1. I yini swi nga hi pfunaka ku zrandzra ku dondzra wuprofeta bya Bibele?

 MUMPSHWA lweyi a vitaniwaka Ben a li: “Na swi zrandzra ku dondzra wuprofeta bya Bibele.” Xana u pfumelelana na yene? Kumbe u yanakanya leswaku ku dondzra wuprofeta bya Bibele swa kazrata? Swi nga yentxeka u nga swi zrandzri ku dondzra hi timhaka leto, kambe loko u sungula ku twisisa leswaku ha yini Yehovha a tsrale wuprofeta a Bibeleni swi nga yentxeka u sungula ku txintxa mayanakanyela yaku.

2. Hi ta vona yini ka xidondzro lexi?

² Ka xidondzro lexi, hi ta vona leswaku ha yini hi fanela ku dondzra leswi yengetelekiki hi wuprofeta bya Bibele ni ndlela leyinene ya ku yentxa leswo. Hi ta tlhela hi kambisisa wuprofeta byibidzri ka buku dzra Daniyele ni leswaku ku twisisa wuprofeta lebyo swi nga hi pfuna hi ndlela yini swoswi.

3. I yini leswi hi fanelaka ku swi yentxa loko hi djula ku twisisa wuprofeta bya Bibele?

³ Loko hi djula ku twisisa wuprofeta bya Bibele hi fanela ku djuletela mpfunu. Yanakanya hi xiyimu lexi: A hi nge u yendzrela ka mbangu lowu u kalaka u nga wu tivi kambe u ni munghanu lweyi a wu tivaka ha hombe mbangu lowo, yene a swi tiva ha hombe leswaku mi kwini ni leswaku loko mi tizrisa ndlela ya kukazri mi ta ya humelela kwini. Handle ka ku ganaganeka, munghanu lweyo a nga yentxa leswaku liyendzro dzraku dzri nabyala. Hi ndlela leyi fanaka, Yehovha a fana ni munghanu lweyo. A swi tiva ha hombe leswaku hi kwini ni leswaku ku ta yentxeka yini a nkameni lowu taka. Kutani loko hi djula ku byi twisisa ha hombe wuprofeta bya Bibele hi fanela ku va vhanu lava titsrongahataka ni ku kombela mpfunu wa Yehovha.—Dan. 2:28; 2 Pet. 1:19, 20.

4. Ha yini Yehovha a zrumele leswaku ku tsraliwa wuprofeta a Bibeleni? (Yeremiya 29:11) (Tlhela u vona xifaniso.)

⁴ Swanga hi leswi vapswali va navelelaka vanavu leswinene, Yehovha na yene a hi navelela wumundzruku lebyinene. (Dondzra  Yeremiya 29:11.) Ku hambana ni vapswali va nyama, Yehovha a swi tiva hi ku helela leswi taka yentxeka a nkameni lowu taka nakone awa tiyiseka. Hi leswi yentxiki Yehovha a tsrala wuprofeta a Bibeleni. Hi ndlela leyo, na hine hi nga kota ku tiva mintxhumu ya lisima leyi taka yentxeka a nkameni lowu taka. (Eza. 46:10) Ku hlaya ntiyiso, wuprofeta lebyi i nyiko ya lisima leyi pfaka ka Yehovha. Kambe i yini lexi hi tiyisekisaka leswaku wuprofeta bya Bibele byi ta hetiseka?

5. I yini leswi vampshwa va nga swi dondzraka ka Max?

⁵ A xikole, vampshwa vezru va kumana ni vhanu lava kalaka va nga dzri hloniphi Bibele. Leswi vhanu lava va swi hlayaka ni ku swi yentxa swi nga ha yentxa leswaku mumpshwa lweyi a nga mukriste a sungula ku ganaganeka. Vona leswi yentxekeliki makwezru Max, yene a li: “Na na ha li mumpshwa ni sungule kuva ni nga ha kholwi leswaku vapswali vanga a va li ka wugandzreli bya ntiyiso ni leswaku Bibele dzri huhuteliwe hi Xikwembu Nkulukumba.” I yini leswi vapswali va Max va swi yentxiki? Yene a li: “Va tame va zrula kambe na swi tiva leswaku he ndzrenindzreni a va kazratekile.” Vapswali va Max va hlamule swivutiso hinkwaswu leswi Max a a li na swone mayelana ni Bibele. Max na yene a hambe xiyenge xake. Yene a li: Ni hambe wusetxhi mayelana ni wuprofeta bya Bibele ni va ni bula ha byone ni van’wana. Ma ve wani mabindzru? Max a li: “Ntsrhaku ka leswo, a ni nga ha na ku ganaganeka ka leswaku Bibele dzri huhuteliwe hi Xikwembu Nkulukumba.”

6. Xana u nga yentxa yini loko u sungula ku ganaganeka nakone ha yini?

⁶ Loko ku fana na Max u sungula ku va ni ku ganaganeka ka leswaku Bibele dzri khanela ntiyiso, u fanela ku yentxa xa kukazri. Hikusa ku ganaganeka ku fana ni nkuzre. Loko hi nga tivoneli, a nkuzre ha katsrongokatsrongo wu nga ha hona ntxhumu lowu nga ni lisima. Akuva u susa nkuzre kumbe ku ganaganeka, loku nga ha hohlotaka lipfumelo dzraku, u fanela ku tivutisa leswi: “Xana na swi kholwa leswi Bibele dzri swi hlayaka hi wumundzruku? Loko u nge si na tiyiseka hi leswo, yana mahlweni u dondzra wuprofeta bya Bibele lebyi kutani byi hetisekiki.” Kambe xana u nga swi yentxisa kuyini leswo?

7. He xini xikombiso lexi Daniyele a hi siyeliki xone mayelanu ni ndlela ya ku dondzra wuprofeta? (Daniel 12:10) (Tlhela u vona xifaniso.)

⁷ Daniyele a hi siyele xikombiso xa ndlela leyinene ya ku dondzra wuprofeta. Daniyele a a dondzra wuprofeta hi nkongometo lowunene, akuva a tiva ntiyiso. Nakone Daniyele a a titsrongohata, a a swi tiva leswaku Yehovha a a to mu pfuna ku twisisa wuprofeta loko a tama a tsrhindzrekela kusuhi na yene ni kuva a mu yingiseta. (Dan. 2:27, 28; dondzra Daniel 12:10.) Handle ka leswo, Daniyele a kombise leswaku awa titsrongohata hikusa a a dumba mpfunu wa Yehovha. (Dan. 2:18) Tlhantakubidzri, Daniyele a a dondzra ha hombe. A a kambisisa swiyenge swa Bibele leswi a swi li kone a nkameni wake. (Yer. 25:11, 12; Dan. 9:2) Xana hi nga mu yetisela hi ndlela yini Daniyele?

8. Ha yini vhanu vambeni va nga kholwi ka wuprofeta bya Bibele?

⁸ Dondzra hi nkongometo lowunene. Xana u dondzra wuprofeta bya Bibele hi kuva u djula ku tiva ntiyiso? Loko nhlamulo a li ina, Yehovha a  ta ku pfuna. (Yoh. 4:23, 24; 14:16, 17) Kambe van’wana va dondzra Bibele hi nkongometo wumbeni. Va dondzra Bibele hikusa va djula ku kholwisa vambeni leswaku a dzri huhuteliwanga hi Xikwembu Nkulukumba. Ka mimpimiso ya vhanu lava, va tibyela leswaku Bibele a hi dzra Xikwembu Nkulukumba xileswo a va fanelanga va dzri landzra nakone va nga tihlawulela leswi nga swinene ni leswi bihiki. Xileswo hi fanela ku dondzra Bibele hi nkongometo lowunene. Handle ka leswo, he dzrini tsrhamela ledzri nga dzra lisima akuva hi twisisa wuprofeta bya Bibele?

9. He dzrini tsrhamela ledzri vilelekaka akuva hi twisisa wuprofeta bya Bibele? Tlhamuxela.

⁹ Titsrongahati. Yehovha a dumbisa ku pfuna lava titsrongahataka. (Yak. 4:6) Kutani hi fanela ku titsrongahata akuva hi pfumela mpfunu wa xikazrawa xa ku dumbeka, ku nga ndlela leyi Yehovha a yi tizrisaka akuva a hi phamela hi nkama lowu nga wone. (Lk. 12:42) Yehovha i Xikwembu Nkulukumba lweyi a hlelekiki. Hi ndlela leyo, swa twala kuva a tizrisa ndlela yin’we ntsena akuva a pfuna vhanu va twisisa mintiyiso ya Bibele.—1 Kor. 14:33; Efe. 4:4-6.

10. Hi nga dondzra yini ka mfambu wa Esteri?

¹⁰ Dondzra ha hombe. Hlawula wuprofeta lebyi u byi zrandzraka kutani u byi setxhisisa. Hi leswi yentxiwiki hi makwezru lweyi a vitaniwaka Esteri. A a djula ku tiva leswi yengetelekiki mayelana ni wuprofeta bya ku ta ka Mesiya. Esteri a li: “Na ni ni 15 wa malembe a ni djula ku tiyiseka leswaku a wuprofeta mayelana na Yesu byi tsraliwe malembe ntsrhaku na ni nga si pswaliwa. Kutani ni sungule ku hamba wusetxhi. Loko ni dondzre mayelana ni mabuku ya lwandle ledzri fiki ni gungule leswaku man’wana ka wone ma tsraliwe na Yesu a nge si pswaliwa. Xileswo, ni tlhaseleli wugamu bya leswaku matsralwa hinkwawu ma huhuteliwe hi Xikwembu Nkulukumba. I ntiyiso leswaku swi djule leswaku ni dondzra hi ku phindhaphindha mhaka yoleyi ya yin’we akuva ni yi twisisa ha hombe. Kambe swoswi na tiyiseka leswaku leswi Bibele dzri swi hlayaka i ntiyiso.” Ntsrhaku ka loko a dondzre ha hombe wuprofeta bya ku siyanasiyana bya Bibele. Esteri a nyonxe ngopfu hi ku vona leswaku ku tikazrata kwake a ku vanga ka mahala.

11. Ha yini swi li swa lisima kuva hi ti tiyisekisa leswaku Bibele dzri khanela ntiyiso?

¹¹ Loko hi ya hi vona ku hetiseka ka byin’wana bya wuprofeta bya Bibele, hi ya hi mu zrandzra ngopfu Yehovha ni minkongomiso leyi a hi nyikaka yone. Handle ka leswo, a wuprofeta bya Bibele byi hi pfuna kuva hi beka miyanakanyu yezru ka dumbo dzrezru hi wumundzruku nambi loko hi lavisana ni swikazratu. Swoswi hi ta kambisisa wuprofeta byibidzri lebyi nga ku hetisekeni lebyi tsraliwiki hi Daniyele. Ku twisisa wuprofeta lebyo swi ta hi pfuna ku teka swiboho leswinene.

12. Xana minkondzro ya nsimbi leyi patsrinyetiwiki ni nhumbu ni vumba yi yimela yini? (Daniel 2:41-43)

¹² Dondzra Daniel 2:41-43. Daniyele a tlhamuxele lozro dzra minkondzro ya xifaniso lexi hambiwiki hi nsimbi leyi ‘patsrinyetiwiki ni vumba’. Loko hi dzringanisa wuprofeta lebyi ni byin’wana lebyi tsraliwiki hi Daniyele ni bya Mpfuletelo hi tlhaselela wugamu bya leswaku  a xifaniso lexi xi yimela mimfumu ya Grã-Bretanha ni Estados Unidos. Mimfumu leyi ya tizrisana nakone yi ndzruluki mfumu lowukulu wa misava hinkwayu. Loko a vulavula hi mfumu lowu wa misava hinkwayu, Daniyele a hlaye leswi: ‘A mfumu wu ta va ni ntamu a tlhelo dzrin’we kambe tlhelo dzrin’wana wu ta pfotlotiwa.’ Kambe ha yini Daniyele a hlaye leswaku tlhelo dzrin’wana wu ta va lowu pfotlotiwaka kumbe lowu nga tiyangakiki? Hi leswaku a vhanu lava tolovelekiki, lava yimeliwaka hi vumba, va yentxa leswaku a mfumu lowu wu nga tiyi ku fana ni nhumbu kumbe nsimbi. b

13. He yini mintiyiso ya lisima leyi hi yi dondzraka ka wuprofeta lebyi?

¹³ Hi nga dondzra swinyingi ka xifaniso lexi Daniyele a xi tlhamuxeliki ngopfungopfu ka minkondzro ya xifaniso. Hi dondzre leswaku a mfumu wa misava hinkwayu wa Grã-Bretanha ni Estados Unidos wu kombise leswaku wu ni ntamu hi tindlela ta ku siyanasiyana. Hi xikombiso, a Estados Unidos ni Grã-Bretanha a ma li man’we ya matiko lama hluliki yimpi ya wubidzri ya misava. Kambe mfumu lowu wu ya wu luza ntamu nakone xiyimu lexi xi ta ya xi va hi ndlela leyi hikusa vhanu va ya va yavana nakone a va yaneliseki kumbe ku nyonxa hi mfumu lowu. Nakone ntiyiso wun’wana lowu hi wu dondzraka i wa leswaku a mfumu lowu wa misava hinkwayu wu ta va wone wa wugamu ku fuma na Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba wu nge si helisa mimfumu leyi hinkwayu ya vhanu. Matiko man’wana ma zama ku teka wumbangu bya mfumu lowu wa misava hinkwayu kambe a va nge ti swi kota. Ha yini? Hikusa a mfumu lowu wu to helisiwa hi Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba, lowu yimeliwaka hi zribye ledzri taka helisa minkondzro ya xifaniso leyi yimelaka mfumu wa misava hinkwawu wa Grã-Bretanha ni Anglo-America.—Dan. 2:34, 35, 44, 45.

14. Xana ku twisisa wuprofeta bya Daniyele mayelana ni minkondzro ya nsimbi leyi patsrinyetiwiki ni vumba, swi nga hi pfuna ku teka swiboho leswinene hi ndlela yini?

¹⁴ Xana wa tiyiseka leswaku wuprofeta bya Daniyele mayelana ni minkondzro ya nsimbi leyi patsrinyetiwiki ni vumba bya hetiseka? Loko u tiyiseka hi leswo, swi ta kutxetela ndlela leyi u hanyaka ha yone. A wu nge ti tsrhamela ku landzrelela mintxhumu ya nyama kumbe ku dzringisa kuva lweyi a ganyiki hikusa wa swi tiva leswaku ku nge khale misava leyi yi ta helisiwa. (Lk. 12:16-21; 1 Yoh. 2:15-17) Ku twisisa wuprofeta lebyi swi ta tlhela swi ku pfuna ku vona lisima dzra ntizro wa ku zrezra ni wa ku dondzrisa. (Mat. 6:33; 28:18-20) Ntsrhaku ka loko u dondzre wuprofeta lebyi, u nga ha tivutisa leswi: “Xana swiboho leswi ni swi tekaka a wuton’wini byanga swi kombisa leswaku na tiyiseka leswaku ku nge khale Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba wu ta helisa mimfumu hinkwayu ya vhanu?”

15. I mani ‘a hosi ya n’walungu’ ni ‘hosi ya nyingitimu’ namunhla? (Daniel 11:40)

¹⁵ Dondzra Daniel 11:40. A buku dzra Daniyele ndzrima 11 dzri khanela hi tihosi tibidzri kumbe vapolitika lava lwelaka ku kuma wuhosi. Loko hi fananisa wuprofeta lebyi ni byin’wana bya Bibele hi kota ku gungula leswaku ‘a hosi ya n’walungu’ i Rússia ni vaseketeli vake nakone a ‘hosi ya nyingitimu’ i mfumu lowukulu wa misava hinkwayu wa Grã-Bretanha na Estados Unidos. c

16. Xana a ‘hosi ya n’walungu’ yi va khoma hi ndlela yini vhanu va Xikwembu Nkulukumba?

¹⁶ Vhanu va Xikwembu Nkulukumba lava nga hansi ka mfumu wa ‘hosi ya n’walungu’ va  kazri va hlaseliwa hi ku kongoma. Van’we va vamakwezru va xinuna ni va xisati va biwile va tlhela va pfaleliwa madjele hi kola ka lipfumelo dzravu. A matsrhan’wini ya ku va nhlaselo lowu wu tsranisa lipfumelo dzra vamakwezru, wo ya wu dzri tiyisa. Ha yini? Va swi tiva leswaku leswo swi hetisisa wuprofeta byinyingi lebyi nga ka buku dzra Daniyele. d (Dan. 11:41) Ku tiva leswo swi tlhela swi tiyisa dumbo dzrezru nakone hi ya mahlweni hi dumbeka ka Yehovha.

17. Xana he swini swikazratu leswi vhanu lava hanyaka hansi ka mfumu wa ‘hosi ya nyingitimu’ va kumanaka na swone namunhla?

¹⁷ A nkameni lowu khalutiki a ‘hosi ya nyingitimu’ na wone wu tsrhame wu hlasela vhanu va Yehovha. Hi xikombiso, ndzreni ka 1950 ku ya ka 1990 vamakwezru vanyingi va khomeleliwile nakone vanavu va hlongoliwe xikole hi kola ka wukalatlhelo. Namunhla, ‘hosi ya nyingitimu’ yi dzringa ku dumbeka ka vhanu va Xikwembu Nkulukumba hi ndlela leyi tlhotekiki. Hi xikombiso, hi nkama wa hlawula mani mukriste a nga ha dzringeka kuva a yima ni ntlawa wa kukazri  wa politika kumbe ku hlawula muzrangeli wa kukazri. I ntiyiso leswaku a nge ti vhota, kambe a nga ha yima ni tlhelo dzra kukazri he mbilwini kumbe he miyanakanywini. Kambe akuva hi va ni wukalatlhelo hi lani ku heleliki hi fanela ku tivonela ka leswi hi swi yanakanyaka!—Yoh. 15:18, 19; 18:36.

18. Xana hi titwisa kuyini hi mpfilumpfilu leyi nga kone xikazri ka ‘hosi ya nyingitimu’ ni ‘hosi ya n’walungu’? (Tlhela u vona xifaniso.)

¹⁸ Lava nga kholwiki ka wuprofeta bya Bibele va nga ha vilela loko va vona ‘hosi ya nyingitimu’ yi lwisana ni ‘hosi ya n’walungu. (Dan. 11:40) Tihosi letibidzri ti ni matlhazri lama yaneliki akuva ti heta wutomi a misaveni hinkwayu kambe ha swi tiva leswaku Yehovha a nge ti pfumelela leswaku leswo swi yentxeka. (Eza. 45:18) Kambe hine a hi fanelanga hi kazrateka hi wumundzruku. Ku hlaya ntiyiso ku lwisana loku nga kone ka ‘hosi ya n’walungu’ ni ‘hosi ya nyingitimu’ ku tiyisa lipfumelo dzrezru. Leswo swi kombisa hi ku helela leswaku hi le kusuhi ni magamu ya xiyimu lexi xa misava.

19. I yini leswi hi fanelaka ku swi dzrimuka mayelana ni wuprofeta bya Bibele?

¹⁹ Hine a hi swi tivi leswaku wuprofeta byin’wana bya Bibele byi ta hetiseka hi ndlela yini. Nambi muprofeta Daniyele a a nga yi twisisi ha hombe mintlhamuxelo ya wuprofeta byin’wana lebyi a byi tsraliki. (Dan. 12:8, 9) Kambe akuva hi nga yi tivi ha hombe ndlela leyi wuprofeta byin’wana byi ta ka hetiseka ha yone, a swi hlayi swone leswaku a byi nge ti hetiseka. Ha tiyiseka leswaku Yehovha a ta hi pfuna kuva hi twisisa leswi hi swi vilelaka hi nkama lowu nga wone, hi lani a yentxiki ha kone a nkameni lowu khalutiki.—Amo. 3:7.

20. He byini wuprofeta lebyi nyonxisaka lebyi taka hetiseka ku nge khale nakone i yini leswi hi fanelaka ku tama hi swi yentxa?

²⁰ A wuprofeta bya mayelana ni ku huweleliwa ka leswaku “ku zrulile nakone ku sizrelelekile” nakunene byi ta hetiseka. (1 Thes. 5:3) A mimfumu ya misava ya politika yi ta helisa wugandzreli bya madzrimi hi ku helela. (Apful. 17:16, 17) Kutani va ta sungula ku hlasela vhanu va Xikwembu Nkulukumba. (Ezek. 38:18, 19) Swiyentxakalu leswi swi ta hi yisa hi ku helela ka yimpi ya wugamu ya Armagedon. (Apful. 16:14, 16) Hi nga tiyiseka leswaku hinkwaswu leswi ku nge khale swi ta hetiseka. Na ha ha yimela leswaku hinkwaswu leswi swi yentxeka a hi yimeleni Papayi wezru wa le matilweni hi ku va hi dondzra ha hombe wuprofeta bya le Bibeleni ni ku va hi pfuna van’wana ku yentxa leswi fanaka.