1, 2. Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni e sara tënë na ndö ti lege ti dë bê ti azo so mbeni zo so ala ye lo mingi akui? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article so.)

 SUSI atene: “Nduru na ngu oko na peko ti kuâ ti molenge ti e ti koli, kuâ ti lo angbâ ti son e ngangu mingi.” Mbeni Chrétien nde atene na ngoi so wali ti lo akui gï hio tongaso, “yâ ti terê ti lo kue ason ngangu.” Mawa ni ayeke so azo mingi abâ mara ti pasi so. Azo mingi na yâ ti congrégation aku pëpe ti tene azo so ala ye ala mingi akui kozo na Harmaguédon. Atâa mbeni zo so mo ye lo mingi akui wala mo hinga mbeni zo so mbeni zo so lo ye lo mingi akui, peut-être mo yeke hunda terê ti mo: ‘Tongana nyen la a lingbi ti mû maboko na azo so ayeke na yâ ti vundu ti hon ndö ti vundu ti ala?’

² Ambeni zo atene tongana zo awara mbeni ye ti ngangu si ngoi ayeke hon lo yeke wara sava. Me a yeke tâ tënë biani so gï hongo ti ngoi ayeke sara si vundu ti bê ti zo ahon? Mbeni wali-mua atene: “Mbi bâ so a yeke tâ na lege ni ti tene so a yeke ye so zo asara na ngoi so lo yeke na ni la amû maboko na lo ti hon ndö ti vundu ti lo.” Ni la, legeoko tongana ti mbeni kä so zo awara, kota vundu  so ayeke na yâ ti bê ti zo ayeke hon yeke yeke tongana a sara ambeni ye ti sara si vundu ni adë. Ambilimbili ye wa la alingbi ti mû maboko na azo so vundu asara ala ti wara dengo bê?

3, 4. Ngbanga ti nyen la e hinga biani so Jéhovah ahinga so azo so ayeke na yâ ti vundu abezoin ti tene a dë bê ti ala?

³ Kite ayeke dä ape so kozo zo so e lingbi ti bâ ndo na mbage ti lo ti wara dengo bê ayeke Jéhovah, Babâ ti e ti yayu, so ayeke bâ mawa ti zo. (Diko 2 aCorinthien 1:3, 4.) Jéhovah, so ayeke kota tapande ti zo so abâ mawa ti zo, amû zendo na azo ti lo, atene: “Mbi la mbi [yeke] dë bê ti ala.”—És. 51:12; Ps. 119:50, 52, 76.

⁴ Ambeni zo so Babâ ti e so ayeke Nzapa ti dengo bê kue aye ala mingi akui lani, na tapande Abraham, Isaac, Jacob, Moïse nga na Gbia David (Nom. 12:6-8; Mat. 22:31, 32; Kus. 13:22). Bible adë bê ti e so Jéhovah ayeke ku kungo ngoi so lo yeke kiri na fini akoli be-ta-zo so akui so (Job 14:14, 15). Ala yeke duti ande na ngia nga na nzoni seni. Pensé nga na ndö ti Molenge ti Nzapa so ‘lo ye lo mingi’ so abâ pasi na lo kui (aProv. 8:22, 30). A yeke ngangu ti tene zo afa tongana nyen la vundu asara Jéhovah lani ti bâ Molenge ti lo abâ pasi na lo kui.—Jean 5:20; 10:17.

5, 6. Tongana nyen la Jéhovah ayeke dë bê ti e?

⁵ E lingbi ti duti na confiance so Jéhovah ayeke sara mbeni ye ndali ti e. Tongaso, a lingbi e sara mbeto ape ti sambela lo ti fa na lo avundu kue so ayeke na yâ ti bê ti e. Bê ti e adë ti hinga so Jéhovah ahinga avundu ti e nga lo yeke mû na e dengo bê so e yeke tâ na bezoin ni. Me lo yeke sara ni tongana nyen?

⁶ Mbeni lege so Nzapa ayeke mû maboko na e ayeke na lege ti “dengo bê so alondo na yingo vulu”. (Kus. 9:31). Ngangu ti Nzapa ayeke dë bê ti zo mingi. Jésus amû zendo so Babâ ti e ti yayu ayeke na ngia mingi ti “mû yingo vulu na ala so ahunda ni na lo”. (Luc 11:13). Susi, so a sara tënë ti lo fade, atene: “Fani mingi, e sara gï agenou e voro yanga na Jéhovah ti dë bê ti e. Lakue, siriri ti Nzapa abata biani bê ti e nga na bibe ti e.”—Diko aPhilippien 4:6, 7.

7, 8. Ngbanga ti nyen la e yeke na confiance so Jésus ayeke dë bê ti e?

⁷ Na ngoi so Jésus ayeke lani na sese, lo mû pendere tapande ti asarango ye ti Babâ ti lo na lege ti atënë ti lo nga na asarango ye ti lo (Jean 5:19). Jéhovah atokua Jésus na sese ti dë bê ti “azo so ayeke na kä na bê ti ala” nga na “azo kue so ayeke sara vundu”. (És. 61:1, 2; Luc 4:17-21). Ndani la azo ahinga Jésus tongana zo so abâ mawa ti zo mingi, zo so ahinga pasi so azo ayeke na yâ ni nga zo so aye mingi ti yapu pasi ti azo.—aHéb. 2:17.

⁸ Na ngoi so Jésus angbâ lani maseka mingi, kite ayeke dä ape so ambeni zo ti sewa ti lo nga na ambeni zo so lo hinga ala akui lani. E lingbi ti tene so Joseph, babâ ti Jésus so abata lo, akui na ngoi so Jésus angbâ lani maseka mingi. a Tara ti bâ tongana nyen la a yeke lani ngangu na Jésus, so mawa ti zo agbu lo hio na so peut-être ade lo wara ngu 20 ape wala lo hon ni gï kete, ti hon ndö ti vundu ti lo wani, nga ti bâ mama ti lo nga na aita ti lo na yâ ti vundu.

9. Tongana nyen la Jésus afa so lo bâ mawa ti azo na ngoi so Lazare akui?

⁹ Na ngoi so Jésus ayeke sara lani kua ti lo na ndö ti sese, lo fa so lo comprendre azo nga  lo bâ mawa ti ala. Na tapande, pensé na ndö ti ngoi so Lazare, kota kamarade ti Jésus, akui. Atâa so Jésus ahinga so lo yeke zingo Lazare na kuâ, vundu asara lo tongana ti so vundu asara Marie na Marthe. Mawa ti Marie na ti Marthe asara lo mingi na asara si lo toto.—Jean 11:33-36.

10. Ngbanga ti nyen la e yeke na confiance so Jésus ayeke bâ mawa ti e laso?

¹⁰ So Jésus abâ mawa ti azo nga lo dë bê ti ala, a mû maboko na e laso tongana nyen? Bible adë bê ti e so “Jésus Christ ayeke gï oko lo so ayeke biri, laso nga lakue lakue.” (aHéb. 13:8). Ndali ti so “Kota Mokonzi so azi lege ti fini” ahinga vundu so ayeke sara zo tongana mbeni zo ti lo akui, “lo lingbi nga ti mû maboko na ala so ayeke na yâ ti tara.” (Kus. 3:15; aHéb. 2:10, 18). Tongaso, e lingbi ti duti na confiance so pasi ti azo angbâ ti gbu bê ti Christ, lo ngbâ ti bâ mawa ti azo so vundu asara ala nga lo yeke dë bê ti ala ‘na ngoi so ala yeke na bezoin ni.’—Diko aHébreu 4:15, 16.

11. Aversê wa la adë bê ti mo mingi?

¹¹ Ye so Bible atene na ndö ti kota vundu so asara Jésus na ngoi so Lazare akui ayeke gï mbeni versê oko na popo ti gbâ ti aversê ti Bible so ayeke dë bê ti zo. A dö bê ti e ape, “ndali ti so aye kue so a sû ândö giriri na yâ ti Mbeti ti Nzapa, a sû ni ti tene a fa ye na e, si na lege ti gbungo ngangu ti e nga na lege ti dengo bê so alondo na yâ ti Mbeti ti Nzapa e duti na beku.” (aRom. 15:4). Tongana mo yeke na yâ ti vundu, aversê ti Bible so ayeke na gbe ni ge alingbi ti dë bê ti mo nga:

•    “Jéhovah ayeke nduru na azo so mbeni ye amû vundu na ala ngangu; lo sö azo so bê ti ala awoko kue.”—Ps. 34:18, 19.

•    “Na ngoi so agingo bê ahon ndö ti mbi, mo [Jéhovah mo] dë bê ti mbi nga mo sara si mbi duti na siriri.”—Ps. 94:19.

•    “Zia Seigneur ti e Jésus Christ na Nzapa Babâ ti e so andoye e nga so amû na e dengo bê ti lakue lakue nga na nzoni beku na lege ti kota nzobe ti lo adë bê ti ala na asara si ala luti ngangu na yâ ti nzoni kusala nga na nzoni tënë kue.”—2 aThes. 2:16, 17. b

12. Mbeni kota ye so e lingbi ti sara ti dë bê ti amba ti e ayeke so wa?

¹² Mbeni ndo so azo so ayeke na yâ ti vundu ayeke wara dengo bê dä ayeke congrégation. (Diko 1 aThessalonicien 5:11.) Tongana nyen la mo lingbi ti kpengba azo so ‘bê ti ala awoko kue’ nga ti dë bê ti ala? (aProv. 17:22). Girisa ape so “ngoi ti dutingo kpô” ayeke dä nga “ngoi ti sarango tënë” ayeke dä (Zo-ti. 3:7). Mbeni wali-mua so iri ti lo ayeke Dalene atene: “Azo so mbeni zo so ala ye lo mingi akui abezoin ti fa apensé ti ala nga na atënë ti bê ti ala. Tongaso, tâ kota ye so mo lingbi ti sara ayeke ti mä zo ni sân ti fâ tënë na yanga ti lo.” Junia, so ita ti lo ti koli afâ terê ti lo, atene: “Atâa tongana mo hinga tâ vundu ti azo ni ape, ye so ayeke kota ye ayeke so mo ye ti hinga tënë ti bê ti ala.”

13. Nyen la a lingbi e girisa ape na ndö ti vundu?

¹³ Zia e girisa ape so lege so azo ayeke fa vundu ti bê ti ala ayeke nde nde. Na ambeni ngoi, a yeke ngangu ti tene zo afa tongana nyen la vundu ahon ndö ti lo. Bible atene: “Zo wani la ahinga vundu so ayeke na bê ti lo, nga ngia so ayeke na bê ti lo, mbeni zo nde apeut ti kangbi ni na lo pëpe.” (aProv. 14:10). Même tongana mbeni zo afa vundu so asara  lo, a lingbi ti duti ngangu ti mä yâ ti atënë so lo yeke gi ti tene.

14. Tongana nyen la e lingbi ti tene atënë so adë bê ti azo so ayeke na yâ ti vundu?

¹⁴ A lingbi nga ti duti ngangu ti hinga tënë so e lingbi ti tene ti dë bê ti mbeni zo so vundu ahon ndö ti lo. Ye oko, Bible atene: “Yanga ti zo ti ndara asara si ye so ason zo adë.” (aProv. 12:18). Azo mingi awara atënë ti dengo bê ti zo na yâ ti brochure Tongana mbeni zo so mo ndoyee lo akui. c Me fani mingi, ye so mo lingbi ti sara so alingbi ti mû maboko na zo mingi ayeke ti “toto legeoko na azo so atoto.” (aRom. 12:15). Gaby, so koli ti lo akui, atene so na ambeni ngoi gï oko lege so lo lingbi ti fa ye so ayeke na yâ ti bê ti lo ayeke ti tene lo toto. Lo tene: “Ndani la tongana akamarade ti mbi atoto legeoko na mbi, a yeke dë bê ti mbi kamême. Na ngoi ni so, mbi bâ so mbi yeke gï mbi oko na yâ ti vundu ti mbi ni ape.”

15. Tongana nyen la e lingbi ti dë bê ti azo tongana e bâ so a yeke ngangu na e ti sara tënë na ala na ngoi so e yeke na terê ti ala? (Bâ encadré “Anzoni tënë ti dengo bê.”)

¹⁵ Tongana a yeke ngangu na mo ti dë bê ti mbeni zo na ngoi so mo yeke na terê ti lo, ti sû atënë ni na lê ti mbeni carte, ti tokua message na lo wala ti tokua na lo mbeni lettre alingbi ti duti ngangu ape. Mo lingbi gï ti fa atënë ti yâ ti mbeni versê so adë bê ti zo, ti sara tënë ti ambeni sarango ye ti zo ni so akui so, so mo ngbâ ti dabe ti mo na ni wala ti mbeni ye so zo ni asara so anzere na mo na so mo girisa ni ape. Junia atene: “Tongana mbi wara mbeni nduru message so akpengba zo so mbeni zo atokua na mbi wala tongana mbeni ita atisa mbi ti duti ndo oko na lo, a mû maboko na mbi mingi. Aye ni so asara si mbi bâ so azo aye mbi nga ala yeke bâ lege ti mbi.”

16. Mbeni nzoni lege ti dë bê ti zo ayeke so wa?

 ¹⁶ Bâ pëpe tongana senge ye asambela so mo sara legeoko na mbeni ita so ayeke na yâ ti vundu nga asambela so mo tene ni ndali ti lo. Atâa so a lingbi ti duti ngangu na mo ti sambela na mbeni ita so vundu asara lo mingi, atënë so mo tene na bê ti mo kue ti voro terê na Nzapa ndali ti lo alingbi ti dë bê ti lo mingi, atâa mo toto na yâ ti sambela ni wala go ti mo asigi nzoni ape. Dalene atene: “Na ambeni ngoi tongana aita-wali aga ti dë bê ti mbi, mbi yeke hunda ala wala ala ye ti sambela na mbi. Ala komanse ti sambela, na mingi ni na tongo nda ti sambela ni a yeke ngangu na ala, me lakue kete na pekoni go ti ala atoto ngangu na ala tene sambela so alondo na gbe ti bê ti ala. Kpengba mabe ti ala, ndoye ti ala nga so ala bi bê na mbi akpengba mabe ti mbi.”

17-19. Ngbanga ti nyen la a lingbi e ngbâ lakue ti dë bê ti azo?

¹⁷ A yeke ngangu ti hinga ngoi oke la mbeni zo ayeke ngbâ ti sara vundu. Tongaso, duti lakue nduru ti mû maboko na lo gï pëpe na akozo lango na peko ti kuâ ti zo ni na ngoi so akamarade nga na afami mingi aga na terê ti lo, me na yâ ti anze so aga na pekoni na ngoi so azo akiri na ndo ti ala. “Tâ kamarade aye mba ti lo na ngoi kue, nga lo yeke mbeni ita so a dü lo ndali ti angoi ti vundu.” (aProv. 17:17). Aita alingbi ti ngbâ ti dë bê ti mbeni ita so ayeke na yâ ti vundu juska na ngoi so vundu ti lo ahon.—Diko 1 aThessalonicien 3:7.

¹⁸ Girisa ape so ambeni ye alingbi ti sara si zo so mbeni zo so lo ye lo mingi akui asara vundu, aye tongana a-anniversaire, mbeni mozoko, afoto, ambeni ye so ala sara, fion ti mbeni ye, go ti mbeni ye wala mbeni ngoi na yâ ti ngu. Na ngoi so mbeni zo so koli wala wali ti lo akui asara mbeni ye lo oko ti kozoni na peko ti kuâ ti mba ti lo ni alingbi ti sara lo vundu mingi, na tapande guengo na mbeni kota bungbi wala na Dango bê na Kuâ ti Christ. Mbeni ita-koli atene: “Kozo anniversaire ti mariage ti e na peko ti kuâ ti wali ti mbi adoit lani ti sara mbi vundu mingi, na a yeke lani ngangu na mbi. Me kete wungo ti aita aleke mbeni kete matanga na ala tisa akota kamarade ti mbi, tongaso si mbi duti gï mbi oko ape.”

¹⁹ Me girisa ape so azo so mbeni zo so ala ye lo mingi akui abezoin ti tene a kpengba ala gï pëpe na ambeni mbilimbili ngoi. Junia atene: “Mingi ni, ti mû maboko na mbeni zo nga ti duti na terê ti lo na alango so ayeke anniversaire ti mbeni ye ape alingbi ti ga na anzoni ye mingi. Angoi tongaso so a leke ni kozo ape ayeke pendere mingi nga adë bê ti zo mingi.” Tâ tënë, e lingbi pëpe ti zi vundu ti zo ni kue wala ti kanga dû ti zo so lo ye lo mingi so akui, me e lingbi kamême ti dë bê ti zo so ayeke na yâ ti vundu tongana e sara ambeni ye ti mû maboko na lo (1 Jean 3:18). Gaby atene: “Mbi kiri singila mingi na Jéhovah ndali ti a-ancien so aye mbi so amû maboko na mbi na ngoi kue so mbi yeke na yâ ti vundu. Ala sara si mbi bâ biani so Jéhovah agbu mbi na yâ ti maboko ti lo.”

20. Ngbanga ti nyen la azendo ti Jéhovah adë bê ti zo mingi?

²⁰ So e hinga so Jéhovah, Nzapa ti dengo bê kue, ayeke zi ande vundu kue nga lo yeke dë bê ti e biani biani na ngoi so “ala kue so ayeke na yâ ti adû ti kuâ ayeke mä ande go ti [Christ], na ala yeke sigi”, a dë bê ti e mingi (Jean 5:28, 29). Nzapa amû zendo so “lo yeke zi ande kuâ biaku biaku, Jéhovah, Seigneur ti dunia kue, ayeke mbô ngu ti lê na lê ti azo kue.” (És. 25:8, kete tënë na gbe ni.) Na pekoni, ahon ti tene e “toto legeoko na azo so atoto”, azo kue so ayeke na sese ayeke “duti na ngia legeoko na ala so aduti na ngia”.—aRom. 12:15.