1. Xana hi nga yentxa yini akuva hi heta nkama kun’we na Yehovha?

 HA SWI zrandzra ku hungata ni vhanu lava hi va zrandzraka. A ku na ntxhumu lexi nyonxisaka ka vatekani lava tsrhaviki ku tlula ku va va hungata xikan’we ni madambu. Vampshwa va swi zrandzra ku hungata ni vanghanu vavu. Nakone hinkwezru ha swi zrandzra ku va xikan’we ni vamakwezru. Handle ka leswo, ha swi zrandzra ku heta nkama na Xikwembu Nkulukumba. Hi nga yentxa leswo hi ku khongota kwake, hi dondzra Bibele ni ku yanakanyisisa hi nkongometo wake ni matsrhamela yake ya ku xonga. Kunene, nkama lowu hi wu hetaka na Yehovha i wa lisima swinene!—Ps 139:17.

2. Xana he swini swikazratu leswi hi lavisanaka na swone?

² Nambi leswi hi swi zrandzraka ku khongota ni ku dondzra Bibele, a hi minkama hinkwayu swi nabyalaka ku yentxa leswo. Leswi hi tsrhamaka na hi khomekile swi nga ha hi kazratela ku kuma nkama wa ku gandzrela Yehovha. Ntizro, wutiyanguleli a ndangwini ni mintizro yimbeni leyi djulekaka, yi nga ha teka nkama wunyingi lakakuva hi tivona ingiki a hi na nkama wa ku khongota, ku dondzra kumbe ku yanakanyisisa.

3. He wini ntxhumu wumbeni lowu wu nga hi yivelaka nkama?

³ Ku ni ntxhumu wumbeni lowu wu hi yivelaka nkama. Loko hi nga tivoneli, hi nga ha pfumelela leswaku mintxhumu leyi hi ku kongoma yi kalaka yi nga bihanga, yi hi yivela nkama lowu a hi ta wu tizrisela ku tiyisa wuxaka byezru na Yehovha. A hi yanakanyeni hi ku hungata. Ku tinyika nkama wa ku hungata swi ni mabindzru ya kukazri. Kambe nambi ku hungata hi ndlela leyinene ku nga ha hi yivela nkama lowu hi nga wu tizriselaka ku tiyisa wuxaka byezru na Yehovha. Kutani, a hi fanelanga hi zrangisa ku hungata a wuton’wini byezru.—Pr 25:27; 1Tm 4:8.

4. Xana i yini leswi hi taka swi vona ka xidondzro lexi?

 ⁴ Ka xidondzro lexi, hi ta vona leswaku ha yini hi fanela ku zrangisa leswi nga swa lisima a wuton’wini byezru. Hi ta tlhela hi vona leswaku hi nga yentxa yini akuva hi tizrisa nkama wezru a ntizrweni wa Yehovha ni leswaku ma ta va wani mabindzru.

5. Xana buku dzra Ba-le-Efesa 5:15-17 dzri nga pfuna vampshwa hi ndlela yini akuva va teka swiboho leswinene a wuton’wini?

⁵ Hlawula leswi nga swa lisima a wuton’wini. Minkama hinkwayu vampshwa va tivutisa leswaku he yini ndlela leyinene ya ku tizrisa wutomi byavu. Vaprisori ni maxaka lama nga liki Timboni va nga ha kutxa vampshwa ku nghena univhersidadi leswaku va va ni ndhuma ni ntizro lowu holelaka hi masaka. Kambe ku yentxa leswo swi nga ha ku yivela nkama wunyingi. Hi hala tlhelo, vapswele kun’we ni vanghanu a bandleni va nga ha kutxa vampshwa ku tizrisa wutomi byavu a ntizrweni wa Yehovha. I yini lexi nga pfunaka mumpshwa lweyi a zrandzraka Yehovha leswaku a teka xiboho lexinene? A nga pfuneka hi ku dondzra ni ku yanakanyisisa hi buku dzra Ba-le-Efesa 5:15-17. (Dondzra.) Ntsrhaku ka ku dondzra tindzrimana leti, mumpshwa a nga tivutisa leswi: “Xana he kwini ku ‘zrandzra ka Hosi [Yehovha]’? He xini xiboho lexi taka mu nyonxisa? He xini xiboho lexi taka ni pfuna ku tizrisa wutomi hi ndlela ya wutlhazri?” Dzrimuka leswaku ‘masiku i mamfani’ nakone misava leyi, leyi fumiwaka hi Sathana ku nge khale yi ta hela. I wutlhazri ku tizrisa wutomi byezru akuva hi yentxa mintxhumu leyi nyonxisaka Yehovha.

6. I yini leswi Mariya a swi hlawuliki nakone ha yini hi nga hlayaka leswaku a hlawule hi ndlela leyinene?

⁶ Zrangisa leswi nga swa lisima. Minkama yimbeni akuva hi tizrisa nkama hi ndlela leyinene swi nga ha djula hi langa leswaku hi ta yentxa yini nambi loko mintxhumu leyo yi nga bihanga. Hi nga kota ku vona leswo hi leswi yentxekiki loko Yesu a pfuxele Mariya na Marta. Leswi a a nyonxile hi ku yamukela Yesu, ni leswi a a ni malwandla, Marta a sungule ku lulamisela swakuda swinyingi. Kambe makwavu Mariya a londzrovote mukhandlu lowo akuva a tsrhama kusuhi ni hosi yake a yingela leswi a yi swi dondzrisa. Leswi Marta a swi yentxiki a swi nga bihanga, kambe Mariya a ‘hlawuli yavelo ledzrinene’. (Lk 10:38-42) Hi ku famba ka nkama swi nga yentxeka Mariya a swi dzrivalile swakuda leswi a diki siku ledzriyani kambe a hi ganaganeki leswaku a nga swi dzrivalanga leswi a swi dondzriki ka Yesu. Swanga hi leswi Mariya a a wu nyika lisima nkama lowu a a na Yesu, na hine hi wu nyika lisima nkama lowu hi wu hetaka na Yehovha. Xana hi nga yentxa yini akuva hi tizrisa nkama wezru hi ndlela leyinene?

7. Ha yini hi fanela ku tinyika nkama wa ku khongota, ku dondzra ni ku yanakanyisisa?

⁷ Twisisa leswaku xikhongoto, ku dondzra ni ku yanakanyisisa swi hamba xiyenge xa wugandzreli byezru. Loko hi khongota, hi bulisana ni Papayi wezru wa le tilweni, lweyi a hi zrandzraka swinene. (Ps 5:7) Loko hi dondzra Bibele, hi kuma ‘ku tiva [ka] Xikwembu Nkulukumba’, lweyi a nga xihlovo xa wutlhazri hinkwabyu. (Pr 2:1-5) Loko hi yanakanyisisa, hi va na hi pimisa hi matsrhamela ya ku xonga ya Yehovha, nkongometo wake hi swivumbiwa hinkwaswu ni xiyenge xezru ka nkongometo wolowo. Xana u nga pimisa hi ndlela leyinene ya ku tizrisa nkama waku? Leswi hi khomekiki swinene, xana hi nga wu londzrovota hi  ndlela yini nkama wutsrongo lowu hi nga na wone?

8. Xana hi nga dondzra yini ka ndlela leyi Yesu a tizrisiki ha yone nkama wake a huleni?

⁸ Hlawula mbangu lowu zruliki. Kambisisa xikombiso xa Yesu. Na a nge si na sungula wutizreli byake lani misaveni, Yesu a hete 40 wa masiku a huleni. (Lk 4:1, 2) A mbangwini luwani wa ku zrula, Yesu a a ta khongota ka Yehovha ni ku yanakanyisisa hi leswi Papayi wake a a djula leswaku a swi yentxa. Handle ka ku ganaganeka, ku yentxa leswo swi lulamisele Yesu ka mindzringo leyi a a ta kumana na yone. U nga dondzra yini ka xikombiso xa Yesu? Swi nga ha ku kazratela ku kuma mbangu lowu zruliki. Loko swi li tanu, swi nga ha vilela ku va u huma u ya kuma mbangu lowu zruliki handle ka muti. Leswo hi leswi Julie a swi yentxaka loko a djula ku khongota ka Yehovha. Yene ni nuna wake va tsrhama ka yindlu ya yitsrongo a França nakone swa kazrata leswaku a va wuswake ni ku va a nga hingalateki. Julie a li: “Siku ni siku ni suka ni ya jaradi. Ka mbangu lowo, ni nga kota ku zrula ni va ni bulisana na Yehovha.”

9. Nambi leswi Yesu a a tsrhama na a khomekile, a swi kombisise kuyini leswaku a a byi nyika lisima wuxaka byake na Yehovha?

⁹ Yesu a a tsrhama na a khomekile. A wutizrelini byake lani misaveni, Yesu a a yeliwa hi vhanu vanyingi lava a va djula ku mu yingiseta. Khambi dzrimbeni ‘a muti hinkwawu afa wu hlengeletani a nyangweni’ akuva wu mu vona. Nambi tanu, Yesu a a tinyika nkama akuva a kulisa wuxaka byake na Yehovha. A mpundzrwini na ke he mphu, Yesu a ye mbangwini lowu a a ta va wuswake lani a a ta va ni nkama wa ku bulisana ni Papayi wake.—Mr 1:32-35.

10-11. Hi ku ya hi Matewu 26:40, 41, Yesu a va byele yini vadondzrisiwa vake a Getsemani, kambe i yini swi yentxekiki?

¹⁰ Ka wusiku bya wugamu bya wutizreli byake lani misaveni, Yesu a djuletele mbangu lowu zruliki akuva a khongota ni ku yanakanyisisa. A wu kumile mbangu lowo a xizrambeni xa Getsemani. (Mt 26:37) A nkameni lowo, Yesu a byele vadondzrisiwa vake ntxhumu wa lisima mayelanu ni ku khongota.

¹¹ Vona leswi yentxekiki. Loko va tlhase a xizrambeni xa Getsemani a a li wusiku swinene. Yesu a kombele vapostola vake akuva va “tama zrindzra” kutani yene a suka akuva a ya khongota. (Mt 26:37-39) Kambe na a ha khongota, va sale va yetlela. Loko Yesu a va kume na va yetlelile a va kutxe a ku: “Tsrhamani na mi zrindzrile, mi ya mahlweni mi khongota.” (Dondzra Matewu 26:40, 41.) A xiye leswaku a va hlatiyele ngopfu nakone a va kazralile. Yesu a a swi tiva leswaku a “mizri a wu na ntamu”. Nambi tanu, Yesu a tlhele a ya khongota  makhambi mabidzri, kambe loko a tlhelile a kume leswaku vadondzrisiwa vake a vo yetlela a matsrhan’wini ya ku khongota.—Mt 26:42-45.

12. Xana hi nga yentxa yini loko hi hlatiyela swinene kumbe hi kazralile ngopfu akuva hi khongota?

¹² Hlawula nkama lowunene. Minkama yimbeni hi nga titwa hi kazralile kumbe hi hlatiyelile lakakuva hi nge na ntamu wa ku khongota. Loko leswo swi ku yentxekela, a wu wuswaku. U nga yentxa yini? Van’we ka lava toloveliki ku khanela na Yehovha a wugan’wini bya siku va vone swi yampswa ku khongota madambyeni na va nge si na kazrala ngopfu. Vambeni va xiye leswaku va zrulisa miyanakanyu va va va khongota ha hombe loko va tsrhamile kumbe loko va khinsamile. Swi li yini loko u hlatiyele ngopfu kumbe loko u ni gome lakakuva swi ku kazratela ku khongota? Byela Yehovha leswi u titwisaka xiswone. U nga tiyiseka leswaku Papayi wezru lwa nga ni timpswalu a ta ku twisisa.—Ps 139:4.

13. Xana switizrisiwa swa eletroniku swi nga hingalata nkama lowu hi wu hetaka na Yehovha hi ndlela yini?

¹³ Tivoneli ka leswi nga ku hingalataka loko u dondzra. A hi ku khongota ntsena ku nga tiyisaka wuxaka byezru na Yehovha. Ku dondzra Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba ni ku ya mintlhanganwini swi nga hi pfuna ku va hi tsrhindzrekela kusuhi na Xikwembu Nkulukumba. Xana ku ni leswi u nga swi yentxaka akuva u tizrisa ha hombe nkama lowu u wu bekiki wa ku dondzra ni wa mintlhanganwini ya bandla? Tivutisi: ‘Xana ku ni leswi ni hingalataka loko ni li mintlhanganwini kumbe loko ni zama ku dondzra?’ Xana va ku fonela, va ku zrumela ma mensaji, ma-email ka telefoni dzraku kumbe ka xitizrisiwa ximbeni xa eletroniku? Namunhla, vhanu va ntsrandzravahlayi va ni switizrisiwa leswo, leswi pfunaka. Vakambisisi va hlaya leswaku loko hi djula ku zrulisa miyanakanyu, ntsena hi ku vani telefoni a tlhelweni kwezru swi nga hi hingalata. Prisori wa kukazri a te: “A wu nge beki miyanakanyu ka leswi u swi yentxaka, hikusa miyanakanyu yaku yi le mbangwini wumbeni.” Loko hi le tinhlengeletanwini hi byeliwa leswaku hi fanela ku lulamisa switizrisiwa swezru akuva swi nga hi hingalati. Xana hi nga yentxa leswi fanaka akuva switizrisiwa swezru swi nga hingalati nkama lowu hi wu hetaka na Yehovha?

14. Hi ku ya hi Ba-le-Filipi 4:6, 7, xana Yehovha a ta hi pfuna hi ndlela yini akuva hi zrulisa miyanakanyu yezru?

 ¹⁴ Kombela Yehovha a ku pfuna leswaku u zrulisa miyanakanyu. Loko miyanakanyu yaku yi hangalaka nkama lowu u dondzraka kumbe loko u li mintlhanganwini a bandleni, kombela Yehovha a ku pfuna. Loko u kazratekile kumbe u hlatiyelile, a swi nabyali ku tsrhika swikazratu swaku ni ku beka miyanakanyu ka mintxhumu ya moya. Ku khongota ni ku dondzra a swi nge ti sizrelela mbilu yezru ntsena kambe swi ta sizrelela ni ‘miyanakanyu yezru’.—Dondzra Ba-le-Filipi 4:6, 7.

15. He wani mabindzru ya ku heta nkama na Yehovha?

¹⁵ Loko u tinyika nkama wa ku bulisana na Yehovha, u mu yingela ni ku pimisa ha yene u ta pfuneka swinene. Hi ndlela yini? Xa ku sungula, u ta kota ku teka swiboho leswinene. A Bibele dzri hi tiyisekisa leswaku ‘lwa fambaka ni tintlhazri a ta tlhazriha’. (Pr 13:20) Loko u heta nkama na Yehovha lweyi a nga xihlovo xa wutlhazri, na wene u ta tlhazriha. U ta twisisa ku yampswa ndlela leyi u nga mu nyonxisaka ha yone, ni ndlela leyi u nga tingawulaka ha yone leswi nga mu khunguvanyisaka.

16. Xana ku heta nkama na Yehovha swi hi pfuna hi ndlela yini leswaku hi va vadondzrisi lavanene?

¹⁶ Xa wubidzri, u ta va mudondzrisi lwenene. Loko hi dondzra Bibele ni mhunu, nkongometo wezru i ku mu pfuna ku tsrhindzrekela kusuhi na Yehovha. Loko hi ya hi bulisana ni Papayi wezru wa le matilweni, lizrandzru dzrezru ha yene dzri ta ya dzri kula nakone hi ta swi kota ku dondzrisa vambeni akuva va mu zrandzra. Yanakanya hi xikombiso xa Yesu. A khanele hi Yehovha hi ndlela ya lizrandzru swinene lakakuva a pfune vadondzrisiwa vake akuva na vone va zrandzra Yehovha.—Yh 17:25, 26.

17. Xana ku khongota ni ku dondzra swi nga tiyisa lipfumelo dzrezru hi ndlela yini?

¹⁷ Xa wuzrazru, lipfumelo dzraku dzri ta ya dzri kula. Xiya leswi yentxekaka loko u kombela ku va Xikwembu Nkulukumba a ku kongomisa, a ku txhavelela ni ku ku pfuna. Makhambi hinkwawu lawa Yehovha a hlamulaka swikhongoto swaku, lipfumelo dzraku dzra kula. (1Yh 5:15) I yini swin’wana leswi nga ku pfunaka ku tiyisa lipfumelo? I dondzro ya ximhunu. Dzrimuka leswaku a ku ‘pfumela ku pfa ku yingeleni’. (Ro 10:17) Nambi tanu, akuva hi va ni lipfumelo ledzri tiyiki hi fanela ku va ni leswi tlulaka wutivi ntsena. Xana he yini mintxhumu ya kone?

18. Ha yini hi fanela ku yanakanyisisa? Nyikela xikombiso.

¹⁸ Hi fanela ku yanakanyisisa hi leswi hi swi dondzraka. Vona mfambu wa mutsrali wa  Amapsalma 77. A a khunguvanyeki ngopfu hikusa a a vona ingiki Yehovha a mu tsrhikile yene kun’we ni va-Israyele vambeni. Ku hlatiyela koloko ku mu tsrone ni wuzrongo. (Tindzrimana 2-8) I yini leswi a swi yentxiki? A byele Yehovha a ku: ‘Ndzri ta tiyanakanya ni hi mintizro yaku hinkwayu ni ku kamba mintizro yaku.’ (Ndzrimana 12) A swi ganaganekisi leswaku mupsalma a a swi tiva leswi Yehovha a swi yentxeliki vhanu vake a nkameni lowu khalutiki. Kambe wanuna lweyi, lweyi a a li ku hlatiyeleni, a tivutise leswi: ‘Xana Xikwembu Nkulukumba a dzrivale ku va ni wumbilu xana? A pfalele timpswalu takwe hi mahlundzru xana?’ (Ndzrimana 9) A mupsalma a yanakanyisise hi mintizro ya Yehovha ni hi nkama lowu Xikwembu Nkulukumba a kombisiki timpswalu a nkameni lowu khalutiki. (Ndzrimana 11) Bindzru dzra kone a ve leswaku mupsalma a tiyiseke leswaku Yehovha a nge txhuki a tsrukule vhanu vake. (Ndzrimana 15) Hi ndlela leyi fanaka, lipfumelo dzraku dzri ta ya dzri kula loko u yanakanyisisa hi leswi Yehovha a yentxeliki vhanu vake ni leswi a ku yentxeliki swone a nkameni lowu khalutiki.

19. He swini swimbeni leswi hi pfunekaka ha swone loko hi heta nkama na Yehovha?

¹⁹ Xa wumune ni xa lisima swinene, hi leswaku a lizrandzru dzraku ha Yehovha dzri ta dzri kula. Lizrandzru i tsrhamela dzra ntshima ledzri taka ku pfuna kuva u yingiseta, ku titsrona swa kukazri akuva u mu nyonxisa ni ku tiyiselela mindzringo. (Mt 22:37-39; 1Ko 13:4, 7; 1Yh 5:3) A ku na ntxhumu lexi nga xa lisima ku tlula wunghanu bya le kusuhi na Yehovha.—Ps 63:1-8.

20. U nga yentxisa ku yini akuva u tinyika nkama wa ku va kun’we na Yehovha?

²⁰ Dzrimuka leswaku ku khongota, ku dondzra ni ku yanakanyisisa swi hamba xiyenge xa wugandzreli byezru. Ku fana na Yesu, djuletela mikhandlu ya ku va wene wuswaku na Yehovha hi nkama lowu zruliki. Tingawula mintxhumu leyi nga ku hingalataka. Kombela Yehovha a ku pfuna leswaku u zrulisa miyanakanyu loko u li ka mintizro ya moya. Loko u londzrovota nkama lowu u nga na wone swoswi, Yehovha a ta ku hakela hi ndlela leyikulu swoswi. Handle ka leswo, u ta va ni ku nyonxa hi lani ku nga helikiki a misaveni leyimpshwa ya Xikwembu Nkulukumba.—Mr 4:24.