CHAPITRE 73
Mbeni zo ti Samarie afa so lo ye mba ti lo
-
NYEN LA ZO ALINGBI TI SARA TI WARA FINI TI LAKUE LAKUE?
-
MBENI ZO TI SAMARIE ASARA NZONI BÊ NA MBENI ZO
Na ngoi so Jésus angbâ na ndo so ayeke nduru na Jérusalem, aJuif nde nde aga na mbage ti lo. Ambeni aga ti mä atënë ti lo, me ambeni aga ti tara lo. Mbeni oko ti ala, so ahinga Ndia mingi, aga na lo hunda Jésus, lo tene: “Maître, nyen la a lingbi mbi sara ti wara fini ti lakue lakue?”—Luc 10:25.
Jésus abâ so a yeke senge hundango ndo la koli ni ahunda so ape. Peut-être, lo ye ti tene Jésus akiri tënë na hunda ti lo ni na mbeni lege so ayeke son ande bê ti aJuif. Jésus ahinga nga so, koli ni ayeke na kiringo tënë ti lo wani awe. Tongaso, na ndara, lo kiri tënë na mbeni lege so apusu koli ni ti sigi na ye so ayeke na yâ ti li ti lo.
Jésus ahunda lo atene: “Ndia atene nyen? Mo mä yâ ni tongana nyen?” Koli so ahinga Ndia ti Nzapa, ni la lo sara kua na ni na yâ ti kiringo tënë ti lo. Lo sara kua na Deutéronome 6:5 nga na Lévitique 19:18. Lo tene: “‘Mo ndoye Jéhovah Nzapa ti mo na bê ti mo kue, na âme ti mo kue, na ngangu ti mo kue nga na bibe ti mo kue,’ nga ‘mo ye mba ti mo tongana ti so mo ye tere ti mo wani.’” (Luc 10:26, 27). Eskê kiringo tënë ti lo ni ayeke na lege ni?
Jésus atene na koli ni atene: “Mo kiri tënë na lege ni. ‘Ngbâ ti sara tongaso na mo yeke wara fini.’” Me, lisoro ni angbâ gi ge ahunzi ape. Koli ni aye gi mbeni kiringo tënë nduru tongaso ape; lo ye “ti fa so lo yeke zo ti mbilimbili,” na ti tene Jésus afa so bango ndo ti lo ni ayeke na lege ni. Lo ye nga ti fa so lo yeke sara ye na lege ni na tere ti amba ti lo. Tongaso, lo hunda Jésus, lo tene: “Zo wa si ayeke biani mba ti mbi ni?” (Luc 10:28, 29). Yâ ti kete hundango ndo ti lo so alï mingi. Ngbanga ti nyen e tene tongaso?
A-Juif atene so ‘amba ti ala’ ayeke gi azo so ayeke sara ye ague oko na angobo ti ala legeoko tongana ti so, na bango ni, Lévitique 19:18 afa ni. Ni la, mbeni Juif apeut ti tene so “ndia amû lege pëpe” na lo ti sara songo na mbeni zo so ayeke Juif ape (Kusala 10:28). Tongaso, koli so, na peut-être ambeni disciple ti Jésus wani, abâ tere ti ala tongana azo ti mbilimbili tongana ala sara ye na nzoni bê na mbage ti amba ti ala aJuif. Me, ala peut ti sara mbana na mbeni zo so ayeke Juif ape senge; ti ala, lo yeke biani ‘mba ti ala’ ape.
Jésus ayeke sara tongana nyen ti changé mara ti bango ndo ni so, sân ti son bê ti koli ni nga na aJuif ni? Lo sara ni na mungo mbeni tapande. Lo tene: “Mbeni koli alondo na Jérusalem, lo yeke descend ti gue na Jéricho. Lo tï na maboko ti azo ti nzi, ala mû ye kue na tere ti lo na ala pika lo sioni sioni. Tongana ala zia lo ala hon, lo yeke nduru na kuâ. Mbeni prêtre nga ayeke descend na lege so. Tongana lo bâ koli ni, lo hon na mbage ti lege ni. Mbeni Lévite nga ayeke hon na lege ni so. Tongana lo si na ndo ni so na lo bâ koli ni, lo hon na mbage ti lege ni. Me, mbeni zo ti Samarie so ayeke hon na lege ni asi na ndo ti lo, tongana lo bâ koli ni, mawa ti lo asara lo.”—Luc 10:30-33.
Koli so Jésus angbâ ti sara tënë na lo so adoit ti hinga so mingi ti aprêtre na aLévite, so ayeke sara kua na temple, ayeke lango na kodro ti Jéricho. Ti londo na temple ti kiri, a lingbi ala tambela akilomètre 23 tongaso. Lege ni so ayeke sioni mingi, na azo ti nzi amanke tere ti lege ni ape. Tongana mbeni prêtre nga na mbeni Lévite awara mbeni mba ti ala Juif na yâ ti mbeni kpale na ndo ni so, ala doit ti aidé lo ape? Me, na yâ ti mbaï ni so, Jésus afa so ala sara ni ape. Me, zo so asara ni ayeke mbeni oko ti azo ti Samarie, azo so aJuif aye ka tënë ti ala ape.—Jean 8:48.
Zo ti Samarie so a-aidé Juif so tongana nyen? Jésus atene: “Lo ga na tere ti koli ni, lo tuku mafuta na vin na lê ti akä ti lo na lo kanga ni. Na pekoni, lo zia lo na ndo ti kororo ti lo, lo gue na lo na mbeni da so agene ayeke futa ti lango dä na lo bâ lege ti lo. Na ndade ni, lo sigi na denier use, lo mû na zo ti batango da ni, na lo tene: ‘Mo bâ lege ti koli so; aye kue so mo futa na ndo ni, mbi yeke kiri na ni na mo tongana mbi kiri ge.’”—Luc 10:34, 35.
Na peko ti tapande ni, Jésus, so ayeke Kota Wafango ye, ahunda mbeni tënë so apusu koli ni ti fa bango ndo ti lo. Jésus atene: “Ti mo, na popo ti azo ota so, zo wa la aye mba ti lo zo so atï na maboko ti azo ti nzi so?” Peut-être, koli ni aye ape ti tene tënë “zo ti Samarie” asigi na yanga ti lo, tongaso lo kiri tënë, lo tene: “Lo so asara nzoni bê na koli ni.” Na pekoni, Jésus afa ye ti manda na lege ti tapande so na ngoi so lo tene: “Gue, na mo kue mo sara tongaso.”—Luc 10:36, 37.
So pendere kode ti fango ye! Tongana Jésus atene fade droit na koli ni atene so azo so ayeke aJuif ape ayeke nga amba ti lo, ka koli ni nga na ambeni Juif, so ayeke mä lani Jésus, ayeke yeda fade na ni? A yeke duti fade ngangu. Me, kiringo tënë na hunda so atene “Zo wa si ayeke biani mba ti mbi ni?” asigi polele na lê ti azo ni, na ngoi so Jésus asara kua na mbeni tapande so akpengba ape, nga na mbeni ye so azo so ayeke mä lani lo ahinga ni. Tâ zo so afa so lo ye mba ti lo ayeke zo so afa tâ ndoye nga na nzoni bê na mbage ti zo ni tongana ti so Bible ahunda na e ti sara.