VÄE 14
‘Ạu la Aier ma ‘e Te‘ ne Tē ‘Atakoa
“‘Ạmis pa ‘es la aier ma ‘e te‘ ne tē ‘atakoa.”
1, 2. ‘E rēko tese ta Jihova ‘oaf‘oaf ‘e avat ne iạ räe ka ‘is fe‘en ma kikia la aier? Sui‘ạkia.
‘E AVAT ne ta o‘honit ma ‘on le‘ ta roue koroa ta, le‘ he ta fu‘ se‘ ka keleag ferehit. Iạ sapsap ‘e ‘on ‘uhapa ta tē mane‘ag mea‘mea‘ het ne iạ tekạim ‘e laloag ne koroa ta. Iạ mao‘ạkia la hö‘ạkia ne la ‘eakia se ‘on ö‘hön ta la togia. ‘On huga kokon ‘e tē ne iạ rē ma tä far la ‘on ö‘hön ta la hạiasoag se ia. Ö‘hön ta fäeag pȧtpȧt ‘on le‘ ta la se kokon, ma tä iạ hoa‘kia le‘ ta se koroa ta la hö‘ạkia tē mane‘ag heta, ma la faksor tape‘ma. Ö‘hön ta ‘on huga la hoi ‘e ‘ofa ‘e tē ne ‘on le‘ ta a‘soko. ‘E rēko tese?
2 O‘o‘i ‘oaf‘oaf ‘e av ne ‘oris lele‘a fe‘en ma kikia la aier. ‘Os Ö‘fā faklạgi “‘Ạit ne aier ta,” la ‘oaf‘oaf tape‘ma. (Salamo 31:5) ‘On huga ‘oaf ‘e avat ne ‘is fe‘en ma kikia la aier ‘e ‘os la ‘ut fak‘ata. ‘E rēko ‘is pa ‘es la a‘oaf‘ạkia iạ ka la nōnō ma ‘e ‘on hanisi, iạ tē pumuet la ‘is la ‘es ‘e räe ‘on ‘apostol ta Paula: “‘Ạmis pa ‘es la ag lelei ma ‘e te‘ ne tē ‘atakoa.” (Hiperiu 13:18) ‘Is la ‘io se ut hiti‘ he häk ‘e ‘os mȧür ta ne kop ma ‘is räe ka iạ noanoa pạu la ‘is la aier se. Ka la vȧh ma kotä ‘is la hạifäegag se tē ‘es‘ao ne ‘is pō.
‘IS LA SE SIOKSIOK
3-5. (a) Ka Fäeag ‘on ‘Ạitu fakne‘ne‘ tapen se ‘isa hün se mamạr ne ‘os la fue‘ ne ‘isa la rē‘ia ta tēet, ne la pilif se ta tēet ne kat aire? (e) Tes ta la hạiasoagan ‘is la aier se ‘isa?
3 Tē noanoa mumuet se ‘isa ta ‘os la rakoag la ‘is la
4 Kop ma ‘äe la a‘häe‘ȧk tape‘ma, ne tisaipel ta Jemesa fakne‘ne‘: “Kepoi ka ta le‘et hat iạ la ta le‘ rotu, ka iạ kat mätmätea ra ‘on alele, ka iạ sikoa ma ‘on huga, ‘äna rot ‘on le‘ ta tē väväre.” (Jemesa 1:26) Kepoi ka ‘is a‘häe ne ‘is la pō la ‘es‘av‘ȧk se nonoj ‘os alele ka la nōnō agag ma se Jihova, ‘is pō ma sikoa ke ‘isa, ma ‘os titi‘ạkiga se Jihova la hele‘ la tē vävär pạut. Ka tes ta la pō la matạ‘ se ‘isa ‘e sal mamạr ta‘ag?
5 ‘E ut ne puk he his ‘e väe ‘esea ma, Jemesa a‘tatạu‘ạkia nonoj ne fäeag ‘on ‘Ạitu se ta tior het. Iạ ‘ea la ‘is la ‘io se foh ‘on ‘Ạitu ne ‘atakoa pạu, ma jenea ‘os mạuri la la‘oag‘esea ma ‘on foho. (Hat Jemesa 1:23-25.) Puk Ha‘a la pō la hạiasoagan ‘is la aier se ‘isa ma la pō la ‘inea‘ia ne tes ta ‘is kop la rē la ‘ut se muạ. (Mamäe ‘on Jeremaia 3:40; Hakeai 1:5) ‘Is la pō la ro‘ạit se Jihova ma far se ia la sạkiroa ‘is, ma la hạiasoagan ‘is la räe se ag sarat ma ne ‘is rē ma la rak‘ạkia ma ȧs‘ȧk la a‘nonoj‘ạkia ‘is. (Salamo 139:23, 24) Kat aire iạ ‘af‘af rösrös het ma ‘os räe se ‘af‘af hete‘is kop la fak se räe ne ‘os Ö‘fā faklạgi. Fäeag ‘es Fuạga 3:32 ‘ea: “Ko tē kelea‘efakinet se Jihova le‘et ne ag feifei. Ka iạ hạimamnạkiạg ma lelea‘ ne ag nonoj aire.” Jihova la pō la hạiasoag ‘is la a‘häe fak se ia ma hạiasoag tape‘ma la ‘os räe se ‘isa la fak se ‘on räe se ‘isa. A‘häe‘ȧk ne Paula ‘ea: “‘Ạmis pa ‘es la ag lelei ma.” ‘Is kat pō ra la ‘atakoa ‘e av hete‘is, ka ‘is hea‘ ‘e aier ne ‘os huga ma ao fe‘en la aier.
AG NONOJO ‘E KẠUNOHOGA
6. ‘E rēko tese ta väväne ma ‘oris hạina kop la aier le‘et se le‘et, ma tē a‘rū huạg tese ta iris kop la hȧ‘ạki?
6 Ag nonojo iạ ag het ne nonoj la ta‘ag faki‘oag ne kạunohoag Salamo 26:4) Kepoi ka ‘äe ke ‘inos, se a‘sok ta agat ne kop ma la pō la faksaran ‘äe la näea ‘e ‘ou vävän ta ne ‘ou hạina tē ne ‘äe rērē‘ia!
rot fakKaristo. Vävän ta ma ‘on hạina, kop la se näea ta ag sarat ‘e ta le‘et ka iria kop la aier ‘oria hạifäegaga le‘et se le‘et. ‘Inos a‘lel rot fakKaristo kat nonoj ra la ‘es ‘e tē ne la a‘rū ‘oris huga, ne ag se ma‘ma‘a la fak se kel‘ạkiạg ne ‘os ‘ofa se le‘et ma ne ‘is kat ‘inos ra sin, rē ta hạikạinagag näet ma ta le‘et ‘e Internet ta, ne ‘es‘av‘ȧk ne mạl kelea‘efakina ‘e ta sal het ma. ‘Inos rot fakKaristo ‘e ‘on rereag a‘sok kạinag ag se nonoj te‘is ka näe ‘e ‘oris väväne ne ‘oris hạina. A‘sokoag ne ag te‘is kat nonoj ra. ‘Io se fäeag ‘on Sạu huạg aier ta Tevita: “‘Eake gou päepäeag ‘esea ma lelea‘ ag väväre, ma gou kal suruạg‘esea ra ma lelea‘ a‘sioksiko.” (7, 8. Ka kel‘ạkiạg tes ‘atama ‘e Puk Ha‘a ta pō la hạiasoagan lä‘riri‘i la rakoa ‘on pumuạ ne ag nonojo?
7 O‘o‘i nonoj la huạg ‘atmại la ‘es‘av‘ạkia kel‘ạkiạg ‘e laloag ne Puk Ha‘a la rak‘ạkia se ‘oris lä‘riri‘i ‘on pumuạ ne ag nonojo. ‘E kel‘ạkiạg ne mou se ag se nonojo, iris la pō la rak ‘e tē ne sok se Ekani, ne hana‘ ma ȧs‘ȧk la näea tē ne iạ hana‘o; Kehasi, ne sioksiok ‘e rēko pa ‘es mone; ma Jutasa, ne hana‘ ma sioksiok la a‘rū‘ạkia Jisu.
8 ‘E kel‘ạkiạg ne mou se ag ne nonojo, iris la pō la rak ‘e tē Kamataga 43:12; Gagaj Pure 11:30-40; Jone 18:3-11) Kel‘ạkiạg he his ‘i la pō la nā sal se o‘o‘i la iris la ‘inea ‘on pumuạ ne fas‘ȧk tē ne täe ‘e Fäeag ‘on Ạitu ne pō la hạiasoagan iris la rak‘ȧk tēan ‘oris lä‘riri‘i la ‘oaf ma a‘pumuạ‘ạkia ag ne nonojo.
ne sok se Jekope, ne has‘ȧk se ‘on lä‘riri‘ fā la hö‘ȧk selen ne iris räe ‘e ‘oris taga ‘e rēko iạ a‘häe ne ta tēet hạisarag, ma ta le‘et häe‘ạkia mone ta se ‘oris taga; ma Jefta ma ‘on le‘ hȧn ta, ne iạ rạu‘if‘ȧk la fak ma se fäeag reutut ne iạ rē ma Jihova; ma Jisu, ne huạg toa‘ ma ‘ea se iris ne leuof la hoa‘ ‘o‘oroa iạ ne iạ tä iris aoaoa la pō la sokoen fäeag parofesạit hün se ia ma la pärea ‘on kạumane‘aga. (9. Ka tes ta nonoj la o‘o‘i la hȧ‘ạki kepoi ka iris pa kel‘ȧk ag nonojo se ‘oris lä‘riri‘i, ma ‘e rēko tese ta kel‘ạkiạg te‘ ‘es‘ao?
9 Kạinag rak‘ȧk tē te‘ nā sin ta garuet la mou se o‘o‘i. ‘Apostol ta Paula sạio‘: “Ma te‘is, ‘äe ne rak‘ȧk tē se ta le‘ tū, ka ‘äe kat rak‘ȧk tē ra se ‘äea? ‘Äe, ne marag‘ȧk, ‘La tā se hana‘, ka ‘äe hana‘ ‘ou?” (Roma 2:21) Ö‘ö‘ ‘e ‘on rereag a‘sūsūan filo‘ ne ‘oris lä‘riri‘i ‘e rēko iris rakrak‘ạkia se irisa ag nonojo ka iris a‘a‘sokoa ke ag se nonojo. ‘E hana‘ ne tē tög mea‘mea‘ het ma fäeag sioksiko, iris la pō la fäeag pär‘ȧk ma ‘ea, “Iris ‘inea se ma ne famori la hana‘ tē ‘i” ne “Iạ siok mea‘mea‘ het ma kat ‘es tē raksa‘at ra.” Ka ‘on aire, hana‘o iạ hana‘o, ‘inea ne tese se tög ti‘ ne tög mea‘mea‘ ne tēet ne ‘äe hana‘o, ma sioksiko iạ sioksiko, ‘inea ne väeag tese ta ‘ạuạr hạifäegag sin, ma siok ti‘ut ne siok mea‘mea‘ het, ka iạ nōnō ma se siko. * (Hat Luke 16:10.) Ka iạ mij pạu la lä‘riri‘i la ‘inea‘ia ne tē ne ‘äe ‘ea tū ka tē ne ‘äe rērē‘ia tū ma iạ la pō la täe se le‘ heta. (Efeso 6:4) Ka ‘e avat ne iris rako e ag nonojo ‘e mạl lelei ne ‘oris o‘o‘i kel‘ạki, ma iris la pō la fupfup se‘ ka la a‘kölör‘ạkia Jihova ‘e rạnit ne kat ‘es ra ‘e ag nonojo.
AIRE ‘E LALOAG NE KẠUROTUGA
10. ‘E rēko ‘os fäefäega la nonoj ‘e gasav ‘on hensạsiạg ne tēag‘esea ma ‘is ‘e pilif ta, fäeag fas‘ȧk tes ‘atama ta ‘is nonoj la a‘häe‘ȧk?
10 ‘Os tētēag‘esea ma ‘os hensạsiạg rot fakKaristo nā se ‘isa sal ma‘oi la pō la ag nonojo la mȧür ‘e ‘isa. La fak ma ne ‘is rak vạhia ‘e Väe 12, ‘is kop la matạ‘ ‘e ‘os ‘es‘av‘ȧk ne tēfakhanis ne fäega, a‘ti‘ se‘ ‘e gasav ‘on hensạsiạg fā ma hensạsiạg hạiạn fak‘ata. ‘Os fäefäega ‘e te‘ ne terạni la pō la fup‘ȧk hagäe ne pō la mane‘ạkia ta le‘et, ne fäeag siok la a‘raksa‘ạkia ta le‘et! Ka kepoi ka ‘is fäeag‘ȧk hö‘ȧk ta rogrogot ne ‘is kat pō ra la aier‘ạkia ne iạ rogrog airet, ma lelei se‘ la ‘is la mätea ‘os pepnuju, ‘e rēko ‘is hạiasoagan la hạiho‘agan siok ta. (Fäeag ‘Es Fuạga 10:19) Tē hoi‘ạkit, ‘is la pō la ‘inea ta tēet ne aier, ka ‘eake ‘on fūạga ne tē ta‘ag iạ ‘es‘ao la ‘it la fäeag‘ạkia. La fak se ta tēet ne ‘eake mou se ‘isa la kokon‘ạkia ne nonoj la ‘is la rē‘ia, ne iạ ‘eake ag hanisit la ‘it la fäeag‘ạkia tē ta‘ag. (1 Tesalonaika 4:11) Famör ‘on rereag kel‘ạkia ag se lelei la ag nonojo, ka ‘os fäefäega nonoj la tē a‘värväret ka la rē ‘e ag hanisi.
11, 12. (a) ‘E sal tes ‘atama ta iris ‘e ‘on rereag ne a‘sok ag raksa‘ titi‘u a‘ti‘ua raksa‘ ne pefä‘ ta? (e) Ka siok tes ‘atama ta Satan ta fup‘ạki ‘e rēko ag raksa‘ ne raksa‘ pạu, ma ‘is la fū‘ȧk tapen iris? (i) Ka ‘is la kel‘ȧk tapen ne ‘is aier se kạutạunạ‘iạg ‘on Jihova?
11 Iạ tē pumuạ pạut la ‘is la aier se iris ne väe la muạ‘ạkia ‘is ‘e laloag ne kạurotuga. Iris ‘e ‘on rereag ne a‘sok sin ta Salamo 12:2) Iris ‘e ‘on rereag kat fäeag‘ȧk ‘atakoa ra tē nonoj ta ka näea hün pạu ne pefä‘ ta. (Garue 5:1-
12 Iạ tē pumuet tape‘ma la ‘is la aier se kạutạunạ‘iạg ‘on Jihova ‘e avat ne ‘is la togia sại‘o ne af‘ȧk ‘e ta pepat. La fak se avat ne ‘is la fạ‘ia ripot ne aoa‘ ne ‘is a‘sok ‘e garue marag ta, ‘is la matạ‘ la se fȧ‘ aoa‘ sioksiok. Ma tape‘ma se av het ne ‘is la fạ‘ia se fom heta tē ne mou se ‘isa ‘e rēko garue agagat ne pa ‘es ‘e ‘isa, ma ‘is la matạ‘ la se fȧ‘ sioksikoa fūfū het ne mou se ‘isa, ‘os mạuri ma ‘os garue agaga.
13. Ka ‘is la pō tapen la sasap se ag nonojo kepoi ka ‘is rē pesnes ma ta sạsig hoi‘ạkit?
13 Ag nonoj ne ‘is rē se ‘os hensạsiga sok‘ȧk tape‘ma se hanhap fak pesnese. ‘E av ‘e ‘on rereag, hensạsiạg fā ma hạiạn ne rot fakKaristo rē pesnes ag‘esea. Iris kop la matạ‘ la väe garue ‘e titi‘ạkiget ne iriạ rē ag‘esea ‘e Ri ne Pure‘aga ne ‘e garue marag ta. ‘E pesnese ma ‘on posat ma famör garue tög. Kepoi ka ma ‘on hensạsiạg fā ma hạiạn ne garue se ‘isa, ‘is la matạ‘ la garue‘ȧk a‘nonoj irisa, tög iris ‘e av noj pạu heta, ‘e maf ne fiạk het ne ‘is hạifäegag ma kạu‘ạki, ma monēet ne fū‘ȧk la mou se irisa ne pa ‘es fak foh ne garue. (1 Timoti 5:18; Jemesa 5:1-4) Ka kepoi ka ‘is garue se ta sạsig fāat ne ta sạsiạg hȧn het, ‘is la nā ‘os ‘atakoa pạu ne ‘os garue se togit ne la tög se ‘isa. (2 Tesalonaika 3:10) ‘Is la se a‘häe ne ‘os posa nonoj la rē a‘lelei se ‘isa ‘e iris ne tore ‘e rēko ‘os hạikạinagag fak‘ata, ne iạ nonoj la posa la nā se ‘isa ta av manea‘, tēfakhanis, ne tē tes hoi‘ȧk ne lelea‘ garue ne tore kat pō.
14. ‘E avat ne lelea‘ rot fakKaristo tēag‘esea ‘e pesnese, tē tes ta nonoj la iris la rē, ma ‘e rēko tes?
14 Ka tapen se kepoi ka ‘os pesnes ta laloag‘ȧk ‘e nā ne mone la pō ta fuput ne la far mone ‘e ta utut? Puk Ha‘a nāam ta muạ‘ạkiạg ‘es‘aot: Fȧ‘ te‘ ne tē ‘atakoa! La fak se avat ne Jeremaia togi e ta pear het, ma iạ rē ta peap ruạ se hạitogiạg te‘ ‘e muạ ‘on iris ne aier‘ạkia, ma ȧf‘ȧk se fạu ma‘oi ne ‘ut‘utum. (Jeremaia 32:9-
AIRE ‘E GARUE
15. Ka tes ta a‘häe ‘on Jihova se ag se nonoj ne a‘a‘sok ‘e pesnese, ma tes ta famör rot fakKaristo rē ‘e rēko tē ta‘ag?
15 Ag nonojot ne pō la ‘inea le‘ rot fakKaristo ta kat töh ra ‘e kạurotuạg ta. Paula ‘ea: “‘Ạmis pā ag lelei ma (ag nonoj NW) ‘e te‘ ne tē ‘atakoa.” (Hiperiu 13:18) Ka ‘e avat ne ‘is hạifäegag ‘e pesnese ma iris ‘e taf ta, iạ ne Fup‘ạkia ‘isa ‘oaf la ‘is la ag nonoj. ‘E puk ne Fäeag ‘Es Fuạga ‘esea, ma tē ma‘oi hạifäegag se tē fohoag mah ne sirsiri. Fäeag ‘Es Fuạga 11:1; 20:10, 23) ‘E ‘on mumuạ pạu, tē fohoag maha ma hạf fohoag maha ta ‘es‘av‘ȧk a‘mama‘oi pạu ‘e pesnese la pō la fohoa mah ne tē ne togim ma selenet ne togim tē ‘og. Lelea‘ hạitög‘ạkiạg tē ne ‘oris aga kat nonoj ra ‘es‘av‘ạkia hạf fohoag mah he ruạ ma tē fohoag mah sirsir het la sikoa ma hana‘oa famör ne leum la tög tē ‘e irisa. * Jihova kat ‘oaf pạu ra se kạinag ag tape‘i! La ‘is la nōnō ma ‘e hanis ‘on ‘Ạitu, ‘is kop la hȧ‘ȧk pạu ‘e te‘ ne garue se nonoj ne mou se pesnese.
16, 17. Kạinag ag se nonoj tes ‘atama ta a‘mou soksok ‘e rȧn te‘ ‘e terạni te ‘i, ma tes ta lelea‘ rot fakKaristo nā vahiạ la rē‘ia?
16 ‘E rēko Satan ta ta puer se rȧn te‘, ‘is kat ferehit ra la kel ne ‘is kạl ‘e ag se nonojo. ‘E te‘ ne terạni ‘is hạipoag ma ȧsȧs ne la pō la rē ‘is la a‘sok ag se nonoj. Ka ‘e avat ne famori la fạ‘ia ta puk la far‘ȧk ‘e pa garue, iris a‘mou fạ‘ia tē siko ‘e rēko garuet ne iris rē mumua ma garue ne iris la pō la rē. ‘E avat ne famori fạ‘ia se fomo ‘oris pa noh ma garue ‘e ta hanuạ hoi‘ạkit, tög ne fatogia, mut ne ‘oris mone, ma fom tes tape‘ hoi‘ȧk, iris a‘mou fȧ‘ tög sioksiok la pō la iris la pō‘ia tē ne iris pa ‘ese. Ma‘oit ‘e lä‘riri‘i rösrös ‘e avat ne iris päe se rue‘ȧk ne rako, ne, ‘e avat ne iris fȧ‘ rogrog ma ripot se rako, iris pō ma la‘ se Internet ta ma sikia tē ne iris räe ‘e täea ma ‘es‘av‘ạkia, ma rē la fak se iris ta rē sin, ka garue ta‘ag iạ garue ‘on ta le‘ hoi‘ạkit. Ma ‘e avat ne famori pa ‘es ta tēet iris nā selen se iris ne ‘es puer ka kat nonojo la pō la iris la po‘ia tē ne iris pa ‘ese. Ka ‘is ‘inea ne ‘is la hạipoag ma kạinag ag te‘ ‘e rạnit ne famör ma‘oi pạu “hanis ma ke ‘e irisa, ka ‘oaf se mone, ka . . . iris kal ‘oaf ra se tē lelei.”
17 Famör rot fakKaristo aire nā pạu ‘oris vahia la se a‘sokoa ag het ma ‘e ag ‘og. Tēet ne rē ma ag se nonojo noanoa ‘e av ‘on rereag, ‘e rēko iris ne a‘sokoa ag se nonojo pō Salamo 73:1-8) ‘E avat ne tē ‘i soko, noanoa fak selene la pō la sok se lelea‘ rot fakKaristo ‘e rēko ‘oris a‘häe la fūmou aier “‘e te‘ ne tē.” Ka te ka tē ne ‘is a‘soko, iạ ‘es‘ao? ‘I! Ka ‘e rēko tese ta iạ ‘es‘ao? Ma ạlạlum‘ạkiạg tese ta ‘is pō ‘e ag nonojo?
mone ka noh lelei ‘e rȧn te‘ ‘e terạni te ‘i. (ẠLẠLUM‘ẠKIẠG NE AIRE
18. ‘E rēko tese ta ‘os ag nonojo iạ pumuạ ti‘ pạu?
18 Kat ‘es tē ma‘oi ra la ‘äe la pō la räe ‘e mȧür te‘ ne pumuạ se‘ ‘e la a‘häe‘ȧk ne ta famorit ne nonoj ka huạg aier. (‘Io se kes he ta “ Ka Te Ka Gou Aier ‘e Te‘ ne Ava?”) Ma la a‘häe se
19. Ka ag nonoj ne ‘os mạuri la pō la täe tapen se ‘os konsiene ma ‘os hạikạinagagat ma Jihova?
19 ‘Inea ne tē ta‘ag sok se ‘äea ne ‘igkȧ‘, ‘äe la räe ne ag nonojo ho‘am ‘es‘ao titi‘ ma‘oi. ‘Äe täla pō‘ia konsien ma‘ma‘a. Paula fȧ‘: “‘Ạmis aier‘ȧk fakapạu ne ‘otomis konsiene taf.” (Hiperiu 13:18) ‘Os Ö‘ fā faklạgi kat pō ra la mao‘ạkia ‘is ne aire, ma iạ ‘oaf se famör ne ag nonojo. (Hat Salamo 15:1, 2; Fäeag ‘Es Fuạga 22:1.) ‘I, ‘os ag nonojo la pō la hạiasoagan ‘is la ȧf‘ȧk ‘is ‘e hanis ‘on ‘Ạitu, ma ta‘ag tög lamlamat ne ‘is la pō. ‘E väega te tē a‘ hete‘ ‘is täla sạkiroa filo‘ het ne hạila‘oag ma väeag te‘: Räe ‘on Jihova ‘e rēko garue.
^ para. 9 ‘E fūfū‘ȧk tē ‘e laloag ne kạurotuga, kepoi ka ‘äe la fäeag‘ạkia ta rogrog sioksikot
^ para. 14 ‘E tē ne nonoj la rē kepoi ka fūfū ne pesnes ta kat la‘ lelei, ‘io se ‘On Asoa, “A‘leleia Pefä‘ ne Pesnese.”
^ para. 15 Iris ‘es‘av‘ȧk hạf fohoag mah se togiạg ne tē ka hạf fohoag mah se tē la tög‘ạki, ma iriạ pō ag‘esea ‘on ‘es‘ao. Iris la pō la ‘es‘av‘ȧk ta tē fohoag mah ne kat tatạu ra ‘on roa ma ‘on maha la pō la iris la rosia lelea‘ ne leuof la tög tē.