NSOLO WA PFUNDZIRO 23
NYIMBO 2 Dzina Yanu Ndi Yahova
Dzina ya Yahova Isabvekanji Kuna Imwe?
“Yahova alonga: ‘Imwe ndimwe mboni zanga.’”—IZA. 43:10.
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA
Tinaona pinafunika ife kucita toera kupangiza kuti dzina ya Yahova ndi yakucena, pontho pinalonga Sathani thangwi ya iye ndi pyauthambi.
1-2. Tisadziwa tani kuti dzina ya Yahova ndi yakufunika kakamwe kuna Yezu?
KUNA Yezu nkhabe cinthu cinango cakufunika kakamwe kupiringana dzina ya Yahova. Nkhabe munthu unango adatsidzikiza kakamwe dzina ya Yahova kupiringana iye. Ninga pidaona ife mu nsolo udamala, Yezu akhali dzololo toera kufa toera kupangiza kuti Yahova ndi wakucena, pontho pinthu pyonsene pinacita iye ndi pyakulungama. (Marko 14:36; Aheb. 10:7-9) Kunkhomo kwa Utongi wa Pyaka Cikwi, Yezu anapereka Umambo kuna Pai wace, thangwi iye asafuna kuti Yahova atambire mbiri yonsene. (1 Akor. 15:26-28) Kufuna kwace dzina ya Yahova kusapangiza kuti Yezu asafuna kakamwe Pai wace.
2 Yezu abwera pa dziko yapantsi toera kulonga mu dzina ya Pai wace. (Juw. 5:43; 12:13) Iye adziwisa dzina ya Yahova kuna atowereri ace. (Juw. 17:6, 26) Iye acitambo pirengo, pontho apfundzisa mu dzina ya Pai wace. (Juw. 10:25) Kusiyapo pyenepi, Yezu acita phembero thangwi ya anyakupfundzace mbalonga: “Baba wakucena, aonereni thangwi ya dzina yanu.” (Juw. 17:11) Pyenepi pisapangiza kuti kuna Yezu dzina ya Yahova ndi yakufunika kakamwe kupiringana pinthu pinango. Natenepa bvundzikani: Munthu anakwanisa tani kulonga kuti ndi Nkristu, khala nee asadziwa dzina ya Yahova na kuiphatisira?
3. Tinapfundzanji mu nsolo uno?
3 Nakuti ndife Akristu andimomwene, ife tisatowezera Yezu mbatifuna Yahova na kulemedza dzina yace. (1 Ped. 2:21) Mu nsolo uno tinapfundza kuti thangwi yanji anthu anamwaza “mphangwa zadidi za Umambo” asadziwika na dzina ya Yahova. (Mat. 24:14) Kusiyapo pyenepi, tinapfundzambo kuti tinapangiza tani kufunika kwa dzina ya Yahova kuna m’bodzi na m’bodzi wa ife.
‘ANTHU TOERA ACEMERWE NA DZINA YACE’
4. (a) Yezu alonganji kuna anyakupfundzace mbadzati kubwerera kudzulu? (b) Ndi mbvundzo upi unafuna ife kutawira cincino?
4 Yezu mbadzati kubwerera kudzulu, iye apanga anyakupfundzace: “Nzimu wakucena ungabwera kuna imwe, munadzatambira mphambvu, penepo munadzakhala amboni anga mu Yerusalemu, ku Yudeya konsene na ku Samariya, mpaka kunkhomo kwa dziko yapantsi.” (Mabasa 1:8) Pyenepi pisabveka kuti anyakupfundza a Yezu mbadamwaza mphangwa m’mbuto zonsene, tayu basi ene mu Izraeli. Mukupita kwa ndzidzi, anthu a madzindza onsene mbadakhala na mwai wakukhala anyakupfundza a Yezu. (Mat. 28:19, 20) Mbwenye Yezu alonga: “Munadzakhala amboni anga.” Kodi anyakupfundza akhafunika basi ene kukhala amboni a Yezu, peno iwo akhafunika kudziwa dzina ya Yahova? Kapitulu 15 ya bukhu ya Mabasa inatiphedza kugumana ntawiro.
5. Apostolo na akulu a mpingo mu Yerusalemu apangiza tani kufunika kwa kudziwa dzina ya Yahova? (Onanimbo foto.)
5 Mu caka 49 Pakumala Kubalwa kwa Kristu, apostolo na akulu a mpingo asonkhana mu Yerusalemu toera kuona pikhafunika kucita Ajentiyu toera akhale Akristu. Kunkhomo kwa nsonkhano unoyu, Tiyago alonga: “[Pedhru] afokotoza mwadidi kuti cincino Mulungu atoma kutawira anthu a madzindza anango, mbasankhula anango pakati pawo toera acemerwe na dzina yace.” Kodi Tiyago akhalonga dzina ya ani? Iye aphatisira mafala a mprofeta Amosi mbalonga: “Toera anthu adasala asake Yahova na ntima wawo onsene, pabodzi pene na anthu a madzindza onsene, anthu anewa akuti asacemerwa na dzina yanga, ndipyo pidalonga Yahova.” (Mabasa 15:14-18) Anyakupfundza anewa apswa nee mbadapfundza basi ene thangwi ya Yahova, mbwenye ‘mbadacemerwa na dzina yace.’ Pyenepi pisabveka kuti iwo mbadadziwisa dzina ya Yahova, pontho mbadadziwika na dzina ineyi.
Pa nsonkhano udacita mathubo akutonga mu ndzidzi wa apostolo, amu-na anewa akukhulupirika abvesesa kuti Akristu akhafunika kukhala mbumba inadziwika na dzina ya Yahova (Onani ndima 5)
6-7. (a) Thangwi yanji Yezu abwera pa dziko yapantsi? (b) Pyenepi pikhaphatanizanji?
6 Dzina ya Yezu isabveka: “Yahova Ndi Cipulumuso.” Pyenepi pisabveka mwadidi thangwi Yahova aphatisira Yezu toera kupulumusa anthu akukhulupirika. Yezu abwera pa dziko yapantsi toera kupereka umaso wace thangwi ya anthu. (Mat. 20:28) Munjira ineyi, Yezu acitisa kuti tilekererwe madawo athu na kukhala na mwai wakukhala m’maso kwenda na kwenda.—Juw. 3:16.
7 Thangwi yanji anthu akhafunika kupulumuswa? Ndi thangwi ya pidacitika m’munda wa Edheni. Ninga taona mu nsolo udamala, banja yakutoma, Adhamu na Eva akhonda kubvera Yahova. Natenepa iwo aluza mwai wakukhala m’maso kwenda na kwenda. (Gen. 3:6, 24) Mbwenye Yezu abwera pa dziko yapantsi toera kucita cinthu cakufunika kakamwe kupiringana kupulumusa anthu. Sathani apambizira Yahova. (Gen. 3:4, 5) Natenepa kupulumuswa kwa anthu kukhaphataniza cinthu cinango cikulu kakamwe: Kuceneswa kwa dzina ya Yahova. Yezu abwera mu dzina ya Yahova, pontho acita pinthu pikhafuna Pai wace munjira yadidi kakamwe. Na thangwi ineyi, iye akhali wakuthema toera kucenesa dzina ya Yahova.
Munthu anakwanisa tani kulonga kuti ndi Nkristu, khala nee asadziwa dzina ya Yahova na kuiphatisira?
8. Anyakupfundza akukhulupirika a Yezu onsene asafunika kudzindikiranji?
8 Onsene akhafuna kukhala atowereri a Yezu, Ayuda, kuphatanizambo Ajentiyu, akhafunika kudzindikira kuti anapulumusa anthu ndi Yahova. (Juw. 17:3) Kusiyapo pyenepi, ninga Yezu, iwo akhafunika kudziwika na dzina ya Yahova. Iwo akhafunikambo kudzindikira kufunika kwa kucenesa dzina ineyi. Toera apulumuswe, iwo akhafunika kucita pyenepi. (Mabasa 2:21, 22) Natenepa, anyakupfundza a Yezu akukhulupirika onsene akhafunika kupfundza thangwi ya Yahova na Yezu. Tisakwanisa kubvesesa kuti thangwi yanji Yezu amalisa phembero yace na mafala awa anagumanika pa Juwau kapitulu 17: “Ine ndaadziwisa dzina yanu, pontho ndinapitiriza kuidziwisa, toera ufuni udandifuna na imwe ukhale muna iwo, inembo mbandikhala wakuphatana na iwo.”—Juw. 17:26.
“IMWE NDIMWE MBONI ZANGA”
9. Tinapangiza tani kuti dzina ya Yahova ndi yakufunika kakamwe kuna ife?
9 Mpaka cincino taona kuti atowereri onsene a Yezu asafunika kucenesa dzina ya Yahova. (Mat. 6:9, 10) Dzina ya Yahova isafunika kukhala yakufunika kakamwe kuna ife. Ife tisafunika kupangiza pyenepi kubulukira mu pinthu pinacita ife. Mphapo tisafunika kucitanji toera kucenesa dzina ya Yahova na kupangiza kuti Sathani ndi nyauthambi.
10. Ninji pidalongwa m’bukhu ya Izaiya kapitulu 42 mpaka 44? (Izaiya 43:9; 44:7-9) (Onanimbo foto.)
10 M’bukhu ya Izaiya kapitulu 42 mpaka 44 tisapfundza kuti tinacitanji toera kucenesa dzina ya Yahova. M’makapitulu anewa, Yahova asacemera anthu toera agumanyikane ninga ali kuenda pa thando yakutongera miseru. Iye asapanga anthu onsene toera apangize kuti alungu awo ndi andimomwene. Yahova asaphembambo anthu anewa toera apangize kuti alungu awo alipodi. Mbwenye nee m’bodzi asakwanisa kucita pyenepi.—Lerini Izaiya 43:9; 44:7-9.
Pisakhala ninga tiri n’thando yakutongera miseru, pontho tiri na miyai mizinji yakupereka umboni thangwi ya Yahova (Onani ndima 10-11)
11. Yahova alonganji kuna mbumba yace pa lemba ya Izaiya 43:10-12?
11 Lerini Izaiya 43:10-12. Yahova apanga tenepa mbumba yace: “Imwe ndimwe mboni zanga, . . . ine ndine Mulungu.” (Iza. 44:8) Buluka penepo, iye abvundza: “Kodi alipo Mulungu unango kusiyapo ine?” (Iza. 44:8) Natenepa ndi mwai ukulu kuna ife kutawira mbvundzo unoyu. Kubulukira mu pinthu pinalonga ife na pinacita ife, tisapereka umboni wakuti Yahova basi ene ndiye Mulungu wandimomwene. Dzina yace ndi ikulu kupiringana madzina anango onsene. Njira inacita ife pinthu isapangiza kuti tisafuna Yahova, pontho ndife akukhulupirika kuna iye mwakukhonda tsalakana mikakamizo ya Sathani. Munjira ineyi, tiri na mwai wakuphedzera kucenesa dzina ya Yahova.
12. Profesiya inagumanika pa Izaiya 40:3, 5 yakwanirisika tani?
12 Tingacenesa dzina ya Yahova tiri kutowezera Yezu Kristu. Izaiya alonga mu profesiya kuti munthu ‘mbadasasanyira njira ya Yahova.’ (Iza. 40:3) Profesiya ineyi yakwanirisika tani? Juwau m’Batizi asasanyira njira ya Yezu adabwera mu dzina ya Yahova, pontho alonga mu dzina ya Yahova. (Mat. 3:3; Marko 1:2-4; Luka 3:3-6) Izaiya alongambo: “Mbiri ya Yahova inadzapangizika.” (Iza. 40:5) Pyenepi pyakwanirisika tani? Pidabwera Yezu pa dziko yapantsi, iye aimirira Yahova munjira yadidi kakamwe pyakuti pyakhala ninga Yahova abwera pa dziko yapantsi.—Juw. 12:45.
13. Tinatowezera tani citsandzo ca Yezu?
13 Ninga Yezu, ife ndife Mboni zinatsidzikiza dzina ya Yahova. Ife tisacemerwa na dzina ineyi, pontho tisapanga anango thangwi ya pinthu pyakudzumisa pinacita iye. Mbwenye toera tikhale mboni zadidi, nee tisafunika kusiya kulonga pinthu pidacita Yezu toera kucenesa dzina ya Yahova. (Mabasa 1:8) Yezu akhali Mboni wa Yahova adacita pinthu pizinji kakamwe toera kutsidzikiza dzina ya Yahova, pontho ife tisatowezera citsandzo cace. (Apok. 1:5) Mphapo tinacitanji pontho toera kupangiza kuti dzina ya Yahova ndi yakufunika kakamwe kuna ife?
TINAPANGIZA TANI KUTI DZINA YA YAHOVA NDI YAKUFUNIKA KAKAMWE KUNA IFE?
14. Ndi mabvero api ali na ife thangwi yakucemerwa na dzina ya Yahova? (Masalmo 105:3)
14 Ife tisagaya thangwi yakucemerwa na dzina ya Yahova. (Lerini Masalmo 105:3.) Yahova asatsandzaya tingacita pyenepi. (Yer. 9:23, 24; 1 Akor. 1:31; 2 Akor. 10:17) Kuna ife ndi mwai kupasa mbiri dzina ya Yahova na kuphedza anthu kuona kuti pidalonga Sathani thangwi ya iye ndi uthambi. Nee tisafunika kukhala na manyadzo akupanga andzathu akubasa, akuxikola, mavizinyu athu na anango kuti ndife Mboni za Yahova. Dyabo asafuna kuti tisiye kulonga na anango thangwi ya dzina ya Yahova. (Yer. 11:21; Apok. 12:17) Mwandimomwene, Sathani na anthu onsene analonga uthambi thangwi ya Yahova asafuna kuti anthu aduwale dzina ya Yahova. (Yer. 23:26, 27) Mbwenye thangwi yakufuna kwathu dzina ya Yahova, ife tinapitiriza kunsimba “ntsiku zonsene.”—Mas. 5:11; 89:16.
15. Pisabvekanji kucemera dzina ya Yahova?
15 Ife tisapitiriza kucemera dzina ya Yahova. (Yoeli 2:32; Aroma 10:13, 14) Kucemera dzina ya Yahova kusaphataniza pizinji kupiringana basi ene kudziwa na kuphatisira dzina ineyi. Ife tisadziwa makhaliro a Mulungu, tisan’nyindira, pontho tisaphemba ciphedzo cace na citsogolero cace. (Mas. 20:7; 99:6; 116:4; 145:18) Kusiyapo pyenepi, tisalonga na anango thangwi ya makhaliro ace, tisaphedza anthu toera acite macinjo kuti atsandzayise Mulungu toera apulumuswe.—Iza. 12:4; Mabasa 2:21, 38.
16. Tinapangiza tani kuti Sathani ndi nyauthambi?
16 Ife tiri dzololo toera kuthabuka thangwi ya dzina ya Yahova. (Tiya. 5:10, 11) Tingatamba nyatwa mbatipitiriza kukhala akukhulupirika kuna Yahova, tisapangiza kuti Sathani ndi nyauthambi. Mu ndzidzi wa Yobe, Sathani alonga tenepa thangwi ya ale anatumikira Yahova: “Munthu anapereka pyonsene piri na iye toera kupulumusa umaso wace.” (Yobe 2:4) Sathani akhafuna kulonga kuti munthu basi ene anatumikira Yahova pinthu pinganfambira mwadidi, mbwenye angathimbana na nyatwa, iye anasiya kutumikira Yahova. Yobe apangiza kuti unoyu nee ndi undimomwene. Ifembo tiri na mwai wakupangiza kuti mwakukhonda tsalakana pinthu pyakuipa pinaticitira Sathani, nee tinasiya kutumikira Yahova. Ife tinakwanisa kukhala na cinyindiro consene cakuti Yahova anapitiriza kutitsalakana na kutionera thangwi ya dzina yace.—Juw. 17:11.
17. Mwakubverana na 1 Pedhru 2:12, ndi njira ipi inango yakuti tinakwanisa kupasa mbiri dzina ya Yahova?
17 Ife tisalemedza dzina ya Yahova. (Mis. 30:9; Yer. 7:8-11) Nakuti tisadziwika na dzina ya Yahova, pinthu pinacita ife pinakwanisa kupasa mbiri dzina ya Yahova peno kuipswipisa. (Lerini 1 Pedhru 2:12.) Natenepa tisafunika kucita pyonsene pinakwanisa ife toera kusimba Yahova kubulukira mu pinthu pinacita ife na pinalonga ife. Munjira ineyi, maseze ndife akusowa ungwiro, tinakwanisa kupasa mbiri dzina ya Yahova.
18. Ndi njira ipi inango yakuti tinakwanisa kupangiza kuti dzina ya Yahova ndi yakufunika kakamwe kuna ife? (Onanimbo cidzindikiro capantsi.)
18 Dzina ya Yahova ndi yakufunika kakamwe kuna ife kupiringana pinthu pinalonga anthu thangwi ya ife. (Mas. 138:2) Munjira ipi? Tingacita pinthu toera kutsandzayisa Yahova, anthu azinji nee asakomerwa na pyenepi, pontho asatilonga mwakuipa. a Onani pidacitikira Yezu. Iye akhali dzololo toera kufa munjira yakupasa manyadzo kuti apase mbiri dzina ya Yahova. Yezu “apwaza manyadzo” munjira yakuti nee adzudzumika kakamwe na pinthu pikhalonga anthu thangwi ya iye. (Aheb. 12:2-4) Cifuno cace cikhali kucita pinthu pinafuna Yahova.—Mat. 26:39.
19. Ndi mabvero api ali na ife thangwi ya dzina ya Yahova, pontho thangwi yanji?
19 Ife tisagaya thangwi yakudziwika na dzina ya Yahova, pontho ndi mwai ukulu kuna ife kucemerwa Mboni za Yahova. Na thangwi ineyi, tinapitiriza kusimba dzina ya Yahova maseze anthu atilonge mwakuipa. Kuna ife, dzina ya Yahova ndi yakufunika kakamwe kupiringana pinthu pinalonga anthu thangwi ya ife. Natenepa, mwakukhonda tsalakana pinacita Sathani toera kutipingiza, ife tiri dzololo toera kupitiriza kupasa mbiri dzina ya Yahova. Tingacita pyenepi, ninga Yezu, tinapangiza kuti dzina ya Yahova ndi yakufunika kakamwe kuna ife kupiringana pinthu pinango.
NYIMBO 10 Simbani Yahova Mulungu Wathu!
a Ngakhale Yobe, pidapambizirwa iye na axamwali ace atatu kuti acita pinthu pyakuipa, adzudzumikambo kakamwe na pinthu pidalonga iwo. Pakutoma, pidaferwa iye na anace mbaluza pinthu pyonsene pikhali na iye, “Yobe nee adawa peno kupambizira Mulungu kuti acita pinthu pyakuipa.” (Yobe 1:22; 2:10) Mbwenye pidapambizirwa iye kuti acita cinthu cakuipa, iye atoma kulonga “mwakukhonda kunyerezera.” Iye anyerezera kakamwe makhaliro ace m’mbuto mwakufuna kucenesa dzina ya Yahova.—Yobe 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5.
