na yâ ti bê ti e, e tene: ‘Tâ tongana fade e peut ti mû maboko na ala ti hinga nzoni ye so ayeke hon ala so, ka a yeke duti nzoni!’ Ni la, e yeke ngbâ ti wa ala ti manda tâ tënë na ndö ti Jéhovah nga na ye so lo leke na bê ti lo ti sara ndali ti azo. A yeke mo bâ mo tene e yeke tene na azo so e yeke fa tënë na ala, e tene: ‘E ga na mo mbeni pendere cadeau. Pardon mû ni.’ Tongaso, tongana azo ake cadeau ni, kite ayeke dä ape so ‘a lingbi ti son e na yâ ti bê ti e.’ Ye so aye ti tene ape so e yeke na mabe ape, me so e ye kua ti fango tënë mingi. Ni la, atâa so na ambeni ngoi bê ti e alingbi ti nze, e yeke gbu ngangu. Elena, so asara kua ti pionnier ahon ngu 25, atene: “Mbi bâ so kua ti fango tënë ayeke ngangu. Me mbi bâ mbeni kua nde so mbi lingbi ti sara ape.”

6. E yeke kiri tënë na hundango ndo wa? Ti kiri tënë na hunda so, e yeke sara tënë na ndö ti nyen?

⁶ Ngbanga ti nyen la e lingbi ti duti na confiance so atâa ndo wa la e yeke fa tënë dä, e lingbi ti lë lengo? Ti kiri tënë na kota hundango ndo so, zia e sara tënë na ndö ti ambeni  toli ti Jésus use so na yâ ni lo fa so e bezoin ti “lë lengo.” (Mat. 13:23). Kozo toli ni ayeke ti keke ti vigne.

7. (a) Na yâ ti toli ti Jésus, “wafango yaka ni”, “keke ti vigne ni” nga na “amaboko ni” aye ti sara tënë ti azo wa? (b) Hundango ndo wa la a lingbi e kiri tënë na ni?

⁷ Diko Jean 15:1-5, 8. Bâ so Jésus atene na abazengele ti lo, lo tene: “Babâ ti mbi ayeke wara gloire tongana ala ngbâ ti lë mingi nga tongana ala fa so ala yeke adisciple ti mbi.” Jésus afa so Jéhovah ayeke “zo ti fango yaka ni”, Jésus lo wani ayeke “tâ keke ti vigne ni” nga adisciple ti lo ayeke “amaboko ni.” b Tongaso, lengo wa la a lingbi adisciple ti Christ alë ni? Na yâ ti toli so, Jésus afa lengo ni polele tongaso ape, me lo fa mbeni kpengba ye so amû maboko na e ti hinga kiringo tënë ni.

8. (a) Ngbanga ti nyen la e lingbi ti tene so na ya ti toli so, lengo ni aye pëpe ti sara tënë ti afini disciple? (b) Nyen la e hinga na ndö ti aye so Jéhovah ahunda na e?

⁸ Jésus asara tënë ti Babâ ti lo, lo tene: “Maboko ti keke ti vigne oko oko kue so ayeke na terê ti mbi si alë pëpe, lo yeke zi ni.” So ti tene, Jéhovah ayeke bâ e tongana awakua ti lo gï tongana e lë lengo (Mat. 13:23; 21:43). Tongaso, na yâ ti toli so, lengo so a lingbi Chrétien oko oko alë ni aye pëpe ti sara tënë ti afini disciple so e yeke peut-être na pasa ti sara ala (Mat. 28:19). Tongana a yeke fade tongaso, andâ aTémoin so ayeke be-ta-zo, so awara lege pëpe ti sara si azo aga adisciple, ayeke duti tongana amaboko ti keke ti vigne ti yâ ti toli ti Jésus so alë lengo pëpe. Me a yeke na lege ni pëpe ti tene tongaso. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so e lingbi pëpe ti gbu azo na ngangu ti ga adisciple. Jéhovah ayeke ndoye. Lo yeke ke awakua ti lo pëpe ndali ti so ala lingbi pëpe ti sara mbeni ye so lo hunda na ala so ahon ngangu ti ala. E lingbi lakue ti sara ye kue so Jéhovah ahunda na e ti sara.—Deut. 30:11-14.

9. (a) E yeke lë lengo na sarango kua wa? (b) Toli wa la e yeke sara tënë na ndö ni? Ngbanga ti nyen?

⁹ Tongaso, lengo wa la a lingbi e lë ni? A yeke polele, lengo so a lingbi e lë ni aye ti sara tënë ti kua so e oko oko e lingbi ti sara. Kua wa la alingbi ti sara si e “lë lengo”? A yeke kua ti fango nzoni tënë ti Royaume ti Nzapa c (Mat. 24:14). Toli ti Jésus na ndö ti zo ti lungo ye afa so tënë so ayeke tâ tënë. Zia e bâ use toli ni.

10. (a) Na yâ ti toli so, ngongoa ni nga na sese ni aye ti sara tënë ti nyen? (b) Mbeni keke ti blé ayeke lë nyen?

¹⁰ Diko Luc 8:5-8, 11-15. Na yâ ti toli ti zo ti lungo ye, ngongoa ni ayeke “tënë ti Nzapa”, wala tënë ti Royaume. Sese ni aye ti sara tënë ti bê ti zo. Ngongoa ni so atï na ndö ti pendere sese so, gunda ni asigi, ako nga amaï na e peut ti tene so aga keke ti blé. Na pekoni, “a lë alê ni 100.” Me mbeni keke ti blé ayeke lë lengo wa? A yeke lë akete keke ti blé? Ên-ën, a yeke lë fini ngongoa so na nda ni ayeke maï aga akeke ti blé. Na yâ ti toli so, ngongoa oko adü angongoa ti blé ngbangbo oko. Mbage ti toli so andu kua ti e ti fango tënë tongana nyen?

11. (a) Toli ti zo ti lungo ye afa na e nyen na ndö ti kua ti e ti fango tënë? (b) E yeke lë fini ngongoa ti Royaume tongana nyen?

¹¹ Na ngoi so babâ na mama ti e so ayeke aChrétien wala mbeni Témoin afa na e ye na ndö ti Royaume ti Nzapa ti kozoni, a yeke lani mo bâ mo tene ala lu mbeni ngongoa na yâ ti nzoni sese. Ala yeke lani na ngia so e yeda na ngongoa ti tënë ti Royaume. Gï tongana ti so nzoni sese ti yâ ti toli ti Jésus abata ngongoa ni, e yeda na tënë ni nga e gbu ni ngangu. Ye ti peko ni ayeke so, gunda ti ngongoa  ti tënë ti Royaume ni asigi na amaï ti ga tongana mbeni keke ti blé so tongana ngoi ayeke hon a yeke nduru ti lë lengo. Nga, gï tongana ti so keke ti blé so a sara tënë ni fade adü afini keke ti blé ape, me a dü fini ngongoa, lengo so e yeke lë ayeke afini disciple ape, me e yeke lë fini ngongoa ti Royaume. d E yeke lë fini ngongoa ti Royaume tongana nyen? Lakue tongana e fa tënë ti Royaume na azo, a yeke mo bâ mo tene e yeke sara si ngongoa so a lu ni lani na yâ ti bê ti e aga gbani gbani nga e yeke sara ti tene amû ndo (Luc 6:45; 8:1). Tongaso, toli so afa na e so tongana e ngbâ ti fa tënë ti Royaume, e yeke ‘gbu ngangu na ngoi so e yeke lë lengo.’

12. (a) Nyen la e lingbi ti manda na yâ ti toli ti Jésus na ndö ti keke ti vigne nga na ndö ti zo ti lungo ye? (b) Ye ti manda ni so asara mo tongana nyen?

¹² Nyen la e lingbi ti manda na yâ ti toli ti Jésus na ndö ti keke ti vigne nga na ndö ti zo ti lungo ye? Atoli ni amû maboko na e ti hinga so a yeke pëpe sarango ye ti azo ti territoire ti e la ayeke fa so e lë lengo. Me a yeke dutingo be-ta-zo ti e la ayeke fa so e lë lengo. Paul atene oko tâ tënë so, lo tene: “Zo oko oko ayeke wara ande futa ti lo alingbi na kua ti lo wani.” (1 aCor. 3:8). E yeke wara futa alingbi na kua ti e, me pëpe alingbi na ye ti peko ti kua ti e. Matilda, so asara kua ti pionnier ngu 20, atene: “A nzere na mbi ti hinga so Jéhovah ayeke futa e ndali ti angangu so e yeke sara.”

13, 14. Ti gue oko na aRomain 10:1, 2, araison wa la apusu lani Paul ti ngbâ ti fa tënë ti Royaume na azo so ake ti mä ni?

¹³ Nyen la ayeke mû maboko na e ti ngbâ ti gbu ngangu ti lë lengo? Tongana ti so e bâ fade, Paul adécouragé lani ndali ti so aJuif ake ti mä tënë ti Royaume. Atâa so kue, lo zia lege ti fa tënë na ala ape. Bâ atënë ti bê ti lo so lo tene na ndö ti aJuif so na yâ ti lettre so lo tokua na aChrétien ti Rome. Lo tene: “Ye so bê ti mbi aye mingi nga so mbi voro terê ti mbi na Nzapa ndali ni ngbanga ti azo ti Israël ayeke biani ti tene a sö ala. Biani, mbi sara tënë so na ndö ti ala, so ala yapu na kusala ti  Nzapa, me a yeke na lege ti tâ hingango ye pëpe.” (aRom. 10:1, 2). Araison wa la Paul afa, so apusu lani lo ti ngbâ ti fa tënë?

¹⁴ Kozoni, Paul afa ndani so lo ngbâ lani ti fa tënë na aJuif. Lo tene so a yeke “ye so bê ti [lo] aye mingi” la apusu lani lo ti sara ni. Lo ye lani mingi ti tene ambeni Juif awara salut (aRom. 11:13, 14). Use ni, Paul atene so lo ‘voro terê ti lo na Nzapa ndali ti ala.’ Lo voro terê ti lo na Nzapa na yâ ti sambela ti mû maboko na aJuif oko oko kue ti yeda na tënë ti Royaume. Ota ni, Paul atene: “Ala yapu na kusala ti Nzapa.” Paul abâ lani mbeni nzoni ye na yâ ti azo ni. Lo hinga lani so aJuif so ayapu na kusala so alingbi ti ga adisciple ti Christ so ayapu na kusala tongana lo Paul ni.

15. Tongana nyen la e lingbi ti mû tapande ti Paul? Mû ambeni tapande.

¹⁵ Tongana nyen la e lingbi ti mû tapande ti Paul? Kozoni, e yeke sara ngangu ti ngbâ ti duti na nzara ti gi azo so alingbi ti duti “nduru ti yeda na tënë ni ti wara fini ti lakue lakue.” Use ni, e yeke voro yanga na Jéhovah ti mû maboko na azo so aye ti mä tënë ti Nzapa ti mä e na ngoi so e yeke fa tënë na ala (Kus. 13:48; 16:14). Silvana, so asara kua ti pionnier nduru na ngu 30, atene: “Kozo ti tene mbi gue na da ti mbeni zo na yâ ti territoire ti mbi, mbi yeke sambela Jéhovah ti mû maboko na mbi ti duti na nzoni bango ndo.” E yeke sambela nga ti tene a-ange amû maboko na e ti wara azo so aye ti mä tënë ti Nzapa (Mat. 10:11-13; Apoc. 14:6). Robert, so asara kua ti pionnier ahon ngu 30, atene: “Ti sara kua maboko na maboko na a-ange so ahinga ye so ayeke si na yâ ti fini ti azo so e yeke fa tënë na ala anzere na mbi mingi.” Ota ni, e yeke gi ti bâ nzoni ye so azo alingbi ti sara ande. Carl, so awara batême ahon ngu 50, atene: “Mbi yeke gi ambeni kete kete ye so alingbi ti fa wala zo ni aye biani ti mä tënë ti Nzapa, peut-être lo he ngia kete, lo bâ ndo na nzoni bê, wala lo hunda mbeni pendere tënë.” Biani, legeoko tongana Paul, e lingbi ti gbu ngangu na ngoi so e yeke lë lengo.

16, 17. (a) Nyen la e lingbi ti manda na lege ti wango so ayeke na Zo-ti-fa-tene 11:6? (b) Kua ti fango tënë ti e alingbi ti sara nyen na ndö ti azo so ayeke bâ e?

¹⁶ Même tongana a si so e bâ so tënë ti Royaume so e fa andu bê ti azo ape, a lingbi e bâ tongana senge ye pëpe ngangu so kua ti e ti lungo ye ayeke sara na ndö ti azo. (Diko Zo-ti-fa-tene 11:6.) Tâ tënë, azo mingi amä e ape, me ala yeke bâ e. Ala yeke bâ e tongana e yü bongo nzoni, e ne azo nga e he ngia na ala na bê ti e kue. Tongana ngoi ayeke hon, nzoni sarango ye ti e alingbi ti mû maboko na ambeni zo ti bâ so sioni bango ndo ti ala na ndö ti e ayeke na lege ni oko ape. Sergio na Olinda, so a sara tënë ti ala fade, abâ mara ti changement so.

¹⁷ Sergio atene: “Ndali ti kpale ti songo terê, teti mbeni ngoi e gue na place ni so ape. Me na ngoi so e kiri e gue, azo so ayeke hon na lege ahunda e, atene: ‘Nyen la apassé? E bâ ala encore ape so.’” Na ngia na yanga Olinda atene: “Azo ti kpengo na a-oto ni asara maboko ti ala na e nga ambeni angbâ na yâ ti oto ni kâ ala dekongo ala tene: ‘Ala sara kua nzoni!’ Ala hunda même apériodique ti e.” Li ti Sergio na Olinda akpe kue, na ngoi so mbeni koli aluti na terê ti présentoir ti ala, na lo mû na ala fleur nga lo kiri singila na ala ndali ti kua so ala sara.

18. Ngbanga ti nyen la mo leke na bê ti mo ti ngbâ ti ‘gbu ngangu na ngoi so mo yeke lë lengo’?

¹⁸ Biani, tongana e zia “maboko ti [e] aduti senge pëpe” ti lu ngongoa ti Royaume, e yeke mû mbage ti e na kota kua ti fango tënë ti ‘témoin na amara kue.’ (Mat. 24:14). Kota ye ni ayeke so, e yeke na ngia mingi ndali ti so e hinga so e zia ngia na bê ti Jéhovah ndali ti so lo ye azo kue so ayeke “gbu ngangu na ngoi so ala yeke lë lengo”.