Jack na Marie-Line va xikan’we ka ntizro wa nkama hinkwawu ku sukela hi 1988. Vatekani lava va tiviwaka ngopfu hi ku nabyala kwavu, va pfumele ku ya tizrela ka swiyavelo swa ku tala a Guadalupe ni le Guiana Francesa. Mimbangu leyi ha yibidzri yi laviseliwa hi zrwavi dzra le França. A hi buleni kutsrongo navu.

I yini xi ku yentxiki u nghenela ntizro wa nkama hinkwawu?

Marie-Line: Loko ne he ntsrongo a Guadalupe, a ni tolovela ku heta siku hinkwadzru na ni zrezra na mamana, lweyi ni swoswi e heke Mboni leyi hisekaka. Ni zrandzra vhanu. Xileswo, no na heta xikole hi 1985, ni sungule wuphayona.

Jack: Loko ne he mufana, a ni heta nkama wunyingi ni malandzra ya nkama hinkwawu lawa a ma wu zrandzra ntizro wa nsimu. A ni hamba ni teka wuphayona bya ku pfunisa loko ni hume maferiya ya xikole. A wugan’wini bya vhiki, a hi txhuka hi khwela xibomba hi ya kumana ni maphayona lawo ka nsimu leyi a ma tizrela ka yone. A hi heta siku hinkwadzru na hi zrezra​—hi gama hi ya tlanga a praya. Masiku lawo a ma nyonxisa swinene!

Ntsrhakunyana ka loko ni txhate na Marie-Line hi 1988, ni tibyele leswi: ‛Hi ntsrhunxekile. Ku nga txhota yini akuva hi yengetela ntizro wezru?’ Xileswo, ni tipatsre na Marie-Line ka ntizro wa wuphayona. Loko ku khalute lembe, a ntsrhaku ka loko hi ye xikole xa maphayona, hi nyikiwe xiyavelo xa ku va maphayona ya ku hlawuleka. Hi ve ni swiyavelo swa ku tala swa ku nyonxisa le Guadalupe na hi nga si na zrambiwa ku zruzrela a Guiana Francesa.

Ka malembe lawa mi viki ha wone ka ntizro wa nkama hinkwawu, mi ve ni ku txintxa-txintxa ka swiyavelo. I yini swi mi pfuniki ku titwananisa ni swiyimu leswimpswha?

Marie-Line: Vamakwezru va le Betele dzra le Guiana Francesa a va swi tiva leswaku ndzrimana leyi hi yi zrandzraka ngopfu i Ezaya 6:8. Xileswo, loko va hi vitana, a va tolovela ku zranga hi ku hi tlangisa, va ku: “Ma dzrimuka ndzrimana leyi mi yi zrandzraka ngopfu?” Kolanu a ho vhela hi swi vona leswaku hi lexi xiyavelo xa ximpswha xi buyaka. Kutani a hi hlamulisa xileswi: “Hi hine lava! Zruma hine!”

Loko hi nyikiwa xiyavelo xa nyiwana, a hi na xitoloveto xa ku xi dzringanisa ni swiyavelo swa khale hikusa  leswo swi nga hi yentxa hi nga nyonxi hi xiyavelo xa nyiwana. Nakone ho vhela hi ku milenge yibidzri hi ya tivana ni vamakwezru lavampswha.

Jack: Khale, ku ve ni vanghanu lava a va hi navelela leswinene kambe va dzringisiki ku hi tsrhova mazrambu leswaku hi nga yi ka mimbangu yin’wana hi leswi a va djula ku hi vona kusuhi navu. Kambe loko hi suke a Guadalupe, mun’we wa vamakwezru a hi dzrimuxe mazritu ya Yesu lama tsraliwiki ka Mattheo 13:38: ‘A nsimu hi misava.’ Kutani loko hi zruzra hi ya ka swiyavelo swimpswha, hi tidzrimuxa leswaku kwini na kwini lomu hi nga kone ha ha tizrela ka nsimu yo ya yin’we. Phela ka, vhanu ni mbangu lowu hi yaveliwaka ka wone hi wo ntxhumu wa lisima ku tlula hinkwaswu!

Loko hi tlhasa ka nsimu ya nyiwana, hi kuma leswaku vambeni va swi kota ku tihanyela na va nyonxile. Xileswo, hi dzringisa ku hanya hi ndlela leyi swipswaliwa swa tiko swi hanyaka ha yone. Minkama yin’wana swakuda swa kone swi hambanile, kambe hi da swoleswi va daka swone hi tlhela hi nwa swoleswi va nwaka swone, na hi yentxa leswi vilelekaka akuva hi timpfekela ka mavabyi. Hi yentxa hinkwaswu akuva hi bula ni vambeni hi ndlela leyinene hi xiyavelo xin’wana ni xin’wana.

Marie-Line: Mfuzri hi dondzra swinyingi ka vamakwezru va mbangu lowu hi yaka tizrela ka wone. Ni dzrimuka loko hi tlhase a Guiana Francesa hi khambi dzra ku sungula. A ku na mpfula ya magandla-mbeve, kutani hi pimise leswaku a swi ta djula hi yimela mpfula yi xa akuva hi ta huma nsimu. Kambe mun’we wa vamakwezru va xisati a ni telile, a ku: “Swo yini, ha famba?” Ni tale hi ku hlamala, ni ku: “Hi ta yentxisa kuyini?” A ku: “Teka muthunzi, hi ta famba hi mabisikleta.” Ni dondzrise xileswo ku fambisa bisikleta na ni khome muthunzi hi nkama wun’we. Loko a ni nga dondzrelanga, inhaka ni nga swi kotanga ku huma nsimu hi nguva ya timpfula!

N’wine mi ye tizrela ka mimbangu leyi tlhasaka 15 wa yone. Swi kone mi nga baka van’wana ndleve ha swone?

Marie-Line: Ku suka ka xiyavelo xa kukazri u ya ka xin’wana a hi matlangwana. Nambitanu, i swa lisima ku kuma mbangu lowu u taka titwa na u li kaya loko u buya hi le nsin’wini.

Jack: Ni tolovela ku penda ndzreni ka yindlu leyi hi taka tsrhama ka yone. Vamakwezru va le zrwavini, loko va vone leswaku hi nga txhuka hi nga hlweli ka xiyavelo xa kukazri, minkama yin’wana a va ku: “Jack, u nga tikazrati hi ku penda yindlu khambi ledzri!”

Marie-Line a ni wuswikoti bya ku rumara ha hombe mintxhumu akuva hi zruzra! A beka hinkwaswu ka makaxa, a namaketa swipapelana leswi liki “xikoti”,  “kwartu”, “kozinya” ni swin’wana. Kutani loko hi tlhasa kaya kwezru ka nyiwana, swi hi nabyalela ngopfu ku ya beketela makaxa mimbangwini ya wone. A ni papela a tsraletelaka ka dzrone leswi nga ka kaxa ni kaxa ku yentxela leswaku hi hatla hi kuma leswi hi swi djulaka.

Marie-Line: Leswi hi dondzreliki ku hleleka, swi hi pfuna ku tekela ku sungula ntizro wa nsimu na hi nga ha yima-yimanga.

Mi wu hlelisa kuyini nkama akuva mi ‘hetisisa vutizreli byenu’?​—2Tm 4:5.

Marie-Line: Musumbuluku mun’wana ni mun’wana, hi tsrhama kaya hi wisa, hi va hi lulamisela mintlhanganu. Ku sukela ka Wawubidzri, hi ya nsin’wini.

Jack: Nambi leswi hi fanelaka ku tlhanganisa mpimu wa kukazri wa mawora, ka hine xikulu ngopfu a hi leswo. Lexi hi hanyelaka xone i ntizro wa nsimu. Ku sukela loko hi huma kaya ku kondzra hi tlhela, hi dzringisa ku khanela ni vhanu hinkwavu lava hi tlhanganaka navu.

Marie-Line: Hi xikombiso, loko hi ya ka pikiniki, minkama hinkwayu ni teka swipapelana. Vhanu van’wana va hi tsrhindzrekelela va hi kombela mabuku, nambi loko hi nga va byelanga leswaku hi Timboni ta Yehovha. Xileswo, hi langisisa ha hombe leswi hi swi yambalaka hi tlhela hi tivonela ka leswi hi swi yentxaka a vhanwini. Vhanu va swi vona hinkwaswu leswo.

Jack: Hi tlhela hi beka wumboni hi ku komba vayakelani lizrandzru. Ni zrolela mapapela, ni susa nsila, ni tlhela ni kulula jaradi. Vayakelani va swi vona leswo nakone minkama yin’wana va vutisa, va ku: “Swi nga koteka kuva u ni djulela Bibele?”

Hakanyingi mi kumeke na mi zrezra ka mimbangu ya le kule swinene. Ku ni xa kukazri xi nga mi yentxekela lexi mi ngeke na ku xi dzrivala?

Jack: Le Guiana, mimbangu yin’wana a swi nabyali ku yi tlhasela. Hakanyingi swi djula hi famba 600 km hi vhiki ka switaratu swa ku honekela. A hi na ku dzrivala liyendzro dzra ku ya St. Élie, le xihlahleni xa Amazônia. Hi hete mawora ni mawora ku ya tlhasa kone hi movha wa fo-bayi-fo ni boti dzra ku famba hi motori. Ku tala ka vahanyi va mbangu wolowo a va li vakeli va oru. Leswi a va tlangela mabuku yezru, van’we va vone va hi hanane swizribyana swa oru akuva va seketela ntizro! Wusikwini ka kone, hi kombise dzrin’we dzra ma-vídeo ya nhlengeletanu. Ku buye vanyingi va muganga wa kone va ta ta dzri vona.

Marie-Line: Swoswinyana, Jack a kombeliwe ku ya beka wukaneli bya Xidzrimuxo a Camopi. Hi hete mune wa mawora na hi famba hi boti dzra ku tizra hi motori a Nambyeni wa Oyapock leswaku hi ya tlhasa kone. Swa nyonxise ntxhumu ntse.

Jack: Lomu mati ya nambu wa kone a ma yente ngopfu, a mavimbi ya kone a ma txhavisa ngopfu. Ni ku byela leswaku swa hlamalisa ku vona mati lawaya loko ma ku pheku na wa ha buya hi kule! Swi djula na u swi tiva ku fambisa boti. Kambe swi nyonxise ngopfu. Nambi leswi a ko va ni 6 wa Timboni ntsena, nhlayu ya lava viki kone ka Xidzrimuxo a yi li kolomu ka 50 wa vhanu, ku patsra ni swipswaliwa swa va-Amerindia!

Marie-Line: Vampswha lava djulaka ku tinyiketela a ntizrweni wa Yehovha va ta kuma matovoko ya ku fana ni wolawa. Swi djula u dumba Yehovha ka swiyimu swa ku tanu, kutani lipfumelo dzraku dzri ta tiya. Hine hi tolovela ku vona voko dzra Yehovha dzri tizra.

Mi dondzre tindzrimi ta ku hlawa. Swi li mi ni nyiko ya ku khanela tindzrimi?

Jack: Ka kwini! Ni dondzre tindzrimi leti hi leswi a ku ni xivileleko. Swi djule ni fambisa Dondzro ya Xihondzro Xa Ku Zrindzra hi xisranantongo * na ni nga si na beka nambi hi wukaneli bya ku dondzra ka Bibele! Ni vutise mun’we wa vamakwezru leswaku swi fambise kuyini. A hlamule leswi: “Minkama yin’wana a hi nga ma twisise mazritu man’wana, kambe swi fambe ha hombe ngopfu.” Vatsrongwana va ni pfune ngopfu swinene. Loko ni hoxa, a va ni lulamisa, kasi lavakulu a vo miyela. Ni dondzre swinyingi ka lavatsrongo.

Marie-Line: Ka mbangu wun’wana, a ni ni swidondzro swa Bibele hi xifaransa, xiputukezi ni xisranantongo. Makwezru mun’we wa xisati a te a swi ta yampswa ni zranga hi lidzrimi dzra ku kazrata ni gamisa hi ledzri ni dzri toloveliki. A ni hlwelanga ku xiya leswaku leswi a a ni byela swone i wutlhazri.

Siku dzrin’wana, a ni ni xidondzro xa Bibele hi xisranantongo ni xin’wana hi xiputukezi. Loko ni sungule  xidondzro xa wubidzri, makwezru lweyi a a li na mine a te “Marie-Line, ni vona ingiki ku ni mhaka la!” Ni swi vonile leswaku a ni khanela xisranantongo ni wansati wa kukazri wa le Brasil a matsrhan’wini ya ku vulavula na yene hi xiputukezi!

Lava mi nga tizra na vone va mi zrandzra ngopfu swinene. Xana mi swi kotise kuyini ku yaka xinghanu ni vamakwezru?

Jack: Amaproverbia 11:25 yi li: ‘Lwa hananaka a ta nyikiwa ku nona.’ Hi tinyikela ka vambeni na hi nga tifeleli. Loko ku djuleka ku lulamisiwa Yindlu ya Mfumu, van’wana va pfa va hlaya leswi ka mine: “Ntizro lowo wu tsrhikele vazrezri.” Kambe ni va hlamula, ni ku: “Phela, na mine ni muzrezri. Loko ku ni ntizro wu djulaka ku yentxiwa, a ni djuli ku sala ntsrhaku.” Nambi leswi hinkwezru hi djulaka nkama wa kuva hi tiyentxela swezru, hi kotisa ku tidzrimuxa leswaku leswo a swi fanelanga swi hi sivela ku yentxela van’wana mintxhumu leyinene.

Marie-Line: Hi yentxa hinkwaswu hi nga swi kotaka akuva hi komba vamakwezru leswaku ha zron’weka hi vone. Hi xikombiso, loko va vilela mhunu wa ku va hlayisela vana kumbe wa ku ya va teka a xikole, hi lulamisa makungu yezru akuva hi va pfuna. Hi ndlela leyo, hi yaka wunghanu lebyikulu ni van’wana, hi ku tinyika nkama wa ku va pfuna loko va djula ku pfuniwa.

Hi wani matovoko lawa mi ma kumiki hi ku tizrela lomu ku nga ni xivileleko lexikulu?

Jack: Ntizro wa nkama hinkwawu wu hi tisele matovoko manyingi. Hi kotisa ku vona ntumbuluku hi le kusuhi, hi hlamala hi mintxhumu ya ku tala leyi Yehovha a yi hambiki. Nambi leswi hi pfaka hi va ni swizralanganya, hi ni ku zrula ka miyanakanyu hi ku tiva leswaku hi seketeliwa hi vhanu va Xikwembu Nkulukumba kwini na kwini hi nga kone.

Na ne he mumpswha, na pfaleliwe djele a Guiana Francesa hi mhaka ya ku kala ni nga nhingeneli ka timhaka ta misava. A ni nga tivoni na siku dzrin’wana ni ta tlhela ni buya ka tiko ledzro swanga muzrumiwa ni va ni pfumeleliwa ku yendzrela madjele swanga mutizreli wa wukhongoti. Hakunene, Yehovha a tovokisana ngopfu swinene!

Marie-Line: Wun’we wa mintxhumu leyi ni nyonxaka ngopfu ha yone i ku tinyika nkama wa ku pfuna van’wana. Ha nyonxa hi ku tizrela Yehovha. Nakone leswo swi hi yentxe ntampa ni xikandarinya swanga nuna na nsati. Minkama yin’wana, loko Jack a xiya vatekani va kukazri lava txhelekiki gome, a khanela na mine, a ku: “Swi ngo yini hi va zramba hi ta ta fihlula navu?” Ni talisa ku mu hlamula, ni ku: “Phela na mine a ni pimisa ku yentxa swoleswo!” Hi gama hi swi yentxa.

Jack: Swoswinyana, na ha ku gunguliwa mavabyi ya ku pfala ku ya halata mati. Nambi leswi Marie-Line a kalaka a nga swi zrandzri ku swi twa, ni kotisa ku mu byela leswi: “Nkata, loko ni ngo fa mundzruku, a ni nge fi na ‘ni duhwalile ngopfu’. Kambe a ni ta fa na ni nyonxile, hi ku tiva leswaku ni tate wutomi byanga hi mintxhumu ya moya leyi phelaka.”​—Gn 25:8.

Marie-Line: Yehovha a hi nyike swiyavelo leswi a hi nga swi yimelanga nikutsrongo nakone a hi pfumelele ku yentxa mintxhumu leyi neswaku hi ta yi yentxa siku dzrin’wana a hi nga swi pimisanga. Wutomi byezru hakunene byi tatiwe hi mintxhumu leyinene. Hi ta ya kwini na kwini lomu nhlengeletanu ya Yehovha yi hi zrumelaka kone, hi ku dumba leswaku Yehovha a ta va na hine!